由来ユライ 起源キゲン kagikan 語幹ゴカン ponuan 単語タンゴ  palabra español binisaya español
    ab-ab ab-ab agujero, cueva    
    ab-ab ab-ab herida    
    ab-ab ab-ab inflamable    
    abag abag sirvienta, ayuda Mihatag ug abag ang gobyerno sa mga biktima sa sunog. El gobierno dio ayudas a las víctimas del incendio.
    abaga abaga hombro, cargar Sakit akong abaga.; Miabaga ako sa tanang gastohan.  Me duele el hombro.; Cargué con todos los gastos.
    abag abag-abag ayuda, ayudante    
    abag abagay ayudarse    
Sp abajo abahu abaho abajo    
    abaka abaka abacá    
    abakada abakada alfabeto Kinahanglan nga mabansay sa abakada ang mga bata sa tulunghaan. Los niños deben practicar el alfabeto en la escuela.
    abaka abakahan plantación de abacá    
Sp abandonado abandunadu abandonado abandonado Mihunong ang among gisakyan sa atubangan sa usa ka abandonadong bodega. Paramos nuestro coche frente a un almacén abandonado.
    abang abang  alquilar Nag-abang kami ug balay duol sa Fyente Osmenia.  Estamos alquilando una casa cerca de Fuente Osmenia.
    abang abangan alquiler Mahal ang abangan sa mga apartment sa siyudad. El alquiler de apartamento en la ciudad es costoso.
    abanid abanid hacer paso a paso    
Sp abanico abaniku abaniko abanico    
Sp habano abanu abano cigarro, habano Mahiligon sa abano ang akong apohan. Mi abuelo disfruta fumando un cigarro.
Sp avance avansi abanse avanzar    
Sp avante avanti abante adelante, avante    
    abat abat fantasma Nakakita ko ug abat kagabii, tinuod lagi!  ¡Vi un fantasma anoche, de verdad!
    abat abat interceptar, apoyar    
    abat abat sentir con la mano    
    abat abatan pasamanos    
    abatud abatod larva bakukang abatod larva de escarabajo
    abay abay al lado, paralelo nga abayay ; nag-abay  lado a lado
    abay abay-abay viga auxiliar     
    abay abayan lado a lado, hacer juntos    
    abay abayan salvavidas    
Sp aventura avintura abentura aventura    
Sp a ver abir aber a ver, bueno Abir, ipakita kuno kon unsa ka kamaayo mosayaw. Bueno, déjame ver que tan bien puedes bailar.
Sp averia aviria aberya avería, problemas    
Sp avestruz avistruz abestros avestruz    
    abhung abhong rancio    
    abi abi pensar, malinterpretar Abi ko nga dili ka na moanhi.;      Abi nimo? Pensé que ya no vendrías más.;          ¿Sabes qué?
    abiabi abiabi recepción, saludo    
Sp avivar avivar abiba aclamar, alentar, avivar    
Sp habilidad abilidad abilidad habilidad    
    abin abin aliar    
    abis abis recorte    
Sp aviso avisu abiso advertencia, aviso    
Sp abierto abiyirtu abiyerto abierto    
Sp habla abla abla hablar    
Sp abri abri abli  abrir    
Sp abri abri ablihi abrir Ablihi ang pultahan.  Abre la puerta.
    abu abo ceniza Daghan kaayo ug abo diri.  Un montón de ceniza aquí.
    abud abod esparcir    
    abug abog polvo Abog kaayo imong sakyanan.  Tu coche está polvoriento.
    abug abog dispersar, ahuyentar Akong giabog ang mga iro.  Ahuyenté los perros.
Sp abogado abugadu abogado abogado/a abogado nga tikasan abogado sin escrúpulos
Sp abogar abugar abogar abogar, alegar    
Sp abogacía abugasiya abogasiya abogacía Ang akong ig-agaw usa ka abogasiya diri Cebu. Mi primo es abogado aquí en Cebu.
    abu abogon polvoriento Abogon kaayo ang dalan padulong sa simbahan. El camino a la iglesia es muy polvoriento.
    abu abohan cocina, chimenea Nagluto si Nanay ug panihapon sa abohan.  Mi madre está cocinando la cena en la cocina.
    abu abohon gris Abohon ang kolor sa iyahang karsones. Sus pantalones tienen un color grisáceo.
En avocado abukadu abokado  aguacate Lami ang abokado.  El aguacate es delicioso.
    abung abong bloquear Naabong ang karsada niaging simanahuna. La calle quedó bloqueada desde el último fin de semana.
    abut abot resultado, ganancia Maayo ang abot sa among umahan karong tuiga. Este año recibimos un buen rendimiento de nuestra tierra.
    abut abot  ven, llega, conviértete Maayong pag-abot.; Giabot ko sa kaguol.  Bienvenido.; Me puse triste.
Sp abri abri abri abrir Naabri ang pultahan sa inyong kuwarto. La puerta de tu habitación está abierta.
Sp abril Abril  Abril  abril Abril 2, ko mo-adto sa Japan. El 2 de abril, voy a Japón.
Sp absoluto absulutu absoluto absoluto    
    abut abtan alcanzar Gusto nakong ma-abtan ang katapusang biyahe sa bus. Quiero recuperar al último viaje del autobús.
    abtik abtik animado abtik ug dila  hablar fluido
    abubhu abubhoan celoso Abubhoan ang iyang bana. Su marido es de tipo celoso.
    abughu abugho celoso Nangabugho ang bana sa iyang asawa sa kanunay pagawas sa ilang panimalay. El esposo se sentía celoso de su esposa que siempre estaba fuera de casa.
    abughu abughoan ser celoso Ikaw labihan ka abughoan. Eres demasiado celoso.
    abukay abukay loro    
Sp abunda abunda abunda abundancia    
    abungaw abungaw distraído, olvidadizo    
Sp abono abunu abuno abono, fertilizante    
Sp abono abunuhan abunohan abono, fertilizante    
Sp aburrido aburidu aburido aburrido    
Sp abusador abusadur abusador abusador Giabusaran sa ubang amo ang ilang mga katabang. Hay algunos maestros que abusan de sus ayudantes.
Sp abusar abusar abusar abusar, maltrato Ayaw abusari ang atong kinaiyahan.  No maltratemos nuestro medio ambiente.
Sp abuso abusu abuso abuso    
    abut abut  ven, llega, conviértete Kanus-a siya moabut?  ¿Cuándo llegará ella?
    abut abut-abot ir a menudo    
    abay abyan amigo, camarada    
Sp avion aviun abyon  avión, pájaro, volando Mahadlok siya nga mosakay sa usa ka abyon. Ella tiene miedo de tomar un avión.
Sp hada ada ada hada Daghan ang nagtuo nga gipuy-aan ug ada kanang kahoya. Mucha gente creía que un hada vivía en ese árbol.
Sp adverbio advirbiu adberbyo adverbio    
Sp adelantado adilantadu adelantado adelantado    
Sp ademas adimas ademas por otra parte, además    
Sp adelanto adilantu adilanto adelanto    
En addict adis adis drogadicto/a    
En addict adis adis-adis drogadicto/a Adis-adis kaayo ang among silingan. Mi vecino es un gran drogadicto.
Sp adios adiyus adiyos adiós Adyos amigo. Adiós Amigo.
    adlaw adlaw  día, sol    
    adlaw adlaw-adlaw todos los días Akong labhan ang akong sinina halos adlaw-adlaw.  Lavo mi ropa casi todos los días.
    adlaw adlawon soleado Adlawon lang ta moadto sa Bohol. Día soleado iremos a Bohol.
Sp admitir admitir admiter admitir    
Sp adobo adubu adobo  adobo adobong nokos, adobong baboy  calamares cocidos; cerdo cocido
Sp adorno adurnu adorno ornamento, adorno    
    adtu adto  ir Moadto ko sa Sugbo ugma sa buntag.  Iré a Cebú mañana por la mañana.
    adtu adtuan solía ir    
Sp adulterio adultiriu adulteryo adulterio    
    aduna aduna  tener Aduna koy daghang igsoon.  Tengo muchos hermanos y hermanas.
    aduna adunahan rico, opulento Adunahan ang ilang mga ginikanan. Sus padres son ricos.
    agaak agaak chirrido,
croar
Nadungog ko ang agaak sa salog. Escuché chirridos en el suelo.
    agad agad es mejor Agad pag magtuon ka imbes magdula. Es mejor para ti estudiar en vez de jugar.
    ag-ag ag-ag tamizar Kinahanglan ag-agon ang harina sa dili pa isagol sa ubang ingredients. Necesitamos tamizar la harina antes de mezclarla con los otros ingredientes.
    agahad agahad gemido, voz ronca, carraspeo    
    agak agak dirigir, orientar Agaka ang imong mga anak aron mahimong maayong lumolupyo sa nasod. Dirige tus hijos a convertirse en buenos ciudadanos del país.
    agad agalon  empleador, jefe Buotan siya nga agalon. Él es un buen maestro.
    agas agas salirse Miagas ang dugo sa tiyan sa tawo human kini dunggaba niadtong usa ka lalaki. La sangre fluyó desde el estómago de la persona que fue apuñalada por un hombre.
    agaw agaw primo/ a    
    agaw  agaw  saquear, arrebatar Ang shoulder bag sa dalaga nga naghulat ug sakyanan daplin sa dalan giagaw sa isnatser. El bolso de bandolera de una mujer que estaba esperando un jeepney al lado de la carretera fue arrebatado por un ladrón.
    agad agawon empleador, jefe    
    agay agay fluir, rezumar Niagay ang dugo sa iyang agtang. Sangre brotaba de su frente.
    agay agay cascada    
    agay agay! ¡Ay! Ang akong kamot ayaw guniti kay naay samad, Agay! Sakita gyud. No tomes mi mano porque tiene una herida. ¡Ay! En verdad duele.
    agbat agbat perseguir    
    alagbay agbay brazo alrededor de otro hombro  Miagbay na lang ko sa demonyo. Me uní las manos con el diablo.
    agda agda inducir, urgir Kanunay ko nga giagda sa akong ginikanan nga magtuon ug maayo. Mis padres siempre me obligan a estudiar mucho.
    aghat  aghat  inducir, estimular Sa katapusan naaghat gyud nako ang akong ginikanan nga ~. Finalmente pude convencer a mis padres de que ~.
    aghu agho suspiro Nangagho si Tatay pagkakita sa gagmay nga grado sa card. Mi padre suspiró cuando vio las bajas notas en mi boleta de calificaciones.
    aghud aghod trabajo matador    
    aghup aghop tierno, manso    
    agi agi pasar Niagi ko sa gamay karsada.  Pasé por una calle pequeña.
    agi agi-an experiencia Naagian nako ang kalisud sa kinabuhi.  He experimentado una vida dura.
    agi agianan pasaje, acera Ayaw sampungi ang agianan. No bloquees el camino.
    agi ug agig como por cierto agig pagtahod kanila a la bahía de un saludo
    agi ug agig como por cierto Imo na kining relo agig handumanan nako. Este es tuyo como mi recuerdo.
    agik-ik agik-ik risa ahogada    
Sp aguila aguila agila águila    
    aginud aginod seguir, llegar a duras penas    
    agipu agipo ascua    
    agni agni convencer Naagni ako sa pag-apil sa grupo. Me han convencido de que me una al grupo.
    agum agom agredir, sufrir    
Sp agonia agunia agoniyas toque a muerto    
    agus agos secretar    
    aguruy agoy ¡Ay!    
    agpas agpas perseguir, entender Miagpas siya sa iyang Mama sa mercado.  Ella persiguió a su madre al mercado.
Sp agraviar agraviar agrabiyar agravio, afrenta    
Sp agresivo agrisivu agresibo agresivo, audaz, activo    
Sp agronomia agrunumia agronomiya agronomía    
    agta agta hombre negro y gigante -supersticioso Nakakita ka na ba ug agta? ¿Has visto a 'agta'?
    agtang  agtang  frente Ang tawo nga lapad ug agtang bright kuno. Dicen que el que tiene la frente ancha es brillante.
    agulu agulo gemir    
    agumud agumod gruñido, rugido, aullido Miagumod lang ang akong manghod sa dihang ako siyang gipukaw. Mi hermana menor solo gruñó cuando la desperté.
    agunguy agungoy gemir    
    agup-up agup-up hongo, moho Giagup-upan ang imong mga sinina sulod sa parador. A tu vestido en el armario le ha salido moho.
    aguruy aguroy ¡Ay!    
Sp agosto agustu Agusto  agosto Agusto ang buwan na di gyud nako nikalimtan. Agosto es el mes que no puedo olvidar realmente.
    agutnga agutnga jadear    
Sp agua agua agwa  perfume Matag-an nako kung unsay imong agwa nga gigamit karon. Adivinaré qué perfume estás usando ahora.
Sp aguantar aguantar agwanta  soportar, aguantar Dili na ba ka maagwanta.  ¿No puedes aguantarte?
Sp aguardiente aguardiinti agwardiyente espíritu, licor    
    aghat ahat inducir, estimular Naahat ko ug trabaho sa Dominggo.  Me vi obligado a trabajar el domingo.
    ahat ahat prematuro, antes de tiempo bunga’ng ahat ; ahat nga paghimugso  fruta inmadura; aborto espontáneo
    ahaw ahaw falto    
Sp ajedrez ajidriz ahedres ajedrez    
Sp agencia agincia ahensiya agencia de empeño    
Sp agente aginti ahente agente ahente sa yuta  inmobiliaria
    ahit ahit afeitado Nag-ahit ang dalaga sa iyang batiis. La chica se afeitó las piernas.
Sp ajo ajus ahos  ajo Imo na bang gibutangan ug ahos? ¿Ya pusiste el ajo?
Sp acacia akasya akasya acacia    
Sp acatar akatar akatar acatar, prestar atención    
    aklas aklas motín, revuelta    
    aku ako soportar, holgura Dili ako makaako nianang gasto. No puedo pagar ese gasto.
    aku ako  yo, mi Ako usa ka estudyante. ; Ako na. Soy estudiante. ; Es mío.
    aku akoa mía Akoa kanang mga butanga. Esas cosas son mías.
    aku akoakuhan      
    akub akob toque, unirse, afijo    
    aku akong  mi Gusto nako ang akong trabaho. Me gusta mi trabajo.
Sp accidente aksidinti aksidente accidente Dili niya makalimtan ang aksidente. No puede olvidar el accidente.
Sp acta akta akta acta Naghimo sila ug usa ka akta aron malig-on ang ilang kasabutan. Hicieron una acta para fortalecer su acuerdo.
Sp actividad aktividad aktibidad actividad    
Sp activo aktivu aktibo activo, rápido Usa siya ka pangulo nga aktibo. Él es un líder activo.
Sp acto aktu akto acto, actuar Nasakpan sa akto ang batang lalaki nga nanguha ug bayabas. El niño fue atrapado en el acto de robar guayabas.
Sp acto aktu aktohi captura actuando Naaktohan nako sila.  Los conocí en persona.
Sp actora aktura aktora actriz Usa siya ka maayong aktora. Ella es una buena actriz.
Sp acusado akusadu akusado acusado/a Siya ang akusado sa pagpangawat. Él es el acusado de robar.
Sp acusar akusa akusahan acusar Gi-akusahan niya nga namaligya ug armas.  Fue acusado de vender armas de fuego.
Sp acusacion akusasiyun akusasyon acusación    
Sp a la ala ala la Moabot ang mga bisita ala una sa hapon. Los visitantes llegarán a la una de la tarde.
    ala ala elegir, definidos sus gustos Wala akoy ala. No soy exigente. (Yo como de todo.)
    ala alaan identidad equivocada Naalaan ko iyang kawatan. Lo confundí con un ladrón.
    alad  alad  recinto, establo alad sa mga mananap;    Limpyo kaayo ang alad sa ilang mga baboy. zoo; Su pocilga es muy limpia.
    alagad alagad relaciones públicas, servidor alagad sa balaod ; tag-alagad sa bisita ; Katungdanan sa mga alagad sa balaod ang pagmintinar sa kahusay ug kalinaw sa komunidad. autoridades policiales; anfitrión; Es su deber de las autoridades policiales mantener la paz y el orden en la comunidad.
    alagad alagad servir Dili ko maka-alagad sa akong mga baboy kay nag-alagad pa sad ko sa akong mga anak. No puedo cebar cerdos porque todavía estoy sirviendo a mis hijos.
    alagbay alagbay brazo alrededor de otro hombro    
Sp alhajas alhajas alahas joya, alhaja Daghan kaayo siya ug alahas. Ella se pone muchas joyas.
    alak  alak  vino Gusto mo ba ug alak? ¿Te gusta el vino?
    alak alakan taberna    
    alalay alalay ayudar, sirviente Mas maayo kon aduna kay alalay aron madaling mahuman ang trabaho. Es mejor que tengas un asistente para terminar el trabajo más rápido.
    alam alam sabio, bien informado Maalamon kaayo ang among Lolo. Nuestro abuelo tiene muchos conocimientos.
    alamag alamag saber, conocimiento Aduna siyay alamag sa pagdakop sa mga ihalas nga mananap. Él tiene un conocimiento en la captura de animales salvajes.
    alam alam-alam halagar, calmar, apaciguar Gialam-alaman sa inahan ang iyang anak aron makatulog. La madre apaciguó a su bebé para dormir.
Sp alambre alambri alambre cable, alambre Alambre ang iyang gigamit sa paghalayhay sa iyang mga basa nga sinina. Usó un alambre para colgar la ropa mojada.
    alampad alampad junto, lado a lado    
    alang alang para, por el bien de Ako ning gibuhat alang niya. He hecho esto por ella.
    alang alang-alang consideración, respeto, comprensión Kinahanglan nga isaalang-alang ang kaayohan sa katawhan sa dili pa sugdan ang usa ka proyekto. Es importante tener en cuenta el bienestar de las personas antes de comenzar un proyecto.
    alaut alaot miserable, lástima Di ko gusto ug alaot nga kinabuhi. No me gusta una vida miserable.
Sp alarma alarma alarma alarma    
Sp al as al as alas as alas nga baraha El as de la carta
Sp a las  alas  alas  las ala una; alas dose; alas sais byente  la una; las doce; las seis y veinte
    alaut alaut miserable, lástima Alaut ang mga batang gianak sa mga iresponsableng ginikanan. Los niños que nacieron de padres irresponsables dan lástima.
    alayun alayun coproducción, cooperación Nag-alayon ang mga mag-uuma sa panahon sa pananom ug ting-ani. Los agricultores cooperan durante el tiempo de siembra y cosecha.
Sp herbolario albularyu albularyo herbolario/a    
Sp alboroto alburutu alburoto motín, tumulto    
Sp alegoria aliguria alegoria alegoría    
Sp alegre aligri alegre alegre    
Sp aleman aliman Aleman alemán Naa koy amigong Aleman. Tengo un amigo alemán.
Sp alemania alimania alemanya Alemania    
Sp alerta alirta alerta alerta    
Sp algodo'n algudu'n algodon algodón Algodon nga panapton ang akong gigamit ponda. Yo uso tela de algodón para mi funda de almohada.
    alhu alho mano de mortero    
    ali ali obstáculo, carril Adunay ali nga sinako nga balas. El saco de grava es un estorbo.
    alibangbang alibangbang mariposa Daghan ug alibangbang ang among hardin. Hay muchas mariposas en nuestro jardín.
    alibwag alibwag dispersar     
Sp alivio aliviu alibyo alivio    
    aligatu aligato chispa Aduna gihapoy mga aligato sa daub human sa campfire. Todavía había algunas chispas en la hoguera después del camping.
    alig-ig alig-ig tamiz, batir, sacudir    
    aligmat aligmat mirar, despertar    
    alikabu alikabo polvo    
    alikabu alikabohon polvoriento    
Sp alicates alicatis alikate alicates    
    alim alim curar     
    alima alima niñera enfermera Ako nag-alima ug bata.  Cuidé al bebé.
    alimangu alimango una especie de cangrejo Ang mga alimango nagpuyo sa kakahuyan nga katunggan. Los alimangos habitan en el bosque de manglar.
    alimatmat alimatmat recuperar la conciencia    
    alimatuk alimatok sanguijuela Kusog kaayo ang alimatok ug mosupsop ug dugo. La sanguijuela chupa mucha sangre.
    alimpatakan alimpatakan mente, memoria Ibutang sa imong alimpatakan ang akong mga warning. Tenga en cuenta mis advertencias.
    alimpulu alimpulo coronilla, remolino de cabello Usa ra ka alimpulo ang anaa sa iyang ulo. Él tiene solo un remolino de cabello. (Él no es retorcido.)
    alimpulu alimpulos remolino, torbellino Sama sa usa ka alimpulos ang ilang panaghigugmaay. Su forma amorosa es como un ciclón.
    alimungaw alimungaw hablar en sueños Gialimungawan si Jane samtang natulog. Jane habló en sueños.
    alimuut alimuot calor sofocante, bochornoso Alimuot kaayo kining kuwarto kay walay aircon. En esta habitación hace mucho calor y humedad porque no tiene aire acondicionado.
    alimyun alimyon incienso, fragancia Nangalimyon sa kahumot ang mga bulak sa hardin. El jardín está lleno de la fragancia de las flores.
    alindahaw alindahaw llovizna Dihay mga alindahaw sa wa pa mi moabot. Lloviznó antes de que llegáramos.
    alindasay alindasay inquieto Nag-alindasay ang bata nga taas kaayo'g hilanat. El niño estaba inquieto porque tiene fiebre.
    alindum alindum oscuro Alindum kaayo ang mga panganod. Las nubes se ven oscuras y pesadas.
    alingawngaw alingawngaw fingir  Mipaalingawngaw siyag basabasa labon siging pasiplat. Fingió estar absorta en su lectura, pero siguió mirando por el rabillo del ojo.
    alingawngaw alingawngaw mosca pequeño    
    alinggat  alinggat  notar Dugay na kaayo nga wala ko makaalinggat nga … No he notado durante mucho tiempo que ...
    aling-ing aling-ing bochornoso Aling-ing kaayo ang atong pamati sa dili pa mobundak ang ulan. Sentimos bochorno antes de que caiga la lluvia.
    alingit alingit impaciencia    
    alingiting alingiting muy caliente, abrasador    
    alingugngug alingugngog vociferante, ruidosa    
    alipatpat alipatpat espejismo    
    alirung alirong rodear Gialirongan ang amahan sa iyang mga anak. Los niños rodearon su padre.
    alirungan alirungan circulo Gialirungan nilang upat ka mga pulis ang payag. Los cuatro policías rodearon la choza.
    alisbu alisbo hedor, apestar Nangalisbo ang baho sa patay'ng iro. Un mal olor viene del perro muerto.
    alisngaw alisngaw vapor Ang alisngaw sa bag-ong lutong kan-on makapawala sa kaping-ot sa ilong. El vapor del arroz de cocción es eficaz contra la nariz obstruida.
    alisngaw alisngawon volátil Alisngawon nga mga butang ang alcohol ug acetone. El alcohol y la acetona son sustancias volátiles.
Sp a listo alistu alisto pronta, alerta, listo Si Ben mas alisto nga modula ug basketball kaysa iyang mga amigo. Ben juega al baloncesto más alerta que sus amigos.
    aliwas aliwas babuino, gorila Sama sa usa ka aliwas ang iyang gidak-on. Él es tan grande como un gorila.
    aliwasa aliwasa inquieto    
    aliyabuk aliyabok polvo    
Sp alcance alcanci alkanse pérdida, alcance Dako kaayo ug alkanse ang among negosyo. Tuvimos una gran pérdida en nuestro negocio.
Sp alquitran alquitran alketran alquitrán Aksidente ang pagkayabo sa alketran. El alquitrán se derramó accidentalmente.
Sp alcoba alcuba alkoba dormitorio, alcoba Nindot ug humot kaayo ang iyang arkoba. Su habitación de cama es muy agradable y huele bien.
Sp alcohol alcuhul alkohol alcohol Ganahan ka ba mo inom ug alkohol? ¿Te gusta beber alcohol?
Sp al contra al cuntra alkontra contradecir    
Sp almanaque almanaqui almanake almanaque    
Sp almacen almacin almasin grandes almacenes    
Sp almidonado almidunadu almirol almidón Butangi kining karsones ug almirol inig laba. Ponga almidón en este pantalón cuando lo lave.
Sp albondiga albundiga almundigas albóndiga    
Sp almorzar almurzar almusal desayuno Importante kaayo nga mokaon ug almusal sa dili pa moadto sa trabaho. Es muy importante tomar el desayuno antes de ir a trabajar.
    alu-alu alo-alo burla, broma Gialo-alo ang bata sa iyang mga kadula. El niño se burlaba de sus compañeros de juego.
    alum alom lunar Aduna siyay alom sa iyang wala nga aping. Ella tenía un lunar en su mejilla izquierda.
    alun alon ola Dagko ang mga balod sa dagat panahon sa bagyo. Hay grandes olas en el mar durante los tifones.
Sp alofono alufunu alopono alófono    
    alut alot cortar el pelo Kinahanglan ka na nga alutan. Necesitas corte de pelo.
Sp alfiler alfilir alpiler pasador, alfiler Alpiler ang iyang gigamit pagtuslok sa baloon. Usó un alfiler de seguridad para pinchar el globo.
Sp alfombra alfumbra alpombra alfombra, manta Baga kaayo ug mga alpombra sa salog ug sa hagdanan. Las alfombras del suelo y de las escaleras son muy gruesas.
Sp alza alsa alsa alzar Ang bandera sa Pilipinas kanunay kini nga gialsa kada buntag atol sa pagkanta ug 'Lupang Hinirang'. La bandera filipina se alza cada mañana cuando se canta 'Lupang Hinirang'.
Sp altar altar altar altar, santuario Magluhod mi atubangan sa altar kon mag-ampo. Nos arrodillamos ante el altar cuando rezamos.
    alugbati alugbati espinaca    
    alug-ug alug-og jarra, trotar, sacudida    
    aluhipan aluhipan ciempiés Adunay aluhipan ilawom sa bato. Hay un ciempiés debajo de la piedra.
    alum aluman lunar    
    alum-um alum-um oscuro, anochecer Alum-um kaayo ang sulod sa akong balay kay wala ang suga. Mi casa es muy oscura, que no hay luz.
Sp alias alias alyas seudónimo, alias, apodo Nigamit ang alyas ang inilang manunulat. El famoso escritor usa un seudónimo.
    ama ama padre Gimingaw na kaayo ko sa akong amahan kay dugay na kaayo ko wala kita niya. Realmente añoro a mi padre, que hace mucho tiempo que no lo vi.
    ama amaama padrastro Ang iyang amaama nisuporta sa iyang pageskwela. Su padrastro apoyó sus estudios.
    amag amag fosforescencia    
    ama amahan  padre Maayo pa ikaw kay adunay amahan, pero ako bisan ama-ama lang wala gyud. Todavía estás bien, que tienes padre, pero ni siquiera tengo padrastro.
    amakan amakan panel de bambú tejido    
    alam-alam am-am halagar, calmar, apaciguar Giam-aman niya si Morita, "Ayaw kabalaka" Ella tranquilizó a Morita, "No te preocupes".
    amang  amang  sordomudo Nay eskwelahan sa mga amang nga gusto makakat-on ug senyas nga lengwahe. Hay una escuela para sordomudos que quieren aprender lenguaje de signos.
    amanus amanos igual    
    amaun amaon padrino Gitaga-an ko ug cellphone sa akong amaon. Mi padrino me dio un móvil.
Sp amargo amargu amarguso balsamina ampalaya calabaza amarga, balsamina
Sp amarillo amarillu amarilyo amarillo, mongoloide    
    amaw amaw estúpido Amaw kaayo ang akong amiga kay iyang gikataw-an ang laing tawo. Mi amiga es realmente estúpida, que ella se ríe de las otras personas.
Sp embajador imbahadur ambahador embajador Niabot ang bag-ong anbahador sa Kenya. El nuevo embajador de Kenia ha llegado.
    ambahan ambahan muchedumbre, agrupar    
    ambak  ambak  bajar de un salto Niambak ko sa hagdanan.  Bajé las escaleras corriendo.
    ambal ambal amuleto, talismán    
    ambas ambas paralelo, igual    
    ambi ambi Dámelo, por favor Ambi gani palihug ang akong bag. Por favor dame mi bolsa.
    ambit ambit compartir Akong ipaambit sa akong silingan ang abot sa among humayan. Compartiré la cosecha de nuestro campo de arroz con mi vecino.
    ambu ambo torre, sobre    
    ambung ambong magnífico grandioso Mas ambong tan-awon ang balay nga adunay pintal. Una casa pintada parece más grande que una casa sin pintura.
    ambut ambot No lo sé. Ambot lang kung tinuod ba! No sé si es verdad o no.
    ambung ambungan  guapo, elegante Ambungan kaayo ang iyang uyab. Su amante es muy guapo.
Sp amen amin amen  amén, saludos con respeto.   besa la mano o lleva la mano a la frente
Sp americana amiricana Amerikana americana    
Sp americano amiricanu Amerikano americano/a Amerikano ang tawag sa mga tawong nagpuyo sa Estados Unites. Las personas que viven en los Estados Unidos se llaman americanos.
    amgid amgid similar Amgid-amgid ug panagway ang mga Hapon ug mga Korean. Japoneses y coreanos tienen caras similares.
    amgu amgo consciente, sabe Karon pa ko nakaamgo unsa kadako ang akong sayop. Solo ahora que me di cuenta del gran error que cometí.
Sp amiga amiga amiga  novia, amiga Daghan kaayo ang iyang amiga. Tiene muchas novias.
Sp amigo amigu amigo  novio, amigo Masuko ang akong amigo. Mi amigo se enojará.
    amihan amihan monzón del noreste Ang hangin nga amihan nakadaot sa iyang mga pananom. El viento del noreste destruyó sus cultivos.
    amihan amihanan  norte   "Norte" o "North" se usa generalmente
    amimislun amimislon riñón Naa koy sakit sa amimislon. Tengo un problema en mi riñón.
Sp amo amu amo jefe, amo Buotan kaayo ang among amo. Nuestro jefe es muy amable.
    amu amo nuestro (excluyendo tu)    
    amu amoa nuestro/a (excluyendo tuyo) diri sa amoa Aquí, en nuestro lugar
En amok amuk amok loco/a    
    amul amol desafilado Naamol na ang akong sundang. Mi hacha ya está desafilada.
    amung  among arrastrar a perdición Among silingan nabuang tungod sa ragbi. Nuestro vecino está loco por el rugby.
    amu nga among  nuestro/a (excluyendo tu)    
    amung  among-among sabotaje, abuso, daño    
    amung  among-amongan molestar    
Sp amor amur amor amor    
    amut amot contribuir, donar Miamot ko ug 20 pesos sa simbahan. Doné 20 pesos a la iglesia.
    amuy amoy icono de dios    
    alampad ampad lado a lado    
    ampalaya  ampalaya  balsamina, cundeamor Gusto ka mokaon ug ampalaya? ¿Te gusta tomar las balsaminas?
    ampay ampay favorito Ampay nako ang mga Chinese foods. La comida china es mi favorita.
    amping amping cuidar, salvaguardar Nag-amping na gyud siya sa iyang lawas.; Pag-amping! Ella siempre cuida su salud.;    ¡Cuídate!
    ampu  ampo  orar Nag-ampo ako para kaniya. Yo oré por él.
    amuma amuma criar Dili man gud maayo ang pag-amuma nila sa ilang ginikanan. Sus padres no lo criaron bien.
    kana  ana  ahí, allí    
    anaa anaa estar Anaa siya didto. Él está aquí.
    anad  anad  experto, acostumbrarse Siya ang anad sa pagluto ug omelet.; Anad na siya sa pagdrive. Es un experto en cocinar tortillas.; Se hizo experto en la conducción.
    anad  anad  domado Anad na kining unggoy sa mga tawo. Este mono es dócil para la gente.
    anag anag asar, hornear Lami kaunon ang inanag nga mais. El maíz al horno es delicioso.
    anagun anagon maíz joven    
    anak anak  niño/a Naproblema ko sa akong mga anak.  Tengo algunos problemas con mis hijos.
    anak anak-anak hijo adoptivo    
    anam anam poco a poco    
    anam anam-anam  poco a poco Hakoton sa mga kulilim ang bugas sa anam-anam.  Las hormigas arrastrarán los granos de arroz.
    anay anay termita, hormiga blanca Gi-anay na kining balay. Esta casa ya fue consumida por las termitas.
    anay anay cerdo, sembrar Ang among anay nanganak ug siyam ka baktin. Nuestra cerda parió nueve lechones.
    andak andak jactarse    
    andak andakan snob    
    andam andam preparar Nag-andam kami sa piesta.  Nos preparamos para la fiesta.
    andan andan hábito Ang pagbasa ug mga libro kay usa sa iyang mga naandan.  Leer libros se convirtió en uno de sus hábitos.
Sp andana andana andana piso    
Sp andar andar andar trabajar, operar Akong paandaron ang TV? ¿Enciendo la televisión?
    ang  ang  el, la Ang mga babaye nanglaba sa sapa. Las mujeres lavan la ropa en el río.
    angal angal encontrar fallas, criticar    
    angan angan inadecuado    
    ang-ang  ang-ang  escalera, grado Unsa kang ang-anga nakaundang sa elementalya? ¿Qué grado has parado en la escuela primaria?
    ang-ang  ang-angan escala, escalera    
    angat angat enfoque    
    angay angay  en forma, necesidad, apropiado Dili ko angay nimo. No soy adecuado para ti.
    angay angayan agraciado, adecuado    
    angga  angga  apodo, alias Bart ang angga ni Bartolome. Bart es el diminutivo cariñoso de Bartolomé.
    anggid anggid similar, imitar Ang iyang kaanyag ikaanggid sa bituon. Su belleza se puede comparar con las estrellas.
Sp angulo angulu anggulo ángulo, causa    
Sp angel angil anghel ángel Gusto kong makakita ug tinuod nga anghel. Quiero ver a un verdadero ángel.
    angin angin implicar Nakaangin siya ug mga bata sa dihang nakadisgrasya siya. Los niños estaban involucrados con su accidente.
    angka angka presentar    
    angkan angkan bestia Angkan ang iyang amiga. Su amiga es una bestia.
    angkan angkan dar a luz    
    angkas angkas autostop, montar en la trasera Miangkas dayon si Diana sa motorsiklo nga gimaneho nako. Diana montó inmediatamente en la parte trasera de la moto que conducía.
    angkas angkasanan ensillar    
    angkat angkat importar    
Sp ancla angkla angkla ancla    
    angkun angkon reclamar, obtener Maningkamot ko ug maayo para maangkon nako ang akong mga pangandoy. Haré mi mejor esfuerzo para lograr mis ambiciones.
    angkun angkon reconocer, adoptar Naangkon nako ang scholar.  Fui reconocido como un becario.
    angkun angkonon reclamación Angkonon nako ang akong butang. Voy a reclamar mis cosas.
Sp anclaje angkla angkorahe anclaje    
    anglit anglit maceta    
    anguangu ango-ango senil    
    anguangu ango-angohon senil Unya nag-angoangohon ka na. Pronto estarás senil.
    angul angol lesionar Daghan ang nanga-angol gikan sa pagkadisgracia.  Muchas personas se hicieron heridas por el accidente.
    anha anha aquí, allá Ayaw padulaa ang inyong mga anak anha sa karsada.  No dejes que tus hijos jueguen en la calle.
    anhi anhi ven Karon dayon buot ko nga moanhi sila.  Les deseo que vengan pronto.
    anhi anhing anterior, tarde anhing presidente el difunto presidente
    ani ani este/a Ganahan ko ani kay gihatagan kita og maayong kita o ani.  Me gusta esto porque podría obtener buenas ganancias o cosechar.
    ani ani cosechar kita o ani  ganancia o cosecha
    ania  ania  aquí, aquí está. Ania na ako.  Estoy aquí.
    anib anib capítulo    
Sp almibar almibar anibal almíbar    
Sp almibar almibar anibal almíbar =arnibal  
Sp aniversario anivirsariu anibersaryo  aniversario Nakalimot ko sa among anibersaryo sa kasal busa nasuko siya. Me olvidé de nuestro aniversario de boda, así que está enojada.
    aninaw aninaw notar, observar Naaninaw nako sa sapa nga naa diay halas. Noté una serpiente en el río.
    anindut anindot bonito, magnífico    
    aniningsing aniningsing dedo anular    
    aniniput aninipot luciérnaga Sa Bohol daghan kaayo nga makitag aninipot. Podemos ver un montón de luciérnagas en Bohol.
    aninu  anino  sombra Walay anino sa poste sa alas dos sa udto.  No hay más sombra del post al mediodía.
    anlalabaw anlalabaw dedo medio    
Ta ano anu ano qué    
    anud anod deriva, flujo Mopatianod ko sa sulog. Dejaré que la naturaleza siga su curso.
    anuk anok ascua    
Sp anomalia anumalia anomaliya anomalía    
Sp anotacion anutacyun anotasyon anotación    
    antaw antaw visible Ang Bohol antaw sa Talisay. Bohol es visible desde Talisay.
    antigu antigo  listo, inteligente    
    antigu antigohan experto, listo Antigohan ka nga pagkabata. Eres inteligente para un niño.
    antihay antihay esquivar, evitar la lucha    
    anting-anting  anting-anting  amuleto Motuo ka ba sa anting-anting? ¿Crees en amuletos?
Sp antiparras antipara antipara gafas de sol, gafas Ang antipara nako mas dako ug grado. Mis gafas tienen una gradación más fuerte.
Sp antipatico antipatiku antipatiko antipático    
Sp anticipo antisipu antisipo anticipo    
Sp anteojo antiuju antiyohos anteojos, gafas Nigamit siya ug antiyohos. Ella usaba gafas.
    antus antos  soportar, aguantar Nakaantus ka ba sa sakit?  ¿Puedes soportar el dolor?
    antus antus resistencia Dili na ko makaantus.  No puedo soportar más.
    anud anud deriva, flujo Naanod akong tsinelas sa baha. Mis zapatillas fueron arrastradas por el diluvio.
    anugun anugon antieconómico Kini usa pagkaanugon sa oras. Es una pérdida de tiempo
Sp anuncio anunsyu anunsiyo anuncio, comercial Adunay anunsiyo ang among presidente sa klase. Nuestro presidente de la clase tiene un anuncio.
    anunugba anunugba polilla    
    anus-a anus-a cuando Anus-a ka mobalik diri sa Cebu? ¿Cuándo volverás aquí a Cebu?
    anyag anyag hermoso Nakita ko sa baybayon ang maanyag nga dalaga. Vi a una hermosa niña a la orilla del mar.
Sp año anyu anyo año Pila ka anyo naglib-en sila? ¿Cuántos años han vivido juntos?
Sp años anyu anyos  años 16 anyos 16 años de edad
    apa apa oblea, cono para helado Gusto ko ang ice cream sa apa kaysa ice cream sa baso. Me gusta el helado en cono más que en taza.
    apan  apan  defecto, desventaja Ang iyang apan makita sa iyang linakwan. Su minusvalidez es notable cuando camina.
    apan  apan  pero, aún Guwapa kaayo siya apan wala pa siya maminyo. Es muy hermosa pero aún no está casada.
    apapangig apapangig mandíbula Kaniadto, mas kuwadrado ug apapangig nga nawong sa mga tawo. En los viejos tiempos, la mandíbula de la gente era más cuadrada.
Sp aparador aparadur aparador aparador Ang aparador karaan na kaayo kini. Este armario es muy viejo.
Sp apartar apartar aparta separar, apartarse Nag-aparta mi sa akong mga ginikanan. Nos separamos de nuestros padres.
    apas apas perseguir, adelantar Niapas si Mario sa iyang asawa sa Cebu. Mario persiguió a su esposa a Cebú.
    apas sulat apas-sulat posdata Palihug basaha ang apas-sulat ubos sa papel. Por favor lea la posdata al final.
    apas sumpay apas-sumpay continuación    
    apdu apdo bilis Ang apdo sa baboy pait kong atong tilawan. La bilis de un cerdo es amarga cuando se prueba.
Sp afectar apictar apektar afectar    
Sp apelar apilar apelar apelar    
Sp apellido apillidu apelyedo  apellido Unsa ang imong apelyedo? ¿Cual es tu apellido?
    apiki apiki ocupado, difícil, estrecho, apretado    
    apil apil  participar Miapil siya ug beauty contest.  Ella asistió al concurso de belleza.
    aping  aping  mejilla Pula ang iyang mga aping.  Ella tiene las mejillas rojizas.
Sp afirmativo afirmativu apirmatibo afirmativo    
Sp aficionado aficiunadu apisyonado aficionado/a    
En apply aplay aplay aplicar Gipaandam niya kanako ang mga requirements sa pagpangaplay og trabaho.  Me dejó preparar los requisitos para la solicitud de empleo.
    apu apo nieto apo nga babae  nieta
    apud apod repartir, compartir, distribuir Iapod ang mga manga sa mga bata. Distribuye mangos a los niños.
    apud apod-apod  distribuir Nag-apod-apod sila sa akong gihatag.  Compartieron lo que les di.
    apuhan  apohan  abuelo / madre Mobisita kami sa among apohan sa probinsya. Visitaremos a nuestros abuelos en el campo.
    apung apong reloj    
Sp apurado apuradu aporado impaciente    
Sp aprobar aprubar aprobahan aprobar, aprobación Giaprobahan sa maestra ang iyang proyekto sa English. El profesor aprobó su proyecto de inglés.
    apas apsan adelantar    
Sp apurar apurar apura presionar, apurar    
Sp apurar apurar apurahon impulsar, apurar Apurahon gyud nako akong manghud sa pagmata ug sayo aron moeskwela. Obligué a mi hermano pequeño a levantarse temprano para ir a la escuela.
Sp apio apiu apyo apio    
    arak arak bombardear    
    arang arang eficiente, calificado Wala siyay arang nga mahimong pangulo. Él no tiene capacidad para ser un líder.
    arang arang-arang mejor, mejorado    
Sp arrancada arrancada arangkada ataque    
Sp arbitrario arbitrariu arbitraryo arbitrario    
Sp alcoba alcuba arcoba dormitorio, alcoba    
Sp arreglado arrigladu areglado arreglado    
Sp arreglar arriglar areglar arreglar Humana ka ug areglar sa libro? ¿Terminaste de ordenar los libros?
Sp arresto arristu aresto arrestar    
? arios arius areyos arete Gipalitan ako ni Papa ug nindot nga arios. Mi papá me compró un par de pendientes hermosos.
Sp argolla argulla argolya anillo    
    ari ari aquí, ven aquí Moari ang akong mga amiga kay magdula mi sa amoa. Mis amigos vendrán aquí porque jugaremos aquí en nuestra casa.
    aringkil aringkil estrépito Miaringkil ang mga botelya. Las botellas se chocaron y metieron ruido.
Sp arcangel arcangil arkanghel arcángel    
Sp arquitecto arquitictu arkitekto  arquitecto Mikonsulta si Joy sa arkitekto bahin sa iyang gipausab nga balay. Joy consultó a un arquitecto para la renovación de su casa.
Sp armado armadu armado armado Ang mga tulis sa bangko nag-armado ug tag-as nga kalidad sa armas. Los ladrones de bancos estaban armados con armas de alta calidad.
Sp armario armariu armaryo alacena Gilimpyohan ni Celia ang armaryo ubos sa ilang hagdan. Celia limpiaba el armario bajo las escaleras.
Sp armas armas armas armas    
Sp almibar almibar arnibal almíbar    
Sp arrogante arruganti arogante arrogante Arogante si Don Pedro sa iyang mga tawo. Don Pedro es arrogante con su pueblo.
    arun aron  por lo tanto, entonces, para Moeskuwela ka ug tarong aron mahayag ang imong ugma. Deberías estudiar mucho, entonces tendrías un futuro brillante.
    arun ingnun aron-ingnon pretender, engañar Nagpulopangutana siya arun-ingnon wala masayod. Siguió haciendo preguntas fingiendo que no sabía.
Sp arte arti arte arte, fastidioso    
Sp artesano artisanu artesano artesano    
Sp artista artista artista artista Ang mga bag-o karon nga artista dili maayo modala. Ahora los nuevos artistas no interpretan bien.
    asa asa  dónde Asa ka paingon?  ¿Adónde vas?
    asal asal asar Gi-asal ang langgam nga nadakpan namo. Asamos los pájaros que atrapamos.
    asawa asawa  esposa Ang iyang asawa ang miamuma sa ilang mga anak. Su esposa cuidaba a sus hijos.
    asdang asdang atacar, asalto Ang mga rebelde miasdang sa campo sa mga sundalo. El rebelde atacó al campamento de soldados.
Sp asenso asinsu asenso mejora económica Moasenso ang tawong maninguha. El que se esfuerza mucho tendrá éxito.
Sp acento asintu asento acento Lahi ug asento ang imong sinultihan. Hablas con un acento diferente.
Sp acera asiras aseras acera Ang mga naninda sa aseras sa Colon st. gipabalhin sa laing lugar ni mayor Osmanya. Las tiendas en la acera de la calle Colón se vieron obligadas a trasladarse a otros lugares por el alcalde Osmenia.
Sp acero akiru asero acero    
? asikasu asikasu asikaso Supervisar, prestar atención    
    asin  asin  sal Pamalit ug asin sa merkado. Compre un poco de sal en el mercado.
Sp hacienda asyinda asindero hacendado/a    
    asin asinon salado Asinon ang bulad. El 'bulad' es salado.
    aslay aslay derramar    
    aslum aslom agrio, ácido Unsa imong gusto aslom nga mansanas o dautang mansanas?  ¿Cuál prefieres, una manzana agria o una manzana podrida?
    aslun  aslon  asado, asar Aslon nato ang baboy sa imong adlaw nga natawhan. Asaremos un cerdo en tu cumpleaños.
    aslum aslum agrio, ácido Aslum kaayo ang tamarindo nga akong gikaon. El tamarindo que comí era muy amargo.
Sp asno asnu asno asno, burro    
    asu aso fumar aso sa sigarilyo humo de cigarro
    asuy asoy narrar, recitar Giasoy ni Lola ang estorya bahin ni Maria Cacao. La abuela narró la historia de Maria Cacao.
Sp aspecto aspictu aspeto aspecto    
Sp astronomia astrunumia astronomiya astronomía    
Sp azogue asugui asugi mercurio, azogue Makahilo ang asugi. El mercurio es venenoso.
Sp azucar asucar asukar  azúcar Dili ko magbutang ug asukal sa kape o gatas. No pongo azúcar en el café ni en la leche.
Sp azul asul asul azul Asul nga langit Cielo azul
    asuy asuy narrar, recitar    
    aswang aswang monstruo Ingon sila sa Sequijor daghan kuno ug aswang. Dicen que hay muchos monstruos en Sequijor.
Sp hacienda asyinda asyenda  hacienda, plantación Ang mga pamilya Monte Negro adunay dakong asyenda sa tubo sa Negros island. La familia Monte Negro tiene una gran plantación de caña de azúcar.
Sp aceite asyiti asyete aceite, grasa Butangi ug asyete ang bisagra aron dili motaya.  Pon aceite en las bisagras para evitar la oxidación.
    atabay atabay pozo Sa unang panahon, ang tubig kuhaon sa atabay. En los viejos tiempos las personas obtenían agua del pozo.
Sp ataque ataqui ataki ataque Niataki ang sundalo sa mga rebelde. Los soldados atacaron a los rebeldes.
    atang atang  emboscar, mirar con atención Giatangan niya nga mahulog ang bituon.  Esperaba ella la estrella fugaz.
    ataun ataon oscuro completamente    
    at-at at-at abrir al público    
    atay atay  hígado Ang iyang atay naapekto sa alkohol nga pag-inum niya kada adlaw. Su hígado estaba afectado por el alcohol que bebía todos los días.
    atay atay  chórela de pollo    
    atay atay-atay plexo solar    
    atbang atbang opuesto Adunay kan-anan atbang sa eskuwelahan. Hay un comedor en frente de la escuela.
Ta ate ate ate hermana mayor Nanilhig si Ate sa hawanan. Mi hermana mayor barrió el patio.
    bulatik atik  halagar    
    atiman  atiman  cuidar Siya ang nag-atiman sa akong anak.  Ella ha cuidado a mi hijo.
    atiman atimanon cuidar Atimanon ug maayo sa inahan ang iyang mga anak. La madre cuidaba bien a sus hijos.
    atis atis anona, anón de azúcar Ganahan kaayo siya ug atis. Realmente le gusta la anón de azúcar.
    atlan atlan casual, chamba    
    atngal atngal pezón Ngindot kaayo ka ug atngal kay pink. Tu pezón muy bonito que es rosa.
    atu ato  nuestro para sa ato para nosotros
    atul  atol  durante Miabot ang pulis atol sa kagubot. La policía llegó durante el disturbio.
    atum atom-atom dar una importancia indebida    
    atu atong  nuestro (incluyendo tu)    
    atup atop  tejado    
Sp atras atras atras atrás, detrás Pag-atras ug usa ka lakang. Retrocede un paso.
Sp atrasado atrasadu atrasado tarde, atrasado    
Sp atrasar atrasar atrasar posponer, prolongar, atrasar    
Sp atraso atrasu atraso rencor, tarde     
    atsa atsa hacha Iyang gi-atsa ang kahoy. Él cortó el árbol con la hacha.
    atsi atsi estornudar    
    atua atua ahí    
    atu atua nuestro Atua ning bag-ong balaya? ¿Esta nueva casa es nuestra?
    atubang atubang frente, delante de Ang mga bata nagatubang sa panganod, ablihan ang mga kamot nila.  Los niños miran hacia el cielo, abriendo sus manos.
    atubang atubangan frente Mitindog siya sa atubangan nako.  Se paró frente a mí.
    atubang sa atubangan sa en frente de Misaad sila atubangan sa Mayor.  Lo prometieron frente al alcalde.
    ayaw aw no lo hagas    
    awaaw awaaw salvaje    
    awahi awahi tarde Awahi na siya nga miabot sa trabaho. Él llegó tarde al trabajo.
    awak awak hemorragia    
    awas awas derramar Ang sapa mi-awas kay kusog nga ulan. El río se desbordó por la fuerte lluvia.
    awas awasanan drenaje    
    awat  awat  imitar    
    away away tener pelea Daghan nag-away dinhi.  Tienen muchas peleas aquí.
Sp auditivo auditivu awditibo receptor (teléfono)    
    awhag awhag urgir, estimular, inducir Giawhag sa security guard nga kuhaon ang mga I.D.  El guardia de seguridad solicitó darle identificación.
    awit awit canción, canta Moawit siya sulod sa among programa. ; awit ipakatulog/ awit pangkatulog Ella cantará en nuestro programa .; canción de cuna
Sp auto autu awto coche, automóvil    
Sp autoridad auturidad awtoridad autoridad Ayaw gyud dalha ang akong ngalan ngadto sa mga Autoridad o Militar. Nunca digas mi nombre a la autoridad o al ejército.
Sp autoridad auturidad awtoridad autoridad    
    ay ay    
    ay -ay el uno al otro    
    yaya aya niñera, canguro    
    ayaay ayaay marea baja Ubos ang tubig sa dagat kon ayaay. El agua en el mar es baja durante la marea baja.
    ayad ayad desairar    
    ayag ayag tamizar Nabuhi sila sa pag-ayag ug bonbon sa dagat.  Viven tamizando arena de mar.
    ayaw ayaw no lo debas, no lo hagas Ayaw ilabay ang basura dinhing dapita. No tire la basura en esta área.
    ayay  ayay  Eso es. ¡Ay! Ayay! Kasakit sa akong tudlo. ¡Ay! Mi dedo duele.
    ayha ayha antes de Ayha ka molakaw palihug ko ug palit ug pagkaon. Antes de que salgas de aquí, cómprame comida.
    ayu ayo reparar, sanar Ayo na.; Giayo nako ang suga.; Ayoha imong relo. Recuperado. ; Fijé la luz .; Arregla tu reloj.
    ayu ayoayo adiós, tratar bien Pag-ayoayo! ¡Adiós!
    ayu ayoha  ¡Que agradable! Repáralo    
    ayun ayon armonía, ajuste Wa magkaayon ang magtiayon maong nagkabulag. La pareja no podía llevarse bien, así que se separaron.
Sp aeroplano airuplanu ayroplano avión, aeroplano Nakasakay ka na ba sa ayroplano? ¿Alguna vez has volado en avión?
    ayaw sa aysa espera un minuto    
Sp ayuda ayuda ayuda  ayuda Ang gobyerno naghatag ug ayuda sa mga biktima sa sunog. El gobierno dio ayudas a las víctimas del incendio.
    ba ba  interrogativo    
    baak baak cojear    
    baakbaak baakbaak      
    baat baat atar, vendaje Gamita ang pisi sa pagbaat sa kahoy. Usa la cuerda para atar leña.
    baat baatan enlazar    
    baba baba a cuestas    
    baba baba  boca Hilum ang baba niya.  Él es taciturno.
    babad babad empapar Akong gibabad tibuok gabii ang mga puting shirts. Empapé las camisas blancas durante la noche.
    babad babad lejía, exponer Ibabad nako ang mga puting senina sa adlaw. Voy a exponer mi vestido blanco al sol.
    babad babad antorcha, llama    
    bayi babae  mujer Gwapa kaayo ang babaye nga among silingan. Mi vecina es realmente hermosa.
    babag babag obstruir Human sa pagbutang ug babag sa buho nga atop, wala na magtulo sa ulan. Después de taponar el agujero del tejado, las goteras de lluvia cesaron.
    babaw babaw parte superior Palihug ko ug butang sa akong bag babaw sa lamisa. Por favor pon mi bolsa encima de la mesa.
En byebye babay babay adiós Nibabay na nako ang akong amiga kay moadto na siya sa Manila. Mi amiga me dijo adiós porque irá a Manila.
    bayi babaye  mujer  Daling mohilak ang mga babaye. Las mujeres lloran fácilmente.
    babha babha herida fatal    
    babit babit cuerda de buceo    
    babuy  baboy  cerdo Namuhi ug baboy si Tatay. El padre cría cerdos.
    babuy  baboyan granja de cerdos, cría de cerdos Dako ang babuyan namo sa Cebu. Teníamos una gran porqueriza en Cebú.
    badbad badbad desatar deshacer    
    badlis badlis línea Basahon nako ang imong badlis nga palad.  Voy a leer tus líneas de la mano.
    badlit badlit línea    
    badlung badlong reprender, regañar Ang ginikanan adunay katungod pagpadlong sa ilang mga anak. Los padres tienen el derecho de reprender a sus hijos.
    badlung badlongon obstinado, pícaro, alborotador Walay ganahan sa badlongon nga babae. A nadie le gusta una chica obstinada.
    baga  baga  pulmón Ang akong baga huyang na kaayo tungod sa pangarilyo. Mis pulmones se debilitan por el fumar.
    baga  baga  carbón Nakatag ang pulang baga sa salog.  Las brasas rojas se esparcieron por el suelo.
    baga  baga  grueso Nakinahanglan siya ug baga nga habol. Ella necesita una manta gruesa.
    bagakay bagakay bambú delgado    
    bagal bagal aterronar    
    baganaw baganaw piscina, charco    
    bag-ang bag-ang molar    
    bagat bagat reunirse Nibagat si Henry ni Jenny gikan sa Bohol. Henry vio a Jenny que venía de Bohol.
    bagay bagay armonizar Kining karsones bagay gyud sa akoa. Estos pantalones me quedan bien.
    bagduk bagdok apuesta    
    bagduy bagdoy vagar, vagabundo    
    bag-id bag-id frotar Ibag-it ang imong duha ka kamot. Frótate las manos.
En bag baging baging saco    
    bagis bagis descortés, áspero    
    bagis bagis línea Ang mga petsa nga importante sa kalendaryo adunay mga bagis. Hay subrayado en la fecha importante en el calendario.
    bag-id bagnid frotar    
    bag-u bag-o nuevo bag-o nga estilo sa senina nueva moda del vestido
    bag-u bag-ohay recientemente Bag-ohay pa lang nahuman ang ilang balay. Han construido su casa recientemente.
    bag-u bag-ohon  renovar Bag-ohon na nato ang atong senina. Renovemos nuestros vestidos.
    bagul bagol cascara de coco Ang bagol sa lubi nindot kaayo kining buhaton ug uling. La cáscara de coco es muy buena para hacer carbón.
    bagul-bagul bagol-bagol cráneo Ang bagol-bagol nanalipad sa utok. El cráneo protege el cerebro.
    bagun bagon carretilla    
    bag-u kasal bag-ong kinasal recién casado Nagbulag dayon sila nga bag-ong kinasal. Se separaron poco después de su boda.
    bag-u tuig bag-ong tuig Año Nuevo Gisaulog nato ang bag-ong tuig kada Enero 1. Celebramos el Año Nuevo cada 1 de enero.
    bagrung bagrong rugir    
    bagtak bagtak pantorrilla Loyo sa bitiis bagtak. La parte trasera de 'bitiis (= pierna)' es 'bagtak'.
    bagting  bagting  sonar Bagting na ang kampana.  La campana sonó ya.
    bagtuk bagtok endurecer, solidificar    
    bagtuk bagtok rata, ratón Mahadlok jud ko ug bagtok. Realmente me asusto con el ratón.
    bagua bagua búho Dako kaayo ug mata ang bagua. Los ojos de búho son muy grandes.
    bagulbul bagulbol murmurar, refunfuñar Siya nagsige ug bagulbul bahin sa … Siguió refunfuñando sobre ...
    bagutbut bagutbot quejar, refunfuñar Nagsige siya ug bagutbot sa iyang guot nga sapatos. Ella seguía refunfuñando sobre sus zapatos apretados.
Sp baguio bagyu bagyo  tifón Dakong kadaot nga nahitabo sa kahumayan human kini naagian ug bagyo. Hubo grandes daños en los campos de arroz después del tifón.
    baha  baha  inundar Ang baha sa siyudad sa Manila kada tuig mura ug anibersaryo.  La inundación en Manila es como un evento anual.
    bahad bahad amenaza Gibaharan ko sa among silingan nga patyon ko. Nuestro vecino me amenazó de muerte.
    bahal bahal vino de coco Ganahan kaayo moinom ug bahal ang mga Boholano. A los Boholanos les gusta beber vino de coco.
    bahal bahal fermentado, agrio    
    bahala bahala  cargo, cuidado, responsable Ikaw ang bahala.; Akoy bahala. Lo dejo en manos de ti. ; Déjelo.
    bahala na bahala na  No me importa Bahala na siya sa iyang kaugmaon. No le importa su futuro.
    bahan bahan muchedumbre    
    bahandi bahandi tesoro Ang edukasyon maoy bugtong bahandi nga ikabilin sa akong ginikanan. La educación es el único tesoro que me dejaron mis padres.
    bahas-bahas bahas-bahas ir de acá para allá Nagbahasbahas ang taxi ug pinangita ug pasahero. El taxi se movía de un lado a otro buscando pasajeros.
    bahaw bahaw ronco, bajo    
    bahaw bahaw sobrantes    
    bahikhik bahikhik reírse con contento    
    bahil bahil incombustible    
    bahin bahin dividir, compartir, parte Magbahin ta ug ginansya pareho. ;Nagbahin sila sa akong gihatag.  ; akong bahin Vamos a compartir el beneficio por igual. Compartieron lo que les había dado. ;mi parte
    bahin bahin  en consecuencia    
    bahin sa bahin sa sobre Nagestorya sila bahin sa nahitabo kagabii.  Están hablando de lo que pasó anoche.
    bahinun bahinon separar dividir Bahinon nato ang kwarta. Dividiremos el dinero.
    bahis bahis vaivén, ir de acá para allá    
Sp bajo baju baho voz baja, voz ronca Ang mga lalaki baho ug tingog. Los hombres tienen voces bajas.
    bahu baho oler Ang katupad nako sa tren kaganihang buntag baho ug bino. El que estaba a mi lado en el tren esta mañana olía a vino.
    bahud bahod pus, supurar    
    bahug bahog echar, derramar, alimentar Ibahug na ang sabaw sa kan-on. Echa y mezcla la sopa con el arroz ahora.
    bahugbahug bahugbahog lucha    
    baid baid afilar Bag-ong gibaid ang kutsilyo. El cuchillo está recién afilado.
    baiid baiid      
    bajau bajao      
    Bajau Bajao tribu Badjau Badjau usa ka tribu nga nagpuyo sa dagat sa South-East Asia. Badjao es el nombre de una tribu que vive en el mar del sudeste asiático.
Sp vaka  baka  baka  vaca Ang baka nikaon ug napier nga balili. La vaca come pasto de Napier.
    bakag bakag sucio, fétido    
    bakak bakak mentira Nag-away sila tungod sa imong mga bakak. Están luchando a causa de tus mentiras.
    bakak bakakon mentiroso Politician mura ug bakakon. Un político es lo mismo que un mentiroso.
    bakal bakal pistola    
    bakang bakang piernas arqueadas    
Sp vacante bakanti bakante  vacante Ang puwesto sa pagka-mayor sa siyudad karon bakante pa. Todavía el puesto de alcalde de la ciudad está vacante.
    bakasi bakasi anguila Ganahan mokaon ug bakasi ang mga Hapones. A los japoneses les encanta comer anguila.
Sp vacación bakasión bakasyon  vacación taas nga bakasyon largas vacaciones
    bakat bakat cesto    
    bakay bakay mover    
    bakbak bakbak rana, sapo Ang mga bakbak manggawas kung ting-ulan. Las ranas salen durante la lluvia.
    bakbak bakbak damasquinado    
    bakbak bakbak pisar    
    balakbak bakbak ropa de cama, sábanas, sostener Luha ug singot ang gibakbak sa akong paglampos. Mi éxito se basa en el sudor y las lágrimas.
    bakhaw bakhaw mangle Puwede ikasugnod ang bakhaw sa kahoy. Los árboles de mangle se pueden utilizar como leña.
    bakhaw bakhawan manglar Ang bakhawan usa ka lugar nga itloganan sa mga isda. El manglar es un lugar donde los peces ponen sus huevos.
    bakhu bakho llorar, lamentar Nagbakho ang babaye sa kamatayon sa iyang anak. La mujer se lamentó por la muerte de su hijo.
    baki  baki  rana Ang baki mokaon ug lamok. Las ranas comen mosquitos.
    bakid bakid saco usa ka bakid nga mais un saco de maíz
    bakikaw bakikaw torpe, desgarbado Bakikaw siya mogamit sa biskleta. Él es torpe montando en bicicleta.
    bakilid bakilid pendiente, cuesta, ladera Ang iyang balay nga kawayan nahimutang sa bakilid. Su casa de bambú está situada en la ladera de la montaña.
    bakla bakla homosexual Bakla ang akong igsoon nga lalaki. Mi hermano es un gay.
    baklay baklay caminata Magbaklay ra ta paingon sa Sugbo kay wala tay kuwarta. Vamos a caminar a la ciudad de Cebú que no tenemos dinero.
    baklid baklid mano detrás de la espalda    
    baku bako espalda doblada Akong Lolo nabako na pagtrabaho sa bukid. La espalda de mi abuelo estaba jorobada por el trabajo en la montaña.
    bakud bakod crecer    
    bakul bakol lisiado, discapacitado Ang atubangang linkuranan sa sakyanan sa pasahero kanunay ireserba para sa mga bakol. Por lo general, los asientos delanteros del vehículo de pasajeros se mantienen para discapacitados.
    bakus bakos cinturón Namalit ko ug bakos para sa akong mama sa niaging semana. Compré un cinturón para mi mamá la semana pasada.
    baksan baksan pitón Nakakita ug baksan ang mga bata. Los niños vieron una pitón.
    bakus baksanan      
    baktas baktas caminar Among gibaktas ang bukid. Caminábamos por la montaña.
    baktin baktin cerdito Namalit mi ug baktin para sa umaabot nga piyesta. Compramos un cochinillo para la próxima Fiesta.
    baku baku encorvado de hombros    
    bakukang bakukang escarabajo    
    bakukang bakukang sa ulo irrazonable (infestado de escarabajos) Ambot kun unsang klaseha sa bakukang ang misulod sa iyang utok? No puedo entender absolutamente nada lo que él está pensando.
Sp vacuna bakuna bakuna vacuna    
    bakwi bakwi retractarse Gibakwi sa saksi ang iyang mga gisulti. El testigo se retractó de su declaración.
    bakwit bakwit evacuar, huir    
    bakyaw bakyaw levantar la mano    
    bala bala llevar en la espalda Gibala ni Noy Kulas ang iyang kinamaghuran nga anak. Noy Kulas llevaba a su hijo menor en su espalda.
Sp bala bala bala  bala May tren nga bala ang Japan. Japón tiene un tren bala.
    balaan balaan sagrado Ang santo Nino usa sa mga balaan kaayo nga patron sa Cebu. San Niño es uno de los santos patrones de Cebú.
    balabag balabag obstáculo Daghan kaayo ug balabag sa atong kinabuhi. Tenemos muchos obstáculos en nuestra vida.
    balag balag encontrar    
    balagun balagon planta enredadera    
    balhibu balahibo vello, pluma Hamis ug balahibo ang iring. El gato tiene el pelo suave.
    balak  balak  poema, verso Siya kanunay nga mohalad ug balak. Siempre ofrece poesía.
    balaka balaka  preocuparse, sufrir Ayaw kabalaka.  No te preocupes.
    balat-ang balak-ang cadera Ganahan ko sa porma sa iyang balakang. Me gusta la forma de sus caderas.
    balakbak balakbak ropa de cama, sábanas, sostener Puti ang bakbak sa katre. La cubierta de la cama es de color blanco.
    balak balakero poeta Ang iyang tiyo usa ka balakero. Su tío es poeta.
    balak balaknon lírica, poética Ginaiingon nga ang mga karaang tawo balaknon. Dijeron que los viejos son poéticos.
    balangaw  balangaw  arco iris Nakakita ko ug balangaw sa langit. Vi un arco iris en el cielo.
    barangay  balangay pueblo Nagpuyo si Alma sa balangay. Alma vive en un pueblo.
    bulanghuy balanghoy mandioca    
Sp balance balansi balanse balance, contabilidad    
    bantay balantay cuidado    
    balanus balanus llorar, arrepentirse    
    balaud balaod  ley, policía, autoridades Ang mga alagad sa balaod mitaho bahin sa .  La autoridad policial anunció ~.
    balaud balaodnon proposición de ley, legitima Ang balaodnon sa kongreso giaprobahan sa mga senador. La proposición de ley de la Cámara Baja fue aprobada por los senadores.
    balaud balaoranan parlamento    
    balaud balaoron  proyecto de ley    
    balaraw balaraw daga    
    balas balas arena Nakita ko ang mga tunob sa balas. Vi huellas en la arena.
    balasubas balasubas timador, estafador Balasobas kaayo siyang mobayad. Ha no paga honestamente.
    balat balat cohombro de mar    
    balat-ang balat-ang nalgas, cadera Sakit kaayo ang akong balat-ang. Mis nalgas realmente me duelen.
    bati balatian  sentimiento Nasakitan ang akong balatian sa iyang gisulti. Sentí dolor en mi corazón por lo que ella dijo.
    bati balatianon enfermizo    
    balatung balatong habichuelas    
    balay balay  casa Ganahan siyang manglimpyo sa ilang balay. A ella le gusta limpiar su casa.
    balay balayan página de inicio, sitio web    
    balay balaybalay choza Naghimo mi ug balaybalay sa likod sa among balay. Hemos construido una choza en la parte de atrás de nuestra casa.
    bayad balayronon  factura, cuenta balayronon sa suga ug tubig importe de electricidad y agua
    balbal balbal bruja    
    balbangaan balbangaan inmaduro    
Sp barba barba balbas barba Si Santa Claus adunay puti nga balbas. Papá Noel tiene barba blanca.
Sp valvula balbula balbula válvula    
    balda balda mutilación, barrera, peligro    
Sp balde baldi baldi cubo, balde Dad-i ug usa ka baldi nga tubig kanang kahuy. Échale a ese árbol un balde de agua.
Sp baldosa baldusa baldosa baldosa, azulejo Nabuak ang usa ka baldosa sa lababo. Una de las baldosas en el fregadero estaba rota.
    baliti balete árbol de caucho indio    
    balhibu  balhibo  vello, pluma Ang mga langgam adunay balhibo. Las aves tienen plumas.
    balhin balhin  mover, transferir, traducir Mibalhin nami ug balay.; balhin sa Engles  Nos hemos mudado.;    traducir al ingles
    balhug balhog prisión Nabalhog sa prisohan ang kriminal. El criminal fue encarcelado.
    bali bali romper Gibali nako ang kahoy para sa sugnod.  Rompí el árbol por leña.
    bali bali revertir, opuesto Mibali ang hangin. El viento cambió de dirección.
    bali bali valor Ako pa nimo di mo sila balihon. Si yo fuera tú, los ignoraría.
    balibad  balibad  disculpa, rechazar Nibalibad siya nga dili mouban sa piknik sa dagat. Ella se excusó asistir al picnic al mar.
    balibag balibag echar Ayaw ibalibag ang imong daan nga mga libro. No tires tus libros viejos.
    balibad balibaran negativa Akong gibalibaran ang akong amiga nga manglaag kay dili maayo ang akong lawas. Rehusé vagar con mi amigo porque no me sentía bien.
    balibad balibari decepcionar Wala mo siya balibari. No lo decepcionaste.
    balibay balibay echar    
Sp valido balidu balido válido    
    balighut balighot nudo, corbata    
    baligtad baligtad revertir,  contrario Ayaw ibaligtad ang kahon. No invierta la caja.
    baligtus baligtos Nudo de abacá, corbata apretada.    
    baligya  baligya  vender, comercializar Nabaligya nako ang akong sakyanan.  Vendí mi vehículo.
    balik balik  regreso Balik dayon.  Vuelve pronto.
    balik balikan pista trasera    
    balikas balikas abuso, insultar Dili maayo nga balikasan ang mga bata. No es bueno insultar a los niños.
Ta balikatan balikatan balikatan fuerzas aliadas Ang balikatan sa mga sundalong Pilipino ug Americano Las fuerzas aliadas entre filipinos y americanos.
    balik balikbalik repite, sigue Nagbalikbalik ang iyang mga bakak nga estorya. Repitió sus grandes cuentos.
    baliku baliko torcido Balikong politiko siya. Él es un político corrupto.
    balikus balikos bobina Nakabalikos ang iyang kamot sa akong hawak. Ha puesto su brazo alrededor de mi cintura.
    baligtad baliktad atrás    
    baliktus baliktos bobina Mibaliktos ang halas sa sanga. La serpiente se enrolló alrededor de la rama.
    balili balili césped, hierba Kinahanglan na nga ibton ang mga balili sa hardin. Es necesario quitar las hierbas del jardín.
    baling baling red Ang baling nako makakuha daghang isda. Mi red de pesca puede atrapar muchos peces.
    balisa balisa preocupación Nabalisa ang magtiayon sa pagkawala sa ilang anak. El matrimonio estaba preocupado por su hijo perdido.
    balisbisan balisbisan alero    
    balita  balita  informe, información, noticias Ang balita sa radyo nagkalahi sa balita sa newspaper. Las noticias de la radio eran diferentes a las del periódico.
    balit-ad balit-ad marcha atrás Gibalit-ad niya ang iyang T-shirt.  Se ponía la camiseta al revés.
    balitaw balitaw canción de cortejo    
    baliw baliw incesto, loco Wa ka baliwa, tiguwang ka na makigminyog desisayis? ¿Estas loco? ¿A tu edad te casarás con una de 16 años?
    bali wala baliwala no importante, inmaterial    
Sp balcon balkun balkon balcón Naa sa balcon sila. Están en el balcón.
    balu balo viudo/a Siya tulo ka tuig nga nabalo. Vivió 3 años como viudo.
    balud balod  ola Basta naay bagyo dagko kaayo ang balod sa dagat. Cuando hay un tifón las olas del mar son muy altas.
    balun balon subsidio, almuerzo, provisión    
    balungbalung balongbalong chabola    
Sp valor balur balor valor Ang tanan-tanan nga gasto tagana sa kasal balor ug kinyentos kalibo ka pesos. Todos los gastos para la preparación de la boda son equivalentes a 500,000 pesos.
    balus balos recompensa Iya kong gitagaan ug usa kalibo ka pesos nga iyang balos sa ako. Me dio 1.000 pesos en recompensa.
Sp balsa balsa balsa balsa Nagsakay sila ug balsa padulong sa Pagsanjan Falls. Montaron en una balsa para ir a la catarata Pagsanjan.
    balungus balungos vello púbico    
    balunu baluno mango silvestre    
Sp baluarte baluarti balwarte territorio Ang Zamboanga maoy inila nga balwarte sa mga Abu Sayaff kung asa nagpuyo. Zamboanga es el territorio donde vive Abu Sayaff.
Sp ballena ballina balyena ballena    
    bana bana atención    
    bana bana  marido Si Lory katulo na nga nag-ilis ug bana. Lory cambió su marido tres veces.
    bana banabana suponer, estimar Gibanabana sa contestant ang presyo sa usa ka bag nga groceries.; Ang akong bana-bana sa gilay-on mga lima ka kilometro. El concursante estimó la cantidad de comestibles dentro de la bolsa.;    Estimo la distancia en 5 kilómetros.
    banagbanag banagbanag amanecer Banagbanag na ra ba? Ya está amaneciendo, ¿verdad?
    banat banat criticar severamente    
    banaw banaw rebosar    
    banay banay familia Usa ka malipayong banay ang akong damgo. Una familia feliz es mi sueño.
Sp banda banda banda banda    
Sp bandeja bandija bandeha bandeja Ang butangan sa litson nga manok, kanang bandehado. El pollo asado se colocará en esa bandeja.
Sp banderita bandirita banderita banderilla    
Sp bandido bandidu bandido bandido    
Sp bandera bandira bandila bandera Nasudnong bandila bandera nacional
    bandilyu bandilyo anunciar, revelar, divulgar bandilyo sa pahayagan; Gibandilyo sa tibuok eskwelahan ang iyang kadaugan. titular en las noticias;    Su victoria fue anunciada en toda la escuela.
    banga  banga  jarra, botella vacía, tonto Gipuno niya ug tubig ang banga. ; Banga kaayo siya moduwa ug basketball. Ella llenó la jarra con agua.;   No es bueno jugando al baloncesto.
    bangag bangag agujero, taladrar Adunay bangag sa balde. Hay un agujero en el cubo.
    bangal bangal cruzar    
    bangan bangan empacar Lig-on kaayo pagkabangan ang kahon.; Ang putos gibanganan ug hugot para dili manimaho. La caja estaba embalada sólidamente.;  El paquete fue envuelto herméticamente para que no oliera.
    bangas bangas barba Mahilig magpabangas ang mga lalaki sa India. Los hombres en la India son propensos a tener barba.
    bangaw  bangaw  arco iris Ang bangaw daghan ug kolor nga lain-lain. El arco iris tiene muchos colores.
    bangga bangga chocar, colisión Ang duha ka eroplano gibangga sa duha ka bilding. Dos aviones chocaron contra dos edificios.
    bangga banggaay colisión Adunay banggaay nga jeepney duol sa munisipyo. Hubo una colisión entre jeepney cerca del municipio.
    banggira banggera encimera de la cocina    
    banggiitan banggiitan audaz, valiente Usa siya ka banggiitan nga sundalo. Él es un soldado valiente.
    banggud banggod frotar Akong gibanggod ang akong tiil sa bato. Froté mi pie con una piedra.
    banghag banghag gruñir    
    bangi bangi discrepar Nagbangi ang mga lider sa ilang mga ideya. Los líderes discreparon en sus ideas.
    bangil bangil obstrucción, cuña Butangig bangil ang lamesa aron dili maug-og. Pon una cuña debajo de la mesa para que no tiemble.
    bangis bangis despiadado Bangis kaayo ang mga leyon. Los leones son muy despiadados.
    bangka  bangka  barco, canoa, agasajar Ang sakyanan sa mga tawo sa pagtabok sa Camotes Islands mao ang bangka lamang. Los medios de transporte a las islas Camotes son solo pequeñas barcas.
Sp bancarrota bangkaruta bangkaruta bancarrota Nabangkarta ang bangko kay wala mobayad ang mga nangutang. El banco quebró porque los prestatarios no pagaron sus deudas.
    bangkaw bangkaw lanza Ang unang hinagiban nga gigamit sa mga tawo mao ang bangkaw. La primera arma que usaron los hombres fue una lanza.
Sp banco banku bangko banco Adunay taas nga linya sa mga tawo gawas sa bangko. Hay una cola de personas fuera del banco.
Sp banco banku bangko banco Ang bangko nga akong gilingkuran nahagsa. El banco en el que estuve sentado estaba roto.
    bangun bangon  levántate, levántate Mibangon siya sa banha sa gawas.  Se levantó por el ruido exterior.
    bangut bangot bozal    
    bangut bangotan privar, estar de luto Nagbangutan lang ko sa kamatayon sa akong 5 anyos nga anak tungod sa sakit nga dengue.  Fui privado de mi hijo de 5 años por fiebre de dengue.
    banha banha  ruido, loquear Dili ko ganahan nga mopuyo sa daplin sa dalan kay banha ang mga sakyanan. No me gusta quedarme al lado de la carretera porque vehículos son ruidosos.
    banha banhaan  hablador Banhaan kaayo ang mga bata sa klase. Los alumnos son muy habladores cuando están en la clase.
    banha banhabanha charla Nagbanhabanha ang mga lalaki atubangan sa sarisari. Algunos hombres charlan frente a la tienda sarisari.
    banhaw banhaw resucitar    
    banhig banhig emboscada Gibanhigan ang mga sundalo sa Sulu. Soldados en Sulu fueron emboscados.
    banig  banig  estera Dili gusto ko ganahan matulog sa banig. No me gusta dormir en la estera.
    banika banika campo, granja    
    banika banikanhon rural    
    baniug baniog conocido    
    banlas banlas frotar, erosionar    
    banlaw banlaw enjuagar    
    banug banog halcón    
    banus banos suplantar    
Ta bansa bansa bansa estado, provincia Namalhin mi ug laing bansa kay samok kaayo ang una namung gipoy-an. Nos trasladamos a otro país porque antes había mucha gente en nuestro lugar.
    bansag bansag nombre Asa ang imong bansag? ¿Donde está tu nombre?
    bansag bansagon apellido Nagbansagon siyag Codilla. Su apellido es Codilla.
    bansay bansay ejercicio, practicar Ang mga atleta kanunay nga gibansay sa ilang mga coach. Los atletas han sido entrenados por su entrenador.
    bansay bansaybansay practicar Nagbansaybansay na siya kung unsaon pagamit sa pusil. Él está practicando cómo usar el fusil.
    bansiwag bansiwag sobresalir    
    bantang bantang conspicuo, obvio    
    bantay bantay cuidar, guardar, atención Bantay sa mga addikt. ;   Ako na lang ang magbantay ni mama sa hospital. Ten cuidado con los adictos.;   Yo seré quien cuide a mamá en el hospital.
    bantug bantog renombre, fama Nabantog siya sa kamaayo moduwa ug chess. Se le conoce como un buen jugador de ajedrez.
    bantuk bantok firme, endurecer    
    bantug bantugan noble, famoso Usa siya ka bantugan ug model. Ella es una modelo famosa.
    banwa banwa territorio, región    
    banwag banwag luz de búsqueda, iluminar    
    banyaga banyaga pícaro, bribón    
Sp baño bañu banyo baño Ang banyo sa hotel nga akong gisak-an limpyo ug dako kaayo. El baño del hotel en el que me hospedaba era muy limpio y grande.
    banyus banyos linimento, medicina Hatagi kong banyos sa insect bite. Dame la medicina para picaduras de insectos.
    bau bao tortuga    
    baud  baod  orden Si Tatay nagbaod namo sa dili pagkuha ug kuwarta.  Mi padre nos prohibió ganar dinero.
    baul baol cultivar Nitabang ko sa paglimpyo sa baol. Ayudé a limpiar la granja.
Sp vapor bapur bapor vapor    
Sp vara bara bara vara, varilla Bara ang akong gigamit pagligwat sa dakong bato. Usé una vara para mover la piedra grande .
    barag barag tambalearse    
Sp baraja baraja baraha baraja, tarjeta Baraha ang among gigamit sa pagduwa ug mahjong. Usamos una baraja para jugar al mahjong.
Sp barandilla barandilyas barandiliyas parapeto, barandilla    
    barang barang vudú, brujo Ang akong silingan namatay sa barang kuno. Dicen que mi vecino fue asesinado por una maldición.
    barangay  barangay  pueblo Maayo kaayo ang atong barangay captain. El jefe de nuestro pueblo es muy bueno.
Sp baratillo baratilyu baratilyo  rebajas Adunay baratilyo nga mga gamit sa panimalay. Hay una venta de ganga de artículos para el hogar.
Sp barato baratu barato  barato Barato ang mga utanon kon adto ka mopalit ug direkta sa mga uma. Las verduras son baratas si las compras directamente a la granja.
    baraw baraw cortar, interrumpir    
Sp barbas barbas barbas navaja de afeitar, afeitar Medyo dakodako ang nasamad sa akong gigamit nga barbas. Me hice una herida bastante grande usando la navaja de afeitar.
Sp barbero barbiru barberohan  barbería Unsay imong gusto para mokorte ug bohok sa barberohan o beauty parlor? ¿Donde te gusta cortarte el pelo en la barbería o en el salón de belleza?
Sp barril baril baril barril, tambor    
    barcada barkada compañeros, amigo Matinahuron ang mga barkada ni Edna. Los compañeros de Edna son corteses.
Sp barco barcu barko  barco Nisakay mi ug barko padulong sa Ormoc. Nos montamos en un barco a Ormoc.
Sp varniz barnis barnis barniz Gibutangan namo ug barnis ang among lamesa. Dimos barniz a nuestra mesa.
    baru baro vasija de lata    
    barug barog levantarse Barog sa imong gilinkuran.  Levántate del asiento.
    barug baroganan principio    
Ta baro baru barong vestido formal Barong ang kasagaran nga isuot sa mga lalaki kon adunay pormal nga okasyon. Los hombres suelen usar barong en ocasiones formales.
    barungbarung barongbarong chabola    
    barut barot baratillo Barot ang akong napalit nga sinina. Compré un vestido barato.
Sp baronvado? barunbadu? barumbado imprudente, mal educado    
    barutu baruto barca    
Sp barrio baryu baryo barrio, pequeño pueblo Nagpuyo siya sa layong baryo. Él está viviendo en un barrio lejano.
    balas bas arena Katong bata pa ko pirme ko magdula ug bas sa una. Antes, cuando era niño, siempre jugaba en la arena.
    basa basa mojado Basa pa ang sagbotan.  Todavía el campo está mojado.
    basa basa leer Siya nagbasa ug libro.  Él está leyendo un libro.
    basa basabasa húmedo Naatrasado na ka sa trabaho kay basabasa pa imong uniform? ¿Llegaste tarde al trabajo porque tu uniforme todavía estaba húmedo?
    basag basag romper    
    basa basahon libro Daghang basahon ang sulod sa library. Hay muchos libros en la biblioteca.
    basa basahonan periódico    
    basak basak campo de arroz, cultivar    
    basak basakan campo de arroz    
Sp base basi base base Base sa akong obserbasyon, usa siya ka manggihunahunaon nga pagkabata. Según mi observación, ella es una niña muy pensativa.
    basin basig tal vez, quizás    
Sp base basi basihan base, fundamento    
Sp base basi basihanan evidencia    
Sp basilica basilica basilika basílica    
    basin basin tal vez, quizás Basin wala siya magtuon pag-ayo mao nga nahagbong sa klase. Tal vez no estudió bien, por eso suspendió.
Sp vacio basiyu basiyo vacío Ibutang ang basiyong lata sa lamesa.; basiyo sa bomba Ponga una lata vacía sobre la mesa.; bomba sin explotar
    baska baska      
    baskug baskog  sano, robusto, vigoroso Baskog iyang panglawas.  Su cuerpo es fuerte.
    balus baslan represalia, vengar    
    balus basli contraatacar    
Sp vaso basu baso  vaso Hatagi ko ug usa ka baso nga tubig. Dame un vaso de agua.
    basuk basok escarda, escardar    
    basul basol arrepentirse, culparse Nagbasol ko nga akong giaway akong suod nga higala. Lamento haber peleado con mi amigo cercano.
    basta basta bueno, si, a menos que Basta ikaw ray nakahibawo.; Basta ikaw ray bahala. ; Basta ikaw.;  Mokuyog ko nimo, basta imo kung librehon sa meryenda? Si sabes eso; Bueno, es tu decisión. ; Si insistes.;  Me uno a usted si me invita la merienda.
    basta lang basta ~ lang  si, solo en la condición    
Sp basto bastu bastos descortés, basto Bastos kaayo ikaw. ¡Qué grosero eres!
    basul  basul  arrepentirse culpar Nagbasul ko sa akong kahobog kagabii.  Lamento haberme emborrachado anoche.
    basul basulon  culpada Kong unsay mahitabo ikaw ang basulon.  Si algo sucede, es tu culpa.
Sp basura basura basura  polvo, basura Ako naglabay ug basura sa basurahan.  Tiré una basura a la papelera.
Sp basura basura basurahan  cubo de basura, contenedor Ang kada eskina sa dalan aduna nay gibutang nga basurahan. Pusieron cubos de basura en cada esquina de las calles.
    baswat baswat levantar    
    bata bata  niño Gasa gikan sa langit ang usa ka bata. Un niño es un regalo del cielo.
    bata bata-bataon infantil Ikaw batabataon pa kaayo ug hunahuna ug lihok. Tu mente y tu comportamiento son muy infantiles.
    batakan batakan estándar Taas ang iyang batakan sa pagpili ug bagasaw-onon. Él tiene un alto nivel en la elección de su esposa.
    balaud Batakang Balaod constitución Daghan kaayo ang supak sa pag-ilis sa Batakang Balaod sa Japan. Hay mucha oposición para enmendar la Constitución en Japón.
    batang batang tronco, quédate quieto    
    balat-ang bat-ang nalgas, caderas Lapad ang bat-ang sa mga babaye kay sa mga lalaki. Las mujeres tienen caderas más anchas que los hombres.
    bata batan-on  joven, adolescente    
    batasan batasan  hábito, característico, manera, costumbre Naila siya sa iyang maayong batasan. ; way batasan. Dicen que tiene buena naturaleza. ;  grosero
    batay batay según Batay sa mga estorya daghang samdan sa nagbangga nga jep.  Según lo que dice la gente, muchos se han heridos por la colisión del jeep.
    batbat batbat describir, explicar Gibatbat ni Jose ngadto sa mga policemen kon giunsa siya pagtulis. José expliqué a los policías como fue robado.
    bathala bathala Dios Makagagahum ang Bathala. Dios es poderoso.
    bathay bathay destacar    
    bati bati malo feo bati'g nawong cara fea
    bati bati sentir, percibir Mibati ako'g kalooy sa mga bata'ng kalye.  Sentí pena por los niños de la calle.
    bati bati oír Nabati nako ang imong tingog sa radyo. Oí tu voz en la radio.
    batid batid  hábil, bueno en, adepto usa ka batid nga panday un carpintero hábil
    bati batig sentir  Kalit nga gibatig dakong kaikag ug kasibot ang tanang. De repente me interesaba y fascinaba todo.
    batiis batiis  pierna    
    tingting batingting (sonido de un) timbre    
    bati bation sentido    
    batiya batiya barreño Gibutang niya sa batya ang mga sinina nga bulingon. Puso la ropa manchada en el barreño.
    batu bato piedra Ang bato sa Alcoy mine nindot kaayo himoon nga konkreto sa balay. La piedra de la mina Alcoy es muy buena para usar en el hormigón para casas.
    batubalani batobalani imán    
    batug batog perca    
    batuk batok oponerse Makigbatuk siya sa iyang igsoon. ; Nakigbatok ang anak sa iyang amahan. Disputó con su hermano. ; El hijo desobedeció a su padre.
    batun baton poseer, retener Nakabaton ako'g anak tungod sa panabang sa dios.  Yo podría tener un hijo con la ayuda de Dios.
    batung  batong  judía Daghang ang ilang maani nga batong. Cosechan muchas judías.
Sp boton butun batonis botón Ang sastre nanginahanglan ug botonis para sa iyang sinina. La sastre necesita botones para su vestido.
    batu batoon rocoso Batoon kaayo ang kalsada paingon sa bukid. El camino hacia la montaña es rocoso.
Ch bachoy batsuy batsoy un fideo chino Lami ang batsoy. El "bachoy" es delicioso.
    batyag batyag notar, observar Sa nanglabay 'ng mga adlaw nabatyagan nako nga dunay uyab akong manghod. Estos días pasados, ​​observé que mi hermana tenía novio.
Ta bawal bawal bawal prohibido    
    bawi bawi recuperar, recobrar Akong nabawi ang nawala kong pitaka. Recobré mi bolso perdido.
    balud bawod ola    
    balun bawon provisión    
    balus bawos devolver Pagtarong sa imong pag-eskuwela bawos sa kahago sa imong mga ginikanan. Debes estudiar mucho para pagar al cuidado de tus padres.
    abay bay amigo, camarada Bay, mangaon ta. Vamos a comer, amigos.
    ba bay  ba + ang    
    balay bay casa, vivienda    
    baya baya de verdad Di baya kini maayo. ;Gimingaw na baya ko nimo. Pero aun así esto no es bueno; Todavía te añoro.
    baya baya dejar expuesto    
    bayabas bayabas guayaba    
    bayad bayad  pagar Kinahanglan pagabayran nimo dayon. Usted debe pagar de inmediato.
Ta bayan bayan bayan pueblo    
    bayani bayani héroe Bisag kinsa pwedeng mamahimong bayani sa imohang kaugalingon nga gamayng pamaagi. Cualquiera puede ser un héroe por propia manera pequeña.
    bayad bayari  paga Bayari nako sa imong utang.  Págame tu deuda.
    bayaw bayaw cuñado Ang bayaw nako nga lalaki nagkasuod na kami tungod sa pagpakigdula niya nako ug chess. Mi cuñado se acercó a mí que jugando al ajedrez con frecuencia.
    bayaw bayaw elevar     
    baybay baybay playa    
Ta baybayin baybayin baybayin letra antigua    
    baybay baybayon  costa, playa pagkangindot sa baybayon  hermosa playa
    bayi baye mujer lake ug baye hombre y mujer
    bayi bayhana mujer, dama Tabi-an kaayo nang bayhana. Esa chica es muy habladora.
    bayhun bayhon postura    
    baylan baylan mediano, psíquico    
Sp baile baili bayle  baile Bayle kita karon sa among lugar.  Bailemos en nuestra casa.
Sp baile baili baylehan salón de baile, discoteca Ang baylehan sa lugar namo barangay piyesta, anaa ra sa luyo sa akong balay. El lugar de la discoteca en la fiesta de nuestro pueblo está detrás de mi casa.
    baylu baylo  trueque Baylo ta ug butang.  Hagamos un trueque de nuestras cosas.
    bayung bayong inmaduro, adolescente    
    bayung bayongbayong preadolescente    
    bayut bayot gay, mariquita Sa pilipinas daghan kaayo ang mga bayot. En Filipinas hay muchos homosexuales.
    bayad bayranan pago, factura, cuenta    
    bayad bayronon  factura, cuenta Daghan kaayo ko ug bayronon.  Tengo que hacer muchos pagos.
Sp biberon bibirun bebiron biberón    
Sp vendaje bindahi bendahe vendaje    
Sp bendicion bindiciun bendisyon bendición    
Sp beneficio binipicyu benepisyo  beneficio Siya ang nakadawat sa benepisyo sa iyang amahan.  Ella recibió los beneficios de su padre.
Sp ventaja bintaha bentaha ventaja    
Sp ventana bintana bentana  ventana Ablihi ang bintana.  Abre la ventana.
Sp venus binus Benus Venus Benus ang pinakainit nga planeta. Venus es el planeta más caliente.
Sp verde birdi berde verde Ang kolor nga berde bugnaw kaayo sa mata. El verde es fresco a nuestros ojos.
En busy bisi  bese ocupado Bese kaayo ko sa trabaho. Estoy muy ocupado con mi trabajo.
En basis bisis beses base    
Sp veces bisis beses tiempos, instancia Tulo ka beses ako niyang binuangi. Me engañó tres veces.
Sp beso bisu besobeso anidar la mejilla, beso Mibeso-beso ug mipig-it sa kamot si Nanay ug akong maestra. Mi madre y mi maestra se besaron en las mejillas y se estrecharon las manos.
Sp vispera bispiras besperas víspera    
Sp vestida bistida bestida  ropa, vestido Maayo manahe ug bestida siya. Ella hizo bien el vestido.
Sp veterano bitiranu beterano veterano, experto Beterano si Pacquiao sa baksing. Pacquiao es un experto en boxeo.
Sp veinte byinti beyente veinte Beyente na akong edad.  Llegué a 20 años ya.
En baby bi bi bebe    
    ambi bi por favor    
    biaw biaw estancarse    
    biaybiay biaybiay ridiculizar Dili maayong biaybiayon ang mga tawong adunay apan. No es bueno ridiculizar a los discapacitados.
    bibingka  bibingka  tarta de arroz Maayong kan-on ang init nga bibingka.  Es bueno comer 'bibingka' caliente.
Sp biblia biblya Bibliya  biblia Kinahanglan mobasa ka ug Bibliya.  Deberías leer la Biblia.
Sp vivo bibu bibo animado, vivo    
Sp vida bida bida vida Por bidang gugmaha gyud sa anak niini nila.  
    bidlisw bidlisiw sol, rayo de sol    
Sp veinte byinti biente veinte Biente anyos na ang akong anak nga babaye. Mi hija tiene veinte años.
    biga biga lascivo, semen    
    biga bigaon coquetear, promiscuo Dili ko gusto ug mga lalaki nga bigaon. No me gustan los hombres infieles.
Ta bigay bigay bigay dar, sobornar    
    bigay bigay saldar    
    bigut bigot sexy, voluptuosa    
Sp bigote biguti bigote bigote Adunay mga babaye nga ganahan ug lalaking may bigote. Hay mujeres a las que les gustan los hombres con bigote.
    bihag bihag cautivo Nagilis sila ug mga bihag.  Intercambiaron cautivos.
    bikangkang bikangkang horcajadas Ayaw pagbikangkang kon mosakay ka ug jipney. No te sientes a horcajadas cuando montas en jeepney.
    bikil bikil estorbar    
    biku biko una especie de pastel de arroz    
    bikug bikog calambre    
Sp victima bictima biktima  víctima Ang mga biktima nga nawad-an ug balay nila kay ang linog niabot ug usa ka libo.  Las víctimas que perdieron sus casas por el terremoto alcanzaron 1000.
    bila bila extender las piernas    
    bila bilahan entrepierna    
    bilanggu bilanggo preso, prisionero    
    bilanggu bilanggoan cárcel Gusto ka mopuyo sa bilanggoan? ¿Te gusta vivir en la cárcel?
    bilangkad bilangkad montar a horcajadas Ayaw pagbilangkad sa paglingkod. No te sientes a horcajadas.
    bilat bilat vagina Ang mga babaye adunay bilat. Las mujeres tienen vaginas.
Sp vidrio bildu bildo vidrio Nakit-an ang puti ug luag nga baybayon sa bildong bintana.  Podemos ver la amplia playa blanca a través de la ventana de cristal.
    bili bili  valor, precio Wala ka nay bili kanako.;   Wala na koy bili para nimo.  Tú no eres un valor para mí.;  No soy apropiado para ti.
    bilikis bilikis enrollar Usa ka dakong halas kabilikisan sa baboy. Una serpiente gigante se enrolló alrededor del cerdo.
    bili bililhon  digno, valioso, importante Bililhon kining relo alang kanako.  Este reloj es importante para mí.
    bilin bilin dejar atrás Duna koy gibilin nga uyab diha sa Tokyo. Tengo una novia a quien dejé allí en Tokio.
Sp billar billar bilyar billar    
    bayi binabaye femenino    
    bagis binagis desaliñado    
    bahug binahugan rebañadura    
    bali binali contrario Ang binali sa guwapa kay bati. El antónimo de "bello" es "feo".
    bata binata  infantil, pueril Ug mo-high-school na ka, ayaw na pagdula ug binata.  No hagas juegos infantiles cuando estás en la escuela secundaria.
    bati binati novio    
    batid binatid hábil sa binatid  hábilmente
    batun binatonan  adoptivo/a Ang gamay nga bata gibilin tungod sa among purtahan ako na lamang kining binatonan. He cuidado al bebé que había sido dejado en nuestras puertas.
    batun binatonan  criada Kinahanglan swelduhan ug insakto ang mga binatonan. Criadas deben ser pagadas bien.
    baylu binayluay intercambiar Nagbinayluay sila ug ballpen. Ellos están cambiando bolígrafos.
Sp bendita bindita bindita agua bendita aqwa bindita agua bendita
    bingkil bingkil discordia, disputa Dili siya moadto sa imong adlaw nga natawhan kay nagkabingkil ninyo sa miaging semana. Él no irá a tu cumpleaños por la discordia contigo en la última semana.
    bingwit bingwit pescar    
    binhi binhi semilla Natisok na ang mga binhi. Las semillas han sido sembradas.
    binhud binhod entumecido, calambre    
Ta binibini  binibini  binibini  señorita    
    bihag binihag captura, cautivo    
    binlan bininlan heredero    
    bisaya binisaya idioma de Bisaya Binisaya ang sinultihan sa mga Cebuano. Binisaya es el dialecto de Cebuano.
    biya biniyaan abandonado biniyaan sa gugma amor perdido
    bilin binlan dejar Gibinlan niya'g mga alahas sa iyang Mama. Su madre le dejó un montón de joyas.
    bilin binli quédate, dejar Ayaw ninyo siya binlig gininhawa. No lo dejes vivo.
    binlud binlod harina de maíz    
Sp vino binu bino  vino Usa ka adlaw una mag-eleksion, walay bino.  Un día antes de la elección, no tomamos vino.
Sp ventaja bintaha bintaha  ventaja Mas bintaha siya sa uban. Tiene la ventaja sobre los demás.
    binti binti batidora    
    buang binuang tonterías, disparate Ayaw pagsulti ug binuang diha. No hables de tonterías allí.
    bugnu binugnuay      
    bugtung binugtong evitar, mantener a distancia    
    buhat binuhat artificial, hecho binuhat nga batong banig  suelos de piedra artificial
    buhi binuhi criar, alimentar Nakagawas sa tangkal ang iyang mga binuhing manok. Sus pollos criados se perdieron de su jaula.
    bukas binuksan  abierto, extendido binuksang sulat; Balay binuksan  carta abierta al público, salón municipal de actos
    bulak binulakan floral    
    bulan binulan mensual binulang sweldo; binulang sakit  salario mensual, dolores menstruales
    binuldug binuldog tarta de arroz  =binignit  
    bunyag binunyagan nombre de bautismo    
Sp bordar burdar binurdahan  bordado Uso na karon ang panyo nga binurdahan. El pañuelo bordado está de moda.
Sp venus binus Binus Venus    
    bira bira batir    
    bira bira  halar, tirar Nagbira kami ug pisi sa barko.  Remolcamos las líneas del barco.
    bira birahan asaltar    
    bira birahanay  tirarse el uno al otro Nagbirahanay ang mga bata sa akong sinina.  Los niños me tiraron la ropa.
Sp virgen birhin birhen virgen    
    birig birig cortejo    
Sp bisagra bisagra bisagra bisagra Gitay-an na ang mga bisagra sa pultahan. Las bisagras de las puertas están oxidadas.
    bisan bisan  todavía, pero, incluso Nahigugma ako niya bisan tigulang na siya.  Ya es viejo pero aun así lo amo.
    bisan bisan kausa  incluso una vez, hace, desde antes. Bisan kausa wala gyud ko modawat ug suborno. Nunca he aceptado sobornos ni una sola vez.
    bisan mismu bisan mismo  aunque    
    bisaya bisaya Bisaya    
    bisbis bisbis rociar agua    
    bisaya daku bisdak nativo de Bisaya    
Sp vice bisi bise vice- Gusto niyang ma-elec pagka bise-mayor. Quiere ser elegido como vicealcalde.
Sp veces bisis bises tiempos, instancia    
Sp bicicleta biciclita bisikleta  bicicleta Ang biskleta para sa bukid gitawag ug "mountain bike". La bicicleta para montaña se llama "mountain bike".
Sp visita bisita bisita  invitado, visitante, visitar Daghan ug mga bisita si Tatay sa iyang adlaw.  Mi padre tiene muchos invitados en su cumpleaños.
    bisung bisong vagina Kinahanglan nga limpyohan pirme sa mga babaye ang ilang bisong. Las mujeres siempre deben limpiar sus vaginas.
Sp vispera bispiras bisperas víspera    
    bisaya rock bisrok canción de Bisaya    
Sp viste bisti bisti vestir Puno sa mga bisti ang aparador. El armario está lleno de ropa.
Sp visto bistu bisto visto, destapar    
Sp vicio bisyu bisyo vicio    
    bitad bitad tirar Ayoha pagbitad ang pisi. Tire de la cuerda con fuerza.
    bitas bitas rasgar, despedazar Gisul-ob gihapon niya ang iyang shirts bisan ug bitas na. Él todavía lleva su camisa aunque está hecho jirones.
    bitaw  bitaw  realmente, de hecho, de todos modos. Lisud bitaw.  Es difícil realmente.
    bitay bitay colgar Gibitay kining lampara nianang kahoy.  Esta lámpara fue colgada de ese árbol.
    bitbit bitbit traer, llevar Palihug ko ug bitbit sa bukag.; Siya nagbitbit sa bukag.  ¿Podrías traerme una cesta?;  Ella llevó una canasta.
    bitgil bitgil vigilia    
    biti biti chasquido Mibiti ang iyang tiil pagkabali. Su pie se rompió con ruido.
    bitiis bitiis inferior de la pierna Ubos sa tuhod ug ibabaw sa kiting bitiis. La parte desde la rodilla al tobillo se llama bitiis.
    bitik bitik engañar Ayaw ug tuo ana, bitik ra na. No lo creas, es sólo una trama.
    bitin bitin no contento, insatisfecho. Nabitin ko sa estorya. La historia no fue suficiente.
    bitin  bitin  serpiente Mahadlok ang babae sa bitin, mahadlok ang lalaki sa babae.  Las mujeres le tienen miedo a las serpientes y los hombres le tienen miedo a las mujeres.
    bituun  bituon  estrella ilawom sa langit nga daghang mga bituon  bajo un cielo lleno de estrellas
    biya biya basura Mogamit ka ba sa kining mga biya? ¿Seguirías usando estos trastos?
    biya biya  irse, abandonar    
Sp biaje biahi biyahe  viaje Gusto kong mobiyahe sa tibuok kalibutan. Deseo viajar por todo el mundo.
Sp viernes byirnis Biyernes Santo  Santo Viernes Nganong ngawong ka ug Byernes Santo?  ¿Por qué pones cara de Viernes Santo?   (¿Por qué pareces estar triste?)
Sp viuda biyuda biyuda  viuda Dili ko gusto mabiyuda.  No me gusta ser viuda.
Sp viudo biyudu biyudo  viudo Naguol ang biyudo sa kamatayon sa iyang asawa. El viudo se lamentó por la muerte de su esposa.
Sp blanco blanku blangko blanco    
Sp problema prublima blima problema    
    bungun bngon sombra, bajo el árbol / el alero    
Sp boda buda boda vestido de novia    
Sp bodega budiga bodega almacén, bodega  Kinsay molimpyo sa bodega?  ¿Quién va a limpiar el almacén?
Sp bohemio buhimiu bohemio bohemio    
Sp vocacional bukasyunal bokasyonal escuela vocacional    
Sp boxeador buksidur boksidor boxeador    
Sp bola bula bola  bola Puwede bang mohulam ug bola?  ¿Me prestas la pelota?
Sp bolita bulita bolitas rodamiento    
Sp voltaje bultahi boltahe voltaje    
Sp bomba bumba bomba bomba    
Sp bombero bumbiru bombero  bombero/a Abtik kaayo ang mga bombero.  Los bomberos son muy enérgicos.
Sp bombilla bumbilya bombilya bombilla    
    bunbun  bonbon  arena Maghimo ta ug palasyo gamit ang bonbon.  Hagamos un castillo usando la arena.
    bungbung bongbong pared, encerrar Naguba ang bongbong sa bodega. Las paredes del almacén fueron destruidas.
    bun-ug bon-og herida    
    buriring boriring pez globo, pez globo    
Sp bocina busina bosina bocina    
Sp votar butar botar votar Atong botaran ang angayan nga mga kandidato. Vamos a votar al candidato apto.
Sp botella butilla botelya botella Nindot kanang botelya sa whiskey nga gikan sa gawas. La botella de ese whisky importado es hermosa.
Sp botete butiti botete pez globo, botete    
Sp botica butica botika  farmacia, botica Moadto ako sa botika.  Voy a una farmacia.
Sp voto butu boto voto Ayaw pamalit ug boto. No compres votos.
En brother brad brad hermano Kumusta man, brad! ¿Como estas, hermano?
Sp bruja bruha bruha bruja    
Sp brocha brutsa brutsa brocha, cunnilingus    
    buak  buak  descanso Gibuak niya ang samin.; Nabuak ang suga. Ella rompió el espejo .; Se rompió la luz.
    buang buang  enloquecer, loco Irong buang siya.  Él es un perro rabioso.
    buaya buaya caimán, cocodrilo    
    bubhu bubho champú    
    bubu bubo verter, regar, rociar con agua Si ginuong Jesus nagbobo kanato ug daghang grasya. Jesucristo ha nos dado mucha gracia.
    bubung bubong techo    
    bubu bubu verter, regar, rociar con agua Gibubuan nako ang mga tanom. Yo regué las plantas.
    budbud budbod una pastel de arroz pegajoso    
    budhi budhi  traicionar Imo kong gibudhi.; Iyang gibudian iyang amo.  ¡Me traicionaste! ;   Él traicionó a su jefe.
    budlat budlat bulto    
    budlay budlay oprimir, cansado, fatiga    
    buduk budok prostituta    
Sp bueno buinu bueno bueno    
    buga buga vomitar    
    bugal bugal fanfarronear    
    bugal bugalbugalan burlarse    
    bugan bugan ingle    
    bugas  bugas espinilla    
    bugas  bugas  arroz fino Mahal ang bugas karong panahona.  El arroz es caro en estos días.
    bug-at bug-at  pesado, taciturno Walay daghang amigo ang tawong bug-at ug baba. ;Bug-at dad-on ang iyang bag. El que es taciturno no tiene muchos amigos .;   Su bolsa es pesada de llevar.
    bugaw bugaw alejar, ahuyentar mabugaw ang mga langgam; Gibugaw sa tag-iya sa tindahan ang makalilimos. alejar los pájaros;    El dueño de la tienda ahuyentó el mendigo.
    bugay bugay regalos a novia    
    bugdu bugdo bulto, joroba    
    bugha bugha cortar, hacha, dividir Nabugha gyud ang lubi nga natagak. Un coco se cayó y se rompió.
    bughat bughat recaída, recaer    
    bughaw  bughaw  azul    
    bugkus bugkos vendaje    
    bugnaw  bugnaw  frio Bugnaw nga tubig kining tubod.  El agua de esta fuente es fría.
    bugnu bugno luchar Nagbugno ang mga iro. Los perros se peleaban.
    bugu bugo tonto, estúpido Gitawag niya ug bugo ang iyang anak. ;Bugo diay ka? Llamó a su hijo como estúpido. ;   ¿Eres estúpido?
    bugul bugol bulto    
    bugun bugon bulto, trozo    
    bug-us bug-os perfecto, absoluto    
    buguy bugoy camuflaje, inadaptado, , ausente    
    bugsay bugsay  remar Nanglimbasug kami pagbugsay.  Remamos desesperadamente.
    bugsu bugso conducir al suelo    
    bugsu bugso aparecer de repente    
    bugsuk bugsok arrojarse    
    bugtaw bugtaw perseguir    
    bugti bugti intercambiar    
    bugtu bugto interrumpirse    
    bugtung bugtong único Siya ang bugtong anak.  Él es el único hijo.
    bugtu bugtuan expirar, morir Ang luyahon nga tigulang nabugtuan sa iyang gininhawa.  Expiró el viejo débil.
    bugwal bugwal cultivar Ang ulod motabang ug bugkal sa yuta. Los gusanos ayudan a cultivar la tierra.
    bugwal bugwal cavar, cultivar Mibugwal nako ang yuta. Cavé el suelo.
    bugway bugway manojo    
    bugyas bugyas cesta Pagdala ug basket para sa mga purutas. Trae una cesta para las frutas.
    buhagay buhagay erupción, soplar, desbordamiento Mibuhagay ang kusog nga ulan. Caía una lluvia fuerte.
    buhakhak buhakhak carcajadas, risas ruidosas    
    buhat buhat  hacer, trabajar Buhat sa imong buhatonon. ;Gibuhat kining monyeka ni Nanay nako.  Métete en tus asuntos.(No es asunto tuyo); Esta muñeca fue hecha por mi madre.
    buhat buhatan  oficina, lugar de trabajo Adto kita sa buhatan mag-estorya.  Vamos a la oficina a hablar.
    buhat buhatonon deberes, tareas Daghana sa akong buhatonon karong adlawa. Tengo tantas tareas que hacer hoy.
    buhawi buhawi torbellino Sa Sahara Desert adunay daghan nga makitang buhawi didto. Podemos ver muchos torbellinos en el desierto del Sahara.
    buhi buhi  liberar Nakabuhi ang lion nga gigutom. Liberaron un león hambriento.
    buhi  buhi  viva Buhi pa siya!  ¡Todavía está vivo!
    buhi  buhi  criar, alimentar Makakwarta kaayo kon magbuhi ug baboy.  La crianza de cerdos da mucho dinero.
    buhilaman buhilaman civilización    
    buhis buhis impuesto walay buhis  libre de impuestos
    buhu buho agujero Hinay, mahulog ka sa buho. Lentamente, de lo contrario caerás en el agujero.
    buhuk  buhok  pelo Taas ug nindot ang imong buhok.  Tu cabello es largo y hermoso.
    buhung buhong abundante Dili buhong kining bataa sa pagkaon.  Este niño no es abundante con la comida.
    buhut buhot soplar, jadear    
    buing buing loco    
    buka buka abrir (boca, ojo), boca de fusil    
    bukad bukad expandir, desplegar Nibukad ug maayo ang giluto nga popcorn. Los maíces cocinadas se hincharon bien.
    bukag  bukag  cesta Magdala ba kita ug bukag sudlanan sa mga prutas?  ¿Traeremos una canasta para los frutos?
    bukal  bukal  hervir Bukal na ang tubig.  El agua ya hierve.
    bukana bukana orilla del mar, cala, bahía    
    bukas bukas  abierto Bukas kanunay ang among putahan alang kanimo. Nuestra puerta siempre está abierta para ti.
    bukbuk bukbuk golpear    
    buka bukha abre  Bukha ang imong mga mata. Abre tus ojos.
    bukhad bukhad desplegar, exfoliar    
    bukid bukid  montaña Mangadto kita sa bukid.  Vamos a la montaña.
    bukidnun bukidnon gente de montaña, campesino Daghang mga bukidnon nilugsong sa Sugbo. Un montón de gente del campo ha bajado a la ciudad de Cebú.
    buking buking exponer    
    buklad buklad desplegar Palihug ko ug buklad sa banig. ¿Podrías desplegar la alfombra por favor?
    buku buko articulación, nodo    
    buku buko revelar    
    bukubuku bukobuko espina dorsal    
    bukug bukog  hueso Nabalian siya ug bukog sa paa.  Se rompió el hueso de la pierna.
    bukul bukol bulto, hinchazón Nganong nabukol man na imong ulo, Bay? ¿Por qué te hacías un chichón en la cabeza?
    bukung bukong paseo libre Ayaw kamo pamukong.  No viajéis sin pagar el billete.
    bukut bukot cubrir Siya nagtakilid nga nagbukot sa binulakan nga habol. Ella le acostaba cubriéndole con una manta floral.
    buktun  bukton  brazo Sakit akong bukton.  Me duele el brazo.
    buktut buktot jorobado    
    bukya bukya medusa Naay bukya nga katol ug duna say dili, ug aduna usay makaon. Hay medusas que nos hacen picar y que no, y también que es comestible.
Sp bola bula bula  burbuja de jabón, bola Bula nga sabon burbuja de jabón
    bula bula  adulación, carga    
    bulabug bulabog agitar, agitar, molestar    
Sp bola bula bulabula rebotar    
    bulad  bulad  pescado seco, expuesto al sol. Mokaon ka ba ug bulad? Di, ra bulad nga nukos. ¿Comerás pescado seco? No, solo calamar seco.
Sp bolada bulada bulada adulación, cumplido    
    bulag bulag  separar, divorciarse, renunciar Bulag na mi sa akong bana.  Me separé de mi marido.
    bulagaw bulagaw pelo castaño    
    bulahan bulahan afortunado bendito    
    bulak bulak  flor Humot kaayo ang mga bulak. Las flores huelen bien.  
    bulalu bulalo zoquete    
    bulan bulan  luna, mes Mobulan nang wa mi magkita. Es un mes desde que nos vemos.
    bulang bulang  competir, pelear, pelea de gallos Magbulang ta sa kanadtong lubi. Vamos a competir con ese árbol de coco.
    bulang bulangan cabina    
    bul-anun bul-anon gente de Bohol    
    bulatik bulatik adulación    
    bulawan bulawan oro Ang mga butang sulod sa palasyo sa hari kasagaraan bulawan ug mamahalon. Dentro del palacio del rey había casi oro y cosas preciosas.
    bulbul bulbol vello púbico    
Sp bordar burdar bulda bordar    
En bulldoze buldus buldos bulldozer    
Sp vulgar bulgar bulgar divulgar, vulgar    
    bulhug bulhog catarata    
    bulhut bulhot soplar    
    buli buli pene    
    bulig bulig ayudar, manojo    
    bulig  bulig  tejer Nagbulig siya ug banig nga kawayan.  Ella está tejiendo una estera de bambú.
    bulilyasu bulilyaso torpeza    
    bulinaw bulinaw anchoa    
    buling buling mancha Naay buling ang akong sinina.  Mi vestido tiene una mancha.
    buling bulingit sucio    
    buliraw buliraw borroso    
Sp bolero buliru buliro bolero/a, mentiroso/a    
    bulit bulit embutir Buliti ug cement ang liki. Rellena la grieta con cemento.
Sp volcan bulkan bulkan volcán    
    bulu bulo hacha    
    bulug bulog engañar    
    bul-ug bul-og chorro Kusog ang bul-og sa tubig. Chorreó el agua con fuerza.
    buhat bulohaton trabajo Daghan pa ako ug bolohaton.  Tengo muchas cosas que hacer.
    buluk bulok color    
    buluk bulok torpe, lerdo    
    bulukbuluk bulokbulok burbujear    
    bulung bulong  medicina, remedio, buscar    
    bulus bulos carga    
    bulus bulos tallo de bambú    
Sp bolsa bulsa bulsa bolsillo Duna koy usa ka sensilyo sa akong bulsa.  Solo tengo un centavo en el bolsillo.
    bultu bulto bulto grande    
    bulug bulugan ingle    
    buhat buluhaton tarea, deber    
    bumbay bumbay cebolla    
    buna  buna  frente Humok pa ug buna ang batang bag-o nga tawo.  La frente del bebé recién nacido sigue siendo tierna.
    bunal bunal golpear con un club    
    bundak bundak golpe, cambiar bruscamente Aling-ing kaayo ang atong pamati sa dili pa mobundak ang ulan. Nos sentimos bochornosos antes del golpe de lluvia.
    bundu  bundo  montículo Ayaw hilabti ang bundo. No toquetees el montículo.
    bunga bunga fruta, grano Mikaon ka ba sa bunga sa kahoy nga gidili ko kanimo?  ¿Comiste la fruta del árbol que te prohibí?
    bungat bungat exigir, estipular, expresar 10 milion ang ransom money nga gibungat sa mga kidnapers. Los secuestradores demandaron 10 millones como dinero de rescate.
    abungaw bungaw distraído, olvidadizo    
    bungaw bungaw despistado    
    bung-aw bung-aw abismo    
    bunglay bungay hoz, guadaña, segar    
    bungbung  bungbong  pared Kana ang bongbong nga gibulig sa kawayan.  Esa pared es tejido de bambú.
    bungdu  bungdo  montículo    
    bungdul bungdol golpe, chocar    
    bungi bungi labio leporino    
    bungkag bungkag romper, demoler, despedazar    
    bungug bungog impresionante, ensordecedor    
    bungul bungol sordo    
    bungut bungot barba Dili ko ganahan ug bungot.  No me gusta la barba.
    bungtud bungtod colina Naa sa bungtod ang mga unggoy.  Hay monos en la colina.
    bunlut bunlot tirón, tirar    
    bunu buno matar, asesinar    
    bun-ug bun-og herida Tambali kana imong bun-og.  Aplícate la pomada al arañazo.
    bunuk bunok aguacero Kusog ang hangin sa gawas nga giubanan sa makusog nga bunok sa ulan.  El viento soplaba fuerte con un aguacero en el exterior.
    bunut bunot sacar Mibunot sa armas ang pulis. La policía sacó la pistola.
    bunut bunot cáscara de coco Bonuti ang salog. Frota el suelo con una cáscara de coco.
    buntag  buntag  mañana Molakaw ta sayo sa buntag ugma.  Vamos a salir temprano mañana por la mañana.
    buntaug buntaog telar, torre    
    buntis buntis embarazada    
    bungtud buntod colina    
    buntug buntog conquistar, vencer, tirar al agua Gibuntog sa mga kriminal ang patayng lawas sa dagat. Los criminales arrojaron el cadáver al mar.
    bunyag bunyag bautizar Sa Katuliko ang bata una modako kinahanglan adunay bunyag na sa simbahan para mahingpit na siya na Kristiyano. En la Iglesia Católica, los niños deben ser bautizados en la iglesia antes de crecer para ser cristianos verdaderos.
    buuk buok todo    
    buung buong profanar Nabuong na ang iyang pagkababaye. Su castidad ha sido destruida.
    buungun buongon pomelo    
    buut buot genio Mabaw kaayo siya'g buut. Él es muy impaciente.
    buut buot voluntad, deseo Unsay buot imong isulti? ¿Qué quieres decir?
    buut ku buot ko  quiero Buot ko mosulti sa tinuod.  Quiero decir la verdad.
    buut buotan  bondadoso, amable buotan nga pagkabata  buen chico
    buut buotbuot arbitraria, imponer su capricho Nganong nagbuotbuot kag palit ana? ¿Por qué lo compraste sin permiso?
    burak burak pantorrilla    
    burara burara indiscreto    
Sp bordar burdar burda bordar    
    burdahi burdahi dirigirse    
    burgahuy burgahoy vagar    
    burikat burikat prostituta    
    buring buring prostituta Disotso paubos dili puwede mamoring sa balaod.  La prostitución de menores de 18 años está prohibida por la ley.
    buriring buriring pez globo    
En burlesque burlis burlis burlarse    
    burul burol calvo, cabeza de afeitado, aburrido,     
    burung burong ignorante, estúpido, tímido Tungod sa kaburong giilad siya. Fue estafada porque era tan ignorante.
    burus buros embarazada Patakaling anay aron moburos. Cruza la cerda entonces estará embarazada.
    burut burot bulto, inflar Pistola nang nagburot sa iyang kilid. Esa es una pistola que sobresale a su lado.
    burukintu burukinto peleón, problemático    
    busa  busa  por eso, pues, conque Salbahis siya, busa ayaw ug salig.  Él es atroz, así que no confíes en él.
    busagak busagak chorreando, sonido de flujo Nagbusagak ang sandayong. La canaleta está haciendo un sonido del agua.
    busak busak lleno, llenar Gibusak namo ug kamote ang saku. Llenamos el saco con camotes.
    busal busal bozal    
    busaug busaog vigueta de piso    
    busaw busaw glotón    
    bus-aw bus-aw infección del tracto urinario, micción frecuente Sagad bus-awon ang mabdos. Las mujeres embarazadas tienden a tener micción frecuente.
    busaw busawan codicioso    
    busay  busay  cascada    
    busdik busdik repleto, estallar Makabusdik gyod ang inyong gidalit. Usted sirvió una cena más abundante.
    busi buse sobrevivir Usa ray nabuse sa mga baktin. Sólo un lechón podría sobrevivir.
    busikad busiad reventar    
    busilak busilak irradiar, luz solar    
    buskag buskag desempacar, desenvolver, exponer    
    buslung buslong mirar directamente    
    buslut buslot abertura, agujero, perforar Dakong buslot ang akong medyas. Mis calcetines tienen un gran agujero.
    busug  busog  completo Busog na ko.  Ya estoy lleno.
    bus-uk bus-ok firma    
    busyad busyad estómago sobresaliente    
    buta buta ciego    
    butad butad tirar    
    butakal butakal cerdo    
    butalu butalo tirar mal    
    buut but-an  bien obediente But-an kining bata.  Este niño es bueno.
    butanding butanding tiburón ballena    
    butang butang  poner Si Mary nagbutang ug mga bulak sa lamesa.  María puso flores en la mesa.
    butang butang  cosa Sultie ko kung naa kay ganahan nga butang.  Dime si quieres algo.
    butang butangbutang calumnia    
    butbut butbut mentira    
    butbut butbuton mentiroso, estafador    
    buthu butho aparecer  Mibutho ang dagway sa batan-ong lalake. El rostro de un joven apareció de repente.
    buti buti viruela    
    buti buti tal vez    
    buti butihon picadura de viruela    
Sp botete butiti butite pez globo, botete    
    butu buto estallar nibuto ang ligid; mibuto ang bulkano el neumático estalló erupcionó el volcán
    butu buto genitales    
    butuk butok paquete de plantón de arroz    
    butuk butok ampolla, hincharse    
    but-uk but-ok atragantarse    
    butuk butokbutok palpitar    
    butuy butoy bulto, hincharse    
    butyag butyag anunciar Karon ibutyag ang nakadaug sa singalong contest indigay.  Ahora anunciaremos al ganador del concurso de cantar.
    buulbuul buulbuul tobillo    
    bulag buwag separar, divorciarse, renunciar    
    buwahan buwahan lanzón    
    bulak buwak flor Nibubo si Jenny sa bulak. Jenny regó la flor.
    bulan buwan  luna, mes Karon gabii nay mahayag nga buwan. Tenemos una luna brillante esta noche.
    bulang buwang  competir, pelear pelea de gallos Magbulang ta sa kanadtong lubi. Vamos a hacer una carrera a aquel árbol de coco.
    bulang buwangan plaza de pelea    
    buya buya matrimonio arreglado    
    buylu buylo girar, impulso    
Sp bueno buinu buynas afortunado, fortuna    
    buynu buyno bien, entonces    
    buy-ud buy-od postrado    
    buyug buyog abeja, avispa    
    buyun buyon paralela    
    buysit buysit mala suerte, ser asediado por la mala suerte    
Sp viernes byirnis Byernes  viernes Ang pitsa karon trese sa Byernes.  Hoy es el viernes 13.
    kalamansi calamansi lima, cítrico    
    kalabaw carabao carabao    
Sp corona kuruna corona corona    
    da da solamente    
    da da      
    dala da equipaje    
    daan  daan  viejo lungsodaan  pueblo viejo
    dabdab dabdab encender    
    dabgka dabgka tostar    
    dala dad-a traer    
    dala dad-i  traer Dad-i ko'g tubig. Tráeme agua.
    dala dad-on traerá    
    dalaga daga doncella    
    dagaan dagaan radiación de calor    
    dalagan dagan  correr    
    dalagan  dagan  correr Midagan siya ug kusog.  El corrió rápido.
    daug dag-anan ganar    
    dagang dagang pluma, salvamanteles    
    dagat dagat  mar    
    dagaw dagaw sueño del día, distraído    
    dagaya dagaya muchos    
    dagayday dagayday chorrear, goteo Ang dugo nidagayday gikan sa samad sa ulo hangtod sa nawong. La sangre goteaba desde la herida de la cabeza hasta su cara.
    dagdag dagdag hojarasca, caer     
    daghan daghan  mucho Basta sinulog daghan tawo. Cuando es Sinulog hay mucha gente.
    daghan daghang buhat ocupado Daghan siya ug buhat. Ella está ocupada.
    daghung daghong gemir    
    daginut daginot escatimar, ahorrar Nagdaginot ko ug gasto sa kuwarta kay wala na koy trabaho. Yo ahorro el dinero porque no tengo trabajo.
    daginut daginutan ahorrador, tacaño, frugal    
    dagit dagit secuestrar, raptar,  Human ang incidente sa pagdagit, nigamay ang mga turista.  Después del incidente del secuestro los turistas disminuyeron.
    dagitab dagitab electricidad    
    dagitab dagitabnon eléctrico sugang dagitabnun luz eléctrica
    daku dagko  grande Dagko kaayo ilang binuhing baboy.  Los cerdos que están criando son muy grandes.
    dagkut dagkot encender Nagdagkot ko sa sigarilyo. Encendí el cigarrillo
    dagma dagma tropezar    
    dagmal dagmal maltratar Siya gidagmalan sa iyang bana, ug ilang anak gisunod sa pagdagmal. Ella fue maltratado por su marido, y luego su hijo fue maltratado.
    dagnay dagnay apodo    
    dagpak dagpak palmada, toque Gidagpak nako ang abaga ni Jenny. Jenny me dio un golpecito en el hombro.
    dagpas dagpas matamoscas, ,     
    dagsa dagsa varado    
    dagsang dagsang abundar    
    dagtum dagtum oscuro, moreno Nidagtum ang mga panganod nga nakasalipud sa adlaw. Las nubes que cubren el sol son oscuras.
    dagum dagum aguja, manecilla del reloj Di mahulogan ug dagum sa mga tawo ang sulod sa subway.  En el metro, estaba tan lleno que incluso una aguja no podía caer.
    dag-um dag-um nube, nube oscura Mag-ulan siguro karon kay dag-um kaayo ang langit.  Pronto debe de llover porque las nubes del cielo muy oscuras.
    dag-um dag-umon nublado    
    dag-un dag-un debilitar Dag-un ka sa imong sakit?  ¿Su dolor se había suavizado?
    dagway dagway cara, forma, parece Nindot ang iyang dagway.  Su rostro es atractivo.
    dahan dahan empeorar    
    dahig dahig implicar    
    dahik dahik arrastrar    
    dahil dahil planchar    
    dahun  dahon  hoja Gipundok nako ang mga dahong laya para sunugon.  Recolecté hojas secas para una hoguera.
    dahum dahum anticipar Siya nagdahom sa mga tawo nga mag-alagad ug magdayeg kaniya. Ella espera que la gente la sirva y la elogie.
    dail dail Luna llena    
    dailus dailos deslizarse Nahugaw akong kamesin ug pantalon kay nadailos ko.  Me resbalé e hice mis camisas y mis pantalones sucios.
    dailut dailot planchar    
    daitul daitlan poner, objetivo Gidaitlan ko ug kutsilyo sa akong kontra. Apunté el cuchillo a mi enemigo.
    daitul daitol laico Gidaitol nako ang sundang sa liog sa akong kuntra. Puse el cuchillo en el cuello de mi enemigo.
    daiya daiya varios    
    dakbayan  dakbayan  ciudad Dakbayan Sugbo walay kuyaw.  No hay peligro en la ciudad de Cebu.
    dakdakanan dakdakanan víctima expiatoria    
    dakinas dakinas deslizar, patinar, resbalón Paghinay kay basig madakinas ka. Más despacio, tal vez sea resbaladizo.
    dakin-as dakin-as deslizar, resbalón    
    dalakit dakit un árbol (grande con epífitas) Dako kaayo ang dakit daplin sa dalan. Ese dakit al lado del camino es muy grande.
    daklit daklit breve, lacónico    
    daku dako  grande dakong isda  Gran pez
    dakul dakol golpe seco    
    daku dak-on grandeza Unsa gidak-on ang … Como grande que ~.
    dakup dakop  atrapar, capturar    
    dakup dakpa  atrapa  Dakpa ang mga langgam.  Atrapa los pájaros.
    daku daku  grande Tinuod daku kini nga kahoy.  Realmente este árbol es grande.
    dakup dakup  atrapar, capturar Gidakop na siya sa mga pulis.  Fue capturado por la policía.
    dala dala  transportar, llevar, traer Magdala ka ug chokolate para nako?  ¿Podrías traerme chocolate?
    dala tawu dala sa pagkatawo innato Ang ulat sa akong nawong dala na sa akong pagkatawo. La cicatriz de mi cara es innata.
    dalag dalag  amarillo dalag nga saging  plátano amarillo
    dalaga dalaga  soltera, niña, mujer Daghan ako ug igsoon nga dalaga.  Tengo muchas hermanas.
    dalagan dalagan correr    
    dalagangan dalagangan dedo medio    
    dalaga dalagita muchacha    
    dalag dalagon amarillento Ang panit niya dalagon ang kolor, sukad nagkasakit siya ug hepatitis. El color de su piel es amarillento después de sufrir hepatitis.
    dalan dalan  camino Mao ba kini ang dalan padulong sa inyo?  ¿Es este el camino que va a tu casa?
    dalan dalandalan carril, camino nagdalandalan ang ulan  
    dalangpan dalangpan refugio    
    dayig dalaygon  excelente, admirable Dalaygon ka nga pagkabata. Eres excelente para un niño.
Ta daldal daldal daldal chisme, instigar Ayaw siyag daldala sa sugal. No lo instigues al vicio del juego.
    dala dalhan traer    
    dala dalhi  trae Dalhi ko'g siguro chokolate.  Tráeme chocolate sin falta.
    dala dalhonon      
    dali dali  acelerar, rápido Dali diri! Dali duol! ; Dalion ta.; dali makabati  ¡Ven rápido! ; Seamos rápidos ; sensible
    dali dalidalion urgencia    
    daligdig daligdig rezumar    
    dalikyat dalikyat por un momento    
    dalin-as dalin-as deslizar, patinar, resbalón Dangog kaayo ang dalan kung mag-ulan, ug  mga sakyanan nadalin-as. Cuando llueve, el camino es muy resbaladizo y los vehículos se patinen.
    dalisay dalisay refinar    
    dalit dalit tratar, ofrecer    
    dalu dalo egoísta, codicioso    
    dalugdug  dalogdog  trueno Kusog kaayo ang dalogdog. Hay truenos tremendos.
    dalus dalos pantano    
    dal-us dal-os deslizarse    
    dalunggan  dalunggan  oreja hawid sa dalunggan pellizcarse el lóbulo de la oreja
    damag damag pesadilla    
    dam-ag dam-ag chocar    
    daman daman duerme caminando, duerme hablando    
    damgu damgo sueño Damgohon ko ikaw karon gabii.  Soñare contigo esta noche.
    dahum damha esperar Ayaw damha nga mobalik pa ko. No esperes que me vuelva.
    damkun damkon embarazada    
    damlag damlag futuro ugma damlag en un futuro
    dampas dampas cortar Jenny ipalihog ko ug dampas sa balili nga sagbot. Jenny, por favor, corta las hierbas en el jardín.
    andamyu damyo pasarela    
    dalan dan camino kurbadang dan  camino curvo
    danag danag semiconsciente    
    dan-ag dan-ag luz, brillante, iluminar Ipalihug ko ug dan-ag sa kusina sa kandila kay brown-out. Por favor, ilumina la cocina con una vela porque tenemos apagón.
    danaw danaw piscina, charco    
    danga danga desdicha    
    dangadanga dangadanga acercarse    
    dangadanga dangadanga llamativo, conspicuamente    
    dangas dangas calvo    
    dangat dangat llegar, obtener Inig-dangat nako sa balay, wala na siya didto.  Cuando llegué a mi casa ya no estaba allí.
    dangat dangatan resultado, destino    
    dangaw dangaw distancia casi una pulgada    
    dangaw dangawdangaw gusano de medir, gusano oruga    
    dangdang dangdang asar Gidangdang niya ang bulad sa kalayo aron mainit. Asó el pescado seco al fuego.
    dangga dangga estropeado, apodo    
    danghag danghag imprudente Danghag kaayo ka! Eres demasiado imprudente.
    dangilag dangilag leña, combustible    
    danglug danglog resbaladizo Paghinay kay danglog kung basa. Ten cuidado porque está mojado y resbaladizo.
    dangug dangog resbaladizo    
    dangup dangop refugio    
    dangup dangpan      
    dangat dangtan llegar, obtener    
    dangat dangti tomar Wa dangti'g dugay nahitangka sila. No pasará mucho tiempo antes de que lleguen.
    danguynguy danguynguy lamento, llorar Saba ang danguyguy sa bata. Los sollozos del niño son ruidosos.
    dani dani  atraer, inducir Ayaw ko daniha kay dili ko madani nimo.  No me seduzcas, porque no me atraes.
Sp daños danyus danyos factura, daños    
    daub daob fuego, hoguera, quemar Nagdaob ko ug basura.  Quemé la basura.
    daug daog ganar Nidaog siya sa duwa. Él ganó el juego.
    daut daot delgado Ang nasakit ug tuberculosis daot na niya. La persona que ha sufrido tuberculosis está ahora muy delgada.
    daut daot dañar Nadaut ang mga tanom. Muchas plantas se han dañado.
    daut daotan  malo, malvado Ayaw paghunahuna ug daotan.  No pienses en algo malo.
    dapal dapal anchura de la mano    
    dapat dapat contacto, toque walay dapat inútil
    dapdap dapdap una especie de árbol    
    dapi dapi bofetada    
    dapi dapidapi nalgas, cadera Ang iyang dapidapi kay nidako. Sus caderas son cada vez más grandes.
    dapig dapig ponte del lado Midapig siya sa rebeldeng sundalo.  Tomó el lado de la tropa insurgente.
    dapit dapit  lugar Asa ka dapit karon? ¿En qué lugar estás ahora?
    dapit  dapit  invitación Gidapit ko ikaw sa fiesta nga umaabot.  Te invito a próxima fiesta.
    dapit sa dapit sa  cerca, al lado de Among balay dapit sa merkado.  Mi casa está cerca del mercado.
    dapiyu dapiyo bofetada    
    daplin daplin  lado Ipadaplin lang ang sakyanan tungod sa department store. Dirige el coche al lado de los grandes almacenes.
    daplin sa daplin sa a lo largo, al lado de daplin sa dalan ;  daplin sa dagat  borde del camino, orilla del mar
    dapu  dapo  rozar    
    dapug dapog montón, pila, acumular    
    daru daro arado    
    daru daruhan campo Gipasibsib ang kabaw sa daplin sa daruhan.  Dejé a carabao comer la hierba en la borde de un campo.
    dasa dasa mimado    
    dasdas  dasdas  invadir, cargar, arremetida Ayaw pagdasdas kong daghang tawo kay delikado. No ataque si hay mucha gente, es peligroso.
    dasig dasig alentar, enérgico Gidasig ko sa akong igsoon nga maningkamot.  Me anima el esfuerzo de mi hermano.
    dasmag dasmag chocar Nadasmagan sa jeep ang iro. ;  Nidasmag siya sa poste.  El perro fue golpeado por un jeep; Se topó con un poste.
    dasuk dasok denso, compacto dasokan sa mga molupyo; Nadasuk siya ilawom sa sakyanan.  barrio de viviendas apiñadas (suburbios);    Fue aplastado por un vehículo.
    dasun dason después, de acuerdo a, aprobar, ratificar Giitsa sa mag-uuma ang agipo ngadto sa palay dason hunghong sa kaugalingon.; Ang imong silot kay dason sa balaod.   El granjero arrojó la brasa al campo de arroz murmurando para sí mismo;  Tu pena es de acuerdo con la ley.
    data data entrega    
    datu  dato  rico Gituohan nga ang mga Hapon dato.  Se cree que los japoneses son ricos.
    dat-ug dat-og sobrecargar, echar la culpa    
    datum datom penetrar    
    datung datong dinero, regalo    
    daub daub encender Gidaoban niya ang mga basura.  Él encendió la basura.
    daug  daug  ganar Nakadaug kami sa duwa.  Podríamos ganar el juego.
    daut daut  delgado    
    daut daut  romper    
    daut tabu dautang hitabo accidente Ang dautang hitabo dili kini nato matagna o mahibaw-an. No podemos adivinar o saber cuándo podría ocurrir un accidente.
    daw daw como si, de alguna manera, parecer Ingon daw Dicen que
    dawa dawa mijo    
    dawat dawat  recibir, aceptar Nadawat na nako ang sulat.  Recibí la carta.
    dawat dawaton asumir, aceptar Dawaton nako ang responsibilidad.  Acepté la responsabilidad.
    dalu dawo egoísta, codicioso    
    inday day señorita, niña Day, asa ka padulong? Señorita, ¿a dónde vas?
    dayag dayag obvia, clara, franca    
    dayan dayan ornamento Ang kapelya nindot ug dayan. La capilla tiene bonitos adornos.
    dayig dayeg  alabar, admirar Nakadayeg ako sa imong anak nga kabuotan.  Alabo a tu hijo por bueno.
    dayag daygan      
    dayag dayganay francamente    
    dayun dayon  sólo, inmediato, ¡entra! Dayon lang! ; Sulod dayon! ¡Entra!;   ¡Por favor entra!
    dayu dayu extranjero     
    dayugdug dayugdog ir directamente sin prestar atención    
    dayu dayuhan extranjero Nakakita ko ug daghang dayuhan gahapon. Ayer vi a muchos extranjeros.
    dayuk dayuk tripa salado de pescado(bonito)     
Sp devocion dibusyun debosyon devoción    
Sp bueno buinu debwenas buenas suerte    
Sp dedicacion didikasyun dedikasyon dedicación    
Sp decada dicada dekada década    
Sp declarar diklarar deklarar declarar    
Sp corriente kuryinti dekoryente eléctrico    
Sp de lata dilata delata lata, comida enlatada    
Sp delegado diligadu delegado delegado    
Sp delicadeza dilikadisa delikadesa delicadeza Way delikadisa siya. Él no tiene propiedad.
Sp delicado dilicadu delikado peligroso Ang paglakaw sa gabii sa Manila nga ikaw rang usa delikado kaayo. Caminar solo por la noche en Manila es peligroso para ti.
Sp delirio diliryu deliryo delirio, delirante    
Sp malas malas demalas desafortunado    
Sp democracia dimukrasya demokrasya democracia    
Sp demonio dimunyu demonyo demonio, diablo    
Sp defecto dipiktu depekto defecto Unsa may depekto ani. ¿Cuál es el defecto en esto?
Sp diferencia dipirinsya deperensiya diferencia    
Sp deposito dipusitu deposito deposito Gamay ra ko deposito sa banko. Mi deposito bancario es pequeño.
Sp depresion diprisyun depresyon depresión    
Sp derecho diritsu deretso derecho Diretso lang ani nga dalan.  Sigue recto esta calle.
Sp decente disinti desente bueno, decente    
Sp decidido disididu desidido decidido    
Sp despachar dispatsar despatsar ahuyentar, dispersar    
Sp despedida dispidida despedida despedida, fiesta de despedida    
Sp destinacion distinasyun destinasyon destinación, destino    
Sp destino distinu destino destinar    
Sp detalle ditalyi detalye detalle    
Sp detener ditinir detiner detener    
    dili di no Di ko mosugot. No estoy de acuerdo.
    di di- negativo    
    dili ba di ba  si no Udon, di ba Soba ang atong ipakaon nila. Déjalos comer Udon si no es Soba.
    dili ba di ba? ¿verdad?, ¿No es así? Dili ba? ; Di ba? ¿No es así?
    dia dia aquí Dia si Inday nakigdula sa mga bata. Aquí Inday estaba jugando con los niños.
    diay diay así que en verdad Maayo ka man diay nga moluto. Bueno, puedes cocinar bien.
    diay ba diay ba? ¿Es eso así?    
    dibaydibay dibaydibay dividir Dibaydibaya ninyo kining kik. Dividid este pastel entre vosotros.
Sp dividendo dibidindu dibidendo dividendo    
Sp dibujo dibuhu dibuho  dibujo, diseñar    
Sp bueno buinu dibuynas buenas suerte dibuynas nga numero  número de la suerte
En deduct didak didak deducir    
    dili did-an evitar, prohibir Gidid-an sa mayor ang mga vendors sa pagpamaligya sa daplin sa kalsada. El alcalde prohibió a los vendedores que vendían al lado de la calle.
    didtu didto ahí Adto ko didto.  Iré allí.
    didtu didto-kaha algún lado Didto-kaha nato pangitaon. Lo encontraremos en algún lado.
Sp diez diis diez diez    
    diga diga expresar Midiga si Jose sa iyang gugma ngadto kang Jane. José le dijo a Jane que la amaba.
    digamu digamo preparar una comida Akoy digamo sa pamahaw. Prepararé el desayuno.
Sp dignidad dignidad dignidad dignidad    
    digu digo bañarse Nadigo siya sa sangit. Ella está bañada en sudor.
    digwa digwa vomito Midigwa ko sa kabaho. Yo tenía ganas de vomitar debido al mal olor.
    diha diha ahí, cerca de tu casa Diha ka na!; Naa diha ang libro sa imong tungod. ¡Permanece allí! ; El libro está ahí a tu lado.
    diha dihadiha inmediatamente    
Sp dejado dihadu dihado dejado, descuidado    
    diha nga dihang en ese momento Mihawa siya sa dihang mianhi ka.  Se fue cuando viniste.
    dihang sa dihang sa cuando  Diri sila dihang sa wala pa kamo miabot. Estuvieron aquí cuando todavía no habías llegado.
    diin diin donde (pasado) Taga diin man diay ka?  Entonces, ¿de donde eres?
    diin diindiin de acá para allá Nadiindiin ko ug langyaw, wa koy nakitang ingon. He viajado de acá para allá pero nunca he visto algo igual.
Sp dique diki diki presa, dique    
    diki diki desagradable Wa koy diki kun kinsay imong pangasaw-on. No me opongo a quien elijas como esposa.
    diki dikidiki de mala gana    
    dikit dikit pegajoso, adhesivo    
Sp diccionario diksyunaryu diksyonaryo diccionario Nangita ko ug diksynaryo nga Bisaya. Estoy buscando un diccionario de visaya.
Sp dictar diktar diktar dictar    
    dila dila lengua Taas kaayo imong dila.; Igpanglubag sa dila  Hablas mucho. ;    trabalenguas
    dilaab dilaab flama, fuego Nagdilaab ang mata niya sa kapungot. Sus ojos ardían de ira.
    dili dili no Dili ko mosugot.  No estoy de acuerdo.
    dili paris dili pares impar, desparejo    
    dili dili ug dili nunca Dili ug dili ko siya pasayloon. Nunca lo perdonaré.
    dili dili…kon dili sino Nakaamgo ko karon nga dili diay importante ang outward appearance kondili ang kinaiya.  Ahora me doy cuenta de que la apariencia externa no es importante sino la naturaleza.
    maihap dili-maihap innumerable, incontable Dili-maihap nga bituon nagkislapkislap sa langit.  Había innumerables estrellas centelleando en el cielo.
Sp delirio diliryu diliryo delirio, delirante    
Sp malas malas dimalas desafortunado    
Sp de mala dimala dimalason desafortunado numero nga dimalason  número de mala suerte
Sp de mano? dimanu dimano girar a la derecha    
    dimdim dimdim sorber    
    dagaan dinagaan radiación de calor    
    dalagan dinagan correr Gikapoy siya ug dinagan.  Se cansó de correr.
    dagaw dinagaw despistado    
    dagsa dinagsa destrucción    
    dakup dinakup cautivo    
    dali dinalian apresurado, urgente dinaliang dalan;   Dinalian kini among trabaho. Autopista;   Este es nuestro trabajo urgente.
    dali dinalidali apresurado, urgente Sa tantong dinalidali, tan-awa di, nakalimtan hinoon ang pag-trangka sa pultahan. Mira eso, tan apresuradamente que nos hemos olvidado de cerrar la puerta con llave.
    dalu dinalo hambre    
    dapit dinapit visitante, huésped May mga siyento ka mga dinapit gikan sa lainlaing lugar. Hay 100 invitados de diferentes lugares.
    dingding dingding pared Sila ang magkolor sa dingding. Ellos pintarán la pared.
    dinha dinha ahí Ang mga pinalit nga prutas dinha na lang sa pikas refrigerator ibutang. Ponga las frutas que compramos al otro lado del refrigerador.
    dinhi dinhi aquí Palihug ug hunong sa sakyanan dinhi ra ko kutob sa tulay. Por favor, pare el vehículo aquí, a este lado del puente.
    dumut dinumtanay odiar mutuamente    
    dunggab dinunggaban herida por apuñalamiento    
    duyug dinuyogay conjuntamente    
Sp dios dius dios Dios Dios lang ang nasayod.  Sólo Dios sabe.
Sp deparar diparal diparal detectar, notar    
    dip-ig dip-ig poner cerca, acercar    
    dipudipu dipudipo atareado    
    dira dira ahí Naa siya dira? ¿Está ella allí?
Sp direccion diriksyun direksiyon dirección Hatagi ko ug direksiyon padulong sa imong balay. Muéstrame la dirección de tu casa.
Sp directa dirikta direkta directo, directamente    
Sp directiva diriktiba direktiba directiva    
    diri diri aquí Diri dapita na disgrasya ang among silingan.  Nuestro vecino se encontró con el accidente en este lugar.
Sp dirigir dirihir dirihir dirigir, guía    
Sp derecho diritsu diritso derecho Diritso lang. Ve directamente.
    diriyut diriyot podría ser, casi    
    disdis disdis circuncisión, cortadura    
Sp desgracia disgrasya disgrasya desgracia Naunsa sila? Disgrasya lang ang nahitabo. ¿Que pasó para ellos? Es un accidente.
Sp desgraciada disgrasyada disgrasyada madre soltera.    
Sp decidido disididu disidido decidido    
Sp de silla? disilya disilya girar a la izquierda    
Sp disciplina disiplina disiplina disciplina    
Sp descarga diskarga diskarga descargar    
Sp descarte diskarti diskarte descarte    
Sp desquitar diskitar diskita descubrir casualmente    
Sp descubrir diskubrir diskobre descubrir    
Sp desmayo dismayu dismayo desmayo    
    dis-ug dis-og progreso Kadali rang modis-og ang panahon. El tiempo pasa rápido.
Sp despachar dispatsar dispatser     alguien cuyo trabajo es enviar vehículos como taxis o ambulancias a lugares donde son necesarios
Sp distancia distansya distansiya distancia Adunay mga singkuwenta metros ang distansiya. La distancia es unos 50m.
Sp distrito distritu distrito distrito    
En disturb disturb disturbo turbar, desordenar Dili ko makatulog kay saba kaayo ang mga sakyanan nga moagi ug disturbo kaayo. No puedo dormir porque los vehículos que pasan en la calle son muy ruidosos y realmente me turban.
Sp diciembre disyimbri Disyembre diciembre Disyembre ang bulan sa Pasko.  Diciembre es el mes de Navidad.
    diwalwal diwalwal jadear    
    diwata diwata espíritu, dama blanca, hada Ang sulod nianang balay adunay diwata nga kanunay mag-pakita. Una dama blanca se ve en esa casa con frecuencia.
    diyung diyong estrabismo    
    diyut diyut pequeño, mezquino    
    diyut diyutay algunos,  un poco Diyotay ra ang nangabot. Sólo unos pocos llegaron.
Sp doble dubli doble doble    
    dudung dodong Amigo!  Chico!    
Sp doctor ductur doktor doctor/ra    
Sp dominar duminar dominar dominar    
Sp domingo duminggu Dominggo domingo Mosimba ta igka Dominggo. Vamos a la iglesia el domingo.
Sp donar dunar donar donar    
    dudung dong Amigo!  Chico!    
Sp dos dus dos dos    
Sp dose dusi dose doce Ang dose kabuok mangga nga gihatag ni Rose. Rose dio 12 mangos.
Sp droga druga droga fármaco, droga    
    duaw duaw visitar Niduaw ko sa probinsya.  Visité la provincia.
    dul-ay duay babear, escupir    
Sp duda duda duda dudar Ako nagduda nimo.  Tengo dudas sobre ti.
    dudhu dudho empuje, fuerza    
    dudu dudo presionar, mojar Idudo gyud ang kuwarta ug dili siya modawat. Presiona el dinero sobre él aunque se niegue a aceptarlo.
    duga duga zumo, savia, rezumar Ang duga sa putyokan maoy himuong dugos. El zumo de colmena es la miel.
    dug-ab dug-ab eructar Dako ka ra ug dug-ab. Eructas muy fuerte.
    duga tam-is dugamis miel, jugo dulce    
    dugang dugang añadir, además Nidugang ko ug hatag.; Dugang pa, dugang pa!  Te doy esto también. ¡Otra! (Bis)
    dugay dugay largo plazo, lento, largo, prolongar. Dugay na kaayo, di ba? ; Wala madugay may mianhi nga usa ka tawo.  Mucho tiempo sin verte, ¿no?  ; Poco después, vino una persona.
    dugdug dugdog trueno Kusog kaayo ang dogdog. Es un trueno tremendo.
    dughan dughan pecho Sakit akong dughan. Tengo dolor de pecho.
    dughu dugho empujar Ayaw ko dugho-a sa dughan. No me piques en el pecho.
    dugkal dugkal empujar, cavar Nagdugkal sa yuta si Jane para sa himoong garden.  Jane está cavando el suelo para hacer un jardín.
    dugmuk dugmok aplastar, triturar, machacar Nadugmok ang tawo nga natagak. Un hombre se cayó y se aplastó.
    dugmunan dugmonan nido, guarida Pagbantay! Dogmoman kini sa lampinig. Ten cuidado, hay un nido de avispa.
    dugu dugo sangre, sangrar Nagdugo ang imong samad. Está sangrando por tu herida.
    dugu dugoan sangriento Dugoan siya nga miabot diri. Estaba sangrando cuando llegó aquí.
    duguk dugok convocar, reunirse para la atracción    
    duguk dugokan marco, esqueleto    
    dugu dug-on menstruación    
    dugus dugos miel Tam-is ang dugos. Las mieles son dulces.
    dugta dugta putrefacción    
    dugtung dugtong enlazar, conectar Idugtong ang mga linya. Conecta las líneas.
    dugukan dugukan espina Nabali iyang dugukan hinungdan sa iyang pagkainutil. El que se rompió la vertebra ha causado su parálisis.
    duha duha dos Duha ka bata ang nawala. Dos niños se perdieron.
    duha duhaduha duda, vacilar Nagduhaduha ko sa iyang gi-isturya. Tengo dudas de lo que dijo.
    duhig duhig untar, aplicar Naduhig sa dugo ang iyang panyo.  Su pañuelo se ha llenado de sangre.
    duhiraw duhiraw buscar a tientas, delirante Nagduhiraw sila sa dalan tungod sa kangitngit. Buscaron el camino a tientas porque estaba oscuro.
    duka duka somnoliento Duka na ko. ;Nagduka na ko. Ya tengo sueño.
    dukduk dukdok golpe, martillo Nadukdokan nimo akong kumagko. Me golpeaste el pulgar.
    dukiduki dukidoki investigación, hurgar    
    dukiruk dukirok codicioso    
    duku duko inclinarse Ayaw pagduko sa paglakaw, tan-aw diretso sa imong atubangan. No andes cabizbajo, mira directamente al frente.
    dukul dukol tortazo    
    dukut dukut pegarse, adherirse Ganahan kaayo ang bata mokaon ug dukut sa kan-on.; Nidukot ko sa akong leksyon. Al niño le gusta comer arroz chamuscado.  ; Fije la atención en mi lección.
    dula dula jugar, juego Gikapoy sila paghuman ug dula. ; Midula ka ba ug golf? Se cansaron después del juego.; ¿Jugaste al golf?
    dula duladula retozar Ang mga bata nagduladula ug tagotagoan. Los niños están jugando al escondite.
    dula duladulaan jugar, retozar Giduladulaan sa mga bata ang kalayo. Los niños estaban jugando con fuego.
    duul dul-an casi, equivalente Dul-an sa usa kalibo ang nawala sa akong bag.  Perdí mi bolsa equivalente a 1000 pesos.
    dul-ay dul-ay baba, babear Nidul-ay ang bata, trapuhi. El niño está babeando, límpielo.
    dulhug dulhog bajar    
    dul-it dul-it pinchar, acercare    
    duul dul-it acercar, pinchar, empujar    
    dulug dulog dormir juntos    
    dulung dulong guiar,  frente del vehículo    
    dulut dulot ofrecer, servir, traer Ako kining idulot sa simbahan. Ofrezco esto a la iglesia.
    dulut dulot penetrar, perforar    
Sp dulce dulsi dulse dulce Gusto ko mokaon ug dulse.  Quiero comer dulces.
    dala dumala manejar, administrar Siya ang tag-dumala dinhi.  Él es el gerente aquí.
    dumbul dumbol chocar, lanzarse    
    dumdum dumdum recuerda    
    dili dumili desperdicios Nag-dumili siya sa akong tanyag. Ella rechazó mi proposición.
    duaw dumoduaw visita Ania na ang atong dumuduaw. Aquí han llegado nuestros invitados.
    duung dumoduong visitante, extraño, vagabundo Daghan ang dumoduong ang nangabot. Llegaron muchos invitados.
    dumut dumot odiar, abominar Ayaw pagdumot sa mga tawo. No odies a la gente.
    dumpul dumpol desafilado    
    duna duna tener, ser, estar Duna koy subrang kwarta.  Tengo exceso de dinero.
    dungag dungag juntos    
    dungan dungan juntos Dungan kita ug panihapon. Vamos a cenar juntos.
    dungaw dungaw mirar para abajo    
    dunggab dunggab palo, apuñalar    
    dunggan dunggan oreja Kinahanglan limpyohan ang atong mga dunggan. Debemos limpiar nuestras orejas.
    dungug dunggan oír, escuchar Daghan ko'g nadunggan bahin nimo.  He escuchado mucho de ti.
    dungug dungganan reputación, fama Nadaut na ang akong dungganan. Mi reputación ya estaba arruinada.
    dunggu dunggo muelle    
    dunghay dunghay colgar Taas ug itom kaayo ang iyang buhok nga nagdunghay sa iyang bukobuko. Su largo cabello negro está cayendo a su espalda.
    dungka dungka encender una lámpara    
    dungug dungog oír, honor Dungog kaayo ang kanta sa mga langgam.  El canto de los pájaros se oye animado.
    dunul dunol entregar    
    dunut dunot decaer, desgastar, podrido Naa koy dunut nga ngipon.  Tengo un diente cariado.
    duul duol acercar Dali duol nako.  Ven aquí rápido.
    dul-ung duong ir, traer    
    duut duot prensa Plihug ko ug duot sa poltahan. Por favor empuje la puerta.
    dupa dupa brazas Lima ka dupa ang lawom.  Tiene 5 brazas de profundidad.
    durian durian durian (fruta)    
    duru duro vigoroso, fuertemente Miduro siya paghilak. Ella gimió amargamente.
    duha duruha tándem, ambos    
    singut dusingot empapado en sudor    
    duslak duslak pinchar, empujar Nakit-an ko siya miduslak sa tawo. Lo vi apuñalar a un hombre.
    dusmu dusmo dar con la cara    
    dusu duso empujar, embutir    
    dula duwa →dula Nagduwa ang mga bata sa parke. Los niños jugaban en el parque.
Sp duende duwindi duwinde duende    
    duyan duyan hamaca, cuna Ang bata nga nagdula sa duyan nahulog sa salog. Un niño que jugaba en la hamaca cayó al suelo.
    duyug duyog acompañar, compartir Wala koy laing mahimo niya kundili ang pagduyog sa iyang kasub-anan. No podía hacer nada, más que compartir su dolor.
    duyug duyogay colaborar    
Sp diez diis dyes diez Dyes mil pesos ang kantidad sa iyang singsing. Su anillo cuesta diez mil pesos.
En jeep dyip dyip jeepney    
En juice dyus dyos zumo    
    diyut dyutay pocos, pequeños    
Sp evidencia ibidinsya ebidensiya evidencia    
Sp edad idad edad edad, años Pilay imong tinuod nga edad? ¿Cuál es tu edad verdadera?
Sp edificio idipisyu edipisyo edificio    
Sp educado idukadu edukado bien educado, educado    
Sp educacion idukasyun edukasyon educación    
Sp eje ihi ehe pivote, eje    
    ihi ehi orinar Ang ehi nga dalag nga kolor masugyot ug hepatitis. La orina de color amarillo sugiere hepatitis.
Sp examen iksamin eksamen examen Nakapasar ka ba sa eksamen? ¿Pudiste pasar el examen?
Sp escena iksina eksena escena    
Sp experiencia ikspiryinsya eksperyensiya experiencia Unsa ang dili nimo mahikalimtang experyensiya? ¿Cuál es tu experiencia inolvidable?
Sp eleccion iliksyun eleksiyon elección Kinsa ang angay ibuto sa eleksion. ¿A quién te gusta votar en las elecciones?
En elementary ilimintarya elementarya escuela primaria    
Sp embajada imbajada embahada embajada Asa nato makit-an ang embahada? ¿Dónde podemos encontrar la embajada?
Sp embajador imbajadur embahador embajador Kinsa ang embahador sa Pilipinas didto sa Japan? ¿Quién es el embajador de Filipinas en Japón?
Sp en ves invis embes en lugar, en vez de    
Sp emergencia imirhinsya emerhensya emergencia    
Sp empleo implyu empleyo empleo    
Sp empleado implyadu empliyado empleado Sila ang mga empliyado sa Makoto Company.  Son empleados de Makoto Co.
Sp enano inanu enano enano    
Sp enero iniru Enero enero Enero ang buwan nga akong natawhan. Enero es el mes de mi nacimiento.
    inggansa enggansa embragar    
Sp encantada ingkantada engkantada hada    
Sp encanto ingkantu engkanto hada Nakakita na ka ug engkanto? ¿Has visto un hada?
Sp encuentro ingkwintru engkuwentro encuentro    
Sp ingeniero inhinyiru enhenyero ingeniero    
Sp entablado intabladu entablado escenario Mosayaw mi sa entablado. Bailaremos en el escenario.
Sp entrada intrada entrada entrada, puerta Gidayanan ko ug mga bulak ang entrada sa balay. Decoré la entrada de nuestra casa con flores.
Sp efectivo ipiktibu epektibo efectivo Epektibo ang tambal nga akong gitomar. La medicina que tomé fue efectiva.
Sp aeroplano airuplanu eroplano avión, aeroplano Taas ug lupad ang eroplano. El avión vuela alto.
Sp escena iksina esena escena    
Sp escabeche iskabitsi eskabetse escabeche, adobo    
Sp escandalo iskandalu eskandalo escándalo    
Sp esquinita iskinita eskenita callejón Ngitngit ang eskinita. El callejón está oscuro.
Sp esquina iskina eskina esquina    
Sp escuela iskwila eskwelahan escuela, colegio Moadto ka ba sa eskwelahan? ¿Vas a la escuela?
Sp espada ispada espada espada    
Sp españa ispaya Espanya España Ang iyang lola niabut na gikan sa Espanya. Su abuela llegó desde España.
Sp espejo ispihu espeho espejo Tan-awa ang imong kaugalingon sa espeho.  Mírate en el espejo.
Sp especial ispisyal espesyal especial Espesyal siya nga tawo para nato.  Él es una persona especial para nosotros.
Sp espirito ispiritu espiritu espíritu Ang espirito sa tawo kung mamatay na, balaan. Cuando un humano ya ha muerto, su espíritu es sagrado.
Sp espeso ispisu espiso espeso, grueso    
Sp explicar isplicar esplikar explicar    
    espuku espoko inesperado Espoko mo? Puedes imaginar?
Sp esposa ispusa esposa esposa Usa ka maestra ang akong esposa. Mi esposa es una profesora.
Sp esposo ispusu esposo esposo Adunay kabit ang iyang esposo. Su marido tiene una amante.
Sp estado istadu estado estado    
En stand by istambay estambay holgazanear    
Sp estante istanti estante estante    
Sp estatua istatuwa estatuwa estatua Dako kaayo ang estatua. La estatua es muy grande.
Sp estilo istilu estilo estilo Nindot siya ug estilo. Él tiene un estilo agradable.
Sp historia isturya estorya historia, cuento Ganahan maminaw ug estorya ang mga bata. A los niños les gusta escuchar historias.
Sp extranjero istranyu estranyo extranjero    
Sp estrategia istratihya estratehiya estrategia Unsay imong estratehiya? ¿Cuál es tu estrategia?
Sp estricto istriktu estrikto estricto, severo Estrikto ang akong ginikanan. Mis padres son estrictos.
Sp estudiante istudyanti estudyante estudiante Estudyante pa ang akong mga manghod. Mis hermanos menores aún son estudiantes.
Af   ga ga- un prefijo   prefijo hacer el verbo en pasado, voz pasiva
    gaan gaan ligero, no pesado Ga-an kining bagahe. ;gaan ang lawas Este equipaje es ligero. ;    sentir bien 
    gaang gaang roca de coral    
    gaay gaay seco, sediento    
    gaba gaba maldición, castigo del cielo Puyra gaba! ¡Dios no me castigue!
    gabas gabas sierra Bag-o ug gabas ang karpentero. El carpintero tiene una sierra nueva.
    gabay gabay mantener, apoyo Ang pagpangadye adlaw-adlaw maoy gabay nako. Seguí orando todos los días.
    gabii gabhiona la noche, esa noche    
    gabi gabi taro, colocasia    
    gabii gabii noche, anoche Diin ka gabii? ¿Dónde estabas anoche?
    gabii gabiona esta noche Bugnaw ang karong gabiona. Está frio esta noche.
    gabling gabling tirar, atraer, empujar lado    
    gabuk gabok frágil Nagkagabok na kining salog. Este piso empieza a pudrirse.
    gabun gabon nube, niebla Daghan kaayo ug gabon sa kadlawon sa bukid. Hay mucha niebla en la montaña durante el amanecer.
    gabut gabot escardar, arrancar    
    gabas gabsanan aserradero    
    gadlas gadlas abrasión, arañar    
    gamay gagmay pequeño Gagmay kaayo ang mga isda. Los peces son muy pequeños.
    gagu gago loco, tonto    
    hapun gahapon ayer gahapon sa udto; gahapon sa gabii  ayer mediodía;  anoche
    gahas gahas cortar, abrir, despejar    
    gahi gahi duro, sólido, endurecer Ayaw ibutang sa sulod sa refrigerator kana kay mogahi. ;  Gahi ang imong ulo. No ponga eso en el refrigerador porque se endurezca.;  Tienes la cabeza dura.
    gahin gahin reservar, apartar, cuota Kinahanglang mag-gahin ko ug kwarta kada sweldo para sa akong ugma. Debo ahorrar una parte de sueldo cada mes para mi futuro.
    gahit gahit cortafuego    
    gahub gahob ruidoso, escandaloso    
    gahum gahom poder Ang Ginuo dunay gahum. Dios tiene el poder.
    gahut gahot regañar, reprender    
    gaid gaid atar    
    gakit gakit balsa    
    gakus gaksanay abrazarse    
    gakus gakus abrazar Gakos nako. Abrázame.
    gala gala jugar, juego    
    galab galab hoz  
    gala galagala compañero de juegos, amigote    
    gala galahan juguete, juego    
    galam galalmon delicado, necesito atención    
    galam galam cuidar Palihug ko'g galam kaniya. Por favor cuídala bien.
    gahum galamhan facultad, psique, interior    
    gamit galamiton herramienta, utensilio Pagkahuman ug hugas sa mga galamiton sa kusina, ibutang sa lamesa. Después de lavar los utensilios de cocina, colóquelos sobre la mesa.
Sp galante galanti galante galante, amable    
    galas galas cortar a través de un matorral    
Sp gasto gastu galastohan gastos    
    galay galay tapas de camote    
    laya galaya seco    
    layas galayas huir de casa Nganong galayas man siya. ¿Por qué se escapó?
    galgal galgal atraer    
    gani gali aunque, de todos modos    
    galing galing moler Galinga ang bugas. Muele el arroz.
    galing galing entablillar    
    galing galingan molino, muela Ang galingan sa bugas mais lahi ra sa galingan sa bugas humay. La muela para maíz es diferente de la muela para arroz.
Sp galón galun galon galón    
    galung galong riendas    
    galu galu sacudir    
    luya galuya  debilitado Galuya ako kay wala koy pamahaw.  No tengo poder porque no he desayunado.
    gama gama construir, fabricar, hacer Ang sun silk shampoo gigama sa unilever. El champú Sun silk es hecho por Unilever.
    gama gama sa hecho de Ang gisul-ob nga polo niya sa pagtambong sa kasal gama sa dahon sa pinya. El polo que llevaba para asistir a la boda era hecho de hojas de piña.
    gama gam-anan fábrica Gam-anan sa sabon ko nagtrabaho. Trabajo en una fábrica de jabón.
    gamaw gamaw superficie, venir a la superficie    
    gamay gamay pequeño, poco Ang among balay gamaygamay sa kadtong balay.  Mi casa es más pequeña que esa casa.
    gamay gamayot pequeño y delgado    
    balay gambalay estructura    
Sp gamba gambas gambas gamba    
    gahum gamhanan poderoso Gamhanan ang ubang politiko. Algunos políticos son poderosos.
    gamit gamit  utilizar Migamit ka sa akong libro? ¿Usaste mi libro?
    gamit gamitanan barrio rojo    
    gamu gamo agrio, difícil    
    gamus gamos salazón, poner en salmuera    
    gamut gamot raíz Ayaw ibta ang mga gamot. No tire de las raíces.
Sp gana gana gana apetito, gana Wala koy gana karong adlawa.  No tengo apetito hoy.
Sp gana gana ganado afanoso    
Sp gana gana ganahan favorito Ganahan ko ani.  Este es mi favorito.
Sp ganancia ganansya ganansiya  ganancia Pila atong ganansiya?  ¿Cuánto es nuestra ganancia?
    ganay ganay reverberación    
    ganay ganay línea, archivo    
En gang gang gang gángster    
    gangha gangha emerger salir    
    gangha ganghaan portón Pagbuhat ug maayo samtang nagpakabuhi para makasulod sa ganghaan sa langit kung mamatay ka. Compórtate bien mientras estés vivo para que puedas entrar por la puerta del paraíso cuando mueras.
    gangi gangi aflojarse con sacudida    
    gangis gangis cigarra    
    gangkap gangkap completar    
    gangu gango flojo, temblar    
    gangut gangot atar firmemente    
    gangsa gangsa ganso    
    gani gani aunque, de todos modos Bisan gani giduka ka imo kong gitudloan.  Enséñame aunque tengas sueño.
    ganiha ganiha  acaba, ahora mismo Ganiha ra kong nagpaabot. Acabo de llegar.
    gani buntag ganihang buntag  esta mañana Kusog kaayo ang linog sa mga alas sais ganihang buntag. El terremoto a eso de las seis de la mañana fue bastante fuerte.
    ganina ganina hace un rato, antes Ganina nangaon mi ug panihapon.  Tomamos nuestra cena hace un tiempo.
    ganut ganot escarda, sacar una muela    
    ganuy ganoy tirar, remolcar    
    gansal gansal áspero Gansalon kining karsada. Este camino es áspero.
    gansang gansang áspero    
    gansang gansangon áspero Ang iyang nawong gansangon tungod sa iyang daghang bugas. Su cara es áspera debido a muchos granos.
    galansiyang gansyang estornino negro azabache    
    ganti  ganti  premio, otorgar Ang unang ganti nakuha sa gamay nga dalagita. El primer premio fue obtenido por una niña pequeña.
    gantung gantong macizo, alto Makadala ka ba ug kining gantong nga bato? ¿Puedes llevar esta roca maciza?
    ganuy ganuy tirar, remolcar Wa siya ganuya sa katulugon. Ella no se sentía somnolienta.
    gapas gapas algodón Butangi ug gapas ang samad.  Pon un algodón en tu corte.
    gapin gapin lado con, apoyar    
    gapnud gapnod pecio    
    gapus gapos ligar, enlace    
    gapu gapu débil, flaquear    
    gara gara hacer exceso    
Sp garaje garahi garahe garaje    
    garang garang (barriga) hinchado    
Sp garantia garantiya garantiya  garantía Adunay lima ka tuig nga garantia sa kanang TV. Ese televisor tiene 5 años de garantía.
Sp garrafa garapa garapa frasco, garrafa    
Sp garrafon garapun garapon garrafón, jarra de vidrio Gisulod nako sa garapon ang mga tostado. Pongo la tostada dentro de la jarra.
    garas garas rasguño Adunay garas ang akong relos. Hay un rasguño en mi reloj.
Sp garbo garbu garbo vanidad, orgullo Taas kaayo ka ug garbo.  Tu orgullo es muy grande.
Sp garbosa garbusa garbosa mujer orgullosa    
Sp garboso garbusu garboso hombre orgulloso    
En guardian gardiyan gardiyan tutor    
    garus garos rasguño Bisan gamay na lang nga garos way makita sa iyang kalawasan. Ni siquiera había un pequeño rasguño en su cuerpo.
    gasa gasa regalo Gasa kini gikan kanako. Este es un regalo de mi parte.
Sp gastado gastadu gastado gastado, desgastado    
Sp gastador gastadur gastador  gastador Gastador kaayo ka. Eres tan gastador.
Sp gasto gastu gasto  gasto, desembolso Gasto kaayo kung mopalit ka ug nianang relo. ; Para gasto. Es desperdicio que compres ese reloj. ; Para uso público.
Sp gasto gastu gastoanan gasto Daghan silang gastoanan sa umaabut nga piesta. Gastan muchos para la próxima fiesta.
    gatas gatas  leche Ang gatas maoy imunonon sa bata.  La leche es una bebida para los niños.
    gatas gatasanan productos lácteos Ang keso, butter ug yogurt maoy gatasanan. Queso, mantequilla y yogurt son lácteos.
    gahut gathanay reprender mutuamente    
Sp gatillo gatilyu gatilyo gatillo    
Sp gato gatu gato gato, tornillo de banco    
    gatus gatos cien dul-an sa walo ka gatus ka pesos  equivalente a 800 pesos
    gatus gatusan cientos Gatusan ka mga tawo ang namatay sa stampede sa ultra. Cientos de personas murieron durante ultra estampida.
    gawad gawad decepción, negar    
    gawal gawal sobresalir, prominente Naggawal and dila sa iro nga naghalhal. El perro jadeó sacando la lengua.
    gawas gawas  fuera  Gawas pagdali! ¡Fuera enseguida!
    gawas sa gawas sa  sin, excepto gawas sa amoa sin nosotros
    gawas gawasnon gratis    
    gaway gaway tentáculo    
    gawi gawi  conducta, manera Dili maayo ug gawi ang napangasawa niya. El comportamiento de su esposa no es bueno.
    galung gawong riendas    
    gayud gayod  realmente, sin duda na gayod; Ayaw na gayod paglakaw. Al final; Realmente no deberías ir.
    gayun gayon tener oportunidad, tiempo Nakagayon kog halok niya. Tengo la oportunidad de besarla.
    gayung gayong remo    
    gayud gayong  gayod + ng    
    gayud gayoy -> gayod + ang wa gayuy laing tuyo sa pag-anhi sa   
Af   gi gi- un prefijo   prefijo hacer el verbo en pasado, voz pasiva
    abut giabut volverse, ponerse Samtang nahanaw si Lola, Siya giabut ug kamingaw. Cuando su abuela se fue, se sintió sola.
    alagad gialagaran servido    
    atay giatay ¡Qué lástima! Giatay! Mabdos na sad ko. ¡Maldita sea! Otra vez estoy embarazada.
    atang giatngan emboscado    
    ayad giayran rechazado    
    bagting gibagting (un timbre) sonar Iyang gibagting ang batingting. Tocó el timbre.
    bahin gibahinbahin dividido    
    baliwala gibaliwala anular    
    bantay gibantayan niñera Gibantayan sa akong manghod ang bata.  Mi hermana menor era la niñera del niño.
    barug gibarugan estar    
    bati gibati sensación Wala ka makasabot sa akong gibati.  No puedes entender mi sentimiento.
    bayaw gibayaw elevado Murag gibayaw sa langit si Kyle sa dihang naangkon niya ang gugma ni Regine. Kyle estaba en el séptimo cielo cuando obtuvo el amor de Regine.
    bira gibirahan asaltado    
    bugtu gibugto desconectar, cortar    
    buhat gibuhatan creación Ilang gibuhatan ug alad ang mga baktin. Hicieron una pocilga para los lechones.
    buhi gibuhian liberado, desatado    
    bunal gibunalan vencido    
    daghan gidaghanon cantidad Unsa gidaghanon imong gikinahanglan? ¿Cuánto necesitas?
    daku gidak-on tamaño, escala, magnitud kasarangan ang gidak-on  grandeza común
    dangat gidangatan resultado     
    dangup gidangpan refugio    
    dili gidili prohibido, tabú bunga nga gidili la fruta prohibida
    gidlay gidlay andrajo    
Sp duda duda gidudahang dudoso, sospechado Si Miura maoy gidudahang ang mipatay sa iyang asawa. Se sospecha que Miura mató a su esposa.
    dugay gidugayon término, plazo May mga bayente na katuig ang gidugayon sa pagserbisyo nako sa PSC. Hace casi 20 años que trabajé en PSC.
    dulut gidutlan penetrado    
    gahum gigamhan influenciado    
    gamay gigamyon pequeñez Ang gigamyon sa iyang barog mura ug bata nga nuebe anyos. Ella es pequeña como una niña de 9 años.
    gikan gigikanan  origen, raíz Asa dapit ang gigikanan sa atong tubig ilimnon? ¿Dónde está la fuente de nuestra agua potable?
    gutum gigutom tener hambre Gigutom nako. Tengo hambre.
    habug gihabugon alto    
    haluk gihagkan besado    
    hangyu gihangyo  solicitud, petición Akong gihangyo ang akong silingan.  Pedí a mi vecino.
    gihapun gihapon como antes, todavía Gihigugma gihapon nako siya. Todavía la amo.
    gihapun gihapoy gihapon + ang    
    gihay gihay pétalo    
    gihay gihay dañar, despedazar Nagihay ang pagkababaye ni Anne sa paglugos kaniya. La virginidad de Anne fue dañada por la violación.
    hikut gihiktan atado Gihiktan ang baboy. El cerdo estaba atado.
    bulbul gihimulbolan arrancado Gihimolbulan ko sa akong asawa.  Mi mujer tomó todo lo que tenía.
    ngalan gihinganlan llamado Grace ang gihinganlan kaniya. Le llamaron Grace.
    hingilin gihinginlan echado, desterrado Sa kasuko ni Kaptan iyang gihinginlan ang iyang asawa. Kaptan echó a su esposa con su ira.
    hugut gihugtan apretado    
    ila giila identificado    
    ila  giila identificado Ang namatay giilang si Lesley. La muerta era conocida como Lesley.
    ingun giingon lo que fue dicho Ang katabang nako sa balay kung unsay akong giingon mag-sige lang ug tangdo apan wala diay makasabot kung unsay akong gisulti. Mi criada afirma con la cabeza y responde que sí a cualquier cosa que diga, pero ella no entiende realmente nada de lo que dije.
    isa giisa elevado    
    isip giisip considerado    
Sp estar istar giistaran dirección, domicilio Layo kaayo ug syudad akong giistaran. Me quedé lejos de la ciudad.
En issue giisyuhan giisyuhan asunto    
    buang gikabuangan obsesión, locura    
    intap gikaintapan temeroso    
    libug gikalibgan confusión    
    mingaw gikamingawan persona desaparecida    
    gikan gikan salir, partir Mogikan ko ugma para Espanya. Voy a salir mañana a España.
    gikan gikan  desde Diin ka gikan?  ¿De donde eres?
    gikan gikan sa  desde Gikan kami sa Baguio City.  Venimos de la ciudad de Baguio.
    kapuy gikapoy cansado Gikapoy ko ug limpyo sa tibuok balay karong adlawa. Estoy cansado de limpiar toda la casa hoy.
    tahap gikatahapan presunto autor Siya ang gikatahapan nga tulisan. Él es el presunto ladrón.
    tahu gikataho anunciado    
    takda gikatakda fecha fija    
    takda gikatakda plan, fecha límite, plazo Ang barko gikatakdang moabot sa Ozamis City alas 9:00 sa buntag. Se planea que el barco llegue a la ciudad de Ozamis a las 9 a.m.
    takud gikatakdan infectado Gikatakdan ko sa flu sa akong uyab. Me he contagiado con gripe de mi novio.
    uyun gikauyonan  acuerdo Gikauyonan sa tanan ang desisyon sa presidente.  Todos estuvieron de acuerdo con la decisión del presidente.
    kiha gikiha demandado, acusado    
    kinahanglan gikinahanglan necesario Gikinahanglan ba ang iyang presensiya? ¿Es necesaria su presencia?
    kuma gikumhan ser agarrado con los dedos / uñas    
    kuyaw gikuyawan temer    
    laay gilaayan lánguido    
    lalum giladmon profundidad    
    gilak gilak brillante, resplandecer    
    lapad gilapdon anchura    
    gil-as gil-as malestar, caliente    
    gilaw gilaw brillar    
    lalum gilawmon profundidad    
    dayun gilayon inmediatamente    
    layu gilay-on distancia Lima ka dupa ang gilayon.; Gisundan nako si Leo sa igong gilay-on. La distancia es de 5 brazas.; Perseguí a Leo con la distancia apropiada.
    libkas gilibkas interrumpido    
    giluk gilok cosquillear Ayaw kay gilok, dili ko kaginhawa. No me cosquillees, no puedo respirar.
    lupig gilupigan oprimido, explotado Gilupigan sa laog nga asendero ang mga pobreng mag-uuma. El propietario avaro oprimió a los campesinos pobres.
Sp mando mandu gimanduan mandato, mandar    
    gimaw gimaw sobrenadar Migimaw sa iyang hunahuna ang larawan sa iyang amahan. Una imagen de su padre vino a su mente.
    buhat gimbuhaton asignación    
En gimmick gimik gimik mecanismo, tramoya, truco    
    mingaw gimingaw recordar, extrañar    
    gimuk gimok retorcerse    
    gabii ginabii cada noche    
    gabut ginabot intestino de cerdo, víscera    
    dili ginadili ilegal Ginadili ang pagpatay ug tawo. Los asesinatos son ilegales.
    gamay ginagmay poco a poco    
    ingun ginaingon dicen que    
    galing ginaling  moler ginaling nga baboy  carne picada de cerdo
    gama ginama hecho por    
    gamus ginamos  pescado salado Parat kaayo ang ginamos.  Ginamos es muy salado.
Ta ginang ginang ginang  señora Ginang Chavez ang pangalan niya. Su nombre es Sra. Chávez.
Sp ganancia ganansya ginansiya ganancia Usa ka gatos ang ginansiya.  La ganancia es 100 pesos.
    ngalan ginganlan llamado    
    nganlan ginganlan nombre Ginganlan ni Kaptan ang tawo Sikalak. Kaptan nombró al hombre Sikalak.
    hari gingharian reino    
    gingi gingi brecha    
    hapun ginhapon habitual, de costumbre    
    ginhawa ginhawa respiración Hinay ang iyang ginhawa. Su respiración es lenta.
    ginhawa ginhawaan intestinos    
    gikan ginikanan los padres Asa man ang imong ginikanan?  ¿Dónde están tus padres?
Ta gining gining gining señorita    
    ginhawa gininhawa respiración    
    ginuk ginok retorcerse    
Ta ginuu ginuu Ginoo el Señor    
    ginta ginta distancia    
    ginta gintang brecha, diferencia    
    gukud ginukdanay juego al gato y ratón    
    gunit ginuntan seguidor Ginuntan gyud si Arlyn sa iro. El perro sigue a Arlyn siempre.
Ta ginuu ginuu ginuo señor Ginuong Mechor, saan ka pupunta?(tagalog) Sr. Mechor, ¿a dónde vas?
    giuk giok trillar el arroz    
    pahid gipahiran  limpiar, enjugar gipahiran sa sabon limpiado con jabón
    kita gipakita mostrado    
    pasuk gipaksan incrustado    
    kusug gipakusgan intensificado    
    pamaul gipamaulan tener dolor muscular    
    pulung gipamulong lo que se habló     
    tag-iya gipanag-iya propiedad    
    pangayu gipangayo  esperanza Gipangayo niya ang tabang. Ella pidió ayuda.
    ulu gipangulohan con membrete    
    tiid gipanid-an espiado, observado Ang ilang pagpaniid nga gihimo. Fue observado haciendo.
    sumpa gipanumpaan promesa, testificado    
    saka gipasakaan procesado    
    pasangil gipasanginlan acusado Ug naay pyansa ang gipasanginlan makaguwa sa priso. Si paga la fianza, el acusado puede salir de la cárcel.
    pasidaan gipasidan-an prevenido    
    ugda gipasiugdahan  iniciador, promotor Gipasi-ugdahan nila ang prosisyon. Son los promotores de la procesión.
    patay gipatay ser asesinado Gipatay siya. Él fue asesinado.
    patid gipatiran pateado    
    patung gipatongan aumentado Dako ang tray nga gipatongan sa gi-order namong mga pagkaon. La bandeja en la que pusieron los alimentos que pedimos era muy grande.
Sp esposas ispusas giposasan esposado Kalit lang siyang gisikop sa duha ka polis sa Immigration ug giposasan. Fue atrapado repentinamente por las dos policías de inmigración y esposado.
    pugung gipugngan obstruido    
    puli gipulihan predecesor    
    puyu gipuy-an residencia Miabot kami sa dapit nga gipuy-an sa tigulang nga albularyo. Llegamos a la choza del viejo herbolario.
Sp guerra gira gira pelea, guerra gira sa amerika la guerra de América
Sp rapido rapidu girapido descarga    
    saad gisaaran promesa    
    salig gisaligan ganarse la confianza    
    sangput gisangputan finalización Dili maayo ilang gisangpotan. Su final no fue bueno.
    saput gisapot hosco, malhumorado    
    gisi gisi desgarrar, rasgar Gisi ang imong short. Tus pantalones cortos están lacerados.
Sp cerrar sirar gisirhan      
    subu gisubhan templar hierro    
    sulud gisudlan lleno    
    sugud gisugdan  empezado Gisugdan na ang programa.  Han comenzado el programa.
    gitak-an gitak-an desagradable    
    talikud gitalikdan dejado atrás    
Sp guitarra gitara gitara guitarra    
    taas gitas-on  altitud, longitud Unsay gitas-on sa kahoy?  ¿Qué altura tiene el árbol?
    gitlib gitib brotar    
    gitik gitik cosquillear Akong gigitik imong ilok maong gilok. Lo que mi cosquilleo en tu axila te hizo sentir cosquillas.
    gitli gitli asomarse    
    tuu gituohan creencia Ikaw akong gituohan. Te creo.
    uban giubanan con Miusab siya sa pagpanuktok nga giubanan sa pagsangpit sa ngalan ni James. Ella llamó a la puerta de nuevo llamando el nombre de James.
    uhaw giuhaw  sediento    
    una giunhan precedido    
    usa giusa unir Si juan ug si Ailyn giusa sa kaminyuon. Juan y Ailyn se unen en matrimonio.
Sp guia giya giya guía, conducir Ang ginikanan naggiya sa mga anak ngadto sa pagkamatarung. Los padres guían a sus hijos a ser buenos.
Sp gobierno gubyirnu gobiyerno gobierno Daghan ug kurakot sa atong gobiyerno karon. Hay mucha corrupción en nuestro gobierno en estos días.
    gyud god  realmente Nisalig god ko nimo.  Realmente confiaba en ti.
Sp goma guma goma (árbol de) goma    
    guryun goryon gorrión    
Sp grava grabas grabas grava Lima ka sako ang gamiton nga grava.  Se consumirán 5 sacos de grava.
Sp grave grabi grabe grave, peligro Grabeng aksidente ang nahitabo.  Ocurrió un grave accidente.
Sp graduado graduadu graduado  graduado Ang tanang iyang anak graduado sa kolehiyo. Todos sus hijos se graduaron de colegios.
Sp graduar graduar graduar  graduar Graduar ka ba sa koliheyo?  ¿Te has graduado de la universidad?
En graduate graduate graduate graduar Kanus-a ka mograduate?  ¿Cuándo te graduarás?
Sp grasa grasa grasa grasa, aceite    
Sp gracia grasya grasya gracia, favor    
Sp grifo gripu gripo grifo    
Sp grupo grupu grupo grupo    
Sp guapa guwapa guapa  guapa Kagwapa niya.  Ella es una hermosa niña.
Sp guapo guwapu guapo  guapo    
    guba guba  destruir, romper Giguba ang balay nila. ; Ang baratohon dali ra nga maguba. Su casa estaba rota .; Los artículos baratos se rompen fácilmente.
    gubat  gubat  guerra, pelea Humana ang gubat sa gawas? ; miaging gubat sa kalibutan ¿Ha terminado la pelea en el exterior? ;   la ultima guerra mundial
    gubut gubot  enredado, complicado Gubot kaayo akong kinabuhi. Mi vida es realmente complicada.
    gugma gugma  amor tungud sa gugma por amor
    gugul gugol gastar    
    guhay guhayguhay dividir, rasgar    
    guhu guho aparecer Miguho sa ganghaan ang ulo niya. Sacó la cabeza por la puerta.
    gukud gukdanay juego al gato y ratón    
    gukud gukod  perseguir, superar Gigukod sila sa polis. Fueron perseguidos por la policía.
    gula  gula  salir, fuera gula sa balay fuera de casa
    gulang gulang antiguo    
    gulgul gulgol lacerar    
Sp goma guma guma (árbol de) goma    
    gumalaysay gumalaysay ensayo    
    gikan gumikan debido a gumikan niini, ; gumikan niana Debido a esto ; por eso
    gumun gumon enredar, engancharse Ayaw'g igumon ang imong kaugalingon sa utang. No te llenes de deudas.
    gum-us gum-os arrugarse Gum-os ang imong buhok. Tienes el pelo enredado.
    gumunhap gumunhap rompecabezas, problema difícil    
    guna guna escarda, hierba    
    guna gunahon hierba    
    gunit gunit  agarrar, coger Panggunit basin mahulog ka.  Agárrate, o te caerás.
    gunit gunitanan mango, eje    
    gun-ub gun-ob demoler    
    gunuk gunok mover  walay gunok inmóvil
    gunting gunting  tijeras, cortadas con tijeras Sa ning gunting puwede i-gunting sa papel, tela ug buhok. Estas tijeras pueden cortar papel, tela o pelo.
    guul guol afligirse Naguol siya sa pagkamatay sa iyang anak. Ella lloró la muerte de su hijo.
    guut guot apretado    
    gupuk gupok romper en pedazos    
    guruy guroy tirar, arrastrar    
    guryu guryo bufonadas    
    gusbat gusbat deforme, desgarrado Ang senina sa mga bata sa kalye nangagusbat. Las ropas de los niños de la calle se rasgan.
    gusu guso algas marinas    
    gusuk gusok costilla Pagpalit ug gusok sa baboy. Comprar las costillas de cerdo.
    gustu  gusto  gustar, querer Gusto tika.; Buhaton sa gusto nimo. Te quiero.;   Hazlo como quieras.
    gutgut gutgot rebanar    
    gutling gutling segundo    
    gutlu  gutlo  minuto Pipila na lang kagutlo bag-ong tuig na. Solo unos minutos para un nuevo año.
    gutum gutmon  hambre    
    gutum gutom  hambre    
Sp guapa guwapa guwapa hermosa, guapa Anak ni Merlie guwapa. La hija de Merlie es hermosa.
Sp guapo guwapu guwapo guapo Akong anak guwapo. Mi hijo es guapo
Sp guardia guwardya guwardya guardia    
    gwarni guwarnihan abrochar, atar    
    gwatsi guwatsi broma, travesura    
    gwatsi guwatsinangga bromista, mentirosa    
    guyud guyod  tirar, cuerda     
    gyud gyud  realmente Dili gyud ko mosugot.  Realmente no estoy de acuerdo.
    gyud gyung realmente    
Af   ha ha- un prefijo   denotando "involuntariedad, casualidad" de suceso o acción.
    ha ha? ¿no es así?    
    haba haba tomar partido con    
    habagat habagat viento del sur; viento estacional de lluvias    
    habagat habagatan  sur, suroeste Kusog ang hangin sa habagatan. El viento del sur es fuerte.
    habak habak amuleto    
    habal habal copular    
    habal habalhabal tándem montando en moto    
Sp habano abanu habano cigarro, habano    
    habas habas estomatitis    
    halabas habas cortar, barrer, segar Dili maayo ang akong paghabas sa panapton. No soy bueno cortando paños.
    habig habig lado sa akong habig  en mi opinión
    habul hablon telar    
    habug habog  alta Daghan kaayo ug habog nga kahoy didto.  Hay muchos árboles altos ahí.
    habul habol aburrido Habol ang kotselyo.  El cuchillo está desafilado.
    habul habol manta, sábana Labhi ang habol.  Lava la sábana.
    habul habolhabol páncreas    
    habwa habwa desaguar, descargar    
    hadis hadis infierno    
    hadla hadla animar, juguetear    
    hadluk hadlok  miedo, temor Nahadlok ko sa … Me temo que …
    hadluk hadlokan cobarde Siya hadlokan kaayo ug ok-ok, kung makakita gani siyag ok-ok mosiyagit dayon na siya. Ella teme mucho a las cucarachas, cuando la vea gritará inmediatamente.
    duul haduol cerca Nahitabo ang iyang pag-patay haduol na ang iyang adlaw nga natawhan. Murió cuando su cumpleaños estaba cerca.
    hadyung hadyong silbar    
    haga haga demacrado    
    hagad hagad proponer, ofrecer Nakabaton na kog hinigugma ug kasagaran manghagad kanako og minyo. Tenía mi amor y le propuse matrimonio como es normal.
    gakus hagakos agarrarse, abrazarse Nahagakos siya sa iyang anak. Ella abrazó a su bebé rápidamente.
    haganas haganas estrépito del agua Nanghaganas ang busay. La cascada está haciendo estrépito.
    hagas hagas demacrado, maldito    
    hagawhaw hagawhaw susurrar, zumbido, rumor Hagawhawa lang pagsulti aron di silang kadungog. Habla en voz baja para que no lo puedan oír.
    hagba hagba caer, desplomarse Nahagba siya sa salog nga naghayang. Cayó al suelo de espaldas.
    hagbung hagbong caer, desplomarse Wa ko makagraduar kay duha ka subject nga hagbong.; Ang panday nahagbong gikan sa atop. No pude graduarme por suspender 2 asignaturas. ; El carpintero se cae del tejado.
    hagdan hagdan escalera, grado Gamita ang nang hagdan sa pag-abot anang butanga.  Solo usa la escalera para conseguir esa cosa.
    hagdan hagdanan escalera, grado Hagip-ot ang hagdanan. Las escaleras son estrechas.
    hagdaw hagdaw recoger    
    hagip-ut hagip-ot estrecho    
    hagis hagis salvaje, feroz    
    hagit hagit desafiar  Gi-hagit ako sa kampyonado sa dula nga chess. Unsay dula nga magbulang mo? Tenis ra! Fui desafiado por el campeón de ajedrez. ¿A qué jugaréis?  A tenis.
    hagiyus hagiyus silbar    
    haluk hagkan beso    
    hagkut hagkot pegajoso    
    hagu hago problemas, carga, agotado    
    haguk hagok ronquido Dili ko ganahan makigtupad sa akong bana kung matulog sa gabii kay kusog kaayo ang iyang hagok. No me gusta dormir al lado de mi esposo en la noche porque su ronquido es tan terrible.
    hagung hagong zumbido    
    hagung hagonghong zumbido    
    hagpa hagpa caer    
    hagpis hagpis flaco, delgado    
    hagsa hagsa caer, desplomarse Ang tulay sa among probinsya nahagsa kini tungod sa kusog nga baha. Un puente en nuestra provincia fue derrumbado por una fuerte inundación.
    hagtik hagtik tictac    
    hagtub hagtob golpear    
    hagtuk hagtok hacer tictac    
    hagtus hagtos cortar por tensión    
    hagurus haguros ráfaga de viento, rápido    
    hagwa hagwa retozar, alborozarse    
    hain  hain  dónde Hain man sila. ¿Dónde están?
    hait hait agudo Hait ang kotselyo.  El cuchillo es afilado.
    hakgum hakgom manojo, agarrar    
    hakhak hakhak muesca, tallar    
    hakug hakog codicioso Hakog kang pagkatawo.  Eres una persona codiciosa.
    hakup hakop agarrar, puñado, llevar en brazos Gihakop niya ang bata'g midagan. Recogió al niño en sus brazos y corrió.
    hakut  hakot  transporte, llevar Naghakot sila sa mga bato.  Están llevando las piedras.
    hala hala Ah, Caramba! Hala! Natagak ang bata sa hagdanan.  ¡Ah! Un niño se cayó de las escaleras.
    labug halabog arrojar    
    halad halad  ofrecer, dedicar Kinahanglan ta maghalad sa adlaw sa patay.  Tenemos que ofrecer en el día de los difuntos.
    halaman halaman jardín    
    handum halanduman recuerdo    
    handum halandumon memorable Pebrero katorse ang akong halandumong adlaw.  El 14 de febrero es mi día inolvidable.
    halang halang  picante Halang kaayo ang sabaw kay gidaghan man nimo pabutang ug sili.  La sopa está muy caliente porque pusiste mucho chile.
    hangad halangdon digno, honorable Ang halangdon nga mayor sa Sugbo,  El honorable alcalde de la ciudad de Cebú,
    halap halap ciego    
    lapad halapad amplio, ancho Halapad kaayo ang dalan.  El camino es muy ancho.
    halad halaran ofrecido    
    halas halas  serpiente Dako kaayo ang halas. La serpiente es muy grande.
    hatag halatagon responsabilidad, cuota    
    lalum halawom  profundo    
    halay halayhay colgar    
    layu halayo lejos Kami nagpuyo halayo sa merkado, kinahanglan pa mosakay ug dyip. Vivimos lejos del mercado, necesitamos montar en jeepney.
Sp jalea halya haleya jalea, gelatina    
    halhag halhag delgado, escaso    
    halhal halhal balbucear    
    dali na hali na ¡Vamos!, ¡Venga!    
    haligi haligi pilar, columna Dagko ang haligi nga gigamit. Se utilizó una gran columna.
    halili halili sustituir    
    halimaw halimaw monstruo Si Manny gibati ug tumang kalisang sa pagkakita niya sa halimaw. Manny se horrorizó por ver al monstruo.
    halimbawa halimbawa eludir, evitar, soportar Karon nga nakatrabaho na si  Pedro nakahalimbawa na ang banay. Ahora Pedro puede trabajar y su familia está liberada del apuro.
    halin halin venta, ingresos, vender Pila man ang inyong halin? ;Nahalin na ang akong balay.  ¿Cuánto cuestan vuestras ventas? ; Mi casa fue vendida.
    haling haling fuego, hoguera    
    haling halingan hogar, chimenea    
    halin halinun vendible, tener mucha demanda Halinun kaayo ang akong gibaligya nga isda. Mi mercadería de peces tiene mucha demanda.
En hello halu halo hola Halo, kinsa ni?  Hola, ¿quién es?
    halu halo mezclar    
    halu halo suelto, flácido    
    halug halog abrazo Ako siyang gihalog. Yo la abracé.
    halu halohalo desierto frio mezclado haluhalo un postre de varios tipos de frutas con helado
    haluk halok beso Pahalok ka ko. Bésame.
    halus halos casi, apenas Halos cemento ang ilang balay.  Su casa está hecha de hormigón casi.
    luyu haluyo de atrás    
    halwa halwa jaula Ihalwa ang piriko. Pon el periquito en la jaula.
    halwut halwot pegajoso, música suave    
    hamag hamag saltar, lanzarse    
    hambin hambin abrigar, puerto    
    hambug hambog vano    
    hambug hambogero  vanidoso Hambogero kaayo nang tawhana.  Ese hombre es muy engreído.
    pili hamili noble, precioso    
    hamis hamis suave Hamis kaayo imong panit.  Tu piel es muy suave.
    hamuk hamok fantasma, amenazar    
Sp jamon hamun hamon jamón    
    hamus hamos sucio    
    hamuy hamoy lamer    
    hampak hampak palmada, golpear Iyang gihampak ang iyang anak sa lobut.  Ella dio palmadas a su hijo en las caderas.
    butang hamtang infligir    
    hamtung hamtong maduro    
    mubu hamubo corto    
    hamugaway hamugaway acogedor, suficiente espacio Ang barko nga gisakyan namo sa Manila, hamugaway kaayo kay daku ug limpyo. El barco que viajamos a Manila era cómodo porque era grande y limpio.
    hamyang hamyang extender    
    hana hana intentar, ponerse a hacer Mihana ug patay kanako ang akong kontra. Mi enemigo probó a matarme.
    hana han-an apuntar, intentar    
    hanap hanap  borroso, debilitarse Hanap na akong mata. Mi vista ya está turbia.
    hanas hanas  hábil, adepto Hanas na siya modrive.  Ella conduce bien.
    hanaw hanaw desaparecer Nalupad ug nahanaw ang mga bula.  Las pompas de jabón volaron y desaparecieron.
    hanay hanay inclinarse, pendiente    
    han-ay han-ay archivo, serie, organizar ang papeles nga gihan-ay  papeles, documento
Ta handa handa handa plan, preparar, empezar Mao gyuy pagbundak sa ulan sa dihang nihanda na unta ko paglakaw. La lluvia comenzó a caer repentinamente justo cuando estaba a punto de salir.
    handag handag inclinado, oblicuo Tan-awa nang bilding nga naghandag na. Mira ese edificio inclinado.
    handus handos empujar Palihug ko ug handos sa sakyanan paingon sa daplin kay plat ang ligid. Por favor, empuje el automóvil hacia un lado porque se pinchó un neumático.
    handum handum retrospectivo, rememorar Siya kanunay maghandum. Ella siempre está en sus recuerdos.
    handum handumanan recuerdo Kining sudlay mao akong handumanan ni lola.  Este peine es un recuerdo de mi abuela.
    handuraw handuraw ensueño    
    hangad hangad levantar los ojos; la cara    
    hangal hangal inatento    
    hangal hangalhangal tonto, estúpido    
    hangay hangay inútil Mohangay lang siyag kasuko. Él se enoja sin ninguna razón.
    hangga hangga varicela    
    hanggap hanggab inhalar, respirar Gusto kong mohanggab ug lab-as nga hangin. Quiero inhalar aire fresco.
    hanggap hanggap inhalar    
    hanggaw hanggaw estúpido, idiota    
    hangin hangin  viento, brisa kusog nga hangin viento fuerte
    hangin hanginon ventoso Mahanginon adlaw padayon usa ka semana.  Tuvimos días de viento durante una semana.
    hangul hangol codicioso Hangol kaayo ug manggang hilaw si Cate. Cate tiene una debilidad por el mango verde.
    hangup hangop abrazar    
    hangus hangos ahogo, jadear Naghangos si Anne gikan nagdagan. Anne estaba jadeando por correr.
    hangup hangpanay (bienvenido) abrazarse    
    hangtud hangtod  hasta Hangtod sa sunod natong panagkita.  Hasta que nos encontremos. Hasta la vista.
    hangtud hangtod sa hangtod siempre, eternamente Hangtod sa hangtod akong gugma kanimo.  Mi amor por ti es para siempre.
    hangtud hangturan terminal, limitación    
    hangus hangus jadeo    
    hangyu hangyo  preguntar, pedir Mihangyo siya nako nga mouban sa Manila. Me pidió que fuera a Manila con él.
    hangyu lubu hangyo-lubo fuerte petición hangyu lubu solicitud que no puede rechazar
    hanig hanig amortiguar, cubierta    
    haniti haniti experto Haniti na siya sa pagluto. Es una experta en cocina.
    han-uk han-ok embutir, meter    
    hansak hansak pinchar    
    hantak hantak tirar la moneda    
    hantuk hantok premio gordo, casarse con un rico    
    hapa hapa acostar boca abajo, postrarse Gimandoan ang mga tawo sa paghapa ug gihulga nga pusilon kon molihok. Les ordenaron acostar boca abajo y les amenazaron con dispararles si se movieran.
    hapag hapag cesta    
    hapak hapak golpear Ayaw panghapak sa imong anak. No le golpees a tu hijo.
    hapas hapas grasa, engrasar haplas  
    umud hapaumod caerse de cara    
    hapaw hapaw quitar, espumar, rozar    
    hapay hapay peinar, aplanar    
    hapdus hapdos dolorido, escocer Nagkahapdos sa akong samad nga karaan ang mga pulong mo.  Tus palabras están doloridas para mi vieja herida.
    hapin hapin cubierta Ayaw gisia ang hapin sa nang libro. No rasgues la cubierta de ese libro.
    hapit hapit pasar por, pasar a recoger Akoy mohapit niya sa ila. La recogeré en su casa.
    hapit hapit  casi, cerca Hapit tanang mga dahon nag-ilis sa ilang color.  Casi todas las hojas han cambiado de color.
    haplas haplas grasa, untar, pomada    
Sp japon hapun Hapon Japón Hapon ko.  Soy japonés.
    hapun hapon  tarde Sa hapon nalang ko molakaw. Iré por la tarde.
Sp japones hapunis hapones japonés Nindot ug batasan ang Hapones. La costumbre japonesa es agradable.
Sp japonesa hapunisa haponesa japonesa Puti kaayo ang Haponesa. Las japonesas son blancas.
    hapus hapos apalear, látigo    
    hapsay hapsay  ordenadamente Hapsay kaayo ang mga bata nga ning klase. Los alumnos de esta clase son ordenados.
    hapuhap hapuhap acariciar, pasar la mano Unya iya kong gigakos ug gihapuhap ang akong likod. Más tarde me abrazó y me pasó la mano por la espalda.
    hapyud hapyod tocar, trazo en una dirección Iyang gihapyod ang nagum-us niyang buhok. Ella pasó la mano por el pelo desgreñado.
    hapyud hapyoron caricia Hapyoron tika para mahuwasan sa kalagot. Te acariciaré para aliviar tu ira.
Sp jarra hara hara jarro, tarro    
    harag harag oblicuo, inclinación    
Sp jarana harana harana serenata    
    harang harang bloquear    
    harang harang ofrenda    
Sp jardin hardin hardin jardín Daghan ug maanindtot na bulak ang hardin. Hay muchas flores hermosas en el jardín.
Sp jardinero hardiniru hardinero jardinero    
    hari hari rey Si Jisus ang hari sa mga hari. Jesús es el rey de todos los reyes.
    hari hari caerse de espaldas    
    hari harianon real    
Sp harina harina harina harina Pagdala ug harina. Trae un poco de harina.
    harung harong confrontar    
    harus haros tomar todo, invicto Siya ang nangharos sa tanan daog. Ganó todo el juego.
    haruhay haruhay acogedor    
    hasa hasa afilar, aguzar    
    hasi hasi amenazar    
Sp hacienda asyinda hasienda  hacienda, plantación Ikaw na karon ang tag-iya sa hasienda.  Ahora ya eres el dueño de la plantación.
    siril hasirilsiril buscar frenéticamente    
    haska haska muy haskang purdoya muy pobre
    hasmag hasmag ataque, abalanzarse Nikalit lang ug hasmag ang iro ngadto sa bata. De repente el perro atacó al niño.
    hasu hasohaso empujar y jalar    
    hasul hasol acosar, molestia, irritar    
Sp hasta hasta hasta hasta Brutus, hasta ka!  Bruto, tú también!
    hasul hasula acosar    
    hata hata fintar, aparentar    
    taas hataas muy alto    
    hatag hatag  dar, regalo Naghatag ka nako'g mahal nga butang. Me diste una cosa preciosa.
    hataw hataw aparecer    
    hatay hatay adelgazarse, alargarse    
    hatud hatod  dirigir, guiar, traer Palihug ko ug hatud sa libro. Por favor traiga el libro.
Sp hacha atsa hatsa hacha hait nga hatsa.  hacha afilada
    haum haum sentar bien    
    hawa hawa retirarse, partir Kanus-a ka mohawa?  ¿Cuándo te jubilarás?
    hawak  hawak  cintura Gamay kaayo ka ug hawak.  Tu cintura es muy delgada.
    hawan hawan vaciar    
    hawanan hawanan sala de estar, salón Adto ta mag-istambay sa hawanan.  Esperamos en la sala de estar.
    haw-ang haw-ang vacío Kini ang lugar nga haw-ang.  Este es un lugar vacío.
    haw-as haw-as descargar, sacar    
    hawid hawid agarrar Paghawid sa imong bag nga may sulod nga kuwarta. Guarda bien tu bolsa con dinero dentro.
    hawud hawod campeón, ganador, mejor hawud og salabutan  persona genial
    hawud hawodhawod actuar como superior    
    halwut hawot pegajoso, música suave    
    haya haya entierro    
    hay-ad hay-ad tumbarse, extenderse    
    hayag hayag  luz del sol, claro, brillante hayag sa adlaw; Hayag kaayo karong gabiona kay bulanon.  luz del sol; Es muy brillante esta noche a la luz de la luna.
    hayahay hayahay cómodo, acogedor Gusto ko ug hayahay nga kinabuhi. Quiero una vida cómoda.
    hayan hayan probablemente, por eso    
    hayang hayang de espaldas Nanghayang nga natulog si Roel. Roel estaba durmiendo de espaldas.
    hayhay hayhay colgar    
    hayhay hayhayan tendedero    
    haylu haylo instigar    
    hayup hayop animal    
En high school hayskul hayskol escuela secundaria    
Sp generacion hinirasyun henerasiyon generación    
Sp jefe hipi hepe  jefe Napusilan ang hepe sa kapulisan. El jefe de la policía fue disparado.
Sp heredero hiridiru heredero heredero/a bugtong heredero único heredero
Af   hi hi- un prefijo   denotando "involuntariedad, casualidad" de suceso o acción.
    abut hiabut llegada    
    agum hiagom sufrir    
    agum hiaguman resultado, una lección Mao kini akong nahiaguman sa paningkamot. Este es el resultado de mi trabajo duro.
    hiay hiay inclinarse    
    balag hibalag encontrar Nahibalag ko na gayod siya. La encontré por fin.
    balu hibalo  saber Nakahibalo ko sa imong sikreto. Sé sobre tu secreto.
    hibat hibat deformar, bizcos, distorsionar    
    balu hibaw-an saber    
    balu hibawo saber    
    bilin hibilin quedar    
    bulung hibulong  preguntarse, sospechar Nahibulong ko ngano nasuko siya.  Me pregunto por qué se enojó.
Sp descubrir diskubrir hideskubrihi descubrimiento    
    hidhid hidhid pomada, aceite    
    hidlaw hidlaw añorar, nostalgia Gihidlaw ko pag-ayo nimo.; Gihidlaw ka nako? Te extraño mucho.; ¿Me extrañas?
    higal higal lascivo    
    hagala higala amigo Ang higala sa panahon sa kalisod maoy higala nga tinood. Un amigo en tiempos de dificultades es un verdadero amigo. (En el peligro se conoce al amigo.)
    galam higalam acostumbrar    
Sp gigante higanti higante gigante Higante gyud ang Christmas tree sa gawas. Realmente el árbol de navidad exterior es gigante.
    gawad higawad decepcionar, negar Wala gyud koy ihigawad kanimo. No hay nada que te negaría.
    gayun higayon  oportunidad, tiempo Tagai ko ug higayon sa pag-usab. Dame una oportunidad más.
    gayun higayuna entonces Bata pa man ko niadtong higayuna. Todavía era un niño en ese momento.
    higda higda  acostarse Naghigda siya sa bangko. Se tumbó en el banco.
    higda higdaan cama    
    higda higdaanan  cama, dormitorio Limpyo kaayo kining higdaanan. Esta cama es muy limpia.
    mata higmata despertarse    
    higup higop sorber, chupar naghigop og kape sorber café
    higut higot unir, nudo, cuerda Ihigut ang balloon sa bangko kay basin ug makalupad na. Ata el globo a la silla porque puede volar.
    higpit higpit apretado, atestar    
    gugma higugma  amar Nahigugma ko nimo.  Te amo.
    higup higup sorber, chupar    
    higut higut unir, nudo, cuerda    
    higwaus higwaos inquieto, ansioso    
    ila hiilhan conocido    
    limut hikalimot olvidar Hikalimti na lang ang akong giingon. ; Hikalimti ako ayaw. Olvida lo que dije.; No me olvides.
    hikap hikap toque Ayaw hikapa ang kuryente.  No toque el cable eléctrico.
    kaplag hikaplagan descubrimiento    
    tawa hikatawa no poder contener la risa    
    hikaw hikaw descuidar, rechazar Wala gyud maghikaw siya sa ako sa dihang nangayo ko ug panabang. Nunca me rechazó cuando le pedí ayuda.
    hikaw hikawan egoístas, privar    
    hikay hikay  preparar    
    hiklad hiklad mostrar, desplegar    
    hiklin hikling dejar aparte, refugiarse    
    hikug hikog ahorcarse    
    hiktin hiktin estrecho    
    hikut hikut atar    
    hiklad hikyad mostrar, desplegar Nahikyad niya ang iyang libro ug notebooks sa ibabaw sa lamesa. Extendió un libro y una libreta sobre el escritorio.
    labi hilabi  la mayoría, especialmente Gimahal nako akong mga anak hilabi na ikaw. Amo a mis hijos especialmente a ti.
    labi hilabihan  muy, extraordinario    
    labut hilabot entrometerse, interferir Ayaw panghilabot sa dili imoha.  No te inmiscuyas en los asuntos de otras personas.
    labut hilabut interferir, entrometerse    
    labaw hilabwan superar    
    hilahila hila-hila  babosa, caracol    
    hilak hilak llorar Nihilak ang bata nga nawala iyang sapatos.  El niño que perdió sus zapatos estaba llorando.
    hilam hilam tentar, tiento    
    hilam hilamhilam a tientas    
    hilam-us hilam-os lavar la cara Naghilam-os ko sa akong nawong. Me lave la cara.
    hilan hilan aislado    
    hilanat hilanat  fiebre May hilanat ka ba? Oo, taas kaayo.  ¿Tienes fiebre? Sí, muy alta.
    hilang hilang ralo, escaso    
    lansang hilansang clavar, sujetar con clavos Ang mga mata ni Ora didto mahilansang kang Arturo. Ora mantuvo sus ojos pegados a Arturo.
    hilanat hilantan tener fiebre    
    hilap hilap emocionarse gihilap sa kaluoy sentir lástima
    hilas hilas obsceno    
    hilas hilasan obsceno    
    hilaw hilaw crudo, inmaduro Ang mga Hapones nagkaon sa hilaw nga isda.  Los japoneses comen pescado crudo.
    lawas hilawas coito    
    hilig hilig tender, inclinar, favorito Hilig kaayo ang Hapones sa isda nga hilaw. A los japoneses les gusta comer pescado crudo.
    hiling hiling diagnosticar    
    hilis hilis fundir, digerir, disolver para mahilis dayon ang mga gikaon para digerir los alimentos rápidamente
    hilis hilisan digerir Nagsakit ang tiyan ni Karl tungod kay wala kahilisi sa iyang gikaun nga anagon. Karl tenía dolor de estómago porque no podía digerir el maíz joven que comió.
    hisgut hilisgutan tema Ang paghimo ug ginagmay nga negosyo ang hilisgutan karon sa miting. La agenda para esta reunión es sobre comenzar un pequeño negocio.
    hilit hilit afueras    
    hilu hilo veneno Adunay klase sa bitin nga grabe ug hilo, ug makamatay dayon kung mapaakan ka. Hay una especie de serpiente venenosa y si te mordiera, morirías pronto.
    hilu hilo hilo    
    hilum hilom tranquilo, silencioso Hilom na! ¡Silencio!
    hilum hilomon callado, silencioso    
    hilut hilot masaje Palihug ko ug hilot sa akong abaga. ¿Podrías masajear mis hombros?
    hilum hilumon  callado, silencioso Siya hilumon kaayo, dili man lang kamao mobuka sa iyang baba. Es muy callado y apenas abre la boca.
    luwas hilwas articular Hilwas na sinultihan ang bata. El bebé ya habla claramente.
    bayi himabaye mujeriego, playboy    
    bakak himakak desmentir    
    matay himalatyon moribundo    
    palad himaldi leer la fortuna, quiromancia Human siya kahimaldi, naghingari lang syag hinuktok. Desde le fue leída la palma de su mano, está deprimido.
    palit himalitan aficionado a comprar, popular    
    himamat himamat encontrar Diin nimo siya ikahimamat. ¿Donde lo conociste?
    himan himan herramienta, aparato    
    mangnu himangno reprender, recordar    
    himangud himangod herirse, afligirse    
    himas himas caricia    
    batiis himatiis lavar las piernas Manghimatiis ko una matulog. Me lavo las piernas antes de ir a la cama.
    matikud himatikdan aviso, consciente Ako siyang himatikdan nga ~. Le noté que ~
    matay himatyon moribundo    
    himaya himaya reino, gloria, beatitud    
    himbis himbis escama    
    himi himi sucio, llorón    
    pili himili preferencia, predilección Himili-an siya. Tiene gustos y aversiones.
Sp gimnasio himnasyu himnasyo gimnasio    
    himu himo hacer, actuar Kung mahimo ayaw kasuko. No te enojes si puedes.
    himsug himsog robusto Himsug nga pagkabata si Jore.  Jore es un niño robusto.
    bugsu himugso parto, nacimiento    
    himugsu himugso dar nacimiento Nahimugsoan siya'g usa ka bata. Ella dio a luz un niño.
    bulag himulag separado, despedida Mahimulag sa iyang mga ginikanan ang mga anak panahon nga kini magtukod ug iyang kaugalingong pamilya. Los niños se separarán de sus padres cuando construyan su propia familia.
    bulbul himulbulan arrancar gihimulbulan ang manok desplumar la gallina
Sp pulso pulsu himulso sentir el pulso Ang doktor mohimuls nimo. El médico sentirá tu pulso.
    bunga himungaan gallina    
    bunga himungahon proliferar    
    pungtud himuntod superar    
    buntug himuntog estar, situarse Apan nakugang siya sa paghimuntog niya sa sala. Pero ella se sorprendió cuando entró en la sala de estar.
    himu himuon cosa que hacer Daghan ko ug himuon karon. Tengo muchas cosas que hacer ahora.
    buut himuot contentarse Nahimuot ko anang tawhana.  Estoy contento con esa persona.
    pusak himusak abundar, florecer    
    butang himutang situado    
    but-uk himut-ok estupefacto    
    hin hin- un prefijo ehemplo: kaonhingaon Un prefijo que significa "adicto" o "aficionado".  Ejemplo: comer gourmet
    tabang hinabang  ayuda Mangayo me ug hinabang sa patay. Estamos pidiendo ayuda para el muerto.
    tabi hinabi entrevista, hablador, chisme Akong nahinabi ang nangawat sa usa ka tindahan.  Entrevisté sobre el ladrón en la tienda.
    tabu hinabo suceder    
    habul hinabol textil    
    dalagan hinagan entusiasta del correr Ang bata hinagan kaayo, bisan suguon sa pagpait ug bisan unsa hinagan. Al chico le gusta correr, incluso si le piden que compre algo, corre.
    hagdan hinagdan terraza    
    sagiban hinagiban arma Gidili ang pagdala ug hinagiban sa sulod sa bar. Está prohibido llevar arma dentro de la bar.
    haluk hinagkanay besarse    
    dali hinali prisa    
    hinam hinam deseo    
    hambug hinambog afectado , cursilada    
    hinam hinamhinam  anhelar, ansioso Naghinamhiam ko sa pag-abot nimo. ; Gahinam-hinam na kaayo ko sa resulta sa bar-exam.  Estoy esperando su llegada. ;   Estoy ansioso por saber el resultado del bar-exam.
    tam-is hinam-is dulces, goloso    
    dali hinanali  repentinamente    
    tan-aw hinan-aw espectador    
    han-ay hinan-ay de serie    
    handuraw hinanduraw ideal, imaginario    
    hanggaw hinanggaw estupidez, tontería    
    hangup hinangop contento, anhelar, ansiar Nahinangop kaayo ko sa akong manghod. Extraño mucho a mi hermana menor.
    hangyu hinangyoan  descuento Pilay hinangyoan nga imong ihatag niining relo?  ¿Cuánto me das un descuento en este reloj?
    hinanuk hinanok dormir profundamente Tingali nahinanok na sila sa ilang kama. Tal vez ya se habían dormido profundamente en su cama.
    hinaut hinaot  deseo Hinaot pa unta kita hangtod sa hangtod.; Maghinaut ko nga maayo ang imong panglawas. Deseo que duremos para siempre. ; Te deseo buena salud.
    hapay hinapay peinar Gihinay niya paghinapay iyang buhok. Ella se peinó lentamente.
    hapun hinapon idioma japonés, manera japonesa    
    tapus hinapos final, fin    
    hatag hinatag generosidad, benevolencia    
    hinaw hinaw lavarse las manos    
    dawat hinawat recibo    
    away hinaway critico, no me gusta Nahinaway ko sa imong baho, bahong bino. No me gusta tu olor a licor.
    away hinawayon rencoroso, desagradable    
    hinay hinay seguir haciendo Nganong naghinay ka na lang og katulog diha?  ¿Por qué no haces nada más que dormir ahí?
    hinay hinay  lento, gradualmente Hinay sa pag-drive. Conduce lentamente.
    hinayak hinayak (para nada) llevar a cabo, seguir demasiado    
    hinay hinayan rezagado    
    hinay hinayhinay gradualmente    
    hinay hinayon llevar a cabo Mahinayon ta ug lakaw. Sigamos adelante.
    hinay hinayon perezoso    
Ta hindi hindi hindi no    
    hindik hindik ordenado Hindika ang kuwarto kay nagkalamukat lang. Limpia la habitación porque es un desastre.
    adyi hingadye devoto    
    hingal hingal ahogo     
    ngalan hingalan especificar    
Sp amigo amigu hingamigo íntimo    
    nganga hingangha sorprenderse    
    kaun hingaon comida preferida Hingaon kog mga prutas. Me gustan las frutas.
    kapin hingapin excesivo, lujoso, demasiado    
    hingawa hingawa preocupar    
    kawat hingawat cleptómano    
    away hingaway belicoso    
    bangun hingbangon surgir    
    hingi hingi rogar    
    hingilin hingilin ahuyentar, expulsar, despedir Siya ang nanghingilin nako. Me ahuyentó.
    hingilin hinginlan ahuyentar, expulsar, despedir Gihinginlan nako akong barumbadong manghud sa among balay. Dejé que mi tonto hermano se alejó de nuestra casa.
    hingkud hingkod maduro Ang iyang kaagi maoy hinugdan nga siya nahingkod. Sus experiencias lo hicieron madurar.
    layas hinglayas huir Kagahapon pa siya hinglayas. Justo ayer se escapó.
    hingus hingos oler, respirar    
    hingpit hingpit completo, entero    
    sayud hingsayran conocido Didto nako hingsayran ang tanan. Ahí conozco a todos.
    tungud hingtungdan objeto, afectado, interesado    
    kusug hingusgan hacer cumplir    
    kusug hingusog ejerciendo Nanghingusog mi sa pagtiwas niini dayon. Terminamos este trabajo lo antes posible.
    gayun hinigayon esporádico, ocasional    
    gugma hinigugma  novio/a Siya ang akong hinigugma. Ella es mi novia.
    hikaw hinikawan desprovisto, necesitado Kani-adto hinikawan kami sa tanan. Antes estábamos desprovistos de todo.
    hikay hinikay sa  por, según    
    hikut hiniktan atado    
    himu hinimo  fabricación, hecho Hinimo kini sa usa ka tawo. Esto fue hecho por una persona.
    dangup hininangup agradezco, salvado    
    hinginlan hininginlan abandonado Hininginlan siya sa ilang panimalay. Fue despedido de su familia.
    usa hiniusa unificado    
    hinlu hinlo  limpio, ordenado, lavar Hinloi imong kamot. Lava tus manos.
    hinug hinog  maduro Hinog na ang mga saging. El plátano ha madurado.
    hinuk hinok en secreto    
    hinul hinol tocar, encontrar, a tientas Wala sila'y nahinol. Él no encuentra nada.
    hinul hinolhinol tentar, buscar a tientas    
    hinunua hinonoa en cambio, sin embargo, por el contrario.    
    tubig hinubig achicar, envasar    
    hubu hinuboan escasez    
    hinugun hinugon lamentar, sentir    
    hinuklug hinuklog lamentar, darse cuenta, impresionar Nahinuklog siya sa kahinanali sa iyang nabuhat sa iyang asawa.   De repente se dio cuenta de lo que le había hecho a su esposa.
    tuktuk hinuktuk especular, reflexionar Naghinuktuk ko tungod sa problema. Especulé sobre el problema.
    hulagway hinulagway pictórico    
    hulam hinulaman prestado Hinulaman ko kini sa akong amiga. Este es prestado de mi amiga.
    hulga hinulgaan chantaje, dinero chantajeado    
    hinulsul hinulsul arrepentirse    
    sulti hinulti hablador, locuaz    
    hulum hinuluman infusión    
    dumdum hinumdum  recordar memorizar Nahinumdum ko sa imong gisulti.  Recuerdo lo que dijiste.
    hungaw hinungaw vapor, gas Baho ang hinungaw sa kanal. El vapor del canal huele mal.
    hungaw hinungaw resultado, afecto Ang iyang ulser hinungaw sa sobrang pag-inom. Su úlcera es el resultado de beber demasiado.
    tungud hinungdan  razón, causa, motivo Sultii ko sa hinungdan. Dime la razón.
    tungud hinungdanon  importante Pagbantay sa mga hinungdanong papels. Ten cuidado con los papeles importantes.
    hinuun hinuon  en cambio, pero, más bien Ayaw pagsinggit, paghilum hinoon.  No grites y mantente tranquilo.
    huyuhuy hinuyohoy brisa hinuyuhoy sa hangin brisa cómoda
    hiphip hiphip soborno Gihiphipan niya ang pulis aron dili siya dakpon. Sobornó al policía para que no fuera arrestado.
    hipi hipi estar al acecho    
    hipli hipli quitar, esquivar    
    hiplus hiplos escurrir Nahiplos ang ubod sa akong kamot. La anguila se escurrió de entre mis manos.
    hipnu hipno llenar hasta el borde    
Sp hipocrita hipukrita hipokrita hipócrita    
    hipun hipon camarón    
    hipus hipos mantener, guardar, recoger y organizar Akong gihipos tanan butang imong gihatag. Guardo todas las cosas que me diste.
    hirada hirada victima, fallar Nahirada ko sa exsamen. Fallé en el examen.
    hiram hiram = hilam (tentar)    
    hirig hirig oblicuo, inclinarse    
    hirit hirit atraer, encontrar una oportunidad    
    sabut hisabti entender Wala ko ikaw hisabti. No te entiendo.
    sagmuyu hisagmuyo desalentarse    
    sakup hisakop pertenecer    
    hisgut hisgot discutir Naghisgot kami bahin sa tulis kagabii.; Di na ta maghisgot niana. Hablamos sobre el ladrón anoche .;  Ya no discutiremos eso.
    hisgut hisgutan mencionado nahisgutang shop tienda mencionada
    hisu hiso aceite    
Sp jesus hisus Hisus Jesús    
    hitabu hitabo  pasar, suceder Sultii ko sa nahitabo. Dime lo que pasó.
    tala hitala escrito, anotado Ang mga panghitabo karon nga krisis sa kalibutan nahitala na sa Balaang Kasulatan. Las crisis que ocurren en el mundo hoy ya se habían escrito en la Biblia.
    talay hitalay clase alta    
    tangka hitangka encuentro    
Sp gitano hitanu hitano gitano    
    hithit hithit jadear    
    hiting hiting lleno, hinchar    
    tingala hitingala preguntarse    
Sp hechura hitsura hitsura forma, hechura, apariencia Unsa iyang hitsura? ¿Cómo se ve ella?
    ubus hiubos herido, ofenderse    
    usa hiusa unir Naghiusa kami sa kalinaw sa katilingban.  Nos hemos unido por la paz mundial.
    uyun hiuyon ajustar, aceptar Nahiuyon ko sa imong hunahuna bahin sa gugma. Acepto tu idea sobre el amor.
    hiwa hiwa cortar Ako ang naghiwa sa karne. Corté la carne.
    hiwa hiwahiwa cortar, picar Akong gihiwahiwa ug ginagmay ang karne. Piqué la carne.
    hiwasa hiwasa inquieto Naghiwasa ko sa akong kama. Me sentí incómodo en mi cama.
    hiwatig hiwatig estirarse Naghiwatig kadtong iring. Aquel gato está estirándose.
    hiwi hiwi deformar, torcido    
    hiwid hiwid estirarse Nanghiwid ko pagkahuman ug trabaho. Me estiré después del trabajo.
    hiyad hiyad retorcerse Naghiyad ang lawas ni Christy sa kasakit. Christy retorció su cuerpo de dolor.
    hiyak hiyak agrietarse, hundido Mihiyak ang yuta paglinog. El suelo agrietado por el terremoto.
    hiyas hiyas virtud, joyas Ang pagkamakugihon ang hiyas nga akong gipangita sa usa ka lalaki. La diligencia es la virtud que busco en un hombre.
    hiyud hiyod estrujar    
    hiyus hiyos encogimiento, escaparse    
Sp homilia humilya homiliya homilía    
    hunghung honghong susurrar  Nihonghong siya kanako. Ella me susurró.
    huyuhuy hoyuhoy  brisa Ang hoyuhoy sa hangin sa BBC bugnaw ug dili hugaw, mao nga mas maayong magbakasyon didto. La brisa en la BBC es fresca y pura, es muy agradable pasar unas vacaciones allí.
    hubad hubad traducir,  interpretar Kahibalo ka mohubad sa Hinapon ngadto sa Binisaya? ¿Sabes cómo traducir japonés a binisaya?
    hubag hubag absceso Dako ang hubag sa bata. El absceso del niño es grande.
    hubak hubak asma    
    hubas hubas desecarse Nihubas na ang tubig sa baha. Las inundaciones han disminuido.
    hubas hubasanan drenaje Gilimpyohan na namo ang hubasanan. Hemos limpiado el drenaje.
    hubit hubit describir, retratar Ang katahom dili mahubit sa pulong. Su belleza no se puede expresar con palabras.
    hubu hubo desnudar  Gusto ko mopintura nimo naghubo tanan. Me gusta pintar tu desnuda.
    hubu huboan desnudarse Ako siyang gihuboan. ; Iya akong gihuboan. Desnudé a ella. ; Desnudó a mi.
    hubug hubog borracho Ayaw paghubog.  No te emborraches.
    hubug huboghubog borracho    
    hubuy huboy nodo, hincharse    
    hubuy huboyhuboy fofo y suave    
    hudas hudas traicionar    
    hudlat hudlat amenaza    
Sp horno hurnu hudno horno, asar, tostar Gihudno ang tostado. El pan fue tostado.
Sp horno hurnu hudnohan horno    
Sp juerguear hudyaka hudyaka juerguear, jolgorio    
    hugas hugas  lavar naghugas ug plato; Hugasan nako ang mga plato. lavar los platos; Lavaré los platos.
    hugas hugasan fregadero Naay daghang hugasunon sa hugasan. Hay mucha vajilla sucia en el fregadero.
    hugas hugasanan lavabo    
    hugaw hugaw  suciedad, estiércol Ilabay kanang hugaw.; Hugaw kana imong gikuptan. Tira esa basura .; Lo que sostienes está sucio.
    hugis hugis forma    
    hugka hugka flojo not common  
    hugna hugna escena, acto, telón unang hugna  acto primero
    hugnu hugno derrumbar, hundir, exterminar Nahugno ang among karaan nga balay sa miaging linog. Nuestra casa antigua se derrumbó por el último terremoto.
    hugu hugo delgado, demacrarse Nihugo ko tungod sa sakit. He adelgazado por la enfermedad.
    hugung hugong zumbido    
    hugunhugun hugonhugon rumor, hablar conjetura Naghugonhugon akong mama sa pagpatukod ug balay karong Enero. Mi madre habla de que construirá una casa el próximo enero.
    hugup hugop aglomerarse, reunirse    
    hugut hugot apretado, tenso Hugot kaayo ang iyang pantalon.;  Ayaw ihugot paghigot. Tus pantalones son muy ajustados .; No ates apretadamente.
    huguy hugoy camarada    
    huguy hugoyhugoy alegría, divertirse    
    hugpa hugpa descender en grupo, cubrir Mihogpa ang dulon da maisan. Las langostas se posaron en el campo de maíz en grupo.
    hugpung hugpong grupo, unir, gavilla, rebaño Gugma ang naghugpong sa mga anak ug ginikanan. El amor une a los niños y los padres.
    hugut hugtanon apretado    
    hugup hugupan reunido Hugupan nato ug trabaho aron madali ug human.  Trabajemos juntos para que se haga pronto.
    hugyaw hugyaw tumulto, rugido    
    hukas hukas desnudo Hukas ang lalake nga akong nakita. Vi a un hombre desnudo.
    hukas hukasan tira Hukasan una ang bata sa dili pa maligo. Desnuda al niño primero antes de darle un baño.
    hukbu hukbo ejército    
    hukdung hukdong agacharse, reclinarse    
    hukhuk hukhok engañar, estafa Gihukhok lang anang bayhana ang kwarta sa imong lolo. Esa mujer le estafó el dinero a tu abuelo.
    hukum hukman condenar, juez Hukman na karon ang sad-an. Ahora se hará la condena.
    hukum hukmanan tribunal, jurado Dad-on ta kining hitaboa sa hukmanan. Vamos a llevar esta cosa a los tribunales.
    hukum hukom condenar, juzgar, decidir hukom og sala; Ayaw paghukom sa usa ka tawo. condenar por el crimen; No juzgues a los demás.
    hukut hukot correa Nawala ang hukot sa iro. La correa del perro ha desaparecido.
    hulab hulab alardear    
    hulab hulabon mendaz, exagerado    
    hulad hulad copiar, transcribir, verter Nahulad nanimo ang mga dokumento? ¿Has copiado los documentos?
    hulagway hulagway foto, retrato Maayo pagkakuha ang imon hulagway. El retrato tuyo está tomado muy bien.
    hulam hulam  pedir, prestado Mohulam ko ug libro. Pediré prestado el libro.
    hulat  hulat  esperar Naghulat ko sa imong pagbalik.  Estaba esperando tu regreso.
    hulaw  hulaw  sequía Nihit ang pagkaon panahon sa hulaw. La comida escasea durante la sequía.
    hulbut hulbot sacar    
    hulga hulga  amenazar Iya kong gihulga nga pat-yon. Me amenazó con matarme.
    hulhug hulhog instigar    
    hulhul hulhul gañir, aullar Nadungog ko ang hulhul sa mga iro gabii. Escuché a los perros aullar anoche.
    hulip hulip reemplazar, remendar, renovar Gikuhaan siya sa Dios ug gusok ug gihulipan niya kining unod.  El dios tomó su costilla y la sustituyó por su carne.
Sp forma purma hulma molde, formar Naghulma kami ug lingin pinaagi kupot sa kamot. Fórmanos un círculo con cadena de manos.
Sp forma purma hulmahan molde, fundición Mao kini ang hulmahan sa pagbuhat ug baso. Este es el molde para hacer tazas.
Sp hormiga hurmiga hulmigas hormiga Gipaak ug hulmigas ang akong anak. Mi hijo fue mordido por una hormiga.
    hulug hulog  caer Nahulog ko sa hagdanan. Me caí de las escaleras.
    hulug huloghulog entrega, pago mensual Nagbayad ko sa among telebisyon pinaagi sa huloghulog. Compré nuestro televisor a plazos.
    hulum hulom remojar, sumergir    
    hulpa hulpa bajar, hundirse    
    hungaw hulungawan respiradero, ventilador Kinahanglan ug hulungawan ang kasilyas. El inodoro necesita un ventilador.
Sp julio hulyu Hulyo  julio Hulyo ang buwan nga iyang natawhan. Julio es su mes de nacimiento.
    mabdus humabdos hijastro/a Iyang gipaeskwela ang iyang humabdos. Envió a su hijastro a la escuela.
    hablus humablos hijastro/a    
    human humag human ug    
    human human terminar Nahuman na ko sa akong gihimong balak. Terminé de escribir mi poema.
    human human  después Gibiyaan ko niya human sa tanan. Él me dejó después de todo.
    human humana human na Humana ang akong gibuhat nga assignment. He terminado mi tarea asignada.
    human human-daan  confeccionado Mopalit ko ug senina human-daan. Compraré un vestido de confección.
    humay humay  arroz Humay ang ipakaon sa bata dili mais. La comida para niños no es el maíz sino el arroz.
    humay humayan arroz, campo de arroz Nasuya ako sa dagko nilang kahumayan. Envidio sus grandes campos de arroz.
    humud humod  mojado Nahumod ang iring kay nahulog sa pond.  El gato se mojó al caer al estanque.
    humuk humok  suave, fácil Hatagi ko ug humok nga unlan.  Dame una almohada suave.
    humul humol empapar, remojar    
    humut humot  oler, fragante Humot kaayo kining perfume.  Este perfume huele bien.
    humud humudhumod húmedo    
    humul humulhumol suave, blando    
    hun-ag hun-ag alborear, aclarar Mihun-ag ang iyang nawong sa kahimuot. Ella le iluminó el rostro de alegría.
    hunahuna hunahuna  opinión, idea Daghan kaayo ko ug gihuna-huna sa gubat sa Irak. Tengo fuerte opinión sobre la guerra iraquí.
    hunas hunas reflujo, marea baja Hunas ang dagat karon. Es marea baja ahora.
    hunat hunat ejercer, galope    
    hunaw hunaw lavarse las manos    
    hungaw hungaw fuga, soplar, ventilación Nakit-an nimo ang hungaw sa hose? ¿Has encontrado la fuga en la manguera?
    hungaw hungawan respiradero    
    hungaw hungawanan respiradero, desahogo Magbutang jud ta ug hungawanan sa baho dinhi sa paktoriya. Tenemos que poner un escape para el olor dentro de esta fábrica.
    hunghung hunghonganay susurrar mutuamente Kusog ra ang inyong hunghonganay. Estáis cuchicheando alto.
    hungihung  hungihong  susurrar, rumor Mihungihung siya nga nahigugma siya nako.  Ella me susurró que me amaba.
    hungit hungit dar de comer con cuchara Gihungitan ko sa akong mama ug pagkaon sa dihang duna koy sakit. Mi madre me dio de comer con cuchara cuando estaba enferma.
    hungkag hungkag vacío, vanidad    
    hungug hungog idiota, simplón Hungog ka nga nituo anang babayhana. Eres un idiota que cree a esa mujer.
    huni  huni  música, melodía Nindot paminawon ang mga huni niya. Sus canciones son muy agradables al oído.
    hunit hunit vigoroso, correoso Hunit kaayo ang imong papa. Tu padre es muy duro.
    hunlak hunlak lanzar, caerse    
    hunung hunong interrumpir, detener, parar Ayaw pahunong sa imong trabaho. No detengas tu trabajo.
    hunus hunos cajón Kuhaa ang lapis sa hunos. Saca el lápiz del cajón.
    hunsuy hunsoy pipa Gipangita ni Lolo ang iyang hunsoy. El abuelo estaba buscando su pipa.
    hunulhunul hunulhunol frío y suave, blando Hunulhunol ang kutson. El cojín es blando.
    hunus hunus matar    
Sp junio hunyu Hunyo  junio Gikan sa Hunyo tig-ulan hagtod Oktobre.  Es temporada de lluvias de junio a octubre.
    huut huot apretado, apretar    
    hupas  hupas  expirar, caducar, declinar Ayaw pagkaon anang hupas nga pagkaon. No comas esa comida caducada.
    hupay hupay calmar, aliviar, refrescar Ang imong mga pulong nakahupay sa akong kaguol. Tus palabras han aliviado mi dolor.
    hupu hupo agacharse    
    hupung hupong abundante Hupong ang among ani karong tuiga. Tuvimos una cosecha abundante este año.
    hupung hupong hinchazón    
    huput hupot mantener Ikaw ang mohupot niining yawe. Mantén esta llave.
    huput huptan mantener    
Sp jurado huradu hurado juez, jurado Ako ang mipaila sa mga hurado. Presenté a la junta de jueces.
Sp juramentar? juramintar? huramentado correr loco, poseído    
Sp jurar hurar hurar jurar    
Sp horno hurnu hurno horno, asar, tostar    
    hurus huros racha    
    hurut  hurot  consumir Nahurot ang tanang kong kwarta.  Estoy sin dinero.
    hurusun huruson racheado, repentino Masinati nato karong adlawa ang huruson nga hangin. Hoy tenemos vientos racheados.
    husay husay liquidar, arreglar Tugoti ko paghusay sa bayranan karon. Déjame pagar la cuenta hoy.
    husay  husay  arbitrar Nahusay na sa mga pulis ang kaso.  La policía arbitró el caso.
Sp jusgar husgar husga juzgar Ayaw paghusga sa usa ka tawo.  No juzgues a los demás.
Sp juzgado huzgadu husgado juzgado    
    hushus hushos caer abajo Nahushos ang shorts sa bata. Los pantalones del hijo se están cayendo.
Sp justicia husticia hustisya justicia Ang hustisya ray bahala. La justicia depende de las circunstancias.
Sp justo hustu husto  justo, real, hecho Ang tanan nga akong gipanulti husto ug tinuod. Todo lo que dije es cierto.
    hurut hutdon agotar    
    hut-ung hut-ong grupo, sección Usa ka hut-ong sa mga estudyante ang misalmot sa seminar. Un grupo de alumnos asistió al seminario.
    hutuy hutoy ataque de tos    
    hulad huwad verter, heredar    
    hulam huwam pedir, prestado    
    huwap huwap acariciar    
    huwap huwapuhap acariciar la cabeza Gihuwapuwap ko ni mama.  Mama me acarició la cabeza.
    huwas huwas sobrio, aliviarse huwas sa peligro inofensivo
Sp Jueves huwibis Huwebes  jueves Dili ta magkita sa Huwebes. No te veré el jueves.
Sp juez huwis huwes juez    
    huy-ab huy-ab  bostezar Nanghuy-ab ang bata gikasabang siya sa maestra.  El niño estaba siendo reprendido por el maestro pero estaba bostezó.
    huyang huyang  débil, delicado, frágil Huyang ang imong kasingkasing. Tu corazón es débil.
    huyatid huyatid estirarse    
    huyhuy huyhoy abatirse, descorazonarse Huyhoy ang mga abaga ni Leon nga mibiya sa opisina. Al salir de la compañía, León dejó caer sus hombros.
    huyup huyop  soplar Napalung ang kandila kay gihuyop niya.  Sopló la vela y la apagó.
    huyup huypon  soplar Akong huypon ang kandila para mapalung. Voy a soplar la vela para la apagar.
Af   i i- un prefijo   prefijo para conjugar verbo en futuro y pasivo.
    babaw ibabaw tierras altas, arriba, arriba    
    babaw ibabaw sa  sobre    
    iban iban deducir, reducir Daghan ang iban akong sweldo. Hay muchas deducciones de mi salario.
    ibid ibid lagarto    
    ibid-ibid ibid-ibid amartelar Ayaw pag-ibid-ibid sa akong bana. No coquetees con mi marido.
    ibug ibog admirar, envidiar, codiciar, atraer Naibog sila kanimo. Te admiran.
    ibug ibog-ibog tentar    
    ibut ibot arrancar, extirpar    
    ibut ibton arrancar, extirpar    
    ibut ibut arrancar, extirpar    
Sp edad idad idad edad, años Dako na akong idad. Ya estoy viejo.
Sp idea idya ideya  idea Unsa ang imong ideya?  ¿Qué idea tienes?
    idlas idlas extrañar, tímido    
Sp idolo idulu idolo ídolo Nakita nami aming idolo sa TV. Vimos a nuestro ídolo en la televisión.
Sp hidroplano idruplanu idru avión    
Sp hidroplano idruplanu idruplano avión    
    iya idyaidya suyo es suyo idyaidya-ahoaho Lo que es suyo es suyo, lo mío es mío. 
    agaw ig-agaw primo/ a    
    ig-agaw ig-agaw  primo/a Siya ang akong ig-agaw. Ella es mi prima.
    igang igang bochornoso, cálido, sofocante Kaigang panahon sa ting-init. Hace calor durante el verano.
    igat igat coquetear, frívolo Igat ra kaayo siya. Ella es muy coqueta.
    buslut igbubuslot pegador    
    igdal igdal sobresalir Mabdos ka? Igdal imong tiyan. ¿Estas embarazada? Tu barriga está abulta.
    haling ighahaling astilla Lakaw na pagkuha didto ug ighahaling. Ve y consigue un poco de fuego.
    igham igham fingir toser    
    hikap ighihikap sentido del tacto Ang atong kamot mao ang atong ighihikap. Nuestra mano tiene el sentido del tacto.
    hiwa ighihiwa cuchilla Maayong mamalit ug hait nga ighihiwa. Deberías comprar una cuchilla afilada.
    hupay ighuhupay tranquilizante Tagai siya ug ighuhupay aron siya makapahuway. Dale un tranquilizante para que pueda descansar.
    igi igi envidiar, celoso    
    kiskis igkikiskis raspador Gamiti ug igkikiskis ang mga himbis sa dagkong isda. Usa un raspador para escamar el pescado grande.
    igking igking sobresaltarse    
    kita igkita visto Wala nako sila igkita. No los he visto.
    inig lakaw iglakaway traje de calle    
Sp iglesia iglisia iglesya iglesia Mangadto ang mga tawo sa ilang tagsa-tagsa ka iglesya. La gente va a sus respectivas iglesias.
    linaw iglilinaw tranquilizante    
Sp marka marka igmamarka marcador Kuhaa palihug ang igmamarka aron masulatan na ang mga kahon. Obtenga el marcador para que podamos escribir en estas cajas.
    igmat igmat astuto, rápido Igmat kaayo ang mga mata sa lawin. El águila tiene ojos astutos.
    ngusngus igngusngus cepillo    
Sp ignorante ignuranti ignorante ignorante Ayaw ipaila sa uban nga ignorante ka. No muestres a los demás que eres ignorante.
    igu igo  suficiente, adecuado Igo na nasakitan siya.  Ella ha tenido suficiente dolor.
    igu igo  chocar Na-igo ko sa bato.  Fui golpeado por una piedra.
    igu igo lang solo haciendo ~, solo Igo lang mipahiyom siya. Ella sólo sonrió.
    igu igo-igo mediocre, común Igo-igo lang ang akong kita. Mis ingresos son mediocres.
    igut igot chirriar Inanay dihay igot nga nabati ang mga pulis gikan sa sulod. Entonces los policías oyeron chirridos desde el interior.
    igut igot-igot ano, chirrido Nakita ang imong igot-igot. Se ve tu trasero.
Sp grasa grasa igpagrasa lubricante Maayong gamitan ug igpagrasa ang imong mga gamit. Es bueno si usas lubricantes en tus herramientas.
    libang igpakalibang laxante Gitubol ka? Gamit ug igpakalibang. Tienes estreñimiento? Yoma un laxante.
Sp calma kalma igpakalma sedante Kasagaran sa mga buang tagaan ug igpakalma. Las personas locas suelen recibir sedantes.
    lagsik igpalagsik estimulante Ang tawong nagluya nagkinahanglan ug igpalagsik. La persona débil necesita un estimulante.
    palantig igpalantig honda Sa estorya sa Bibliya, si David kanunay nagdala ug igpalantig. En las historias de la Biblia, David siempre traía una honda consigo.
    saput igpanaput ropa    
    bahu igpangbaho desodorante Paggamit ug igpangbaho inig kahuman nimo ug kaligo. Use un desodorante después de tomar un baño.
    palung igpapalong extintor Usa sa kinahanglanon sa usa ka edispisyo mao ang igpapalong sa sunog. Un requisito de cualquier edificio son los extintores en caso de incendio.
    panas igpapanas borrador, goma Ang mga estudyante sa primero grado kinahanglan adunay igpapanas. El estudiante de primer grado necesita tener una goma de borrar.
    salig igpasalig certificación Gamita ang imong yuta nga igpasalig sa imong pagpangutang. Utilice su tierra como garantía de su préstamo.
    putul igpuputol cortador, tijeras Nahabol na ang igpuputol tungod sa kadaan. El cortador se desafila porque ya está viejo.
    putus igpuputos envoltura Pamalit ug igpuputos para sa kasal. Compra un papel de envolver para la boda.
    sapayan igsapayan considerar, mente, valor Walay igsapayan. No lo menciones.
    sakwat igsasakwat elevador Ang mga bug-at nga karga nagkinahanglan ug igsasakwat. Las cargas pesadas necesitan un montacargas.
Sp soldar sulda igsosolda soldadora    
    ihsuun igsuon hermano/a Aduna akoy lima ka igsuong babaye. Tengo cinco hermanas.
    igsuun igsuon  hermano/a Dose kaming manag igsoon. Tengo 12 hermanas y hermanos mayores.
    sulat igsusulat escritura, pluma Pahulma ko sa imong igsusulat. Préstame tu pluma.
    sul-ub igsusul-ob ropa, prenda    
    tabang igtatabang accesorio Asa ang imong igtatabang? ¿Dónde están tus accesorios?
    timaan igtitimaan marcador Ikaw ang akong igtitimaan sa akong pag-ihap niining mga mangga. Serás mi marcador cuando cuente estos mangos.
    tudlu igtutudlo indicador Ang usa ka maestra nagkinahanglan ug igtutudlo. Un profesor necesita un puntero.
    unsa ig-unsa relación, conexión Ig-unsa mo siya? ¿Cuál es tu relación con él?
    ihalas ihalas  salvaje Ihalas siya nga pagkatawo. Él es una persona salvaje.
    ihap ihap contar Makaihap ko hangtod sa usa ka gatos. Puedo contar hasta cien.
    ihaw ihaw carnear, carnicero Gaihaw ko ug manok.  Maté una gallina.
    ihaw ihawanan matadero    
    ihi ihi  orinar Dugo ana akong ihi. Hay sangre en mi orina.
    ihi ihianan urinario Didto ang among ihianan. Aquí está el urinario.
    higut ihigot unir Ihigot nako ang kanding luyo sa balay. Ataré la cabra a la parte de atrás de la casa.
    ihu iho  tiburón Gipaak ko sa iho.  Fui mordido por un tiburón.
    ihu iho  ¡Hijo mío!    
    ik ik hablar, expresar Wala na ako maka-ik. No podía decir ni una palabra.
Af   ika ika- un prefijo   prefijo para conjugar verbo en futuro y pasivo + sustantivación
Af   ika ika- un prefijo ehemplo:duhaikaduha prefijo formando números ordinales ejemplo: dos segundo
    alagad ikaalagad servicio Unsay akong ikaalagad nimo karon? ¿Qué puedo hacer por ti?
    alim ikaalim remedio    
    ayu ikaayo remedio Wala pay nadiskubrehan nga ikaayo sa sakit nga AIDS.. Todavía no hay cura para el SIDA.
    duha ikaduha segundo Kini ang akong ikaduhang pagsakay sa ayroplano. Esta es mi segunda vez volando en avión.
    ikag ikag interesar, preocuparse Makaikag ang imong kahimtang. Estoy preocupado por lo que estás haciendo.
Sp candado kandadu ikandado cerraré Ikandado ang balay. Voy a cerrar la casa con llave.
    pakita ikapakita presentable    
    agda ikapangagda ofrecer, invitar, compartir Lami ang akong gikaon dili ikapangagda sa lain. Es tan delicioso que no puedo compartirlo con los demás.
    sangka ikasangka versus puti ikasangka itom blanco versus negro
    saway ikasaway criticar Wala koy ikasaway sa iyang batasan. No tengo nada que criticar sobre su comportamiento.
    sugyut ikasugyot sugerencia    
    tambag ikatambag consejo Pagbinuotan, mao ray akong ikatambag.  
    tulu ikatulo tercero Nanakay mi sa elevator paingon sa ikatulong andana. Tomé el ascensor hasta el tercero piso.
    upat ikaupat cuarto ikaupat ka bahin; ikaupat sa tuig 1/4; trimestre
    ikaw ikaw  Ikaw ang nidaog.  Eres el ganador.
    ikug ikganon tímido    
    ikid ikid saltar, ponerse de puntillas    
    ikid ikid-ikid caminar rápido, caminar sexy    
    ikis ikis-ikis zigzag  Ang dalan paingon sa Baguio ikis-ikis mura ug tinai sa manok. El camino a Baguio zigzaguea como el intestino de pollo.
  hatag tagai iko Dame algo.    
    ikud ikod seguir    
    ikug ikog tímido, vergonzoso, vacilante    
    ikug ikog  cola Taas ang ikog niya.  Su cola es larga. (Ella fue mimada.)
    ikut ikot aguijón    
Sp examen iksamin iksamin examen Nakapasar ko sa iksamin. He pasado el examen.
    iktin iktin andar rebotando    
    ikyas ikyas escapar, eludir Daghan naka-ikyas nga piniriso. Un montón de prisioneros se escapa.
    ila ila saber, distinguir Naila siya sa iyang maayong batasan. ; Nakaila ko sa nagkuha sa imong kuwarta. Es conocido por su buen comportamiento .; Sé quién adquirió tu dinero.
    ila ila su Ang ilang balay nasunog. Su casa estaba en llamas.
    ila ila tímido    
    labi ilabi na especialmente Paborito nako ang mga prutas ilabi na ang mangga. Las frutas son mis favoritas especialmente los mangos.
    ilad ilad estafar, engañar Giilad ko sa mga tawo.  Fui engañado por ellos.
    ila ilado famoso, bien conocido Ilado siya nga pagkatawo. Él es una persona famosa.
    ilaga ilaga  ratón, rata Daghan ilaga sa among balay. Hay muchos ratones en mi casa.
    ila ilaha suyo Kanang libro ilaha. Ese libro es de ellos.
    ilaid ilaid sufrir, agobiarse Siya nag-ilaid sa grabeng samad. Está sufriendo una enfermedad grave.
    ila ila-ila presentado, conocer Gipaila-ila mi sa iyang mga ginikanan. Nos presentaron a sus padres.
    lalum ilalom abajo, debajo ilalum sa yuta subterráneo
    ila nga ilang  su, ellos Nahibilin akong sandal ilang Risa. Me he dejado mis sandalias en casa de Risa.
    ilalum ilawom debajo, bajo Limpiyohi ang ilawom sa lamesa. Limpia debajo de la mesa.
    ila ilhan identificado    
    ila ilhanan emblema, indicación, peculiaridad Aduna moy ilhanan sa inyong grupo? ¿Tienes un emblema en tu grupo?
    ila ilhi saber Wala ko nila ilhi. Ellos no me conocen.
    ila ilhon conocido, reconocido Dili na ko ilhon akong papa. No conozco a mi padre.
    inum ilimnon bebida Nahubog ko sa ilang ilimnon. Me emborraché con esa bebida.
    ilis ilis  cambiar, reemplazar Miilis siya ug sinina nga bag-o.  Ella cambió su vestido nuevo.
    ilis ilisdan reemplazar    
    ilu ilo huérfano/a Naluoy ko sa ilo nga bata. Me compadezco del niño huérfano.
    ilu ilo papel higiénico, limpie después de evacuar Nakadala ka ug ilo? ¿Trajiste papel higiénico?
    ilub ilob saliva    
    ilug ilog luchar, agarrar, despojar Lima sila nga nag-ilog sa pagka Binibining Pilipinas. Cinco de ellos están compitiendo por el título de Miss Filipinas.
    ilugun ilogon intestino delgado    
    ilu ilohan ano Nasamad imong ilohan? ¿Su ano está herido?
    iluk ilok  axila Daghan ug balahibo ang iyang ilok.  Él tiene el pelo grueso de las axilas.
    ilung ilong  nariz Nagdugo akong ilong.  Mi nariz sangraba.
    ilunggu Ilonggo Ilonggo Isog ang mga ilonggo. La gente de Ilongo es valiente.
    ilun-ilun ilon-ilon una variedad de arroz    
    ilug ilugan tendencia a despojar    
    ilug ilugon luchar, agarrar    
Sp imagen imahin imahen imagen Among gipasidunggan ang imahen sa mga santos. Veneramos las imágenes de los santos.
Sp imaginacion imahinasyun imahinasyon imaginación    
    mantala imantala  publicar, anunciar (tiempo futuro) Atong imantala ang nahitabo sa eleksyon. Publicáramos el incidente durante la elección.
    igmat imat astuto, rápido    
Sp embalsamar imbalsamar imbalsamar embalsamar    
    imbargu imbargo confiscar    
    imbaw imbaw ostra Lami ang sabaw sa imbaw. La salsa de ostras es deliciosa.
Sp invento inbintu imbento inventar Kinsa ang nag-imbento sa telepono? ¿Quién inventó el teléfono?
Sp en ves invis imbes en lugar, en vez de Si Nelia ang naigo imbis ako. Nelia fue golpeada en mi lugar.
Sp invitar inbitar imbitar  invitar, invitación Gusto kong imbitaron ka sa moabot nga pyesta.  Me gustaría invitarte a próxima fiesta.
Sp invitacion inbitasyun imbitasyon invitación    
    inum imnanan taberna    
    imu imo tu Imong mama nagpaabot sa gawas. Tu mamá está esperando afuera.
    imu imoha tuyo Ang maimoha akoa, ang akoa, akoa ra jud! Tuyos son míos, míos son míos
    imu imong  tu imo + nga  
    imut-imut imot-imot pobreza, estrechez    
    impas impas terminar el trabajo, liquidar Impas na akong utang. Ya he acabado el pago de mi deuda.
Sp infierno inpyirnu impiyerno infierno    
Sp importante impurtanti importante  importante    
Sp imprenta  imprinta  imprenta  imprenta    
Sp en punto inpuntu impunto precisamente, en punto    
Sp infierno inpyirnu impyerno infierno    
    ina ina madre    
    adlaw inadlaw cada día    
    ag-ag inag-ag seleccionado, tamizado    
    agas inagas agua corriente Hugaw ang inagas sa awasanan. El agua en el drenaje está sucio.
    agulu inagulo dolor, gemido Nalisang ko sa iyang inagulo. Tuve miedo con su gemido.
    ina inahan madre Kinsa ang imong inahan? ¿Quién es tu madre?
    ina inaina madrastra, suegra Asa ang imong ina-ina? ¿Dónde está tu madrastra?
    alisngaw inalisngaw evaporado, vapor, humo Ikaligo ang inalisngaw. Toma el baño de vapor.
    inanay inanay gradual, lentamente, paso  paso Ang mga manok nga gibuhi inanay nga nangamatay tungod sa sakit. Poco a poco nuestros pollos murieron por la enfermedad.
    antigu inantigo necesita habilidad Inantigo ang pagkahimo sa iyang kabinet. Su gabinete fue hábilmente hecho.
    antus inantosan aguante    
    inaun inaon madrina Si Cinderella gitabangan sa iyang inaon nga engkantada. Cenicienta fue ayudada por su hada madrina.
    atup inaptan tejado balay nga inaptan ug sin casa con tejado de zinc
    inasal inasal asado    
    inat inat tramo Mainat akong senina. Mi vestido es elástico.
    inat inat-inat elástico Ang tela nga gihimong karsones sa akong ate moinat-inat. La tela de que mi hermana hace los pantalones es elástico.
    inay inay madre, abuela Tiguwang na akong inay. Mi madre ya es vieja.
    inay inay en lugar de    
    inday inday señorita, niña Asa ka padulong Inday?  ¿A dónde vas, señorita?
    inday indayon femenino    
    indig indig competir, comparar    
    indig indiganan muestra    
    indig indigay concurso Moapil ka sa indigay sa sayaw? ¿Te unirás a la competencia de baile?
    indig indignan muestra Ang mga estudyante sa medisina nagtuon sa indignan sa usa ka baki. Los estudiantes de medicina están estudiando el espécimen de una rana.
Sp indio indiu indio nativo Usa ka indio ang akong ig-agaw. Mi primo es un nativo.
Sp endosar indusar indosar endosar    
Sp espirito ispiritu inespiritu oculto    
    inga inga mugir    
Sp encanto ingkantu ingkanto hada Nakakita ka na ug ingkanto? ¿Has visto un hada?
Sp caso kasu ingkaso en caso    
    ingkib ingkib pellizcar, roer Ganahan siya mo-ingkib ug bayabas. Le gusta mordisquear guayaba.
    ingku ingko tío   término para dirigirse a un mayor (expresión amistosa)
    ingun ingna ¡Di! Ingna siya nga nahigugma ko niya. Dile que lo amo.
    ingug ingog malestar Ingugang kog naay tawo sa duol ug malibang ko. Me siento incómodo si alguien está cerca mientras estoy defecando.
    ingug ingog sonido metálica /desagradable    
    ingun ingon como, mismo Sapian siya, apan dili ako ingon. Él es rico pero yo no lo soy tanto.
    ingun ingon  decir, hablar Miingon si Lola nato ha? La abuela nos lo contó, ¿no?
    ingun ingon ani así Ingon-ani ang imong buhaton. Así es como trabajas.
    ingun ingon daw dicen que Ingon daw ang chairman "Magsugod na ang meeting"  El presidente dijo, "¿Empezamos la reunión?"
    ingun ingon sa como, parece    
    ingun ingon sa daw  igual, como, similarmente Ang imong mga mata ingon sa daw bitoon nga misidlak. Tus ojos son como estrellas brillantes.
Sp ingeniero inhinyiru inhenyero ingeniero    
Sp inodoro inuduru inidoro inodoro    
Af   inig inig-  un prefijo "cuando"  Tugoti ang mga bata pagsulod inig-bagting sa kampana.  Permite los niños entrar cuando suene la campana.
    ikis inikis-ikis zigzag Inikis-ikis ang karsada sa Baguio. El camino a Baguio está zigzagueado.
Sp injeccion iniksyun iniksiyon inyección Tagai ug iniksiyon ang bata. Ponle al niño una inyección.
    iktin iniktin rebotado    
    ila inila renombrado Inila siya nga usa ka politiko. Él es un político conocido.
    ina ininahan materno Natural sa bata nga mangita ug ininahan nga pagpangga. Es natural que un niño desee cuidado materno.
    init ininit caliente Dad-i ko ug ininit tubig. Tráigame agua caliente.
    iru iniro canino Ang imong kinan-an iniro. Tu comes como un perro.
    init init  calor Init kaayo ang panahon karon. Hace mucho calor ahora.
    itlug initlog oval initlog og dagway cara ovalada
Sp inodoro inuduru inoduro inodoro    
    inum inom beber Gusto ko mo inom ug gatas. Me gusta beber leche.
    inung-unan inong-unan      
Sp exacto saktu insakto exacto Insakto ang iyang mga tubag sa eksamin. Sus respuestas en la prueba son correctas.
Sp incidente insidinti insedente incidente    
    insik insek chino    
Sp insecto insiktu insekto insecto    
Sp insulto insultu insulto insulto    
    intap intap temor    
    tawun intawon  lamentable, de alguna manera Gikapoy intawon siya.; Iuli intawon na sa labing madali. Estaba completamente agotado. ; Por favor devuélvalo cuanto antes.
Sp interesado intirisadu interesado  interesado Interesado ako kanimo. Estoy interesado en ti.
    uban inubanan acompañado    
    ukab inukban  abierto    
    inum inum beber    
    ulun inunlan placenta Ang inunlan mao ang gigikanan sa pagkaon sa bata samtang naa pa sa sabakan sa inahan. La placenta es la fuente de alimento para el feto mientras está dentro del útero de la madre.
    usa inusara  solo Nag-inusara ako dinhi sa Sugbo.  Estoy solo aquí en Cebu.
    utang inutang crédito, abono Dili maayo mopalit gikan sa inutang nga kuwarta. No es bueno comprar algo a crédito.
Sp inutil inutil inutil inútil, discapacitado    
    inyu inyo vuestro    
    ipa ipa- será hecho i+pa  
    bulan ipamulan asignación mensual    
    adlaw ipangadlaw jornal    
    ihap iphan contar    
    hipli ipli quitar    
    ipun ipon  unirse, cohabitar ipon sa gingalang Tom entrada por el nombre de Tom
    punu ipono reponer    
    ipsut ipsot escapar Nakaipsot gayud sila sa minggukod kanila Podrían escapar de su perseguidor.
    irag irag reclinarse Miirag siya sa lingkoranan. Se apoyó en la silla.
    iring iring  gato Naa kay puti nga iring? ¿Tienes un gato blanco?
    iru iro  perro    
    irug irog mover, quitar Irog sa imong iro. Quita tu perro.
    iruk irok aplastar con el dedo    
Sp izar isa isa izar, alzar     
Sp sacrificio sakripisyu isakripisiyo sacrificio    
    isda isda  pez, pescado Lab-as nga isda pescado fresco
    isig isig- cada    
    isig-isig isig-isig apresurar    
    isig ka isigka- compañero isigkatawo; isigka-estudyante camarada; condiscípulo
    isip isip contar como, tratar como Giisip ko siyang anak. Yo lo consideraba mi hijo.
    isip isipon reconsiderar, opinión    
    is-is is-is tez suave, piel bonita    
Sp escape iskapu iskapo escapar Sa pagkutlo ning balita kapulisan padayon pang milutos sa mga miiskapo nga tulisan. Según este periódico, la policía está persiguiendo a los ladrones fugitivos.
Sp esquina iskina iskina  esquina Hinay ug liko sa iskina. Gire la esquina lentamente.
En squatter iskwater iskwater ocupante ilegítimo Luoy kaayo ang kahimtang sa mga iskwater. Las vidas de los ocupantes ilegales son lamentables.
Sp isla isla isla  isla Mangadto kita sa isla. Vamos a la isla.
    islag islag dispersarse, huir    
En snub isnab isnab desaire    
En snatcher isnatser isnatser ladrón Daghang kaayo ang isnatser sa dakbayan karon. Hay muchos ladrones en una gran ciudad en estos días.
    isug isog valiente Ipakita ang imong kaisog. Muestra tus agallas!
Sp estar istar istar estar, quedarse    
Sp historia isturya istorya historia, cuento Taas kaayo ang istorya bahin sa kinabuhi ni Jose Rizal nga bayani sa Pilipinas. Es una larga historia sobre la vida de José Rizal, quien es un héroe nacional de Filipinas.
En issue isyu isyo asunto, tema Ang kontrobersyal karon nga isyo sa politika mao ang mga gidili nga droga. Ahora el tema controvertido en política es las drogas prohibidas.
    taas itaas elevar, subir Itaas ang atong bandila. Alcemos nuestra bandera.
    itad-itad itad-itad estirar, mantener más tiempo Itad-itaron ang bugas kon duna mig kamote. Haremos que el arroz dure más tiempo si tenemos batatas.
    iti iti estiércol, secar Nalabay na nimo ang iti sa manok? ¿Has tirado el estiércol de pollo?
    itik itik pato Nagbuhi mi ug mga itik. Estamos criando patos.
    itip itip recortar, cortar    
    itlib itlib mordisco, pellizco Nagitliban nimo akong ngabil. Te mordisqueas los labios.
    itlug itlog huevo Paliti ko ug tulo ka itlog. Cómprame tres huevos.
    itu ito siluro    
    ituk itok provocar, irritar    
    itum itom  negro Itom ang imong buhok. Tu pelo es negro.
    ituy itoy perrito, cachorro Itoy ang anak sa iro. El "Itoy" es el bebé de un perro.
    ituy itoy-itoy adular, portarse    
Sp echar itsa itsa  echar, lanzar, tirar Giitsa ang bola. La bola fue echada.
    itsay itsay amante Mahal ang pagbaton ug itsay. Tener un amante es costoso.
    itum itum  negro Misang itum  misa negra
    itus itus evaporar, espesar por cocción Ituson nako ang arnibal aron maespiso. Herviré el almíbar para hacerlo espeso.
    itus itus-itus soportar las dificultades    
    iwa iwa niñera, nodriza    
    iwag iwag luz Palihug ko ug iwag. Por favor dame la luz.
    iwas iwas esquivar    
    iway iway hacerse a un lado    
    iwit iwit tarde, último Iwit ka na pod nga niabot. Siempre llegaste tarde.
    iya iya su Asa diay ang iyang lapis? ¿Dónde está su lápiz?
    iya iyaan tía    
    iyagak iyagak chillido Nadungog namo ang ayagak sa usa ka mananap. Oímos un chillido de un animal.
    iya iyahay individual Pareho ang 'iyahay' ug 'ijaija ahoaho' 'Iyahay' e 'ijaija-ahoaho' tienen el mismo significado.
    iya iyaiya individual Iya-iya ta ug bayad. Vamos a pagar individualmente.
    iyawat iyawat escatimar, economizar    
Sp tío tiyu iyo tío, anciano Iyo Thomas, tagai ko ug kwarta palihug. Tío Thomas, por favor dame dinero.
    iyut iyut copular Ignorante pa ang mga bata sa iyot. Los niños son ignorantes acerca del coito.
    jud jod de verdad    
    jud jud de verdad Lami jud ang litson. Seguramente el lechon asado es delicioso.
    ka ka veces kaduha, katulo, kaupat segunda vez, tercera vez, cuarta vez
    ka ka enlazador entre numeral y sustantivo duha ka bir dos botellas de cerveza
Af   ka ka- un prefijo, nominalizar    
    ka ka  Nikaon na ka sa imong pamahaw? ¿Has tomado tu desayuno?
    abay kaabay compañero Kaabay ka nako panahon sa kamping. Serás mi amigo durante el campamento.
    abin kaabin aliado, compañero Kaabin ka nako sa negosyo. Eres mi aliado de negocios.
    abut kaabtan lugar temporal    
    abtik kaabtik habilidad, destreza Gamita ang imong kaabtik. Usa tu habilidad.
    adlaw kaadlawan  aniversario, cumpleaños Kanus-a ang imong kaadlawan? ¿Cuando es tu cumpleaños?
    adlaw kaadlawon  amanecer, alba Mangmata kita ug kadlawon para mosimba. Levantémonos al alba  mañana para ir a la iglesia.
    agi kaagi historia Nabasa na nimo ang kaagi ni Jose Rizal? ¿Has leído la biografía de Jose Rizal?
    aku kaakohan responsabilidad Imo jud na dawaton ang imong kaakohan sa bata. Debes cumplir tu responsabilidad para tu niño.
    alam kaalam  sabiduría Ang kasinatian maoy inahan sa kaalam.  La experiencia es la madre de la sabiduría.
    alam kaalaman conocimiento Walay bisan kinsa nga makakuha sa imong kaalam. Nadie puede quitarte de tu conocimiento.
    alaut kaalaot calamidad, desgracia Grabe kaayo ang iyang kaalaot. Su desgracia era muy grande.
Af   ka ka--an colectivo nominalizar    
    kaang kaang maceta    
    angay kaangayan justicia, equidad Walay kaangayan kon adunay datu ug pobre. No hay igualdad cuando hay ricos y pobres.
    kaang kaangkaang tambalearse  Nagkaang-kaang ang mabdos. La mujer embarazada se tambaleó.
    nindut kaanindot esplendor magnificencia Ang kaanindot sa busay nakapadani kanako. El esplendor de las cataratas me atrajo.
    antigu kaantigo técnico Kaantigo si Luz mosayaw. Luz sabe como bailar.
    antigu kaantigohan ciencia    
    anugun kaanugon antieconómico Kaanugon sa grasya nga imong giusikan. Desperdiciar algo es como desechar la gracia de Dios.
    apil kaapi miembro    
    apu kaapohan nietos Sinkwenta kabuok ang iyang kaapohan. Ella tiene cincuenta nietos.
    arang kaarang capacidad Adunay siyay kaarang moarte. Él tiene la capacidad de actuar.
    atbang kaatbang oponente, rival, antónimo Unsay kaatbang sa wala? ¿Cuál es el antónimo de 'wala'?
    awaaw kaawaawan desierto, yermo Daghang langgam sa kaawaawan. Hay muchos pájaros en el desierto.
    away kaaway  enemigo  Higugmaa ang inyong mga kaaway.  Ama a tus enemigos.
    ayu kaayo  muy Dako kaayo ang imong kausaban. Has cambiado mucho.
    ayu kaayohan  beneficio Ayaw pahimusli ang iyang kaayuhan. No aproveches su amabilidad.
    kabad kabad lanzarse, correr Ang kabayo kabad modagan. El caballo corre rápido.
    baga kabaga densidad, espesor Unsa kabaga ang libro nga imong gibasa? ¿Qué tan grueso es el libro que estás leyendo?
    bagay kabagayan armonía Ang iyang gisuot nga sinina adunay kabagayan sa iyang sapatos. El vestido que ella está puesto armoniza con sus zapatos.
    bag-u kabag-ohan renacimiento, renovación Ang mga batan-ong babaye ganahan sa kabag-ohan sa bag-ong uso sa ilang sinina. A las chicas jóvenes les gusta renovar su ropa al nuevo estilo.
    bahin kabahin parcialmente    
    bahu kabahong absceso Adunay kabahong ang tiil ni Jethro. Jethro tiene un absceso en su pie.
    kabakaba kabakaba mariposa Daghang ug kabakaba sa among hardin. Hay muchas mariposas en nuestro jardín.
    bakhaw kabakhawan manglar Daghan mga kabakhawan karon nga gialagaan sa gobyerno. Ahora el gobierno está reservando un montón de manglares.
    balaka kabalaka  preocuparse sufriendo Dako kaayo ko ug kabalaka sa akong igsoon. ; Ayaw kabalaka sa kuwarta. Mi gran preocupación es mi hermana. ;    No te preocupes del dinero.
    balaka kabalak-an inquietud, consternación    
    balay kabalayan barrio residencial    
    balhin kabalhinan cambio, variación, modificación May kabalhinan ang iyang kinaiya sa nadato na. Su carácter cambió después de que se hizo rico.
    balili kabalilin-an prado, pradera Malipayon nga nagdula ang mga bata sa kabalilin-an. Los niños juegan alegremente en el prado.
    balu kabalo saber Kabalo ko niana.  Yo lo sé.
Sp caballero kabalyu kabalyiro caballero    
Sp caballo kabalyu kabalyo caballo de fuerza    
    kaban kaban baúl    
    bana kabana cuidado, mente, preocupación Wala koy pagpakabana kun dunay makadungog nako. No me importa que me escuchen.
    banay kabanay parientes Kabanay nako siya. El es mi pariente.
    kabang kabang extraño, irregular, manchado Ang akong iring nga kabang puti ug itom. Mi gato es manchado blanco y negro.
    kab-ang kab-ang gancho, colgar    
    bangga kabangga topar, chocar Kinsa imong kabangga? ¿Con quién topaste?
    bangi kabangian lío, problemas Ang mga trabahante sa planta adunay kabangian. Hay un problema entre los trabajadores de la fábrica.
    bangis kabangis crueldad Ang ilang problema mao ang kabangis sa ilang amahan. Su problema es la crueldad de su padre.
    bangkaag kabangkaagan conocimiento Aduna siyay kabangkaagan sa paghimo ug robot. Él tiene conocimiento de cómo hacer un robot.
    banha kabanha  ruido Kabanha sa mga bata. ruido de niños
Ta bansa bansa kabansahan estados Sa Amerika adunay labaw sa singkwenta ka mga kabansahan. Estados Unidos tiene más de cincuenta estados.
    bantug kabantog fama, honor Dili sila kalimot sa kabantog sa ilang amahan. No olvidarán la fama de sus padres.
    baskug kabaskog energía, fuerza kabaskog sa lawas  salud
    basul kabasulan lamentable Ang akong pagbalibad sa iyang halad gikabasulan nako. Lamento mi negativa a su oferta.
    kalabat kabat alcance Ang ilang gasto sa pista nikabat ug pulo ka libo. Sus gastos durante la fiesta alcanzan los diez mil pesos.
    bata kabataan juventud Ang mga kabataan maoy paglaum sa nasod. Los jóvenes son las esperanzas de nuestro país.
    batid kabatid  técnica, habilidad Nabantog na ang iyang kabatid isip usa ka panday.  Se le conoce como un hábil carpintero.
    batuk kabatok adversario  
    kalabaw kabaw carabao Duha ka kabaw sa akong kahumayan ang gigamit sa pag-uma. He utilizado dos carabaos para cultivar mis campos de arroz.
Sp caballo kabalyu kabayo caballo Gusto ko makakat-on kun unsaon pagsakay ug kabayo. Me gustaría probar a montar a caballo.
    bayad kabayran pagar la deuda Maninguha ko nga akong kabayran ang akong utang. Haré mi mejor esfuerzo para pagar mis deudas.
    bayad kabayri factura, cuenta    
    kabhang kabhang cáscara de huevo, cartucho Ibutang ang kabhang sa kaang. Coloque las cáscaras de huevo en la maceta.
    kabiba kabiba cargarse sobre las espaldas    
    kabibat kabibat trepar    
    bibu kabibo vivacidad, alegría Ganahan ko sa kabibo ni Joanne. Me gusta la vivacidad de Joanne.
    kabig kabig persuadir, atraer Gikabig ni Joy si Jean nga motrabaho sa club. Joy persuade a Jean a trabajar en el club.
    biga kabiga lujuria Naa siyay kabit tungod sa iyang kabiga. Él tiene una amante debido a su lujuria.
    kabil kabil tocar, frotar    
Sp cabildo kabildu kabildo diálogo, chat Kumusta ang imong kabildo sa inyong manager. ¿Cómo ha estado tu conversación con tu jefe?
    bili kabililhon valor, excelencia Nalipay ko sa kabilihon sa atong panaghigalaay. Estoy feliz con el valor de nuestra amistad.
    bilin kabilin herencia Dako kaayo ang kabilin nga gihatag sa akong Lolo. Mi abuelo me dio una herencia muy grande.
    kabilinggan kabilinggan obstáculo, responsabilidad    
Sp cabina kabina kabina cabina kabina sa piloto cabina de mando
En cabinet kabinit kabinet armario    
En cover kabir kabir cubrir    
    kabisa kabisa jefe de autonomía    
    kabisadu kabisado conocer bien    
    bisaya kabisay-an región de Bisaya, islas de Bisaya    
    kabit kabit aferrarse, colgar, ligarse    
    kabit kabit  amante Usa lang ako ka kabit. Eres el único amante para mí.
    biya kabiyahan salida    
Sp cable kabli kable cable    
    kablit kablit gatillo, tocar    
    kabu kabo cucharón, cubeta Paggamit ug kabo inig hubo sa mga tanom. Use un cucharón para regar las plantas.
    kabud kabod atar, enrollar    
    kabug kabog murciélago Sa langob daghan ug kabog nga manglupad kung mongitngit na. Muchos murciélagos volarán por la cueva si está oscuro.
    kabus kabos  pobre Kabos kami sa pagkaon. Somos pobres para comer.
    kabus kabos  escabullirse, desencajarse    
    kabut kabot remover    
    kab-ut kab-ot atrapar, alcanzar Nagsulay ang mga bata sa pagkab-ot dili sa langgam ug panganod hilabi na sa mga damgo.  Los niños están tratando de alcanzar no solo pájaros y nubes sino también sueños.
    kabra kabra apalancar    
    butang kabtang materia, propiedad    
    butang kabtangan propiedad Walay among nasalbar sa mga kabtangan namo sa dihang naapil ang balay namo sa sunog. Ninguna propiedad que salvamos cuando nuestra casa estaba en llamas.
    buut kabubut-on voluntario    
    budlay kabudlay fatiga Nasakit siya tungod sa grabe nga kabudlay. Se enfermó por exceso de fatiga.
    budlay kabudlayan opresión, carga    
    bug-at kabug-at peso, presión Mamalihug unya ko nimo ug tabang sa pag-alsa sa usa ka sako nga bugas humay kay pagkabug-at ra ba ato. Por favor, ayúdame a levantar el saco de arroz, es tan pesado.
    bug-us kabug-osan perfección    
    buhi kabuhi estómago, cólico    
    buhi kabuhian vida, subsistencia Ang ilang kabuhian mao ang pagpanagot. Sus medios de capucha viva es la pesca.
    buhis kabuhisan imponible Ang iyang nadaog nga awto kabuhisan. El carro que ganó es imponible.
    buhung kabuhong abundancia, rico Nagpuyo sila sa kabuhong sa mga butang nga materyal. Viven en abundancia de cosas materiales.
    bukid kabukiran montañas talay sa kabukiran  sierra
    bukug kabukogan esqueleto    
    bulahan kabulahan felicidad, gloria, alegría.    
    bulahan kabulahanan bienestar    
    buntag kabuntagon  amanecer Hayag na ang kabuntagon. Ya está brillando el alba.
    buuk kabuok unidad, pieza Pila kabuok ang imong igsoon?  ¿Cuántos hermanos tienes?
    buut kabuotan bondad Dili ko makalimot sa imong kabuotan.  No puedo olvidar tus bondades.
    burung kaburong ignorancia    
    kabus kabus pobre Usa ka adlaw, ang usa ka kabus nga mangingisda sayo nga nanagat sagad sa iyang buhat matag adlaw. Un día, un pescador pobre se fue a pescar temprano como su trabajo diario.
    bus-uk kabus-ok densidad    
    kab-ut kab-ut alcanzar     
    buut kabut-an bondad    
    kab-ut kab-utan logro    
    butang kabutang situación Unsay ilang pagkabutang sa Manila? ¿Cuál es la situación en Manila?
    butad kabutaran gravedad Dili ta maglutaw-lutaw tungod sa kabutaran sa kalibutan. No flotamos por la gravedad de la tierra.
    buut kabuut cordura Ang mga gagmaying bata wala pay igo nga kabuot aron masayod unsay sakto o sayop. Los niños pequeños no tienen suficiente cordura para distinguir lo que está bien de lo que está mal.
    kabya kabya esparcir, rociar    
    kabyun kabyon abrazar, aferrarse Nikabyon sa iyang inahan ang gamay nga unggoy. El bebé mono se agarraba a su madre.
Sp cada kada kada  cada kada adlaw; kada semana; kada bulan; kada tuig; kada lakaw nako  cada día; cada semana, cada mes, cada año, cada vez que camino
    dagat kadagatan océano Mas dako ang kadagatan kaysa dagat. El océano es más grande que el mar.
    daghan kadaghanan  abundancia, publico Siya usa ka tawo nga lahi sa kadaghanan.  Él es una persona que es diferente de la común.
    daghan kadaghanon cantidad Unsay kadaghanon sa atong gikinahanglan nga harina? ¿Cuál es la cantidad de harina que necesitamos?
    daku kadagkoan funcionarios superiores    
    kada iya kadaiya varios    
    daku kadak-on tamaño, área, magnitud Igo-igo gyod ang kadak-on sa T-shirt nga gihatag sa akoa. Las camisetas que me dieron son de tamaño regular.
    dala kadalanan  calle Pagbantay sa kadalanan.  Ten cuidado en la calle.
    dali kadali rapidez,  por un momento Siya kadali mobati.;   Kadali lang ! Es sensible.   ¡Espera un segundo!
    dalu kadalo avaricia, egoísmo, codicia Ang kadalo sa tawo maoy makapaimpyerno kaniya. La avaricia del hombre lo lleva a la perdición.
    danghag kadanghag  descuido, negligencia Ayaw pasobrai imong kadanghag. No seas demasiado descuidado.
    dangup kadangpan salvador Wala akoy laing kadangpan. No tengo a nadie más a quien recurrir.
    daut kadaot  daño kadaot sa dungog deshonor, vergüenza
    daplin kadaplinan suburbio, afueras Ang mga makililimos matulog lang sa kadaplinan. Los mendigos duermen en los suburbios.
    dasig kadasig entusiasmo Misamot ang kadasig ni Lucy sa pagpanulat. El entusiasmo de Lucy por la escritura se fortaleció.
    dasuk kadasok densidad, compacidad    
    daug kadaugan victoria Malipayon kami sa among kadaugan. Estamos felices por nuestra victoria.
    daut kadautan  malhumor, maldad, calamidad Palayo kamo sa kadautan. Aléjate de la maldad.
    dayig kadayeganan gloria Ang mga kampeyon naghatag ug kadayegan sa atong nasod. Los campeones dan gloria a nuestro país.
    dayun kadayon inmediato    
Sp cadena kadina kadena cadena Ang kadena sa among iro nga dako giilisdan ug baga kay ang nipis dili kaya. Cambiamos la cadena de nuestro perro grande por una más gruesa porque una delgada no puede soportar.
Sp malas malas kadimalas mala suerte Kadimalas jud nimo sa gugma! Eres tan desafortunado en el amor!
    kading kading chisme    
    diyut kadiyut  un momento Paabot lang kadiyot. Espera un poco.
    diyut kadiyutay disminuirse Ang ilang ani nagkadiyutay. Su cosecha disminuye.
    diyut kadiyutayan minoría Ang mga Tiboli nahisakop sa kadiyutayan. El Tiboli pertenece a la minoría.
    kadlas kadlas rasguño    
    adlaw kadlawon amanecer Mogikan sila para cebu ugma sa kaadlawon. Saldrán para Cebu mañana al amanecer.
    kadlit kadlit cancelar, rascar una cerilla Gikadlit niya ang iyang biyahe sa Palawan. Él ha cancelado su viaje por Palawan.
    kadtu kadto  ese Ako kadtong paliton.  Lo tomaré.
Sp duda duda kadudahan duda, supuesto    
    dugay kadugayon largo tiempo    
    dugu kadugo consanguíneo, parentesco Ako kanang mga kadugo.  Ellos son mis parientes.
    dugta kadugta descomposición    
    duha kaduha dos veces Kaduha sa usa ka adlaw motumar. Tomar dos veces al día.
    duha kaduhaduhaan oscuro, vago, dudoso Ang lihok sa tawo nga istanbay sa tindahan namo kaduhaduhaan nga siya kawatan. Por el movimiento del hombre que estaba frente a nuestra tienda, sospechamos que era un ladrón.
    dumut kadumtan repulsión, odio Gikadumtan ni Honey ang iyang mga ginikanan. Honey odia a sus padres.
    dungan kadungan mismo tiempo Kadungan niya ang akong ig-agaw sa pag-eskwela. Ella está en el mismo año con mi prima en la escuela.
    dungan kadungandungan contemporáneo    
    dunggan kadungganan  realidad, honor Dali nga makapusgay sa huyang mo nga kadunggaganan.  Tu credibilidad es débil y se rompe fácilmente.
    dunut kadunutan decadencia    
    singut kadusingot empapado en sudor    
    dulut kadutlan vulnerable Dali ra kadutlan ug sakit si Jonas. Jonas es vulnerable a la enfermedad.
    duul kaduulan vecindad Magtinabangay mi sa among kaduolan. En nuestro barrio, nos ayudamos unos a otros.
    duyug kaduyugan armonía Adunay kaduyugan ang mga musikero. Los músicos están en armonía.
    kadyus kadyos arveja, haba nativa    
    kaga kaga exagerar    
    gaan kagaan ligereza    
    gaang kagaangan arrecife Nakakita sila ug daghang kaagangan sa Moalboal. Vieron mucho arrecife coralino en Moalboal.
    gabii kagabhion noche Hayag karon ang kagabhion.  Es clara esta noche.
    gabii kagabii  anoche Kagabii nakadungog ko ug uwang sa iro. Anoche oí ladrar a los perros.
    hapun kagahapon ayer,  pasado Kagahapon nagsugod na ang klase sa mga estudyante. La clase de estudiantes comenzó ayer.
    gahum kagahum capacidad, poder Aduna siyay kagahom sa pagkasaba sa iyang mga igsoon. Ella tiene el poder de reprender a sus hermanos.
    gala kagala compañero de juego    
    kagalkal kagalkal traquetear Ang mga gagmayng bato sa lata nikagalkal. Las piedras en la lata sonaron.
    kagalkal kagalkalon traqueteado, golpeteado    
    gahum kagamhanan gobierno Dili katuohan ang anonsiyo sa kagamhanan.  El anuncio del gobierno no es confiable.
    gamit kagamitan valores    
Sp gana gana kagana deseo, apetito Ang himsog nga bata adunay kagana sa pagkaon. Un niño sano tiene ganas de comer.
    kag-ang kag-ang extenuarse, demacrarse    
    ganina kaganina hace un rato    
Sp cagar kagar kagar estropear, cagar    
Sp garboso garbusu kagarboso presunción    
    kagas kagas extenuarse, demacrarse    
    kagas kagas ir a toda prisa    
Sp gasto gastu kagastohan  gastos Gastohon nako ang kwarta sa angay nga kagastohan. Gastaré dinero para lo que sea necesario.
    kagat kagat morder, agarrar firmemente Mikagat ang isda sa paon. El pez mordió el cebo.
    kagaw kagaw germen Ang mga kagaw mohatag kanato ug sakit. Los gérmenes pueden darnos enfermedad.
    kagawad kagawad concejal municipal    
    kagawad kagawaran departamento, oficina Ang Kagawaran sa Panglawas mohatag ug mga tambal sa mga biktima sa kalamidad. El Departamento de Salud distribuye las medicinas a las víctimas de calamidad.
    gawas kagawasan libertad Hatagan nato ug kagawasan ang mga bata. Vamos a dejar los niños ser libres.
    kagay kagaykay sonido de traqueteo    
    buhi kagibuhi biografía    
    gikan kagikanan antepasado Ang atong mga kagikanan kugihan. Nuestros antepasados ​​son laboriosos.
    gil-as kagil-as calor, inquietud Dili sila makatulog pag-ayo tungod sa kagil-as sa panahon. No pueden dormir bien debido a la clima húmedo.
    kagilkil kagilkil tintinear    
    giluk kagilok cosquillas    
    kaging kaging rígido    
    kagis kagis rascar, afeitarse    
    kagiskis kagiskis sonido estridente    
    kagiw kagiw fuga    
    kagud kagod triturar    
    kagut kagot rechinar Magkagot siya sa iyang ngipon kon matulog. Le rechinan los dientes cuando duerme.
    guba kagub-anan derrocamiento, destrucción Ang bagyo naghatag ug kagub-anan sa mga kabtangan. El tifón dio destrucción a nuestro bienes.
    gubut kagubot  desorden    
    gugul kagugolan  gastos, desembolso    
    guul kagul-anan duelo Ang atong kagul-anan atong isalikway. Dejemos nuestro luto.
    gulang kagulang madurez Ingon sila,nga ang tawo moabot sa iyang kagulang sa edad nga kuwarenta. Algunos decían que una persona alcanza la madurez a los cuarenta años.
    gulang kagulangon edad, madurez    
    kaguliyang kaguliyang  alboroto, pánico Nagkaguliyang ang mga tawo sulod sa cinehan kay nay tawag nga 'sunog!' La gente entró en pánico en el cine al grito de "¡fuego!"
    kagulkul kagulkul traqueteo    
    kagumkum kagumkum crujiente Ganahan ko mokaon ug kagumkum nga letson. Me gusta comer la parte crujiente de lechones.
    gun-ub kagun-uban catástrofe Wala sila malipay sa nahitabo kagun-uban. No están contentos por la catástrofe que ocurrió.
    guul kaguol  pena, lamento, sufrimiento Kaguol nako sa kwarta nga nawala. Me preocupa perder mi dinero.
    gusbat kagusbatan  daño Adunay dako nga kagusbatan sa balay human sa bagyo. Hay un gran daño de la casa después del tifón.
    gutum kagutum hambre Tungod sa hulaw, nag-antos sila sa kagutom. Debido a la sequía, sufrieron hambruna.
    guul kaguul pena, lamento, angustia Gikaguol sa mga tawo ang kamatayon sa ilang lider. La gente lamentó la muerte de su líder.
    kagwang kagwang murciélago    
    kagyu kagyo escapar, refugiar Ayaw ug kagyo aron dili ka mapriso. No huyas para no ser encarcelado.
    kaha kaha sartén    
Sp caja kaha kaha  caja Naa koy gamay nga kaha. Tengo una pequeña caja.
    kaha kaha  qué demonios, realmente, tal vez Ngano kaha no? ; Unsa kaha no? ; Mao man kaha. ¿Porque demonios? ; ¿Qué demonios será eso? ; Puede ser.
    hadluk kahadlok temor Wa kay angay kahadlokan. No necesitas tener miedo.
    hagu kahago fatiga, cansancio Dili ko hapit makatindog tungod sa kahago. Casi no puedo levantarme debido a la fatiga.
    hait kahait agudeza kahait og salabutan perspicacia, despierto
    libru kahalibro libro de pago    
    halili kahalili sucesor, sustituto    
    kaham kaham tocar con las manos    
    hanas kahanas  habilidad Ipakita ang imong kahanas. Muéstrame tu habilidad.
    hanaw kahanaw desaparición Ang barko nagkahanaw sa akong panan-aw. El barco ha desaparecido de mi vista.
    hangay kahangay matar el tiempo    
    hangin kahanginan atmósfera Ang kahanginan nagprotektar sa kalibutan sa kainit sa adlaw. La atmósfera protege a la tierra del calor del sol.
    hangtud kahangturan eternidad, infinito    
    hapdus kahapdos dolorido, escocer    
    hapun kahapunon atardecer Bugnaw ang hangin sa kahapunon. El aire es fresco al atardecer.
    haruhay kaharuhayan lujo Nagpuyo ko sa kaharuhayan kauban sa akong bana nga bilyonaryo. Vivo con mucho lujo con mi marido, que es un multimillonario.
    kahas kahas audacia    
    hasul kahasol disgusto, molestia, inconveniencia    
    haw-ang kahaw-ang vacío    
    hayag kahayag ligero    
    hayahay kahayahayan confortabilidad, lujo Bation ko ang kahayahayan kon mopahuway ilalom sa punoan sa mangga. Me siento cómodo cuando descanso bajo el árbol de mango.
    hayup kahayopan animal doméstico    
Sp cajero kahiru kaheru cajero    
    balu kahibalo  conocimiento Dili ko kahibalo molangoy.  No sé nadar.
    bulung kahibudngan preguntarse Ang akong kahibudngan nga nawala siya'g kalit.  Me pregunto por qué desaparece de repente.
    bulung kahibulong asombro, maravilla    
    bulung kahibulungan maravillo, misterioso    
    hidlaw kahidlaw codicia, sediento Ang iyang kahidlaw sa iyang uyab nawala na. Su anhelo por su amante ya se ha perdido.
    kahig kahig transferir, rastrillar, rastro Nigamit siya ug kahig para sa mga layang dahon. Usó un rastrillo para las hojas secas.
    higal kahigal lujuria, deseo sexual Ang sobrang kahigal usa ka sala. Demasiada lujuria es un pecado.
    higala kahigalaan amigos Moduaw kanako ang akong mga kahigalaan kada pasko. Visito a mis amigos cada navidad.
    gawad kahigawad decepción, disgusto    
    higwaus kahigwaos inquietud, ansiedad    
    hikaw kahikawan egoísmo    
    kahil kahil tocar ligeramente    
    kahil kahil  naranja Ganahan mokaon ug kahil ang akong anak nga lalake. A mi hijo le gusta comer naranjas.
    lalum kahiladman fondo, profundidad Gihigugma ko ikaw gikan sa kahiladman sa akong kasingkasing. Te amo desde el fondo de mi corazón.
    hilak kahilakon casi llorar    
    hilas kahilasan obscenidad, pornografía Nakakita ka ug mga litrato nga kahilasan? ¿Has visto fotos pornográficas?
    hilay kahilayan depravación, vicio, deseo carnal    
    hilig kahilig tendencia Kahilig nako ang paggitara. Me gusta tocar la guitarra.
    hilum kahilum silencio Atong batonan ang kahilom sulod sa simbahan. Mantengamos silencio dentro de la iglesia.
    luwas kahilwasan seguridad     
    himan kahimanan equipamiento, arreglarse Ayaw kalimot pagdala sa imong kahimanan. No olvides traer tu equipamiento.
    himu kahimo volverse Ang mga bata makahimo ug hardin sa luyo sa ilang balay. Los niños pueden hacer un jardín en la parte posterior de su casa.
    himu kahimoan resultado, logro    
    himsug kahimsog salud    
    butang kahimtang condición, situación, estado Nasiguro ako anaa ikaw sa hapsay nga kahimtang. Estoy seguro de que está en buenas condiciones.
    bungaw kahimungawong distracción, despertar    
    buut kahimuot felicidad Ang kahimuot nako karong adlawa dili kabayran ug kuwarta. La felicidad de hoy no se puede comprar con dinero.
    buut kahimut-an contento Akong gikahimut-an nga naa na kay trabaho. Me alegra que ya tengas un trabajo.
    hinam kahinam ansioso,  apetito Nagdali siya ug pauli sa kahinam nga makita ang iyang mama. Se fue a casa de inmediato porque estaba ansioso por ver a su madre.
    hangup kahinangop contento, anhelo, ensueño Perte gyud ang akong kahinangop sa akong uyab. Extraño mucho a mi novia.
    hinay kahinay tardanza Nasuko ang iyang amo sa kahinay niyang motrabaho. Su jefe está irritado porque trabaja lentamente.
    hinayak kahinayak impulso Naglagot siya sa iyang kahinayak ug bunal sa bata. Se enojó por su impulso y azotó al niño.
    hingawa kahingawa preocupación, ansiedad Dili siya malipayon tungod sa iyang kahingawa sa iyang nawalang anak. Ella no está feliz por la ansiedad de su hijo perdido.
    hingkud kahingkod pubertad, adolescencia Ang mga babaye dug-on inig abot sa ilang kahingkod. Las niñas menstrúan durante la adolescencia.
    hingkud kahingkuran pubertad, adolescencia Daghan ug mga kausaban sa pisikal nga aspekto panahon sa kahingkuran ang mga kabataan. En la pubertad, los adolescentes experimentan cambio físico.
    kuha kahinguhaan recursos, origen Ang kahinguhaan sa preskong hangin mao ang mga kahoy. Los árboles son un fuente de aire fresco.
    hinugun kahinugon lamentaciones    
    dumdum kahinumduman recuerdo Angay nimong kahinumduman kanunay ang mga maayong pamatasan nga gitudlo sa imong mga ginikanan. Siempre debes recordar los buenos modales que tus padres te habían enseñado.
Sp cajera kahira kahira cajera    
    taas kahitas-an cielo, Dios Naglupad-lupad ang mga langgam sa kahitas-an sa panganod. Las aves están volando alto en el cielo.
    ubus kahiubos decepción Ang iyang kahiubos sa iyang bana nakapahilak niya. Su decepción por su marido la hizo llorar.
    hiwi kahiwian delincuencia, mala conducta    
    kahul kahol suelto Nagsuot siya ug kahol nga karsones. Lleva pantalones sueltos.
    kahuy kahoy  árbol, tablero, madera Ang kahoy nga nara, nga maoy pambansang kahoy sa Pilipinas lig-on kaayo. El árbol Nara que es el árbol nacional de Filipinas es muy sólido.
    hubit kahubitan explicación    
    hugut kahugut tensión, apretón Dili siya ganahan sa kahugot sa iyang karsones. No le gusta cómo le aprietan sus pantalones.
    hulug kahulugan intención, significado Kini nagkapareho ug word pero dili magkapareho ug kahulugan. Esta es la misma palabra pero diferente significado.
    humay kahumayan campo de arroz Daghang abot ang akong kahumayan karon tuig.  Tuve una buena cosecha de arroz este año.
    humut kahumot  perfume Ganahan ko sa kahumot sa imong buhok. Me gusta la fragancia de tu cabello.
Sp cajon kahun kahun cajón Akong gisulod ang akong mga gisi nga sinina sa kahon. Puse mi ropa gastada en una caja.
    hungug kahungug estupidez    
    huut kahuot apretón, aglomeración kahuot sa trapiko atasco de tráfico
    hupay kahupayan alivio Unsay kahupayan sa imong sapot? ¿Cuál es el alivio de tus rabietas?
    hustu kahusto exactitud Ilang gitan-aw ang kahusto sa timbangan. Miraron la precisión de la balanza.
    huwas kahuwasan calma, alivio    
    huyang kahuyang fragilidad, debilidad    
    ibug kaibog anhelo, atracción. Nitug-an si Don sa iyang kaibog ni Mariz. Don confesó su anhelo a Mariz.
    ig-agaw kaig-agawan primo/a Daghan kaming kaig-agawan. Tenemos muchos primos.
    igang kaigang bochorno    
    igmat kaigmat delicadeza, ingenio Nakauyon ang maestra sa kaigmat ni Triccia. A la maestra le gusta el ingenio de Triccia.
    ikag kaikag interés Dako kaayo kog kaikag nimo. Tengo un gran interés en ti.
    ikug kaikog timidez    
    ila kaila conocido, amigo Daghan kaayo ko kaila sa eskwelahan. Tengo muchos conocidos en la escuela.
Sp caimito kaimitu kaimitu caimito    
    kaingin kaingin roza (agricultura)    
    init kainit calor Ganahan ko sa kainit sa imong gakos. Me gusta el calor de tu abrazo.
Sp inutil inutil kainutil inútil    
    isip kaisipan mente, facultad, comprensión    
    kaka kaka araña Ang mga bata ganahan magdula ug kaka. A los niños les gusta jugar a la araña.
    kabad kakabad rapidez Wala ko kadakop sa alasiwsiw tungod sa kakabad sa iyang lihok. No pude atrapar al saltamontes debido a su rapidez.
    kahuy kakahoyan  bosque Nakakita mi ug bitin sa kakahoyan. Vimos una serpiente en el bosque. 
    kakak kakak cacarear    
Sp calma kalma kakalma serenidad Gimingaw ko sa kakalma sa kabukiran. Añoro la serenidad en las montañas.
    kapuy kakapoy fatiga Nakatulog dayon siya tungod sa kakapoy. Se fue a la cama enseguida con fatiga.
    kakas kakas separar, desarraigar, deshacer    
Sp cacao kakau kakaw cacao    
    kakha kakha rasguño Gikakha sa mga manok ang yuta. Las gallinas arañan el suelo.
    kakha kakha-tuka muy pobre    
    kignat kakignat sobresalto Ang biktima sa pagpanglugos anaa sa estado sa kakignat. La víctima de violación se encontraba en estado de shock /conmoción).
    kinlaw kakinlaw lustre Nindot nga tan-awon ang kakinlaw sa imong buhok. Es agradable mirar el brillo de tu cabello.
    kuha kakuhaan origen, fuente Asa dapit ang kakuhaan sa tubig ilimnon? ¿Dónde está la fuente de agua potable?
    kulang kakulang  carencia, deficiencia Nag-away ang magtiayon tungod sa kakulang sa kwarta. La pareja se pelea por la falta de dinero.
    kulba kakulba miedo    
    kuli kakulian complicación, dificultad, obstáculo Nag-agi man god og daghang kakulian ang gugma namo. Nuestro amor pasó por muchos obstáculos.
    lala kalaa veneno    
    laay kalaay aburrimiento Kalaay sa kinabuhing mag-inusara. El vivir solo es aburrido.
    kalaba kalaba panal, avispero    
Sp calabaza kalabaza kalabasa  calabaza Ang kalabaw motabang sa mga mag-uuma. El carabao ayuda a los campesinos.
    kalabat kalabat alcanzar    
    kalabaw kalabaw carabao    
Sp calavera kalavira kalabera cráneo, calavera    
    kalabkab kalabkab abanicar, soplar    
Sp calabozo kalabuzu kalabusu prisión, calabozo    
    labut kalabutan relación Unsay kalabot nimo ining tawhan.  ¿Cuál es tu relación con esta persona?
    kalag kalag alma, espíritu, fantasma Nobyembre uno ang adlaw sa mga kalag. El 1 de noviembre es el día de las almas viejas.
    lagda kalagdaan  regla, cánones    
    kalagkag kalagkag romper    
    laglag kalaglagan catástrofe    
    lagmit kalagmitan posibilidad walay kalagmitan  
    lagsik kalagsik vigor, animo    
    kalaha kalaha sartén    
    lain kalainan diferencia, contraste    
    laki kalaki habilidad    
    laki kalakihan habilidad especial    
    lala kalala veneno    
    lalim kalalim éxtasis    
    kalam kalam buscar, buscar    
    kalamansi kalamansi lima, cítrico Ang kalamansi mas aslom kay sa lemon. La lima es más ácida que el limón.
Sp calamar kalamar kalamares freír de calamar    
    kalamay kalamay azúcar, azúcar moreno    
    kalamay kalamay un dulce de arroz Lami ang kalamay sa Bohol. La dulce kalamay de Bohol es deliciosa.
    lambigit kalambigitan interesado    
    lambu kalamboan progreso, desarrollo Dako kaayo ug kalamboan ang atong negosyo. Nuestro negocio ha progresado muy bien.
Sp calambre kalambri kalambri calambre    
Sp calamidad kalamidad kalamdad calamidad    
    lampus kalampusan  éxito Nakuha nato ang kalampusan. Tenemos éxito.
    kalan kalan estufa, anafe    
    kal-ang kal-ang brecha    
    langan kalanganan retraso Ang kalangan sa pag-ayo sa karsada nakapasuko sa mga tawo. El retraso de la reparación de la calle ha causado el enojo de la gente.
    langas kalangas aflicción, ruido    
    langit kalangitan paraíso, cielo Ngindot kaayo ang kalangitan. El cielo es maravilloso.
    kalangkalang kalangkalang considerar, estudiar    
    kalap kalap burla, toquetear    
    kalap kalap buscar hierbas medicinales    
    lapas kalapasan infracción Dako kaayo imong kalapsan. Tu infracción es grave.
Sp calafatear kalafatiar kalapati calafatear    
    lapuy kalapoy fatiga Gibati ko ang kalapoy sa akong lawas. Sentí fatiga en mi cuerpo.
    lapuk kalapukan pantano Ang mga bata malingaw sa kalapukan. Los niños disfrutan jugando en el pantano.
    kalas kalas muerte inútil, desperdicio Ang kagubot nga nahitabo sa Israel nikalas ug daghang kinabuhi.;  Libuan ka mga tawo ang nakalas. El motín en Israel costó muchas vidas. ; Se perdieron miles de vidas.
    kalas kalas rastrillo    
    kalasag kalasag defensa    
    lasang kalasangan  bosque Daghan dagkong kahoy sa kalasangan.  Hay un montón de grandes árboles en el bosque.
    kasikas kalasikas susurro    
    kalat kalat tejer de bambú o ratán.    
    kalat kalat dispersión    
    lata kalata podredumbre    
    tawa kalataw-anan gracioso, broma, hilarante Nag-estorya siya ug kalataw-anan nga estorya. Contaba historias divertidas.
    kalatkat kalatkat subir    
    kalatsutsi kalatsutsi (árbol) plumería    
    lawas kalawasan cuerpo Sakit ba ang imong kalawasan? ¿Te duele el cuerpo?
    dawat kalawat sagrada comunión, aceptar Mokalawat ka ba kada Dominggo? ¿Tomas la eucaristía cada domingo?
    kalaw-it kalaw-it gancho, capturar    
    lawud kalawran océanos    
    kalaykay kalaykay desenterrar    
    layu kalayo muy lejos    
    kalayu kalayo  fuego Ang kalayo init kaayo. El fuego está muy caliente.
Sp caldero kaldiru kaldero tetera, caldera Gamita ang mas dako nga kaldero kay daghan ug bisita. Use una tetera más grande para un montón de visitantes.
Sp calendario kalindariu kalendaryo calendario Ang mayor manghatag ug kalendaryo kada tuig. El alcalde nos da un calendario cada año.
    kalhay kalhay seco    
    libang kalibangan servicio Kinahanglan nga pirming limpyo ang atong kalibangan. Siempre debemos mantener la limpieza en nuestro servicio.
    libug kalibgan desconcierto    
    kalihay kalibhay cargar sobre los hombros    
    libu kaliboan miles    
Sp calibre kalibri kalibre calibre    
    libug kalibugan confusión Ang akong gikalibogan kung ngano … No entiendo por qué ...
    libun kalibunan selva Nangita mi ug itlog sa bontog sa kalibunan. Estábamos buscando huevos de codorniz en la selva.
    libut kalibutan  mundo Ang kalibutan usa sa lugar nga nindot puy-an. El mundo es un buen lugar para quedarse.
Sp calidad kalidad kalidad calidad Mas maayo ang kalidad sa kotse nga hinimo sa Japan. Los coche de fabricación japonesa tienen mejor calidad.
Sp calidad kalidad kalidadis varios    
    ligdung kaligdong honestidad, fidelidad    
    ligu kaligoanan  baño Mao kini ang akong kaligoanan. Este es mi baño.
    kalihay kalihay cargar sobre los hombros    
    kalihim  kalihim  secretario/a Siya ang akong kalihim sa opisina. Ella es mi secretaria en la oficina.
    lihuk kalihukan acción Gibantayan nako ang imong kalihukan. Siempre estoy viendo tu acción.
    likay kalikayan evitable, prevenible dili kalikayan inevitable
    likup kalikupan ambiente    
    lima kalim-an cincuenta    
    kalimbagas kalimbagas correr a más no poder    
    limut kalimut  olvidar Kalimti ang mga nangagi. Olvídate de lo pasado.
    kalimutaw  kalimutaw  globo ocular Puti ang iyang kalimutaw. Sus ojos son blancos.
    linaw kalinaw paz Atong ipatigbabaw ang kalinaw. Promoveremos la paz.
    kaling kaling volcar    
    lingaw kalingawan  entretenimiento, diversión Aligre kaayo ang kalingawang kagabii. El entretenimiento de anoche fue muy alegre.
    lipay kalipay  alegría Gikalipay ko ang pag-anhi mo.  Me alegro de que hayas venido.
    kalis kalis aplanar    
    lisang kalisang miedo, pánico, terror Makita ang kalisang sa mga mata sa batang gikidnap. El miedo apareció en los ojos del niño secuestrado.
    lisud kalisdanan  dificultad, desgracia, calamidad Daghan kaayo ug kalisdanan nga iyang naagian sa kinabuhi niya. Pasó por muchas dificultades en su vida.
    kalit  kalit  repentino Ang tanan kalit nga nahilom.  De repente todos se callaron.
    liwat kaliwat descendiente Mestisa ang ilang kaliwat. Su descendiente es de raza mixta.
    kaliyupu kaliyupo petición    
    kalkal kalkal cavar    
Sp calma kalma kalma calma, tranquilo Ang tubig sa dagat kalma kon walay bagyo. El agua de mar está en calma si no hay tifón.
    kalu kalo  sombrero Pagsul-ob ug kalo kay init ang panahon.  Ponte el sombrero para el clima caliente.
    kalug kalog hoz (para siega)    
    luuy kalooy lástima kaluoy sa mga bata pobres niños
    luuy  kalooy  caridad, contribución Ang mga misyonaryo nagtudlo kanila ug mga buhat sa kalooy. Los misioneros les enseñaron obras de caridad.
    kalus kalos sacar agua    
    kalut kalot arañar, cavar Kaluta ang akong likod, katul. Rasca mi espalda, me pica.
Sp calzada kalsada kalsada calle, calzada    
Sp calzo kalsu kalso calzo, cuña    
Sp calzon kalsun kalsones  pantalones Daku ra ang imong kalsones para nako. Tu pantalón es demasiado grande para mí.
    kalu kalu recoger    
    lubi kalubihan cocotal, granja de cocotero Dako kaayo ang akong kalubihan. Mi granja de coco es muy grande.
    lubung kalubnganan cementerio Ang mga patay gilubong sa lubnganan. Los muertos fueron enterrados en un cementerio.
    lugway kalugwayan latitud, laxitud    
    duha kaluha gemelo Ako ug ang akong kaluha dili parehas ug hitsura. Yo y mi gemelo no nos parecemos.
Sp lujo luhu kaluho lujo    
    kalukhu kalukho raspar    
    kalunggu kalunggo verruga    
    kalungkung kalungkong acurrucarse, doblarse Nagkalungkong siya sa katre sa tumang katugnaw. Se acurrucaba en la cama por frío intenso.
    kalupu kalupo envolver    
    kaluskus kaluskos raspar    
    luwas kaluwasan seguridad Atong hunahuna-on ang atong kaluwasan. Vamos a pensar en nuestra seguridad.
    luya kaluya debilidad Ang kaluya sa iyang paglihok makadugay sa iyang trabaho. La debilidad en su acción hace de su trabajo lento.
Sp calle kalyi kalye  calle Lapad ang mga kalsada sa Danao City. Las calles en la ciudad de Danao son amplias.
Sp callo kalyu kalyo calloso, callo    
Sp cama kama kama cama Dako kaayo ang imong kama. Tu cama es muy grande.
    dayag kamadinayganon franqueza    
    bagay kamagayan compatible    
    gulang kamagulangan el mayor hermano    
    tungud kamahinungdanon importancia Kahibalo ka ba kong unsa kamahinungdanon kanang butanga? ¿Entiendes la importancia de esa cosa?
    luuy kamakalolooy miseria, indigente pagkamakalolooy sa mga kabos. la miseria de la gente pobre
    mala kamala  sequía, sequedad Kamala sa yuta panahon sa ting-init. Durante el verano el suelo es seco.
    kamalig kamalig establo    
Sp mandar mandar kamandar mandato, mando    
    kamang kamang gatear, reptar Nakasulay kami ug kamang ilalom sa kamaisan. Hemos tratado de arrastrarnos debajo del campo de maíz.
    manghud kamanghuran el más joven    
    kamau kamao manera Dili ko kamao mogamit sa sanggot. No sé cómo usar la hoz.
    maru kamaro astucia    
    kamas kamas esforzarse    
    sabut kamasinabuton prudencia, discreción    
    tahum kamatahum belleza    
    patay kamatayan la Muerte    
    patay kamatayon  muerte    
    kamatis kamates tomate Lami kaayo ang kamates kung ipares sa bulad. Es bueno tomar tomate con pescado seco.
    kamatis kamatis  tomate hinog nga kamatis; duga sa kamatis; salsa sa kamatis tomate maduro; jugo de tomate; salsa de tomate
    tuud kamatuoran  evidencia, prueba, verdad Kining paninugdang kamatuoran wala mausab Esta verdad básica no cambiaba.
    kalamay kamay  azúcar bruto Mas pula ang kamay kay sa asukal. 'Kamay' es más rojizo que 'asukal'.
    kamay kamay  llamar con la mano Ang parola nagpangamay kanako. El faro me está llamando.
    maya kamaya celebración, felicidad Ang kamaya sa usa ka tawo dili kabayran nga salapi. La felicidad de una persona no se puede comprar con dinero.
    kambat kambat tapar con tejido    
    kambaya kambaya entrecruzado, a cuadros    
Sp cambio kambiu kambiyo cambio    
    kami kami  nosotros (excluye interlocutor) Kami ang estudyante adunay diskwento sa sakyanan de pasahero. Los estudiantes tenemos descuento para el transporte público.
    mingaw kamingaw  soledad Naghilak ko tungod sa akong kamingaw nimo. Estoy llorando por mi añoranza por ti.
    minyu kaminyoon matrimonio Ang kaminyoon dili sayon nga disisyon sa kinabuhi. El matrimonio no es fácil de decidir en la vida.
Sp camisa kamisa kamisa camisa Asul ang kolor sa akong paboritong kamisa. El azul es el color de mi camisa favorita.
Sp camisa kamisa kamisadentro camisa (manga larga) Ganahan mosuot ug kamisadentro ang mga mag-uuma. A los granjeros les gusta usar camisas de manga larga.
Sp camisa kamisa kamiseta camiseta Nindot isuot ang kamiseta panahon sa ting-init. Es agradable llevar camiseta sin mangas durante el verano.
Sp camisin kamisin kamisin camiseta Mas hayahay kung magsul-ob ug kamisin. Es más cómodo llevar camisetas.
    kamkam kamkam toque    
    kamlut kamlot extraer, sacar    
    kamu  kamo  vosotros    
    kamulu kamol entumecimiento    
    kamut  kamot  mano Limpyohe ang imong kamot. Lávate las manos.
Sp camote kamuti kamote  batata, camote Ang kamote nga kolor violet tam-is ug lami. La batata de color violeta es dulce y deliciosa.
Sp camote kamuti kamoteng kahoy  mandioca, yuca Lami sad himuon nga keyk ang kamoteng kahoy. Las tortas hechas de yuca también son deliciosas.
Sp campana kampana kampana  campana Nagtingog ang kampana kada alas syete sa hapon. La campana sonaba a las siete de la tarde.
Sp campaña kampaña kampanya  campaña Dagko kaayo ug nagasto ang mga politiko sa pagkampanya sa miaging piniliay. Los políticos gastaron mucho dinero en la campaña de las últimas elecciones.
    kampi kampe tomar partido     
Sp campeón kampión kampiyon campeón    
Sp campo kampu kampo acampar, campo sundawo sa kampo soldados del campo
    kamras kamras rasguñar    
    kamulu kamulo en medio de Kamulo gyod namong pangaon, pagkapalong sa soga. Las luces se apagaron en medio de la comida.
    kalamunggay kamunggay un árbol Moringa oleifera  Un tipo de árbol, las hojas son comestibles.
    kamut kamut mano Ang atong mga kamot ang pinaka hugaw nga parte sa atong lawas. Nuestras manos son la parte más sucia de nuestro cuerpo.
    muut kamuut humor    
Sp americana amiricana kana americana    
    kana  kana  ese, aquel Kana ang angay nimo nga kolor. Ese color te queda bien.
    kanaas kanaas susurrar    
    kanahan kanahan tonto, entusiasta    
    aku kanako para mi, me Kanang regalo ba para kanako?  ¿Es ese regalo para mí?
Sp canal kanal kanal canal Atong limpyohan ang atong mga kanal, para kung mag-ulan ug kusog dili mag-bara ug mag-baha. Vamos a limpiar nuestro canal para evitar atascos e inundaciones durante las fuertes lluvias.
    amu kanamo para nosotros    
    kaun kan-an comer    
    naug kanaog descender, bajar    
    kanap kanap expandir, extender Nikanap sa tibuok baryo ang dautang balita. La mala noticia se extendió por todo el barrio.
    nasud kanasoran naciones, país Kinahanglan limpyo ang atong kanasoran.  Tenemos que limpiar nuestro país.
    kanat kanat extenderse    
    kita kanato para nosotros, nos Ang kining proyekto para kanatong tanan. Este proyecto es para todos nosotros.
    kanaway kanaway viento oeste, gaviota    
    kanaway kanawayan noroeste    
    kanawkanaw kanawkanaw extenderse     
    kanay kanay penetrar hasta los huesos    
    nayun kanayon narrar, continuar    
    nayun kanayon adyacente    
Sp candado kandadu kandado candado, llave Ang bodega nakakandado ug tulo kabuok dagko sukad kini nakawatan. El almacén tenía tres candados grandes desde el último caso de robo.
Sp candela kandila kandela candela, vela Ang pagpamuhat ug kandela ang iyang bag-ong negosyo. La fabricación de velas es su nuevo negocio.
Sp candidato kandidatu kandidato candidato Daghang mga kandidato sa miaging piniliay. Hubo muchos candidatos en las últimas elecciones.
    kandiis kandies hoyuelo    
    kanding  kanding  cabra Puti ang kolor sa kanding.  El color de la cabra es blanco.
    kandus kandos pala, recoger Nigamit ko ug kandos aron mapino ang yuta. Usé una pala para hacer el suelo fino.
    kang  kang  a, para (nombre propio) Kang kinsa? Para kang Marie. ¿Para quien? Para Maria.
    kang-a kang-a entreabrir, rendija Dihang mikang-a na ang pultahan, milili ko ngadto sa sulod. Cuando la puerta se abrió ligeramente, atisbé a la habitación.
    ngitngit kangitngit oscuridad Mahadlok ko sa kangitngit. Tengo miedo a la oscuridad.
    kangu kango sacudir    
    kanhi  kanhi  anterior, pasado, antes Ang akong kanhi nga estudyante usa na ka malampusong abugado. Un antiguo alumno mío ya se ha hecho abogado exitoso.
    kanhi kanhiay anterior, pasado, antes Sa kanhiay nga panahon, may duha ka … Había una vez, una pareja ...
    kani kani esto  =kini Para kang kinsa kani?  ¿Para quien es esto?
    kaniadtu  kaniadto  antes Kaniadto naguol ang mga tawo kay gamay ra ang tubig.  Antes la gente sufría de escasez de agua.
    nihit kanihit  falta, escasez, deficiencia Ang kanihit sa abot sa bugas humay maoy hinungdan sa pagmahal karon sa presyo. La escasa cosecha de arroz es la causa del alto precio actual.
    nila kanila los Para kanila ang tanan nakong gibuhat. He hecho todo para ellos.
    nimu kanimo ti Kining gidala nako nga mga prutas para kanimo. Estas frutas que he traído son para ti.
    ninyu kaninyo vosotros    
    kanit kanit uno tras otro Mikanit ang mga dugoong hitabo. Los acontecimientos sangrientos se suceden uno tras otro.
    niya kaniya lo/la Nahigugma pa gihapon ko kaniya. Aún así la amo.
    kanlat kanlat arrancar    
Sp americano amiricanu kano americano/a Kano ang pamanhunon ni Maria.  El prometido de María es americano.
    kaun kan-on comida, arroz cocido Dili usikan ang kan-on. No debemos desperdiciar la comida.
    kansa kansa de quien, de que Nitubo kini ug nahimong usa ka maanindot nga kahoy kansang mga malabalahibong dahon nagkawaykaway sa hinuyuhoy sa hangin. Ha crecido hasta convertirse en un hermoso árbol cuyas hojas plumosas agitan con la brisa.
Sp cantar kantar kanta  cantar, canción Nikanta kami hangtod tungang gabii.  Estuvimos cantando hasta medianoche.
Sp cantaleta kantalita kantalita sátira, burlona Usa ka kantalita ang gihimo sa manunulat. La escritora hizo una sátira.
Sp cantina kantina kantena cantina    
Sp cantidad kantidad kantidad  cantidad Mahal ang kantidad anang butanga.  El precio de ese artículo es caro.
Ch canton kantun kanton Canton    
    unum kan-uman sesenta Nipahuway siya sa iyang trabaho pag-edad niya ug kan-uman ug lima. Se retiró de su trabajo a la edad de sesenta y cinco años.
    punay kanunay  siempre Kanunay siyang naghilak.  Ella siempre estaba llorando.
    anus-a kanus-a  cuando Kanus-a ka mobalik sa Sugbo.  ¿Cuándo volverás a la ciudad de Cebú?
    kaun kaon  comer Mikaon ko ug paniudto.  Yo tomé el almuerzo
Sp capa kapa kapa capa    
    kapal kapa cubrir    
    ingun kapaingnan persona confiable Walay kapaingnan ang akong kinabuhi. No puedo contar con nadie en mi vida.
    pait kapait amargura    
    kapakapa kapakapa aletear    
    pakyas kapakyasan fracaso, desglose    
    palad kapalaran destino Ang pag-adto sa laing nasod ni Ana mao gyod ang iyang kapalaran.  La suerte se ha puesto a su favor después de que ella se trasladó a otro país.
    aku kapangakohan responsabilidad    
    anud kapanganoran nubes, cielo, firmamento Hayag kaayo karong adlawa ang kapanganoran. Hoy el cielo está muy brillante.
    kuha kapanguhaan recurso    
    parang kaparang rival, enemigo/a Lig-on ang akong kaparang sa pulitika. Mi rival político es fuerte.
Sp parejo parihu kapareho semejanza daghan ug kapareho  
    pari kaparian clero, sacerdote    
Sp par par kaparis pareja, compañero way-kaparis incomparable
    parut kaparutan derrota completa Ang mayor wala makadawat sa iyang kaparutan sa niaging eleksyon. El alcalde no puede aceptar su derrota en las últimas elecciones.
Sp pariente paryinti kaparyentehan pariente Ang mga nanambong sa lubong sa akong tatay daghan ug halos kaparyentehan. Los asistentes al funeral de mi padre son abundantes y casi parientes.
    sagad kapasagdan despreciable Angay ra natong kapasagdan ang mga estorya nga dili importante. Es mejor dejar en paz historias sin importancia.
    sikad kapasikaran base, causa, motivo Walay igong kapasikaran ang imong mga reklamo. No tienes bases suficientes para tus quejas.
    upat kap-atan cuarenta Nakadungog ka na ba sa estorya bahin ni Alibaba ug ang kap-atan ka mga tulisan. ¿Has oído la historia de Ali Baba y los cuarenta ladrones?
Sp capataz kapataz kapatas jefe, capataz Istrikto kaayo ang ilang kapatas. Su capataz es muy estricto.
    kapay kapay aleta Kanang mga isdaa dagko ug kapay. Esos peces tienen grandes aletas.
    kapayas kapayas  papaya saging, kapayas, mangga, pinya  plátano, papaya, mango, piña
    kapay kapaykapay aletear    
Sp café kape kape café Init pa ang kape.  El café aún está caliente.
    pilu kapid-an múltiple    
    pig-ut kapig-ot severidad, rigor Kapig-ot ang natagamtaman sa mga tawo karong panahona. Las personas hoy en día están experimentando la austeridad en sus vidas.
Sp café kape kapihon marrón Kapihon ang kolor sa akong karsones. Mis pantalones son de color marrón.
    pikas kapikas pareja, consorte, esposo/a Mapinanggaon kaayo ang akong kapikas sa kinabuhi. Mi pareja en la vida es muy cariñosa.
    pildi kapildihan pérdida, derrota Kadaogan ug kapildihan depende sa swerte.  La victoria o la derrota es cuestión de suerte.
Sp capilla kapilla kapilya  capilla Nindot kaayo ang kapilya nga gihimo kini sa marmol nga bato. Esta capilla fabricada de mármol es muy bonita.
    kapin kapin más, añadir a, exceso kapin sa  además
    piut kapiot estrechez, dilema    
    piskay kapiskay vigor Ang mga mandudula sa dula nga football kapiskay nila molihok. Los jugadores de juego de fútbol se mueven enérgicamente.
Sp fiesta pista kapistahan fiesta, vacaciones Ang kapistahan sa among lugar puno ug kalingawan. La fiesta en nuestro lugar está llena de diversión.
    pita kapitaan pantano, pantanoso Gustong maglangoy-langoy sa kapitaan ang mga itik. A los patos les encanta nadar en las marismas.
Sp capitalismo kapitalismu kapitalismo capitalismo Supak ang ubang mamumuo sa kapitalismo. Algunos sectores laborales están en contra del capitalismo.
Sp capitan kapitan kapitan capitán Kapitan sa barko ang iyang bana. Su marido es capitán de barco.
    pitu kapitoan setenta Namatay ang akong lola sa edad nga kapitoan. Mi abuela se murió a los setenta años.
Sp capitolio kapituliu kapitolyo capitolio Ang akong tiya nagtrabaho sa kapitolyo. Mi tía trabaja en el edificio del capitolio.
    pit-us kapit-os escasez, deficiencia Ang kapit-os sa pagpuyo sa baryo ang nakapa-aghat sa mga tawo pagpatrabaho sa siyudad. La escasez en sus medios de vida en el barrio compele a la gente a trabajar en la ciudad.
    piyal kapiyalan confiable Kanang tawhana puwede siyang kapiyalan sa mga importante nga butang nga ipatago. Esa persona es confiable para ocultar algo importante.
    kapkap kapkap a tientas, tentar, cachear    
    kaplag kaplag descubrir, encontrar Nakaplagan niya ang tambal sa bag-ong sakit. Descubrió la cura para la nueva enfermedad.
    palag kaplag descubrir Ang mga bata nakakaplag ug karaan nga bomba samtang sila nagdula-dula. Los niños descubrieron una bomba vieja mientras jugaban.
Sp pobre pubri kapobre pobre Ang kapobre dili babag aron molampos ang usa ka tawo. La pobreza no es un obstáculo para el éxito.
En police pulis kapolisan policía Usa ka kapolisan nakadakop sa esnatser nga nang-esnat ug kuwentas sa babaye. Un policía atrapó a un ladrón que había robado un collar de una dama.
    puut kapootan odio, furia    
Sp formal purmal kapormal  formal Kapormal sa imong gisul-ob nga sinina. Llevas un vestido formal.
    kaput kapot agarrar  Hugot ang akong pagkapot sa sanga sa kahoy aron dili ko mahulog. Me aferré con fuerza a la rama del árbol para no caerme.
    kapuy kapoy  fatiga cansada Kapoy ka sa miaging gabii?  ¿Estabas cansado anoche?
    kapri Kapre Kapre Si Kapre usa ka higante sa kabukiran kanunay'ng gauban ang tabako sa iyang baba. Kapre es un gigante que vive en una montaña y siempre tiene tabaco en la boca.
Sp capricho kaprikhu kapritso capricho Dili nako uyonan ang imong mga kapritso. No estoy de acuerdo con tus caprichos.
Sp capsula kapsula kapsula cápsula Mas sayon imnon ang tambal nga anaa sa kapsula. Es más fácil tomar el medicamento en cápsula.
    kaput kaptanan asa, pomo    
    pugung kapugngan evitable, controlable    
    pugung kapugngi controlar Wala ko kapugngi ang pagtubod sa akong mga luha. No pude evitar que mis lágrimas brotaran.
    puli kapulihay intervalo sa kapulihay con el tiempo
En police pulis kapulisan policía, fuerza pública    
    pulung kapulongan vocabulario Daghan siya ug nakat-unan nga mga kapulongan. Ella aprendió muchas palabras.
    punay kapunay persistente    
    punduk kapundokan reunión, grupos Sa bisan unsa nga kapundokan adunay mga pangulo. En cada reunión siempre hay un líder.
    pungut kapungut furia, enojo Puno sa kapungot ang iyang kasingkasing. Su corazón está lleno de furia.
    punung kapunungan  organización, asociación Kinahanglan motabang ang tanan sa kapunongan. Todos los miembros necesitan cooperar con la asociación.
    puul kapuol aburrimiento    
    pulu kapupud-an todo el país, archipiélago    
    pulus kapuslan útil, utilidad Kapuslan lang gihapon nato ang mga basiyong lata. Las latas vacías todavía son útiles para nosotros.
    puya kapuya infancia    
    puyu kapuyo compañero de vida Kinsa imong kapuyo?  ¿Con quién vives?
    kapyut kapyot agarrarse    
    daan karaan  antiguo Karaan na kaayo ang among gipuy-an nga balay. La casa donde vivimos ya es muy vieja.
    karamusing karamusing tumulto    
    karas karas rastrillo Human sa pagdaro sa uma isunod ang pagkaras. Después de arar el campo, seguirá el allanamiento con rastrillo.
    karat karat sonido desagradable Nagkarat ang akong tutonlan tungod sa sip-on. Tengo una garganta áspera debido a un resfriado.
    karatil karatil correr, rápido, abalanzarse mikaratil og dagan corre rápido
Sp caratula karatula karatula tablón de anuncios, cartelera    
Sp carbon karbun karbon carbón Nanginahanglan ko ug karbon nga papel. Necesito un papel carbón.
Sp carbonato karbunatu karbonato carbonato Kon magluto ug testado,butangan ug karbonato aron makagumkom. Cuando cocines unas galletas, agrega carbonato sódico para que queden crujientes.
Ta carenderia karenderia karenderya comedor Mas barato ang pagkaon sa karendirya. Los alimentos en un comedor son más baratos.
Sp cariño kariñu karenyo cariño, amor, romance    
Sp carrera karira karera carrera, competición Naglumba ang kuneho ug bao. El conejo y la tortuga tenían una raza.
Sp carrera karira karera  carrera, curriculum Maayo ang iyang karera isip artista. Ella tiene una buena carrera como actriz.
Sp carrete kariti karete carrete Ang karete sa among makina sa panahi taya na. El carrete en nuestra máquina de coser está oxidado.
Sp carretilla karitilya karetilya carretilla Giayo ni Max ang karetilya. Max arregló la carretilla.
Sp carga karga karga  carga, equipaje Bug-at ang karga.  La carga es pesada.
Sp cargada kargada kargada cargar Dako ang akong nabayran sa akong mga kargada. Pagué una gran cantidad por mi carga.
Sp cargador kargadur kargador porteador, cargador Daghan ug kargador sa pier. Hay muchos porteadores en el muelle.
Sp cargamento kargamintu kargamento carga    
Sp rival ribal karibal rival    
Sp caridad karidad karidad  caridad Usa ka maayung mithi ang karidad. La caridad es una buena virtud.
Sp cariño kariñu karinyo amor    
Sp carreton karitun kariton  carretón    
Sp caramelo karamilu karmilitos  caramelo Tam-is ang karmilitos. El caramelo es dulce.
Sp carnaval karnaval karnabal carnaval    
Sp carne karni karne  carne Kinahanglan kang mokaon ug utanon dili lang kay karne.  Necesitas comer verduras no solo carne.
Sp carnero karniru karnero carnero, oveja Nawala ang akong paborito nga karnero. Perdí mi oveja favorita.
Sp carro karru karo carro Giguyod sa baka ang karo. El carabao tiró del carro.
Sp carromato karumatu karomata carro, camión Ang among ani gibutang sa karomata. Ponemos nuestra cosecha dentro del camión.
    karun karon  ahora Karong adlawa; karong gabii; karon dayon;  Mahal ang bugas karong panahona.  hoy; esta noche; ahora mismo; El arroz es caro en estos días.
En carrot karut karot zanahoria Karots ang kan-onon sa rabit.  La zanahoria es un alimento de conejo.
Sp calzada kalsada karsada  calle, calzada Dili magpatunga sa karsada.  No te quedes en medio de la calle.
Sp carcel karkil karsel cárcel, prisión    
Sp calzon kalsun karsones  pantalones Gusto ko mosuot ug asul nag karsones. Me gusta llevar un pantalón azul.
Sp calzoncillos kalsunkilyu karsonsilyo calzoncillos Dili gusto mosuot ug karsonsilyo ang akong igsoon nga lalaki. A mi hermano no le gusta usar calzoncillos.
Sp cartero kartiru kartero cartero Giwala sa kartero ang akong mga sulat. El cartero perdió mis cartas.
Sp cartilla kartilya kartilya cartilla    
? kartiyu kartiyu kartiyo resolver    
Sp carton kartun karton cartón Gitawag kini silag mga carton girls kay karton ray gamiton aron ilang ihapin sa yuta samtang molingaw sa  lalake.  Las niñas se llamaban "niñas de cartón", porque colocaban los cartones en el suelo cuando disfrutaban con los niños.
    usa kas-a una vez    
    saba kasaba  reprimenda, ruido, molestia Di makakuha ug kwarta ang makalilimos tungod sa labihang kasaba. Un mendigo demasiado ruidoso no puede ganar mucho.
    sabut kasabutan compacto, acuerdo Sa wala pa ang ilang kasal, naghimo ug kasabutan ang managhigugmaay. Antes de su boda, la pareja hizo un acuerdo prenupcial.
Sp casado kasadu kasado casado    
    kasar kasado apuesta     
    salup kasadpan  oeste Naa sa kasadpan nga parte sa among eskuylahan ang barangay hall. Está el salón de barangay en el lado oeste de nuestra escuela.
    sadya kasadya placer, gozo Puno sa kasadya ang among bakasyon. Nuestras vacaciones estuvieron llenas de diversión.
    kasag kasag  cangrejo Nitago ang kasag luyo sa bato. El cangrejo se escondió detrás de la roca.
    sagad kasagaran casi, siempre, mayormente sa kasagaran generalmente
    sagbut kasagbutan  campo, prado, herbazal Nagduwa ang mga bata sa kasagbutan.  Los niños jugaban en el campo.
    sakit kasakit  dolor    
Sp casar kasar kasal  matrimonio, boda Nag-ipon sila bisan dili kasal.  Están viviendo juntos aunque no se han casados.
    sala kasal-anan crimen, culpa Kinahanglan imong bayran ang imong mga kasal-anan. Tienes que pagar por los crímenes que has cometido.
    salig kasaligan confiable Ang mga tabi-tabi dili kasaligang tinubdan sa impormasyon. Un rumor no es una fuente confiable de información.
    samuk kasamok  lío, problema,  Ato nang hunongon kining kasamok. Vamos a detener todo este lío.
    samtang kasamtangan temporal, eventualmente Kasamtangan naggipreso ang suspetsado. Eventualmente el sospechoso es detenido en prisión.
    sandurut kasandurot persona íntima Ang pamilya ra ni Jasmine ang akong kasandurot. La familia de Jasmine está muy cerca de mí.
    sangga kasangga amigo cercano Kanunay mi nga mag-uban sa akong mga kasangga. Somos amigas íntimas, siempre vamos juntas.
    sangka kasangka competidor, oponente Lig-on kaayo ang akong kasangka. Mi oponente es muy fuerte.
    sangkap kasangkapan instrumento Nawala ang akong kagamitan sa pamanday. Perdí mis herramientas de carpintería.
Sp sanear   sani kasanihan saneamiento Atong kanunayon ang kasanihan sa atong kasilyas. Siempre debemos mantener el saneamiento en nuestros lavabos.
Sp casar kasar kasar matrimonio    
    kasar kasar apostar    
    sarang kasarang capacidad, calificación Adunay koy kasarang aron madawat sa trabaho. Tengo la capacidad para aceptar el trabajo.
    sarang kasarangan  medio, moderado Kasarangan ra ang gidak-on sa ilang balay. Su casa tiene tamaño moderado.
    saulug kasaulogan celebración Unsay kasaulogan? Birthday!  ¿Qué tipo de celebración es?  ¡Cumpleaños!
    saya kasaya alegría Puno ang among kasaya panahon sa pasko. Estamos llenos de alegría durante la temporada navideña.
    sayun kasayon facilidad Dili sab ko makatugot nga mamatay sa dakong kasayon. No puedo dejar que me mates tan fácilmente.
    sayup kasaypanun error, falta, pecado Pasayloa ko sa akong kasaypanun. Perdóneme mi pecado.
    saysay kasaysayan historia Intresado ko nga makahibalo sa kasaysayan  sa inyong nasod. Estoy interesado en aprender sobre la historia de su país.
    sayud kasayuran aviso, información Nakadawat ko kasayuran gikan sa bangko. He recibido un aviso del banco.
Sp cacerola kakirula kaserola cazuela, cacerola    
    sibut kasibot entusiasmo    
Sp seguro siguru kasiguruhan garantía, seguridad Wala koy nadawat nga kasiguruhan para sa akong napalit nga freezer. No recibí la garantía del congelador que compré.
    kasikas kasikas susurro Nadungog nako ang kasikas gikan sa kusina. Escuché el susurro de la cocina.
    sikbit kasikbit vecino Among kasikbit ang mga bag-ong magtiayon. Los recién casados ​​son nuestros vecinos.
    silag kasilag enfado, rencor, malicia Kalimti ang kasilag nga anaa sa imong kasingkasing. Olvida la ira dentro de tu corazón.
    kasili kasili anguila Mahiligon mokaon ug kasili si Lolo Karyo. A abuelo Karyo le gusta mucho comer anguila.
Sp casilla kasilla kasilyas  servicio Kanunay nga limpyo ang among kasilyas. Nuestro servicio está siempre limpio.
    sina kasina envidia, celos Ayaw kasina niya.  No lo envidies.
    saad kasinaaray intercambiar promesas    
    sinati kasinatian  habilidad, experiencia makalilisang nga kasinatian  experiencia horrible
    kasing kasing trompo    
    kasingkasing kasingkasing  corazón Namatay siya tungod sa atake sa kasingkasing. Murió de un ataque al corazón.
    sipsip kasipsip adulación Gikapoy ko paminaw sa iyang kasipsip. Estoy harto de escuchar sus halagos.
    siyam kasiyaman noventa Ang akong lolo nag-edad na ug kasiyaman ug duha. Mi abuelo ha cumplido noventa y dos años.
    kaskas kaskas rasguñar, rasguear, esforzarse Kaskasa ang sista kay mosayaw ko. Toca la guitarra que yo baile.
Sp casco kasku kasko cáscara, casco    
Sp casar kasar kaslonon prometido Naghinam-hinam na ang kaslunon sa umaabot nilang kasal. La pareja prometida estaba impaciente esperando a su boda.
Sp casar kasar kaslonong babae novia Nindot kaayo nga tan-awon ang kaslonon nga babaye sa iyang sinina pangkasal. La novia se ve maravillosa en su vestido de novia.
Sp casar kasar kaslonong lalaki novio Gikulbaan ang kaslonon nga lalaki sa wala pa magsugod ang kasal. El novio que esperaba la boda comienza con su corazón palpitante.
Sp casar kasar kaslunon prometidos    
Sp caso kasu kaso  caso Ang artista nipasaka ug kaso nga libelo batok sa manunulat. La actriz presentó una demanda por difamación contra el escritor.
En cashew kasuy kasoy anacardo    
Sp caspa kaspa kaspa caspa    
Sp castigo kastigu kastigo  castigar Gikastigo na ko.; Mikastigo ko sa bata kay nakasara.  Ya fui castigado. ; Castigué al niño por su error.
Sp castillo kastilyu kastilyo castillo Gusto ko nga motan-aw sa mga kastilyo sa Germany. Quiero ver los castillos de Alemania.
    subu kasub-anan desgracia, dolor Wala koy laing mahimo niya kundili ang pagduyog sa iyang kasub-anan. No podía hacer nada más que solo escuchar su dolor.
    subu kasubo pena, lamento Anaa sa kasub-anan ang tibuok pamilya. Toda la familia estaba en pena.
    sugid kasugiran folklore, leyenda, historia Mao na ang kasugiran sa Lungsod sa Dalaguete. Esa es la leyenda del pueblo de Dalaguete.
    suka kasukaon náusea Kasukaon ko kon mosakay ug barko. Me siento con náuseas cuando viajo en un barco.
    suku kasuko enfado    
    sulay kasulayan prueba Akong nalabwan ang mga kasulayan sa kinabuhi. He superado muchas pruebas en la vida.
    sulbad kasulbaran solución    
    sulti kasulti compañero para hablar Akong gikasulti ang imong doktor. He hablado con tu médico.
    sumad kasumaran aniversario, cumpleaños Among gisaulog ang kasumaran sa ilang kasal. Hemos celebrado su aniversario de bodas.
    sumu kasumo monotonía, aburrimiento Bation ko ang kasumo kon ako mag-inusara. Siento aburrimiento cuando estoy solo.
Sp soldado sundalu kasundalohan ejército Gibisita sa president ang mga kasundaluhan sa Cotabato. El presidente visitó el ejército en Cotabato.
    suud kasuod intimidad, cercanía    
    kasway kasway miembros    
    taas kataas altura Unsa kataas ang tikod sa imong sapatos? ¿Qué tan altos son los tacones de tus zapatos?
    tabang katabang ayudante Dugay na nga nagserbisyo namo ang among katabang. Nuestra ayudante nos ha servido durante mucho tiempo.
    katag katag esparcir Ang mga tsinelas nagkatag gawas sa balay. Las zapatillas estaban dispersas fuera de la casa.
    tagbaw katagbawan satisfacción    
    taha kataha timidez    
    taha katahaan mandamás    
    tahap katahap sospecha    
    tahud katahoran saludo, respeto, cortesía Ang pag-amen sa mga katigulangan usa ka katahuran. Tomar las manos de ancianos en su frente es un signo de respeto.
    tahum katahum belleza Ganahan ko sa katahom sa mga babaye sa Asia. Me gusta la belleza de la mujer asiática.
    takdu katakdo precisión, exactitud Atong bantayan ang katakdo sa atong mga gisugod. Debemos comprobar la exactitud de nuestras medidas.
    takus katakus calidad, capacidad Aduna siyay igong katakus pagdawat sa trabaho. Ella tiene suficiente capacidad para aceptar el trabajo.
    tagam katalagman  calamidad Ang bagyong Nitang usa ka dakong katalagman dinhi sa Bohol.  El tifón Nitang fue una gran calamidad aquí en Bohol.
    katap katap expandirse Nikatap sa panimalay ang sakit nga bayook. Las paperas se extienden por toda la casa.
    tapad katapad compañero de asiento Ang akong katapad nga lalaki sa bus gwapo kaayo. El chico que se sentó a mi lado en el autobús era muy guapo.
    tapus katapusan  último, eventualmente, fin Sa katapusan ikaw mahiamgo nga sayop ang imong gipili. Finalmente, se dará cuenta de que su selección ha sido incorrecta.
    taruk katarokan fundamento    
    tarung katarong equidad, justicia Adunay katarong sa pagbahin sa yuta ni ilang Lolo. Distribuyeron las tierras de su abuelo con equidad.
    tarung katarungan razón, justicia Bisan sa tanan nga katarungan Aun con cualquier razón
    tarung katarunganon razonable Makatarunganon nga paagi ang iyang pagdisiplina sa anak. Él disciplina a su hijo de una manera razonable.
    taslak kataslak indolencia, pereza, miedo Tungod sa iyang kataslakan nawad-an siya ug trabaho. Debido a su pereza perdió su trabajo.
    kataw kataw sirena Nakakita na ba ka ug kataw sa dagat? ¿Has visto una sirena en el mar?
    tawa katawa  reír, risa Mikatawa sila.; Ayaw katawa sa sayop sa uban. Ellos rieron. ; No te rías de los errores de los demás.
    tawa kataw-anan gracioso, broma, hilarante    
    tawu katawhan gente, humano Moderno na ang mga katawhan karon, mao nanglisud na kaayo ang pang-ekonomiya.  Hoy en día, las vidas de las personas moderadas son muy duras económicamente.
    katay katay expandirse Ang iyang hangga nikatay hangtod sa iyang liog. Su varicela se extiende hasta su cuello.
    tibuuk katibuk-an resumen    
    tig-a katig-a dureza    
    tigayun katigayunan  riqueza, fortuna, propiedades Gihatagan sila ug katigayunan sa ilang mga ginikanan. Sus padres les dieron riqueza.
    tigsun katigson dureza    
    tigum katiguman reunión, asamblea Adunay katiguman para sa mga batan-on sa plasa. Hay una reunión para los jóvenes en la plaza.
    gulang katiguwangan antepasados    
    tingub katilingban sociedad, comunidad Ang mensahe sa pari mahitungod sa mga pamilya sa atong katilingban. El mensaje del sacerdote es sobre las familias en nuestra sociedad.
    timbang katimbang ayudante asistente    
    timbang katimbangan proporción Unsay katimbangan sa mga lalaki sa mga babaye? ¿Cuánta es la proporción de niños a niñas?
    tin-aw katin-awan aclaración, explicación Wala ko kasabot sa imong gisulti, taga-i ko ug katin-awan. No entendí lo que dijiste, dame una explicación.
    tingala katingad-an raro Nadungog namo ang katingad-an nga tingog kagabii. Anoche escuchamos un ruido extraño.
    tingala katingala asombro, admiración Dako kaayo ang akong katingala sa iyang gipakita nga talento. Estaba muy sorprendido con el talento que había demostrado.
    tingala katingalahan maravilla, misterioso Ang kahumayan sa Banawe usa ka katingalahang lugar sa Pilipinas. Banaue Rice Terrace es uno de los lugares maravillosos de Filipinas.
    tingub katingbanan resumen, agregación    
    tingub katinguban fusión Ilang giplano ang katinguban sa ilang negosyo. Planearon la fusión de su negocio.
    tinu katinoan prueba, evidencia    
    tuud katinuud exactitud Nangutana sila mahitungod sa katinuod sa balita. Preguntaron por la exactitud de la noticia.
    tipun katipon compañero (de casa)    
    titik katitikan literatura Inila siya nga magsusulat sa katitikang bisaya. Es un escritor destacado de literatura en Visaya.
    titik katitikanon literario    
    katkat katkat trepar Palihug sultii ang bata nga dili mokatkat sa kahoy. Por favor, diga al niño que no suba al árbol.
    tulu katloan  treinta Katloan ka mga estudyante ang nikuyog sa biyahe. Treinta alumnos participaron en el viaje.
    katul katol tener un picor Katol ang pinaakan sa lamok. Tiene un picor cuando es picado por mosquitos.
Sp catolico katuliku Katoliko católico/a Ang mga katoliko mosimba kada Dominggo. Los católicos van a la iglesia todos los domingos.
    katul katolkatol erupción Aduna siyay mga katol-katol sa panit. Tiene erupciones en la piel.
    tulu katoloan treinta    
    tuun kat-on aprender, alcanzar Gusto kong makakat-on ug senyas nga lengwahe. Quiero aprender el lenguaje de señas.
Sp catorce katurki katorse catorce Nakauyab na ko sa edad nga katorse. Ya tengo novio a los catorce años.
Sp catre katri katre  cama, catre Wala ko maanad nga matulog sa katre. No estoy acostumbrado a dormir en una cama.
Sp castilla kastilya katsila español    
    tubig katubigan submarino Dili lang kay isda anaa sa katubigan.  No solo los peces viven en el agua.
    tugbang katugbangan contrario    
    tulug katugon soñoliento    
    tugut katugot permiso Dili ko katugot mawala ka.  No te permito que te vayas.
    tugyan katugyan devoción, rendición, confianza Gikatugyan ko na sa Ginoo ang akong kaluwasan. He confiado mi salvación al Señor.
    tuig katuigan año Pila ka katuig nga nagpaabot niya? ¿Cuántos años llevas esperándole?
    tukma katukma exactitud Ang imong tubag sa pangutana kinahanglan nga katukma pod sa akong tubag. Tu respuesta a la pregunta debe coincidir con mi respuesta.
    tukud katukuran estructura Ang katukuran anang bilding lig-on. La estructura de ese edificio es fuerte.
    katul katul repelente contra los mosquitos Ang Katul usa ka brand name sa mosquito repellent. Katul es una marca de repelente de mosquitos.
    tulug katulganan cama, dormitorio    
    tulug katulgon somnoliento Katulogon ko samtang nagtan-aw ug telebisyon. Sentí sueño mientras miraba televisión.
    tulin katulin rapidez Katulin pod nimong mosulat! ¡Qué rápido escribes!
    tuman katumanan logro, realización Ikaw ang katumanan sa akong mga pag-ampo. Eres la realización de mis oraciones.
    tumbas katumbas igual Ang usa ka adlaw nga dili ko makita ka katumbas sa usa ka bulan.  Un día que no puedo verte es igual a un mes.
    tunga katunga mitad Ang katunga sa bayranan sa giinom nato bayaran nako. La mitad de nuestra cuenta de beber, la pagaré.
    tungud katungdanan obligación, deber Katungdanan nimo ang pagbuhi sa imong anak.  Es tu deber criar a tus hijos.
    tungug katunggan manglar Anha mangitlog sa katunggan ang mga isda. Los manglares son zonas de incubación de peces.
    tungud katungud derecho, privilegio Ang mga bata naay katongod mokuha ug edukasiyon.  Los niños tienen derecho a recibir educación.
    tupad katupad  acompañante Ang akong katupad ug lingkod nga babaye humot kaayo. La mujer sentada a mi lado tenía un muy buen olor.
    tuyu katuyoan intención Dili nako katuyoan nga pasakitan ka. No era mi intención lastimarte.
    uban kauban  compañero Kinsa ang imong kauban sa pagtan-aw ug konsiyerto. ¿Quién es tu acompañante cuando vas a ver un concierto?
    uban kaubanan asociación Ang among kaubanan nagpili ug bag-ong mga opisyales. Nuestra asociación ha elegido nuevos oficiales.
    ubay kaubay paralelo    
    kaug kaug activo, animado Kaug kaayo ning bataa. Este niño es muy activo.
    uga kauga sequía Maguol ang mga mag-uuma tungod sa umaabot nga kauga. Los agricultores se verán afectados por la sequía que se avecina.
    ugaling kaugalingon  propio, mismo kaugalingong kabubut-on  por voluntad propia
    ugat kaugatan vasos sanguíneos    
    ugma kaugmaon  futuro Ayaw hunahunaa ang karon, hunahunaa imong kaugmaon.  No pienses en momento actual sino en el futuro.
    ugmad kaugmaran desarrollo    
    uhaw kauhaw sed, ansia    
    ulag kaulag lujuria    
    ulaw kaulaw vergüenza Nakahilak siya tungod sa kaulaw. Ella lloró por vergüenza.
    ulaw kaulawan escándalo Gihatagan nako'g kaulawan ang babaye. He humillado a la mujer.
    ulay kaulay pureza, castidad Ang imong kaulay maoy imong gasa sa imong bana. Tu castidad es tu regalo para tu esposo.
    ulu kaulohan  metrópoli, capital Unsa ang kaulohan sa Bohol? ¿Cuál es la capital de Bohol?
    umug kaumog humedad    
    unum kaunuman sesenta    
    unud kaunuran tejido, muscular Sakit ang mga kaunoran sa akong lawas. Me duelen los músculos.
    usa kausa una vez Atong saulogon ang atong adlaw nga natawhan kausa sa usa ka tuig. Celebramos nuestro cumpleaños una vez al año.
    usab kausaban cambio, enmienda Daku kaayo ang imong kausaban. Has cambiado mucho.
    usa kausahan combinación, fusión Ang kausahan sa puti ug pula rosa. La combinación de blanco y rojo es rosa.
    utuk kautokan genio Talagsaon kaayo ang kautokan pero di talagsaon ang kautokang bata. Un genio es raro, pero un niño talentoso no es tan raro.
    uyuk kauyokan central, principal    
    uyun kauyon  acordar  Nagkauyon ang akong mga ginikanan nga paeskwelahan ko.  Mis padres estuvieron de acuerdo en dejarme ir a la escuela.
    uyun kauyunan  acuerdo, armonía Ang kauyonan mao nga ang tagsa-tagsa ka membro mobayad ug tag singkwenta pesos.  El acuerdo fue que cada miembro pagara 50 pesos individualmente.
    wala kawad-on falta Nag-away ang magtiayon tungod sa kawad-on sa kuwarta. La pareja se peleó por falta de dinero.
    walu kawalohan ochenta Sobra sa kawalohan ang mga bisita nga motambong sa iyang kasal. Más de ochenta personas asistirán a su boda.
    wanang kawanangan el espacio    
    kawani kawane empleado  Ang mga kawani sa gobyerno nakadawat ug umento sa ilang suholan. Los empleados del gobierno recibieron un aumento en su salario.
    kawang kawang inútil, vacío, vano, lámina Kawang ang tanang paningkamot sa imong mga ginikanan kay wala ka mohuman sa imong pag-eskwela. Todos los sacrificios de tus padres fueron en vano porque no terminaste tu educación.
    kawang kawang inútil, fallar, decepcionar Dili ko kawangun ang imong kinahanglan. Nunca te fallaré cuando me necesites.
    kawas kawas desembarcar    
    kawat kawat  robar Ikaw ang nagkawat sa bag nianang babaye? ¿Robaste la bolsa de esa dama?
    kawat kawatan ladrón Nadakpan sa mga pulis ang kawatan. Los policías capturaron al ladrón.
    kawayan kawayan bambú Bugnaw tan-awon ang bongbong nga kawayan.  La pared de bambú se ve fresca.
    kaway kawaykaway balancearse, agitarse Ang mga dahon nagkawaykaway sa huyuhoy. Las hojas se agitan en la brisa.
    duha kawhaan veinte Kawhaan ka mga empleyado ang gitagaan ug promosyon. Veinte empleados recibieron la promoción.
    kawhat kawhat alcanzar, alagarse    
    kawil kawil colgar, marbete    
    wili kawili nostalgia, añoranza    
    kawil kawilkawil colgar    
    kawit kawit  recipiente de agua de bambú    
    kalut kawot arañar, cavar    
    kamras kawras rasguñar    
Sp causa kausa kawsa motivo, causa, acusar    
    kay kay porque Naghilak si Joy kay nawala iyang pitaka. Joy lloró porque ha perdido su billetera.
    kay kay sa que Mas dako ilang balay kay sa amoa. Su casa es más grande que la nuestra.
    kaya kaya oso, tolerancia Dili nako kaya mawala ka. No puedo soportar perderte.
    kayab kayab agitar    
    kayab kayabkayab agitarse, aletear Nagkayab-kayab ang mga banderita inig-huyop sa hangin. Las banderas ondeaban cuando el viento soplaba.
    kay-ag kay-ag desorganizar, esparcir    
    yanang kayanangan pantano Nagdula ang mga bata ug gagmay nga barutung papel sa kayanangan. Los niños jugaban con barcos de papel en la marisma.
    kayat kayat copular Nagkayat ang anayon ug butakal nga baboy. El cerdo copuló con la cerda.
Sp caida kaida kayda porche, balcón Sa kayda namo dapiton ang mga bisita. Recibimos a nuestros visitantes en el porche.
    kaylap kaylap extender, infestar Ang kamatayon mikaylap sa tanang mga tawo. La muerte se extendió a la gente.
Sp caimito kaimitu kaymitu caimito    
    kalayu kayo fuego    
    yugut kayugot  pena, sufrimiento, resentimiento Akong gikayugot ang imong pagbiya kanako. Tuve pena por tu partida.
Ta kayumanggi kayumanggi kayumanggi  (piel) moreno    
Sp querida kirida kerida amante Ang kerida sa akong tiyo gwapa. La amante de mi tío es hermosa.
En kerosene kerusin kerosin queroseno, gasolina Ningsaka ang presyo sa kerosin. Hay un aumento en el precio de la gasolina.
Sp queso kisu keso  queso Palihug daghana ang karne ug keso.  Por favor ponga jamón y queso en abundancia.
En cake kik keyk  pastel Paborito nako ang keyk nga tsokolate. El pastel de chocolate es mi favorito.
Sp que ki ki que Ki nagkahigugmaay sila ki nagdinumtanay, ambot haiy tinuod. Si se aman o se odian, no lo sé.
    kiang kiang cojear Kiang ang iyang linakwan tungod sa polio. Ella camina con una cojera debido a la polio.
    kiat kiat imprudente, ligero, juguetón Ayaw ug kiat aron malikayan ang aksidente. No juegues para evitar el accidente.
    kiaykiay kiaykiay mover las caderas, cimbrearse Ganahan mokiay-kiay ang mga bayot kon molakaw. Los gays tienden a caminar moviendo sus caderas.
    kibad kibad rápido    
    kibag kibag torpe Kibag kaayo ko kon magsuot ug taas ug tikod nga sapatos. Soy torpe andando con zapatos de tacón alto.
    kiba kibakiba derramamiento de agua Ang kibakiba nga tubig usik. El agua derramada es un desperdicio.
    kibkib kibkib roer    
    kibu kibo encogerse de hombros, reacción Wala siyay kibo sa pagkahagbong niya sa iksamen. No reaccionó a su fracaso en la prueba.
    kibul kibol sin cola, rabo corto Pinangga kaayo nako ang akong iring nga kibol. Me gusta mucho mi gato sin cola.
    kibut kibot palpitar, crisparse, convulsionarse Kusog ang kibot sa akong kasingkasing kon makakita sa akong naibgan nga dalaga. Mi corazón late muy rápido cuando veo a mi chica favorita.
    kida kida deducir    
    kidhat kidhat guiño Gikidhatan ko ni Santa Klaus. Papá Noel me guiñó.
    kidlap kidlap resplandor, flujo luminoso Nikidlap ang suga gikan sa sakyanan. La luz radió del coche.
    kig kig- un prefijo kig- un prefijo que significa 'mutuamente'
    kignat kignat sorprenderse    
    kigul kigol coxis, nalgas    
    tigi kigtigi competir Nakigtigi ang mga babaye batok sa mga lalaki sa dula nga basketbol. Las chicas compitieron con los chicos al baloncesto.
Sp queja kiha kiha quejarse Nikiha ang mayor batok sa usa ka tigbalita sa telebisyon. El alcalde puso un pleito contra el reportero de televisión.
    kiha kiha demandar, acusar    
    kihud kihod cojear Magkihod kon molakaw ang akong tiyo nga paralisado. Mi tío paralizado anda cojeando.
    kihul kihol reaccionar, moverse Wala siya mokihol sa pangutana sa iyang mama. Él no respondió a la pregunta de su madre.
    kilab kilab destellar pagkilab sa pipila ka daklit después de unos momentos
    kilab kilabkilab centellear    
    kilakig kilakig testículo    
    kilas kilas vagar, coquetear    
    kilat kilat  relámpago Kagabii kusog ang kilat.  Hubo relámpagos horribles anoche.
Sp quilates kilatis kilatis quilate    
    kilat kilatnon rápido, meteórico    
    kilaw kilaw comer crudo Ang uban nga mga tawo ganahan mokilaw ug utanon. A algunas personas les gusta comer verduras crudas.
    kilay kilay  ceja Nindot ug porma ang iyang kilay. Sus cejas tienen buena forma.
    kilid kilid  lado Nagarasan ang tuo nga kilid sa jeep. El lado derecho del jeepney estaba rayado.
    kilid kilidkilid contornos    
    kiligkilig kiligkilig carne de gallina, tiritar    
    kilikiti kilikiti enrollar, amasar    
    likus kilikos espiral Dili sudlayan ni Lucy ang kilikos niyang buhok. Lucy no se peina su pelo rizado.
    kiling kiling inclinarse    
    kiling kilingkiling tambalearse, vacilar Nagkilingkiling ang sakayan tunga sa dagat. La barca se tambaleó en medio del mar.
    kilid kiliran lado, costado kilid sa iyang kiliran; nianang kilira  en su posición; a ese punto
    kilis kilis lavar arroz    
    kiligkilig kilkig carne de gallina, tiritar Ang iro nagkigkig sa iyang lawas. El perro temblaba.
    kilkig kilkig acepillar, raspar    
    kilukilu kilokilo una especie de pez Nakakaon ka na ba ug kilo-kilo nga isda? ¿Has comido un pez kilo-kilo?
    kilu kiluhan balanza Dili sakto ang iyang gigamit nga kilohan. No era precisa la balanza que él utilizó.
    kilumkilum kilumkilum crepúsculo kilumkilom na pag-abot namo sa pantalan. Ya anochecía cuando llegamos al muelle.
    kimba kimba valle, barranco    
    kimbig kimbig estremecerse    
Sp quimico kimiku kimiko químico Gusto niyang mahimong usa ka kemiko. Él quiere ser químico.
    kimud kimod punto con la barbilla    
    kimpang kimpang cojear Kimpang ang linakwan sa akong iro. Mi perro cojea paseando.
    kimpit kimpit pinzas Namalit ko ug bag-ong kimpit. Compré nuevas pinzas.
    alam kinaadman sabiduría Nag-ampo ko sa Ginuo nga tagaan ug kinaadman. Oré a Dios para que me diera sabiduría.
    kina  kina---an  prefijo (el más de) Kinagwapahan sa tanang babaye sa kalibutan ang akong mama. Mi madre es la mujer más bella del mundo.
    kablit kinablit tocar guitarra    
    buut kinabubut-on  voluntariamente, propia decisión Amg paghatag nako ug hinabang sa mga masakiton akong kabubut-on. Di la ayuda a los pacientes voluntariamente.
    buhi kinabuhi  vida Sa atong kinabuhi may nindot nga oras nay bati nga oras.  Nos lo pasamos muy bien y lo pasamos mal en nuestra vida.
    daku kinadak-an más grande, enorme Asa ang kinadak-an restaurant dapil diri?  ¿Dónde está el restaurante más grande cerca de aquí?
    gamay kinagamyan pequeñísimo Asa nato makita ang kinagamayan nga unggoy sa kalibutan? ¿Dónde podemos encontrar al mono más pequeño del mundo?
    kaham kinaham  plato / cosa favorita Ang akong kinaham nga kolor mao berde.  Mi color favorito es el verde.
    hangul kinahanglan necesito, tengo que Kinahanglan atong gigugmaon ang atong mga kaaway. Tenemos que amar a nuestros enemigos.
    hangul kinahanglanon necesario, requerimiento, necesidad Kinahanglanon kaayo nga kahibalo ta mogamit ug kompyuter. Necesitamos saber cómo usar una computadora.
    kinaiya kinaiya carácter, naturaleza    
    siya kinaiya  carácter, actitud Ang tawo nga maayo ug kinaiya daghan ug mga amigo. Una persona con buen carácter tiene muchos amigos.
    kinaiya  kinaiyahan  naturaleza Atong alimahan ang atong kinaiyahan. Cuidemos bien a nuestra naturaleza.
    libang kinalibang heces, excrementos Ang atong kinalibang hugaw ug baho. Nuestras heces son sucias y apestosas.
    ayu kinamaayohan mejor, resaltar Ang kinamaayohan nga grupo ang nakadaog sa tigi. El mejor grupo ganó el concurso.
    gulang kinamagulangan el mayor Ako ang kinamagulangan nga anak sa among pamilya. Soy el hijo mayor de nuestra familia.
    manghud kinamanghuran el más joven Kinsa ang kinamanghuran?  ¿Quién es el más Joven?
Sp cambio kambiu kinambiyo cosa de cambio    
    kamut kinamot manual    
    kinampay kinampay ñame púrpura    
    kaun kinan-an forma de comer, vajilla    
    pungkay kinapungkayan apogeo, pináculo    
    pusud kinapusoran punto esencial, profundidad    
Sp casar kasar kinasal casado, recién casado Kinasal kami sa simbahan. Nos casamos en la iglesia.
    sanga kinasang-an bifurcación    
    kasingkasing kinasingkasing cordial Kinasingkasing ko ikaw nga imbitaron sa akong kasal. Usted está cordialmente invitado a mi boda.
    taliwala kinataliwad-an punto central Nagkurog ko samtang nagtindog sa kinataliwad-an sa entablado. Estaba temblando mientras estaba de pie en el centro del escenario.
    taas kinatas-an más alto, superior Unsa ang kinatas-an nga bukid sa Pilipinas? ¿Cuál es la montaña más alta de Filipinas?
    tawa kinataw-anay sonreír el uno al otro    
    tawu kinatawo naturaleza, genitales Giputol iyang kinatawo ug gilabay kuno.  Dijeron que le habían cortado el órgano.
    tibuuk kinatibuk-an conjunto, totalidad Himsog ang iyang kinatibuk-an nga lawas. Todo su cuerpo es fuerte.
Sp castilla kastilya kinatsila lengua española    
    tuktuk kinatuktukan cenit Natabunan sa gabon ang kinatuktukan sa bukid. El pico de la montaña estaba cubierto de niebla.
    tulug kinatulgan dormir    
    tumuy kinatumyan clímax, pico Naabot na sa kinatumyan ang akong pagpasensya nimo. He llegado a la cima de mi paciencia para entenderte.
    tunga kinatung-an centrar    
    ugaling kinaugalingon cocinar para uno mismo, voluntario    
    uyuk kinauyokan núcleo kinauyokang bahin sa kalingawan evento principal
    kawat kinawat objeto robado Gihipos niya sa usa ka langob ang iyang kinawat. Ocultó sus objetos robados dentro de una cueva.
    kawat kinawatkawat robado    
    kalus kinawos contenedor de agua    
    kinaiya kinayahon natural, típico, innato Usa siya ka kinaiyahon nga batan-on. Es un adolescente típico.
Ta kingkoy kingkuy kingkoy dibujos     
    kinhas kinhas recoger almejas, mariscar    
    kinhas kinhason mariscos, almeja    
    kini kini  este/a Kining tawhana ang lider sa grupo. Este hombre es el líder del grupo.
    kilaw kinilaw  un plato de pescado crudo con vinagre. Ganahan mokaon ug kinilaw nga isda ang akong papa. A mi padre le gusta comer un plato de pescado crudo con vinagre.
    kilis kinilis     el agua que se había utilizado para lavar arroz.
    kita kinitaan  ganancia, ingresos Diyes porsiyento sa akong kinitaan kada bulan akong ideposito sa bangko. Deposito el diez por ciento de mis ganancias mensuales en el banco.
    kinsa kinsa  quien Kinsa ang imong mga miyembro sa grupo? ¿Quiénes son los miembros de tu grupo?
Sp quince kinsi kinse quince Aduna akoy kinse ka paresan nga sapatos. Tengo quince pares de zapatos.
Sp quinta kinta kinta quinta    
Sp quinto kintu kinta quinto    
    kinta kinta imaginar, suponer    
    kinta kintahay imaginar, suponer, ejemplo Kintahay makadaog ka sa lotto,unsa man ang imong unang buhaton? Imagina que ganas la lotería, ¿qué es lo primero que va a hacer?
    kugus kinugos ahijado Akong gipaeskwela ang akong kinugos. Envié a mi ahijado a la escuela.
    kuha kinuha obtenido, ganancia, adquisición Ang mga bahandi nga kinuha niya sa dautan nga paagi dali ra nawala. Su riqueza que hubo obtenido con mal medio se perdió pronto.
    kulit kinulit escultura Daghan ang kinulit nga ngalan sa punoan sa kahoy. Muchos nombres fueron grabados en el tronco del árbol.
    kutaw kinutaw mezclar, batir Ang yelo sa freezer pagahia ug maayo para dugay mahilis inig butang sa kinutaw nga juice. El hielo del congelador es muy duro, por lo que tarda en fundirse después de mezclarse con el jugo.
    kutlu kinutlo citación Kasagaran sa iyang mga sinulat kinutlo gikan sa bibliya. La mayoría de sus escritos son citados de la Biblia.
    kutub kinutoban límite, término    
    kuwanggul kinuwanggol estupidez    
Sp quinientos kinyintus kinyentos quinientos Kinyentos pesos ang akong kita kada adlaw. Gano quinientos pesos todos los días.
    kipat kipat parpadear    
    kipi kipi alinearse las rodillas Mingkipi ko sa paglingkod aron dili makit-an ang akong panty. Cuando me senté, puse mis rodillas cerca para que no pudieran ver mis bragas.
Sp querida kirida kirida amante Gimahal nako pag-ayo ang akong kerida. Yo amaba tanto a mi amante.
    kirig kirig convulsionarse    
    kirig kirigkirig tiritar Nagkirig-kirig ang tawo nga gipatol. Esa persona que sufría epilepsia estuvo convulsionando.
    kiriw kiriw sisar, robar, serpentear    
    kirus kiros prisa    
    quisame kisame techo Palihog unaha ug limpyo ang kisame. Por favor, limpie el techo primero.
    kisaw kisaw susurrar, remover agua Ayaw kisawa ang tubig kay dunay namasol. No remuevas el agua porque está pescando.
    kisaykisay kisaykisay forcejear, agitar, aletear Nagkisaykisay ang bata sa kuna. El bebé agitó sus brazos y piernas en la cuna.
    kisdum kisdom ceño Nagkisdom ang panahon. El cielo está nublado oscuramente.
    kisi kisi debatirse, forcejear    
    kisi kisikisi debatirse, forcejear Nikisi-kisi ang isda sulod sa pukot. El pez se revolvió en la red.
    kiskis kiskis raspar Ayaw ikiskis ang imong tikod sa semento nga salog. No frote su talón con el suelo cementado.
    kislap kislap brillar, destellar, relampaguear Nikislap ang iyang mga mata pagkakita sa regalo. Al ver el presente, ella brilló sus ojos.
Sp queso kisu kisohanan productos lácteos Si Yolly namalit ug kisohanang produkto. Yolly compró productos lácteos.
    kisum kisum ácido, agrio Ang suka kisum. El vinagre es agrio.
    kita kita ganancia Gamay ra ang iyang kita karong adlawa. Tiene pocas ganancias hoy.
    kita kita  nosotros (incluyendo interlocutor) Dinhi sa kalibutan, kita tanan managsuon. Aquí en la tierra, todos somos hermanos.
    kita kita  reunirse, ver Nakita nako ang igsoong babae nimo kagabii.  Vi a tu hermana anoche.
    kita kitakita encuentro furtivo    
    kita kit-an encontrar Nakit-an ba nimo ang lapis? ¿Has encontrado el lápiz?
    kita kit-i encontrar Asa nimo nakit-i ang kanang lapis?  ¿Dónde encontraste ese lápiz?
    kiting kiting tendón de la corva Akong nabati ang kasakit sa akong kiting. Sentí el dolor en el tendón de la corva de la rodilla.
    kitiw kitiwkitiw menear Nagkitiw-kitiw ang ikog sa iro pagkakita sa iyang amo. El perro menea la cola cuando ve a su amo.
    kitkit kitkit mordiscar, roer    
    kiwag kiwag torpeza, extraña Dihay kiwag nga huni sa langgam kagabii. Anoche los pájaros cantaban con voz extraña.
    kiwaw kiwaw torpeza, rígido Kiwaw ang akong gibati samtang nagsuot ug guot nga sinina. Me sentí incómodo con el vestido ajustado.
    kiwilkiwil kiwilkiwil menear    
    kiyus kiyos encogerse    
Sp claro klaru klaro claro Klaro kaayo ang akong panan-aw. Mi visión es muy clara.
Sp clase klasi klase  clase, tipo Daghan ang klase sa mga tawo sa kalibutan. Hay muchos tipos de personas en el mundo.
Sp clase klasi klase-klase  muchos tipos, varias clases Klase-klase ang mga mananap nga nasulod sa zoo. Hay diferentes tipos de animales dentro del zoológico.
Sp clima klima klima  clima Duha lang ka klase ang klima dinhi, inig-init ug mas-init. Tenemos solo dos estaciones, la temporada calurosa y la temporada más calurosa.
Sp clinica klinika klinika clínica Nagkalain-lain ang mga klinika sulod sa mall. Hay diferentes clínicas dentro del centro comercial.
Sp cliente kliyinti kliyente cliente    
    aku ko yo Adto na ko. Voy ahora.
Sp cobra kubra kobra recoger  
    kugita kogita pulpo    
Sp colegio kulihyu kolehiyo Universidad, colegio Wala ako makahuman sa akong kurso sa kolehiyo. No pude terminar mi curso universitario.
Sp coleccion kuliksyun koleksyon colección Daghan ko ug koleksyon sa mga kristals. Tengo un montón de colecciones de cristal.
Sp color kulur kolor color Unsay imong paborito nga kolor? ¿Cuál es tu color favorito?
    kulukuy kolukoy estúpido, tonto    
Sp convencer kumbinsir kombenser convencer    
Sp convencido kumbinsidu kombensido convencido    
Sp convento kumbintu kombento convento    
Sp comedor kumidur komedor comedor    
Sp comedia kumidya komedya comedia, broma Wala ko malipay sa klase sa imong komedya. No estoy contento con tu clase de comedia.
Sp comite kumiti komiti comité    
Sp comite kumiti komitiba comité    
Sp como kumu komo kay así que    
Sp comparar kumpara kompara comparar Ayaw ko ug ikompara sa imong mga uyab sa una. No me compares con tus amigas en el pasado.
    kumpay kompay heno    
Sp conferencia kumpirinsya komperensya conferencia Adunay komperensya ang mga barangay kapitan sa munisipyo. Hay una conferencia para los capitanes de barangay en la sala municipal.
Sp confesar kumpisal kompesal confesar Akong gikompisal ang akong mga sala sa pari. Confesé mis pecados al sacerdote.
Sp confirmar kumpirmar kompirmar confirmar    
Sp confianza kumpyansa kompiyansa confianza Aduna silay kompiyansa nga makadaog sa kompetisyon. Tienen confianza para ganar en la competición.
Sp complot kumplut komplot trama, complot Nindot ang gihimo nilang komplot para sa drama. Hicieron una buena trama para el drama.
Sp compra kumpra kompra  comprar Gusto ko nga mangompra ug lab-as nga mga prutas ug utanon. Quiero comprar frutas y verduras frescas.
Sp comprehensivo kumprihinsibu komprehensibo exhaustivo, comprensivo    
Sp confrontase kumpruntasi komprontase confrontar    
Sp comunidad kumunidad komunidad comunidad Malinawon ug limpyo ang among komunidad. Nuestra comunidad es pacífica y limpia.
    kun kon o, si, cuando Kon imo ko nga pakaslan, akong ihatag ang tanan nimong gusto. Si te casas conmigo, te daré todo lo que quieras.
Sp convicto kunbiktu konbikto convicto, condenar    
    kundat kondat coquetear, jaleo    
    kundili kondili si no, excepto Wala akoy nahimo kundili pagkatawa. No puedo hacer nada más que reír.
En condición kundisyun kondisyon condición Maayo na ang kondisyon sa among mga makinarya karon. Nuestras maquinarias ahora están en buenas condiciones.
Sp conejo kunihu koneho conejo    
Sp congresista kungrisista kongresista congresista    
    aku  konimo para ti    
Sp concejal kunsihal konsehal concejal    
Sp consejero kunsihiru konsehero concejal    
Sp consejo kunsihu konseho consejo    
Sp conciencia kunsinsya konsensiya conciencia Walay konsensya ang mga tawo nga nibuhat niining mga linuog nga krimen. Las personas que cometieron estos crímenes brutales no tienen conciencia.
Sp consumicion kunsumisyun konsimisyon preocupación    
Sp constitucion kunstitusyun konstitusyon constitución Atong irespeto ang konstitusyon sa atong nasod. Respetemos la constitución de nuestros países.
Sp consulta kunsulta konsulta consultar    
Sp consumicion kunsumisyun konsumisyon preocupación    
Sp consumo kunsumu konsumo consumo    
Sp contento kuntintu kontinto satisfecho, contento Kontento ka ba sa imong nadawat nga sweldo? ¿Estás contento con el salario que recibiste?
Sp contra kuntra kontra contra, enemigo Gabahad ang akong kontra nga patyon ko niya. Mi enemigo amenazó con matarme.
Sp contrabando kuntrabandu kontrabando contrabando    
Ta kontrabida kuntrabida kontrabida villano    
En controversial kuntruvirsyal kontrobersiyal polémico, polemista    
Sp copa kupa kopa copa Imna ang bino nga anaa sa kopa. Bebe el vino en la copa.
Sp copita kupita kopita copita    
Sp copra kupra kopras copra Pwede ta makakuha ug lana sa lubi gikan sa kopras. Podemos obtener el aceite de coco de la copra.
Sp copia kupia kopya copia Palihug tagai ko ug kopya sa sertipiko sa imong pagkatawo. Por favor, dame una copia de tu certificado de nacimiento.
Sp corral kural koral corral Naghimo mi ug koral palibot sa balay. Construimos una valla alrededor de la casa.
Sp corral kural koral cobertizo, corral    
Sp corregir kurihir korehir correcto, corregir    
Sp correo kuriyu koreyo correo, postal Nadawat na ba nimo ang imong koreyo? ¿Has recibido tu correo?
En corny kurni korniha insignificante, insípido Pwerteng korniha sa iyang komedya. Su broma es muy sosa.
Sp coronel kurunil koronel coronel    
Sp corte kurti korte tribunal Ang korte maoy mohatag sa pinal nga desisyon. El tribunal dará la decisión final.
Sp corte kurti korte cortar    
Sp corona kuruna koruna corona    
Sp cosecha kusikha kosetsa cosecha Abunda ang ilang kosetsa karong tuiga. Tienen una cosecha abundante este año.
Sp cosina kusina kosina cocina Ang kusina ang pinakalimpyo nga parte sa balay. La cocina es la parte más limpia de la casa.
Sp cocinero kusiniru kosinero  cocinero Tambok kaayo ang among bag-ong kusinero. Nuestro nuevo cocinero es muy gordo.
Sp cosmeticos kusmitikus kosmetik productos cosméticos Ganahan kaayo mamalit ug kosmetik ang mga batan-ong babaye. Las chicas jóvenes les encanta comprar cosméticos.
En cotton kutun koton  algodón    
Sp coche kutsi kotse coche Nakadaog ko ug bag-ong kotse. Gané un coche nuevo.
Sp cuchillo kutsilyu kotselyo cuchillo Hait kaayo ang kutsilyo sa mangingihaw. El cuchillo de carnicero es muy afilado.
Sp crimen krimin krimen  crimen Diin na hitabo ang krimen? ¿Dónde ocurrió el crimen?
Sp criminal kriminal kriminal criminal Nadakpan na ba ang kriminal? ¿Fue capturado el criminal?
Sp Cristo kristu Kristahanon cristiano/a Nindot puy-an ang Kristohanon nga komunidad. Es bueno vivir en una comunidad cristiana.
Sp cristal kristal kristal vaso de cristal    
Sp Cristo kristu Kristo Cristo Si Jesus Kristo ang atong manunubos. Jesucristo es nuestro salvador.
Sp cristiano kristianus Kristyanos cristiano/a Gamay ra ang mga Kristiyanos sa Tungatungang Sidlakan. Hay pocos cristianos en Oriente Medio.
Sp crudo krudu krudo petróleo crudo    
Sp cruzada krusada krusada cruzada, campaña Niapil sa Krusada batok sa aborsyon ang mga madre. Las monjas se sumaron a la campaña contra el aborto.
    kuan kuan bueno, a ver, pues    
    kuaw kuaw no haber suficiente    
    kuba kuba sorprenderse Mikuba ang iyang dughan. Le dio un vuelco el corazón.
    kubad kubad descuidado, imprudente    
    kuba kubakuba palpitar, latir    
    kubal kubal callo Ang akong mga kamot puno sa kubal. Mis manos están llenas de callos.
    kubit  kubit  mordiscar, pescar Nakakubit siya ug dakong steak.  Él mordió el bistec grande.
    kubkub kubkub cavar Gikubkub sa mag tawo ang yuta para himoon ug kasilyas. La gente cavó el suelo para hacer un retrete.
    kubul kublan invulnerable    
    kubul kubol endurecerse, insensible    
    kubus kubos barato kubos og bili pago barato
    kubut kubot agarrar, tener    
    kubus kubus depreciar Adunay pagkubos sa bili sa dolyar karon. El valor del dólar ha bajado ahora.
    kubutan kubutan sepia Wala pa ko makakita ug kubutan. Todavía no he visto una sepia.
    kugang kugang costra Dako ang kugang sa iyang samad. Su herida se convirtió en una gran costra.
    kugang kugang excitarse, emocionado, sacudir Nakugang ang mga fans pag-abot sa mga mang-aawit. Los aficionados estaban emocionados cuando llegaron los cantantes.
    kugi kugi esforzarse    
    kugi kugihan trabajador, diligente Ang mga opisyales sa among barangay kugihan. Nuestros oficiales de barangay son laboriosos.
    kugmu kugmo hurgarse las narices    
    kugum kugom agarrar con garras    
    kugus kugos llevar en su pecho Nagkugos sa naghilak siya. Ella ha mecido al bebé llorando en los brazos.
    kuha  kuha  tomar, obtener Palihug kuhaa ang pitaka sa sulod sa akong bag. Por favor toma la billetera de mi bolso.
    kuha kuhaan restar, reducir, abortar    
    kuha kuhaon quitar Imo na bang kuhaon ang hugaw sa imong sapatos. ¿Quitaste el barro de tus zapatos?
    kuhit kuhit tocar con dedo    
    kabildu kukabildo conversación    
    ikug kukaikog etiqueta, cortesía    
    luuy kukaluoy conciencia    
    kuku kuko uña, garra Tag-as ug hait ang mag kuko sa agila. Las águilas tienen garras largas y afiladas.
    kulang kulang corto, carente, deficiente Nagkulang ang pagkaon sa party. Había escasez de comida en la fiesta.
    kulang kulangan corto Kulangan ang imong gihatag nag sukli. El cambio que me diste faltaba.
    kulata kulata golpear Gikulata ko sa akong papa.  Fui golpeado por mi padre.
    kulba kulba preocupar, miedo    
    kulba kulbahinam emocionante, sensacional Nakita namo ang kulbahinam nga parte sa salida. Vimos la parte emocionante del espectáculo.
Sp cuerda kuirda kuldas cuerda (instrumento musical)    
    kulu kulhanon tímidamente    
    kuli kuli difícil, renuente, rara vez    
    kuli kuli senil    
    kulima kulima hacer mueca    
    kulipas kulipas negar Iyang gikulipas nga siya nangawat. Él negó haber robado.
    kulismaut kulismaot mueca, cara hosca Ang bata ningkulismaot kay wala paliti ug dulaan sa mama. El niño frunció el ceño porque su madre no le compró un juguete.
    kulit kulit grabar, esculpir, inscribir Gikulit ang akong ngalan sa singsing. Mi nombre ha sido grabado en el anillo.
    kulitis  kulitis  una especie de verdura Gusto ka motanom ug kulitis? ¿Te gusta plantar kulitis?
    kulitul kulitol hemorroide    
    kulkug kulkog punzón, pinchar    
    kulu kulo encogerse, nervioso Wa ka kulhi nga mokanta atubangan sa tanan? ¿No te preocupa cantar delante de todos?
    kulub kulob volcar, boca abajo Nikulob ang sakayan tungod sa dagkong balod. El barco volcó a causa de las grandes olas.
Sp cabildo kabildu kulokabildo conversación, diálogo    
    kulun kulon olla cerámica, puchero    
    kulung kulong rizoso Nindot tan-awon ang mga batang babaye nga kulong ug buhok. Es lindo mirar a las niñas con el pelo rizado.
    kulut kulot rizo    
Sp culto kultu kulto culto Nagkolto sila sa balay. Ellos tienen el servicio religioso en su casa.
Sp cultura kultura kultura cultura Lain-lain ug kultura ang mga tawo. Las personas tienen culturas diferentes.
    kulut kuluton rizoso Ang buhok sa mga Negritos kuluton. Los negritos tienen el pelo rizado.
    kuma kuma agarrar con los dedos / uñas    
    kumagku kumagko pulgar Ang akong kumagko gamit sa pagkuskos ug gitara. Mi dedo pulgar es útil para rasguear una guitarra.
Sp combate kumbati kumbati combate    
Sp comvent kumbintu kumbento convento    
Sp convida kunbida kumbira  banquete, cena, fiesta Nangandam sila para sa kumbira sa ilang kasal. Ellos están preparando para el banquete de su boda.
    kulumbitay kumbitay colgar    
Sp convoy kumbuy kumboya convoy, cooperación    
    kumi kumi rémora    
Sp comedor kumidur kumidor comedor    
    kumingking kumingking dedo meñique Sakto sa akong kumingking ang imong hinatag nga singsing. El anillo que me diste se ajusta a mi dedo meñique.
    kumkum kumkum apretar, palma Akong gikumkum sa akong kamot ang balas. Agarré un guijarro.
    kumu kumo puño Pagdala ug bato sama kadako sa imo kumo. Trae una piedra tan grande como tu puño.
    kum-us kum-os arrugar Nakum-ot ang imong papel nga tubaganan. Tu hoja del examen estaba arrugada.
Sp como esta kumusta kumosta ¿Cómo estás?   Cómo esta Kumosta ang imong mga ginikanan? ¿Cómo están tus padres?
    kumut kumot aplastar, apretar Gikumot niya ang akong kamot isip senyas sa iyang pag-uyon. Si te casas conmigo, te doy todo lo que quieras.
Sp compadre kumpadri kumpadre padrino    
Sp compañía kumpaniya kumpaniya compañía Unsay ngalan sa inyong kumpaniya? ¿Cual es el nombre de tu compañía?
Sp compadre kumpadri kumpare camarada    
    kumpay kumpay heno Nanguha ko ug kumpay para sa among kabayo. Obtuve el heno para nuestro caballo.
    kumpayut kumpayot colgar, aferrarse Nikumpayot pag-ayo ang bata sa bukton sa iyang inahan. La niña se aferraba bien al brazo de su madre.
Sp confesar kumpisal kumpisal confesar    
    kumpit kumpit mandíbula Natumba si Solis dihang naigo siya sa kumpit. Solís cayó en la lona cuando fue golpeado en la mandíbula.
    kumpit kumpit palillos, tenaza    
    kumpit kumpit      
Sp confianza kumpyansa kumpiyansa confianza Dako ang akong kumpiyansa nga makadaog ka. Tengo mucha confianza en que vas a ganar.
Sp completo kumplitu kumpleto completar Kumpleto na ang akong gamit sa eskwelahan. Mis cosas para la escuela están completas.
    kun kun o, si, cuando Kun gusto ka mokaon, ingna lang ko. Si quieres comer, solo dime.
Sp cuna kuna kuna cuna Ibutang ang bata sa iyang kuna. Ponga al niño en su cuna.
    kundat kundatan frívolo Ang babayeng kundatan walay ulaw. Una mujer sin sentido no tiene vergüenza.
Sp conde kundi kundi conde    
    kundili kundili si no, excepto Walay lain kundili siya makasulud. Nadie más que él puede entrar.
Sp condesa kundisa kundisa condesa    
    kung kung o, si, cuando    
    kunhud kunhod abatir, reducir Nikunhod na ang tubig sa balay. Las inundaciones han disminuido.
    kunhud kunhuran abatir, reducir Maayo tingali nga kunhuran na ang presyo sa mga palitonon. Es mejor si se reducen los precios de los productos básicos.
    kunis kunis hender, rasgar    
    kunis kuniskunis romper, despedazar Gikunis-kunis sa leyon ang giitsa nga karne. El león rasgó la carne tirada.
    kunu  kuno  se dice, parecer Ingon sila nga dato kuno mo kaayo. Dicen que eres muy rico.
    kunut kunot arrugar, pellizcar    
    kunsabu kunsabo conspirar, tramar Pwede ka mapreso kay kunsabo man ka sa krimen. Puedes ser encarcelado porque eres un cómplice de tramar el crimen.
    kunsad kunsad descender    
Sp consulta kunsulta kunsulta consultar Labing maayo kon mokunsulta ka sa doktor. Lo mejor es consultas a un médico.
    kunu  kunuhay presumir, suponer Dako kunohay sila ug hacienda. Su hacienda parece ser enorme.
    kuut kuot hurtar, palpar, rebuscar Siya nikuot sa iyang bulsa. Rebuscó su bolsillo.
Sp copa kupa kupa copa    
    kupay kupay jugar con dedos    
    kupkup kupkop arrimarse, alisarse el pelo    
    kupug kupog atacar, asaltar Nakita ko si Bruno dihang nikupog kini kang Bartolo. Vi a Bruno cuando se abalanzó sobre Bartolo.
    kupus kupos encogerse, exprimir Nikupos na ang iyang hubag tungod sa tambal nga iyang giinom. Su bulto se encogió debido a la medicina que tomó.
    kuput kupot agarrar Hugot ang pagkupot sa bata sa akong kamot. El niño agarró mi mano bien.
    kuput kuptan ser agarrado Ampingi ang mga alahas nga imong gikuptan. Cuida las joyas que llevas.
Sp cura kura kura cura, sacerdote    
    kurakut kurakot corrupción, saquear, desfalco Atong batukan ang pagpangurakot sa gobyerno. Luchemos contra la corrupción en el gobierno.
Sp coral kural kural coral    
Sp curandero kurandiru kurandero médico brujo/a, curandero/a Si Lolo Tasyo usa ka kurandero sa among baryo sa una. Lolo Tasyo fue un curandero en nuestro barrio hace mucho tiempo.
Sp corazon kurasun kurason amor, corazón    
    kurat kurat  asombrarse    
    kuray kuray tiritar    
    kuray kuraykuray temblar, tiritar Ang tigulang nga babaye nagkuraykuray sa kabugnaw sa kagabhion. La anciana estaba tiritando de la fría noche.
Sp curva kurba kurba curva Ang kurba sa iyang lawas sama sa botelya sa coca cola. La curva de su cuerpo es como una botella de coca cola.
Sp corbata kurbata kurbata  corbata Mas maayo kon magsul-ob ka ug kurbata kay pormal ang okasyon nga imong tambongan. Es mejor si te pones una corbata porque la ocasión a la que asistes es formal.
    kuri kuri frecuentemente, siempre Kuring abyerto siempre abierto
    kurikuri kurikuri pequeños quehaceres Makatabang na ang mga bata sa kuri-kurion sa panimalay. Los niños ya pueden ayudar en pequeñas tareas domésticas.
    kuriput kuripot avaro, tacaño Lisod pangayoan ug bisan unsa ang kuripot. Es difícil pedir algo a un avaro.
    kurit kurit pellizcar  Gikurit niya ang akong sampot. Me pellizcó el trasero.
Sp coro kuru kuro coro    
    kurug kurog  temblar Nagkurog siya tungod sa kataas sa hilanat. Tembló debido a la fiebre alta.
Sp quorum kurum kurom quórum    
Sp cruz krus kuros cruzar, cruz    
En curfew kurpiu kurpyo toque de queda Unsang orasa ang kurpyo sa inyo inig ka gabii? ¿A qué hora es tu toque de queda en la noche?
Sp curso kursu kurso curso Unsa nga kurso ang imong gikuha karon? ¿Qué curso estás tomando ahora?
Sp corzonada kursunada kursonada deseado, agallas    
Sp cortina kurtina kurtina  cortina Nangilis mi ug kurtina sa balay para sa piyesta. Cambiamos las cortinas de la casa para la fiesta.
Sp corriente kuryinti kuryente electricidad, corriente, cable eléctrico Ang kuryente gikinahanglan para makapaandar sa mga makinarya. La electricidad es necesaria para andar maquinarias.
Sp curiosidad kuryusidad kuryosidad curiosidad    
Sp curioso kuryusu kuryoso curioso    
    kusug kusgan fuerte, robusto Kusgan ang batang kusog mokaon ug utanon. Un niño que come muchas verduras es robusto.
    kusug kusganon duro, robusto Gikinahanglan ang kusganon nga lalaki para malihok kining trabahoa. Necesitamos un hombre duro para hacer este trabajo.
    kusi kusi pellizco Sakit kaayo ka mangusi sa nawong. Pellizcas la mejilla con tanto dolor.
Sp cocina kusina kusina cocina Mag-estorya ta sa kusina samtang magluto ko. Vamos a hablar en la cocina mientras cocino.
Sp cocinera kusinira kusinera cocinera Ang kusinera kinahanglan magtabon sa iyang buhok sa usa ka kalo. Una doncella de cocina debe cubrirse el cabello con una gorra.
    kuskus kuskus frotar, moler, pulir Ayoha ug kuskus ang mga kalaha ug kaldero. Pule la sartén y la olla muy bien.
    kusmu kusmo bufido    
    kusmud kusmod ceño, fruncir    
    kusnit kusnit pellizcar  Mikusnit kog gamay sa sinugbang isda. Saqué un poco del pescado hervido.
    kusnut kusnot arrugar Nagkusnot ang akong mga importanteng papeles. Mis papeles importantes estaban arrugados.
    kusug kusog  fuerza, fuerte Kusog kaayo ang bagyo nga niabot sa among lugar. El tifón que llegó a nuestro lugar fue muy fuerte.
    kusukusu kusokuso frotar, pulir    
    kutas kutas  jadear, hambre Kutas kaayo ang pagsaka sa taas nga bukid. Es muy cansado escalar una montaña alta.
    kutas kutasan  jadear, tener hambre Gikutasan ka ba sa imong pagdagan?  ¿Has jadeado por correr?
    kutat kutat calmarse    
    kutaw kutaw mezclar, revolver Kutawa og maayo ang imong kape. Revuelve tu café muy bien.
    kutay kutay atar, línea Nagkutay kog pisi para hayhayan. Até una cuerda para el tendedero.
    kuti kuti peonza    
    kuti kuti intrincado    
    kuti kutihan meticuloso, exigente Ang akong higala kutihan kaayo sa iyang mga butang. Mi amiga es muy meticulosa con sus cosas.
    kuti kutikuti quisquilloso, pormenor Nadungog nimo ang kutikuti bahin sa atong silingan nga nangabit? ¿Has oído los detalles sobre el adulterio de nuestra vecina?
    kuting kuting chinche Mas maayo kon sunugon na lang nimo ang imong katre kay daghan kaayong kuting. Es mejor quemar tu cama porque hay muchas chinches.
Sp cutis kutis kutis cutis, piel Ang kutis sa usa ka batang masuso sensitibo ug delikado. El cutis infantil es sensible y delicado.
    kutkut kutkut mordiscar Gikutkut sa ilaga ang akong bag-ong habol. La rata ha roído mi nueva manta.
    kutlu kutlo citar Sa pagkutlo ning balita kapulisan padayon pang milutos sa mga miiskapo nga tulisan. Según este periódico, la policía está persiguiendo a los ladrones fugitivos.
    kutu kuto piojo, pulga Naa kay kuto sa imong ulo? ¿Tienes piojos en la cabeza?
    kutu kuto restricción Mikuto siya sa iyang pagkaon. Ella está a dieta restringida.
    kutub kutob hasta, todo lo posible Karon na kutob ang akong trabaho. ; Kutob sa akong mahimo, Eso es todo mi trabajo ahora. ; Mientras pueda,
    kutukutu kutokuto vientre, boca del estómago    
Sp cuchara kutsara kutsara cuchara Tudloi ang imong anak paggamit sa kutsara mentras bata pa. Enséñele a su hijo a usar la cuchara cuando aún es joven.
Sp cuchillo kutsilyu kutsilyo cuchillo Ayaw dulai ang kutsilyo kay peligro kaayo. No juegues con un cuchillo, es demasiado peligroso.
En cushion kutsun kutson cojín, almohadón Wala maanad si Dino nga matulog sa kutson. Dino no está acostumbrado a dormir sobre un colchón.
Sp cuadra kuwadra kuwadra cuadra  Walay kuyaw ang mga kabayo sa kwadra. Los caballos en el establo no son peligrosos.
Sp cuadrado kuwadradu kuwadrado cuadrado Porma ug kwadrado ang imong nawong. Tu cara tiene forma cuadrada.
Sp cuadro kuwadru kuwadro  cuadro, tapiz Naguba ang kuwadro sa imong larawan. El marco de tu foto fue destruido.
    kulaknit kuwaknit murciélago Daghang kuwaknit sa mga langob. Hay muchos murciélagos en las cuevas.
    kulang kuwang corto, carente, deficiente Kuwang ang imong gihatag nako nga sukli. Falta el cambio que me has dado.
    kwanggul kuwanggol estúpido Kuwanggol ka nga mituo kaniya. Eres un estúpido por creerle.
    kulap kuwap oscuro    
Sp cuarenta kuwarinta kuwarenta cuarenta Kuwarenta mil pesos ang nawala sa iyang pitaka. Cuarenta mil pesos faltaban en su billetera.
Sp cuarta kuwarta kuwarta  dinero, ganar Pila ang imong kuwarta nga anaa sa bangko? ¿Cuánto dinero tienes en el banco?
Sp cuarta kuwarta kuwartahan rico Kadaghanan sa mga tawo gusto nga makuwartahan. La mayoría de la gente quiere ser rica.
Sp cuarto kuwartu kuwarto  cuarto, habitación Dali sulod sa akong kuwarto kay naa koy ipakita nimo. Entra en mi cuarto, que tengo algo que mostrarte.
Sp cuatro kuwatru kuwatro cuatro Aduna koy upat ka igsoong babaye. Tengo cuatro hermanas.
Sp cuello kuwilyu kuwelyo cuello Adunay mantsa ang imong kuwelyo. Hay una mancha en tu cuello.
Sp cuentas kuintas kuwentas collar Nasunod nako gikan sa akong lola ang usa ka karaang kuwentas nga bulawan. Heredé de mi abuela un antiguo collar de oro.
Sp cuento kuintu kuwento cuento    
Sp cuerpo kuwirpu kuwerpo cuerpo    
Sp cohete kuwiti kuwitis cohete, fuegos artificiales Nindot kaayo ang mga kuwitis pagka Bag-ong Tuig. Los cohetes del último día de Año Nuevo fueron magníficos.
Ta kuya kuya kuya tío, hermano mayor Si kuya tua na America nagtrabaho. Mi hermano mayor está trabajando en América.
    kuyabug kuyabog neófito, principiante    
    kuyamang kuyamang arrastrarse    
    kuyamas kuyamas garra Ang mga kuyamas sa Lawin kay pwerteng haita. Las garras del águila son muy afiladas.
    kulamuy kuyamoy dedo, garras Pagkagagmay sa mga kuyamoy sa bata. Los dedos del bebé son tan pequeños.
    kuyanap kuyanap extender, esparcirse    
    kuyap kuyap desmayarse    
    kuyaw kuyaw  peligro Ayaw kamo pag-adto kay kuyaw.  No te vayas, porque es peligroso.
    kuyaw kuyawan nervioso Nakuyawan gyud ko pagsulod sa sementeryo kagabii. Estuve nerviosa cuando entré en el cementerio anoche.
    kuydawu kuydawo cuidarse Way kuydawo. No te molestes.
    kuykuy kuykoy cavar a mano    
    kuymi kuymi árbitro (pelea de gallos) Atong irespeto ang desisyon sa kuymi. Respetemos la decisión del árbitro.
    kuyug kuyog acompañar Ikuyog nako akong anak.  Mi hijo irá conmigo.
    kuyug kuyog  unirse, mezclar Kuyog mo sa parid?  ¿Te unirás al desfile?
    kuyug kuyogkuyog pandilla, compañera regular    
    kuyus kuyos encogerse    
    kuw… kw…   kw… Véase 'kuw ...' o 'kul…'
    laag laag vagar    
    laag laagan vagabundo, holgazán Ang laagan dili magpuyo ug usa ka lugar. Un vagabundo no puede quedarse en un solo lugar.
    laag laaglaag callejear, vivir en la ociosidad Nasuko si Mama kay naglaag-laag mi bisan kon gabii na. La madre estaba enojada porque callejeábamos, incluso ya era de noche.
    laang laang trampa Pakaluoy! Nahulog sa laang ang usa. ¡Qué pena! Un ciervo cayó en la trampa.
    laas laas audaz, desnudar Wala ka maulaw nga maglaas ka atubangan sa daghang tawo? ¿No estás avergonzado de exponerte delante de mucha gente?
    laaw laaw animal salvaje, salvaje Mahadlok ko sa mga laaw. Tengo miedo de los animales salvajes.
    laay laay aislado, aburrido, fastidioso Laay ning walay buhaton. Es aburrido el no tener nada que hacer.
Sp lavar laba laba  lavar ropas Milaba ko para sa pamilya nako.  Lavé la ropa para mi familia.
Sp lavabo lababu lababo lavabo Daghan ug hugasanan sa lababo. Hay muchos platos en el fregadero.
    labad labad  dolor de cabeza Labad kaayo ang akong ulo.  Tengo un fuerte dolor de cabeza.
Sp lavada labada labada lavado Maayo siyang molimpyo sa mga labada. Ella es buena de lavar la ropa.
Sp navaja nabaha labaha navaja de afeitar Paliti ko ug labaha kay kinahanglan na nakong mamarbas. Cómprame una navaja, que necesito afeitarme.
Sp lavar cara labacara labakara toallita Butangi ug labakara ang bukobuko sa bata. Ponga una toallita en la espalda del niño.
    laban laban defender, proteger    
    laban labanan favorecer, lado con    
Sp lavandero labandiru labandero lavandería, lavandero    
    labang labang  pasar examen, cruzar Guniti ang bata inig labang nimo sa dalan. Lleva al niño cuando cruces la calle.
Sp rabanos rabanus labanos  rábano Sama kaputi sa labanos ang iyang panit. Su piel es tan blanca como el rábano.
    lab-as labas vender pescado Naglabas lang ang iyang anak una kay wa pa makasulod ug trabaho. Su hijo vende pescado por un tiempo porque todavía no puede conseguir trabajo.
    lab-as lab-as  fresco Dili ko makaila kung unsay lab-as nga isda o dili na. No puedo distinguir cuál es el pescado fresco y cuál no.
    lab-as lab-asera vendedora de pescado    
    lab-as lab-asero vendedor de pescado Dili nako ikaulaw nga lab-asero ug lab-asera ang akong mga ginikanan. No me avergüenzo de que mis padres sean vendedores de pescado.
    labat labat una cerca, valla Gitabangan ni kuya si papa sa pag-ayo sa labat sa among balay. Mi hermano mayor ayuda a mi padre a arreglar la cerca de nuestra casa.
    labaw labaw ejecutivo, jefe Kinahanglan nga imong sundon ang imong labaw. Tienes que obedecer a tu jefe.
    labaw labaw más que, superarse Ang ginansya namo sa among bag-ong business, labaw pa sa among puhunan. El beneficio de nuestro negocio nuevo es ya mayor que la inversión.
    labay labay pasar por Nganong wala man ko nimo tawga dihang nilabay ka sa among balay? ¿Por qué no me llamaste cuando pasaste por nuestra casa?
    labay labay  tirar, arrojar Naglabay ko ug basura.  Yo tiré la basura.
    labhag labhag ruborizarse, verdugón    
    labhak labhak rectangular    
Sp lavar laba labhanan ropa para lavar Dad-a dinhi ang tanan nimong labhanan. Trae aquí toda tu ropa para lavar.
Sp lavar laba labhonon ropa para lavar Duna tay daghang labhonon kada adlaw kay naay daghang bata. Tenemos mucha ropa para lavar cada día porque tenemos muchos niños.
    labhu labhu escaldar    
    labi labi la mayoría, muy    
    labi labi na especialmente Para sa tanan kining kantaha labina sa mga nahigugma. Esta canción es para todos, especialmente para que están enamorados.
    labid labid trenzar    
    labi labihan  muy, extraordinario Siya labihan ka siloso sa iyang asawa. Él es muy celoso con su esposa.
    labi na labina especialmente, sobre todo    
    labi labing más labing dako; labing dyutay; labing gamay; labing menos; labing tigulang máximo, mínimo, el más pequeño, al menos, el más antiguo
    labit labit puntada, sobrehilar    
    lablab lablab rasgar    
    labnaw labnaw diluido, frialdad    
    labni labni arrebatar Nakalitan ko sa dihang gilabni akong bag. Me sorprendió cuando me arrancó la bolsa.
    labnut labnot tirón, tirar violentamente Gipanglabnot sa mga bata ang tag-as nga balili sa ilang tanaman. Los niños fueron obligados a sacar las hierbas altas de su jardín.
    labu labo hundir    
    labu labo crecer frondoso Molabo ang mga tanom. Las plantas crecen gruesas y exuberantes.
    labhu lab-o escaldar    
    labud labod verdugón Daghan ug labod ang tibuok nimong kalawasan. Hay cicatrices en todo tu cuerpo.
    labug labog tirar, arrojar Gilabog si Daniel ngadto sa langub sa mga leyon dihang midumili siya pagbiya sa iyang pagtoo sa Ginoo. Daniel fue arrojado a la caverna de los leones cuando se negó a renunciar a su fe en Dios.
    labuk labok atacar, asaltar, sorprender    
    lab-uk lab-ok tragar su saliva    
    labun labon actualmente    
    labu labong frondoso, altivo    
    labut labot preocupación, relación alang sa may labot; labot pa  A quien corresponda;   además
Sp labrador labradur labrador labrador Pila na ang sweldo sa ordinaryong labrador karon? ¿Cuánto es el salario de un trabajador ordinario ahora?
    labtik labtik chasquido, riendas Pagbantay sa labtik nianang lastiko. Ten cuidado de que salte esa banda de goma.
    labtingaw labtingaw pescado medio seco Sa unang panahon,labtingaw ang among sud-an sa buntag,udto ug gabii. Antes, el pescado medio seco era nuestro plato del desayuno, el almuerzo y la cena.
    labu labu piel seca, medio seco Mas lami kan-on ang labo nga kamote. Es más deliciosa la batata medio seca.
    labud labud verdugón    
    labut labut incluir, preocupación    
    labut labutlabut entrometerse Ayaw paglabutlabut sa among relasyon aron walay away. No te entrometas en nuestra relación, entonces no reñiremos.
    labaw labwan superar Labwan nako ang imong score. Sacaré más puntos que tú.
    labyug labyog sacudir Ayaw ilabyog ug taas kay tingali ug mahulog ka. No sacudas demasiado alto porque podrías caerte.
    lad-ang lad-ang insípido Lad-ang ang tubig sa inyong lugar. El agua de tu lugar es insípida.
    ladlad ladlad exponer Ayaw iladlad kanang imong mga alahas sa imong lawas. No exhibas tus joyas en tu cuerpo.
    lad-uk lad-ok tragar   Milad-ok lang kug kape. Solo tomé una taza de café.
    laga laga hervir Ilaga kining dahon sa oregano para sa imong ubo. Hierve estas hojas de orégano para la tos.
    agaak lagaak chirrido,
croar
   
    lagaak lagaak crujir    
    lag-ab lag-ab tragar    
    lag-ab lag-ab espacio, intervalo    
    lagala lagala alardear    
    lagarat lagarat voz áspera    
    lagari lagari sierra Nagkinahanglan ko ug lagari para iputol sa mga kahoy. Necesito una sierra para cortar los troncos.
    lagas lagas envejecer, maduro, viejo Molagas ang tawo paglabay sa panahon. El hombre madurará conforme al paso del tiempo.
    lagasak lagasak ruido de la lluvia Ang ulan naglagasak sa atop sa balay hinungdan sa kasaba sa palibot. La lluvia repiqueteaba en la azotea causando ruido por todas partes.
    lagatak lagatak traquetear, aletear    
    lagaw lagaw una especie de pez    
    lagay lagay escroto, pene Nagpakonsulta siya sa doktor tungod sa pagdako sa iyang lagay. Había consultado a un médico debido a la ampliación de su escrotos.
    lagay lagay soborno    
    lagbas lagbas atravesar Nilagbas ang kutsilyo sa iyang kasingkasing hinungdan sa iyang kamatayon. El cuchillo atravesó su corazón causando su muerte.
    lagda lagda  regular, hacer regla Ang balaod gilagda aron malikayan ang kagubot. Las leyes están reguladas para evitar el caos.
    lagdas lagdas descuido    
    lagduk lagdok estaca corta, mediodía    
    lagi lagi  realmente, ciertamente, seguramente Moadto lagi ko sa inyong balay kon kinahanglanon ko nimo. Realmente iría a tu casa si me necesitaras.
    lag-id lag-id rozar Nakalag-id ang bala sa akong nawong. La bala rozó mi cara.
    lagilagi lagilagi tipos, varios    
    lag-it lag-it áspero, agudo Lag-it na ang iyang nawong tungod sa daghang bugas. Su cara se volvió áspera debido a muchos granos.
    lagiw lagiw huir, fuga Nilagiw ang iyang anak uban sa uyab niini. Su hija se ha fugado con su novio.
    laglag laglag demoler, caerse Gilaglag ang daan nga edipisyo kay delikado na kini. El antiguo edificio fue demolido porque ya era peligroso.
    lagmaw lagmaw aparecer, manar, surgir    
    lagmit lagmit probable, en su mayoría Lagmit ikaw ang mosunod nga mayor sa inyong lungsod. Tal vez serás el próximo alcalde de tu ciudad.
    lagnak lagnak flojo    
    lagnaw lagnaw frío Ayaw paimna ang bata sa lagnaw nga tubig. No dejes que el bebé tome agua fría.
    labnut lagnot tirón, tirar violentamente Aray! Ayaw lagnota akong buhok. ¡Ay! No tires de mi pelo.
    lagu lago sucio Kalago pod anang imong gisul-ob. Lo que llevas es tan sucio.
    lagub lagob unirse, fusionar    
    laguk lagok liga    
    lagum lagom negro y azul, oscurecerse    
    lagum lagom negro y azul, gris Lagum na ang iyang ngabil kay nagdugay ug humol sa dagat. Sus labios eran azules por permanecer en el mar tanto tiempo.
    lagung lagong mosca    
    lagus lagos encía Nihubag ang akong lagos ug sakit kaayo kini. Mi encía se hincha y me duele mucho.
    lagut lagot  rechinar, crujir, irritarse Naglagot ko sa among mga silingan.  Me irrito con mis vecinos.
    laguy lagoy huir, fumarse Nilagoy ang tibuok pamilya tungod sa labihang kaulaw. Toda la familia huyó por el deshonor.
    lagpak lagpak dar una palmada, parchear    
    lagput lagpot empujar, expulsar    
    lagsaw lagsaw larguirucho, adelgazarse    
    lagsik lagsik activo, animado    
    lagsik lagsik salpicarse, dispersarse    
    lagtub lagtob dar sonidos crujientes    
    lagubu lagubo sonido sordo Pagkadako sa lagubo dihang nahulog siya gikan sa kahoy. Hubo un ruido sordo cuando se cayó de un árbol.
    lagukluk laguklok esconderse    
    lagumlum lagumlom latente, letargo    
    lagum lagumon negro y azul    
    laguna laguna prado    
    lagutum lagutmon tubérculo, batata, patata Daghan ug lagutmon sa among baul. Tenemos muchas patatas en nuestro campo.
    lagutum lagutom comer batatas Gilagutuman nakog kamote ang mga bata paggutom. Alimenté a mis hijos con batatas durante el hambre.
Sp la huerta lagwirta lagwerta huerta, jardín Nalingaw ko nga nagtan-aw sa mga bata nga nagdula sa lagwerta. Me complació ver a los niños jugando en el patio.
    lagwis lagwis  delgado Magkinahanglan ta ug lagwis nga kawayan para sa sayaw nga tinikling. Necesitaremos finos bambúes para el baile de tinikling.
    lagyu lagyo fuga, huir    
    layu lagyo lejos Lagyo kaayo ang among mga lugar nga gipuy-an. Nuestra residencia está muy lejos.
    lahang lahang brecha    
    lahap lahap cortar en trozos gruesos    
    lahawlahaw lahawlahaw vagar    
    lahi lahi diferente Lahi ang nawong kaysa uban nimong mga igsoon. Tu rostro es diferente del resto de tus hermanos.
    lahid lahid frotis, involucra a alguien    
    lahing lahing coco maduro, envejecido Ang mga bata nigamit ug lahing para abayan sa dagat. Los niños usaban cocos maduros como flotadores en el mar.
    lahit lahit cortar    
    lahug lahog mezclar, revolver    
    lahus lahos sigue recto Nilahos mi sa iyang balay.  Fuimos directamente a su casa.
    lahuy lahoy invadir, entrar fácilmente Milahoy ang bola sa ring. El balón entró a la canasta directamente.
    lahu lahu pasar por    
    lahug lahugay mezclar, revolver Ilahugay ang mga hiniwang prutas para sa fruit salad. Mezcla todas las frutas en rodajas para la ensalada de frutas.
    lahug lahuglahug deambular    
    lahus lahuslahos fácil de proceder    
    lahutay lahutay aguantar, resistencia física Ang pag-ehersisyo sa kanunay ug pagkaon sa insakto makapalig-on sa imong lahutay. El ejercicio diario y una dieta equilibrada fortalecerán su resistencia física.
    lain lain  otro, diferente Tagai kog lain nga rason, kung ngano wala ka motuman sa imong saad. Dame otra razón por la que rompiste tu promesa.
    lain lain-lain  vario, diferente Naay mga tawo gikan sa lainlain nga lugar. Hubo personas que vinieron de diferentes lugares.
    laka laka grieta, falla    
    lab-ak lak-ab saltar, excesivo, desparramar Ang tingog nimo ug hilak niya nalak-ab sa mikropono. Tu voz y su sollozo se están superponiendo en el micrófono.
    lakad lakad saltar, pasar por encima Pagbaton ug pamatasan, ayaw ko ug lakadi. Ten algunos modales, no me pases por encima.
    lakag lakag perseguir, correr después Gilakag sa akong iro ang mga bata. Los niños fueron perseguidos por mi perro.
    lakang lakang paso Dakodakoa ang imong lakang sa paglakaw. Da pasos más grandes al caminar.
    lakat lakat  caminar, marchar Milakat ang daghang katuigan. Pasaron muchos años.
    lakat lakatan vagabundo    
    lakatan lakatan una especie de plátano Mahal ang lakatan kon paliton sa merkado. Lakatan es caro de comprar en el mercado.
    lakaw lakaw  salir, empezar, caminar Nilakaw siya wala mananghid.  Salió sin permiso.
    lakaw lakawlakaw pasear, vagar Si Marilyn toa sa daplin sa dagat, sa may baybayon, naglakawlakaw. Marilyn está en aquella orilla del mar, caminando por la playa.
    lakbay lakbay excursión, viaje    
    lakbit lakbit lacónico, breve, resumir Tagaan ka nako ug lakbit nga saysay sa estoryang "Cinderella". Te voy a dar un breve resumen de la historia "Cenicienta".
    lakdup lakdop ocurrirse, atacar en picado Paglakdop sa akong hunahuna ang kahadlok. Un miedo surgió en mi mente.
    laki laki habilidad    
    laki laki  hombre laking manok gallo
    laki lakihon varonil    
    laki lakin-on mujer varonil Lakin-on ka tan-awon tungod sa imong mubo nga buhok. Te ves como un niño porque tienes el pelo corto.
    lakip lakip incluir, adjuntar lakip sa mga sensilyo incluyendo monedas
Sp laxante laksanti laksante laxante Magkinahanglan ka ug laksante aron dali ra mogawas ang imong hugaw sa lawas. Necesitará un laxante para que su excrementos puedan salir fácilmente de su cuerpo.
    laksi laksi separar, arrancar, rasgar Naglaksi ang laso sa akong sapatos. Los cordones fueron arrancados de mis zapatos.
    laksut laksot  feo Siya laksot pero buotan.  Él es feo, pero un buen chico.
    laktaw laktaw omitir, saltar Nganong imong gilaktawan ang apelyido sa imong bana? ¿Por qué dejaste de lado el apellido de tu marido?
    laktud laktod breve, lacónico, directo Nanglaktod mi padulong sa inyong balay kay init kaayo. Fuimos directamente a tu casa porque hacía mucho calor.
    lakaw lakwanan pasillo Ayaw pag-estambay sa lakwanan. No te quedes en el pasillo.
Sp la cuacha? lakuwatsa lakwatsa excursión, aventura Adto ta sa Talisay maglakwatsa. Vayamos a Talisay a pasear.
    lala lala veneno, telaraña Ang lala sa halas nakaabot sa iyang dugo. El veneno de las serpientes ha alcanzado su sangre.
    lala lala sorber    
En love lab lalab amante    
    laki lalaki  hombre, chico Ang mga lalaki ang mangibot sa mga gunahon sa tanaman. Los muchachos sacarán las malas hierbas en el jardín.
    lalang lalang crear Gilalang sa Ginoo ang tawo susama sa iyang kaugalingong hitsura ug pagkapareha. Dios creó al hombre modelando su propia figura.
    lawig lalawigan  provincia Ang gobernador ang tigdumala sa lalawigan. El gobernador es el jefe de la provincia.
    lalin lalen emigrar    
    lalis lales pelea, disputa, refutación Naglalis ang mga kongresista mahitungod sa gipasa nga balaodnon. Los congresistas disputaron sobre aprobar el proyecto de ley.
    lalik lalik dibujar, esculpir    
    lalim lalim placentero, delicioso    
    lalug lalog alimentar, hez Gikuhaan na ba nimo ug lalog ang tuba? ¿Has quitado las heces del vino de coco?
    lalum lalom profundo    
    lama lama mancha, defecto Milama sa puti nga habol ang dugo. La sangre manchó la sábana blanca.
    lamak lamak pantano, embarrar    
    lamak lamakan pantano Ang mga buaya kasagaran anaa mopuyo sa mga lamakan. Los cocodrilos suelen vivir en los pantanos.
    lamang lamang  solo Ako usa lamang ka ubos nga mananagat. Solo soy un humilde pescador.
Sp la mano lamanu lamano estrechar de manos Atong sugaton ang atong mga bisita ug lamano. Nos reuniremos con nuestros visitantes con apretones de manos.
    lamas lamas especia Ang sibuyas, ahos ug luy-a mga lamas. La cebolla, el ajo y el jengibre son especias.
    lamat lamat encantar, hipnotizar Ingon sila nga kon lamaton ka sa kalasangan, huboa ang imong sinina ug baliha kini pagsul-ob. Dicen que si quedas encantado en el bosque, quítate el vestido y ponte el reverso.
    lamaw lamaw bebida de coco Giandam ni Mia ang bugnaw nga lamaw para sa bisita. Mia preparó jugo de coco frío para la visita.
    lamay lamay solo, meramente    
    lamay lamay vigilar    
    lamay lamay carcomer Kon dili ka magpatambal, lamayan ka sa sakit. Si no tomas medicamentos, la enfermedad empeorará.
    lamba lamba dar con, golpe    
    lambay  lambay  cámbaro, cangrejo Akong paborito ang mga lambay. Los cangrejos son mis favoritos.
    lambi lambi sobresalir, desbordar    
    lambigit lambigit doble, participar, relacionarse Adunay kutikuti nga ang imong igsoon nakiglambigit sa usa ka minyo nga lalaki. Hay un rumor de que tu hermana tiene relaciones con un hombre casado.
    lambiyung lambiyong dar vueltas    
    lambu lambo mejorar, desarrollar, crecer Ang edukasyon makapalambo sa kaalaman sa matag usa kanato. La educación desarrollará el conocimiento en cada uno de nosotros.
    lambud lambod enrollarse    
    lambuyug lambuyog honda    
    lamdag lamdag brillar Pangayoa sa Espiritu Santo nga lamdagan ang imong hunahuna. Pide al Espíritu Santo que ilumine tu mente.
    lamdag lamdaganan claraboya Ngiob ang imong kwarto mao nga nagkinahanglan ka ug lamdaganan. Tu habitación es sombría, así que necesitas un tragaluz.
Sp la mesa lamisa lamesa  mesa Nitago ang iring sa ilalom sa lamesa. El gato se escondió debajo de la mesa.
    lamhun lamhon dolorido Nalamhon ang akong mga mata tungod sa grabeng kainit gikan sa adlaw. Mis ojos están doloridos por el calor del sol.
    lami lami delicioso, agradable, orgasmo Lami kaayo siyag kotse. Su coche es muy bueno.
    lami lamian  delicioso Lamian ang ilang pagkaon.  Sus platos son deliciosos.
    lamigas lamigas hormiga  =hulmigas  
Sp la mesa lamisa lamisa mesa    
    lamlam lamlam despotricar, ladrar, delirar Ang akong manghod nga lalaki naglamlam bahin sa bakasyon sa Disneyland. Mi hermano menor habló ruidosamente sobre la vacación en Disneyland.
    lamuk  lamok  mosquito Paggamit ug moskitero aron malikayan ang mga lamok. Use un mosquitero para evitar los mosquitos.
    lamun lamon llenarse la boca Gilamon sa bitin ang manok. La serpiente se llenó la boca del pollo.
    lamuy lamoy devorar, tragar Gilamoy sa tigre ang rabbit. El tigre devoró al conejo.
Sp lampara lampara lampara lámpara Dagkoti ang lampara kay ngitngit kaayo. Enciende la lámpara, está tan oscuro.
Sp lamparilla lamparilya lamparilya lámpara pequeña Lamparilya ang gigamit sa mga tawo sa bukid. Pequeñas lámparas son utilizadas por la gente en las montañas.
Sp lampazo lampasu lampaso fregona, lampazo, trapeador Gilampasoan nako ang salog sa akong kwarto aron mosinaw. Fregado el suelo de mi habitación para hacerlo brillar.
    lampin lampin pañales Mas maayo gamiton ang lampin nga ilabay kay barato. Los pañales desechables son mejores porque son baratos.
    lampingas lampingas indiferencia, egoísmo    
    lampingas lampingasan indiferencia, egoísta    
    lampinig lampinig avispa Sakit kaayo ang ikot sa lampinig. La picadura de avispa es muy dolorosa.
    lampus lampos pasar, tener éxito Makalampos ko sa akong gikuha nga korso.  Puedo aprobar mi curso.
    lampurnas lampurnas fregar, limpiar, machacar    
    lamugdung lamugdong sombrío, melancólico    
    lamukat lamukat enredar, caótico Naglagot ko kay naglamukat ang mga buhok sa akong ulo. Estaba enojado porque los pelos de mi cabeza estaban enredados.
    lamuy lamyon devorar     
    lana lana aceite, grasa Nakadala ka ug lana sa lubi para sa akong buhok? ¿Trajiste aceite de coco para mi cabello?
    lanag lanag veneno    
    lana lanahan contenedor de aceite    
    lana lanahan curandero (utilizando aceite especial)    
    lana lanahon graso, grasiento Lanahon ang imong buhok ug ganahan ko ini. Tu cabello es graso y me gusta.
    lanat lanat perseguir Kusog kaayo kong nidagan dihang gilanat ko sa iro. Corrí desesperadamente cuando el perro me persiguió.
    lanaw lanaw laguna Malipayong nag-langoylangoy an mga bata sa lanaw. Los niños disfrutaron nadando en la laguna.
    lanay lanay derretir    
    landay landay estéril    
En landing landig landig aterrizaje    
En landing landig landiganan puerto, muelle, aeropuerto Daghang barko ang nangabot karon sa landinganan. Muchos barcos han llegado hoy en día al puerto.
    landung landong sombra Nakatolog ako ilalom sa landong sa kahoy nga akasya. He dormido bajo la sombra del árbol de acacia.
    lang lang  solo Bisan bata lang ako pero may katungod ako sa akong pagkatawo. Aunque sólo soy un niño, tengo el derecho de una persona.
    langan langan retrasar, posponer Nalangan ang atong mga bisita tungod sa kakusog sa ulan. Nuestros visitantes llegaron tarde debido a la fuerte lluvia.
    langas langas molesto, imprudente, ruidoso Jane, ayaw paglangas kay akong ituslok ang dagom sa imong dalunggan. Jane, no te muevas porque te perforaré las orejas con una aguja.
    langas langasan molesto, ruidoso Langasan kaayo ka bisan nakabalo ka nga naay natulog. Estás demasiado ruidoso aun sabiendo que alguien está durmiendo.
    langaw langaw mosca Hugaw kaayo ang mga langaw. Las moscas son muy sucias.
    langay langay matar (perder) el tiempo    
    langay langaylangay vagar, entretenerse Ayaw paglangaylangay sa mga lakwanan ug agianan. No callejee por el vestíbulo o pasillos.
    langbay langbay cangrejo    
    palangga langga abrazo, querido/a, amor y cuidar Ipangumusta unya ko sa imong mapalanggaong asawa. Luego salúdale de mi parte a tu preciosa esposa.
    langgam langgam  pájaro, ave Napusilan sa tawo ang langgam sa sanga. El hombre le disparó al pájaro en la rama.
    langgaw langgaw tibio, calentar Naglanggaw siya ug tubig para ikaligo nako.  Ella calentó el agua para que yo me bañara.
    langgaw langgaw vinagre    
    langgikit langgikit pegar, juntar    
    langgus langgos rasparse Nalanggos ang iyang tuhod sa hait nga bato. Él se rozó la rodilla en una roca afilada.
    langgut langgot romper línea de pesca, malversar Nalanggutan ko niyag singkuwenta pesos.  Me estafó 50 pesos.
    langi langi importunar, insistir    
    langit langit  cielo Naghangad siya sa langit, mura ug nangayog ulan. Miró al cielo, como pidiendo lluvia.
    langit langitnon celestial Langitnong amahan, tabangi kami. Padre celestial, ayúdenos.
    langkap langkap encargarse Akoy milangkap sa iyang bayranan. Me encargué de su pago.
    langkat langkat arrancar    
    langkay langkay  frondas de coco secas Langkay na ang mga dahon sa lubi. Las hojas de coco han sido secas.
    langkay langkay  solterona    
    langkub langkob fusionar, componer Ang usa ka lungsod gilangkuban sa daghang mga barangay. Una ciudad está compuesta de muchos barangayes.
    langub langob cueva Dili ko mosulod sa langob kay mahadlok ko sa kangitngit. No entraré en la cueva porque tengo miedo a la oscuridad.
    languy langoy  nadar Naglangoy sila sa dagat.  Están nadando en el mar.
    langsad langsad postularse para una elección    
    langtu langto hedor, mal olor    
    langyaw langyaw extranjero, emigrar Danghang langyaw ang mibisita sa pilipinas. Muchos extranjeros visitaron las Filipinas.
    lanit lanit agarrar    
    lanug lanog resonar  Ang iyang tingog nilanog sa tibuok simbahan. Su voz resonaba por toda la iglesia.
    lanus lanos secarse, marchitarse Natulog ko tibuok adlaw tungod sa grabeng lanos. Dormí todo el día por demasiado agotamiento.
    lanut lanot yute, abacá    
    lansad lansad postularse para una elección Miapil mi sa gilansad nga programa kabahin sa pang hinlo sa lugar. Nos unimos al programa recién iniciado para limpiar nuestro área.
    lansang lansang  uña Ang mga lansang gamit kaayo sa mga panday inig himo ug balay. Los carpinteros necesitan muchos clavos para construir casas.
Sp lanzar lansar lansar candidatura    
    lansis lansis engañar, falso, evasión Ang paghigda nimo diha nga mura ug patay usa lamang ka lansis? ¿Que estuvieras acostado allí como un muerto fue solo un engaño?
    lansis lansisan engañar Dili na ko makasalig nimo kay imo na ko nga gilansisan makausa. Ya no puedo confiar en ti porque me has engañado una vez.
Sp lanceta lansita lansita cuchillo, navaja Nasamad siya sa lansita nga iyang gidala. Fue herido por la navaja que trajo alrededor.
    lansunis lansones langsat    
    lantaw lantaw  mirar, ver, prever Naglantaw sila sa mga bituon ningkidlap-kidlap sa langit.  Miraron hacia arriba las estrellas parpadeadas en el cielo.
    lantay lantay mueble de bambú (banco, cama, silla) Naglingkod sa lantay siya. Ella estaba sentada en una silla de bambú.
    lantip lantip agudo    
    langtung lantong pleamar, marea alta    
Sp lancha lantsa lantsa lancha Puno ug mga isda ang lantsa nga miabot gikan sa Bohol. El barco que llega de Bohol está lleno de muchos peces.
    lantugi lantugi  debate, disputar Dili na ko gusto ug bisan unsa nga lantugi, humana ko. No quiero ningúna discusión. He tenido suficiente.
    laug laog glotón, egoísta, codicioso    
    laum laom  desear, esperar Naglaum ang imong mga ginikanan nga makalampus ka sa imong pagtuon. Tus padres esperan que tengas éxito en tus estudios.
    lapa lapa cortar    
    lapad lapad amplio, ancho Lapad ang mga dalan sa dakbayan. Las calles en las ciudades son anchas.
    lapalapa lapalapa planta del pie)    
    laparo laparo abofetear, dar una palmada  Gilaparo sa inahan ang nawong sa anak nga gahian ug ulo. La madre abofeteó la cara de su terco hijo.
    lapas lapas  ofender, violar, exceder, pasar Nalapas ka sa balaod.  Estás contravenido a las reglas.
    lapaw lapaw rebosar, exceder Gilapawan ang mga atop sa lunop. El agua de la inundación rebasó los tejados.
    lapdus lapdos látigo, azotar Grabe makalapdos akong mama namo kung makasala me. Si hacemos cosas malas, mi madre nos azota estrictamente.
    lapi lapi plegar, doblar    
Sp lapida lapida lapida lápida    
Sp lapida lapida lapida lapida, lapida sepulcral Pagbaton ug respeto sa patay,ayaw lingkod sa lapida. Ten algo de respeto por los muertos, no te sientes en la lápida.
Sp lapiz lapis lapis  lápiz Lapis ang gamita sa eksamin kay dali ra mapanas. Use lápiz en la prueba porque es fácil de borrar.
    lapuk lapok  barro Adunay lapok sa tibuok nimong nawong. Hay barro en toda tu cara.
    lapuk lapokon pantanoso, barroso Nalapokon ang atubangan sa among balay tungod sa ulan. El frente de nuestra casa estaba embarrado debido a la lluvia.
    lapus lapos penetrar, atravesar    
    lapuy lapoy cansarse    
    lapus lapsanan salida    
    lapya lapyahan orilla del mar, playa Hulata ko sa lapyahan karong gabii. Espérame en la orilla del mar esta noche.
    larag larag secarse, marchitarse Nangalarag nalang ang mga dahon pero wala pa gyud ka maabot. Las hojas se han marchitado pero todavía no has llegado.
    laraw laraw planear, esquema Unsa man ang imong laraw karon nga nag-inusara ka na? ¿Cuál es tu plan ahora cuando te quedas solo?
    laraw larawan  símbolo, imagen, icono Iyang gidala ang larawan sa iyang anak bisan asa siya moabot. Él siempre trae el retrato de su hijo dondequiera que va.
    laraw larawanon simbólico    
    laray laray cola, fila, línea    
    larga larga  salir, partir Unsa ka oras molarga?  ¿A qué hora saldrá?
    larinu larino hablar con soltura larino mamulong  elocuente
    laruk larok pegar, grabar Gilarok sa pulseras ang ngalan sa iyang uyab. Su nombre de novio está grabado en la pulsera.
    larut larot desarraigar    
    laruylaruy laroylaroy vagar, callejear Naglaroylaroy ka na pud nga mura ug iro. Estabas vagando como un perro.
    lasa lasa sabor Tayam ang lasa sa kining tubig. Esta agua sabe salada.
    lasa lasa aceitoso    
    lasang lasang  bosque Dili ko gusto nga mawala sa lasang. No quiero perderme en el bosque.
    las-ay las-ay insípido Dili ko ganahan sa imong sinabaw ka las-ay. No me gusta tu sopa porque no tiene sabor.
    lasing lasing borracho    
    laski laski rápido Laski kaayo ang dagayday sa tubig sa salug. El flujo de agua en el río es muy rápido.
    laslas laslas cortar, incisión Naglaslas siya sa iyang pulso tungod sa iyang problema. Ella se cortó la muñeca debido a su problema.
Sp lazo lasu laso lazo Butangi ug pula nga laso ang imong buhok para maparis sa imong sinina. Pon un lazo rojo en tu cabello para que coincida con tu vestido.
    laspa laspa hacer sin intención    
Sp elastico ilastiku lastiko condón, goma, elástica Nagkinahanglan ko ug lastiko aron ibaat sa mga papel. Necesito una banda elástica para atar estos papeles.
    laswa laswa escaldar    
Sp lata lata lata lata Isulod sa lata ang mga gagmay nga piyesa sa bisiklita. Pon el pequeños repuestos de la bicicleta en la lata.
    lata lata ablandar, corromper    
    latag latag blanquear, exponer Ilatag ang banig aron matulog na ta. Extiende el tapete para que podamos dormir.
    latagaw latagaw vagabundo    
    latas latas traspasar, atravesar Gilatas namo ang kabukiran buntag ug gabii. Atravesamos las montañas día y noche.
    latay latay fluir Dunay pulang dugo naglatay sa akong kaugatan. Hay sangre roja fluyendo en mis vasos sanguíneos.
    latid latid contorno, esquema Sa dili pa himoon ang balay, buhatan usa kini ug latid. Antes de construir una casa, primero se debe hacer un esquema.
Sp latigo latigu latigo látigo, azotar Pagkasakit maigo sa latigo. Es doloroso ser azotado con látigo.
    latik latik mermelada, jarabe de coco Lami kaayo ang bibingka sa Dalaguete labina kon daghan ug latik. Los pasteles de arroz en Dalaguete son deliciosos, especialmente con mucho jarabe de coco.
Sp latitud latitud latitud latitud Ang globo adunay mga latitud nga linya. El globo tiene líneas de latitud.
    latus latus látigo, azotar    
    lauya lauya estofado Para nako, ang lauya ni Mama ang pinakalami. Para mí, el guiso de mamá es lo más delicioso.
    lawa lawa araña Ang lawa naghabol sa iyang balayan. Una araña está tejiendo su casa.
    lawak lawak  habitación Nagtuon ako sa akong lawak.  Estoy estudiando en mi cuarto.
    higda lawak-higdaan  habitación, dormitorio Ang akong lawak higdaanan ang kinahayahayan nga lawak sa balay. Mi habitación es la más cómoda de la casa.
    lawa lawalawa telaraña Puno sa lawalawa ang balay nga walay magpuyo. La casa deshabitada está llena de telarañas.
    lawas lawas  cuerpo lawas ug kalag; pagtuman sa sugo sa lawas cuerpo y alma; obedecer las exigencias de la naturaleza
    lawas lawasnon carnal Lawasnon nga kalipay ang kanunay nimong gihunahuna. Siempre estás pensando en los placeres carnales.
    law-ay law-ay vulgar Law-ay ang mga pulong nga nanggawas sa iyang baba. Muchas palabras vulgares salieron de su boca.
    laway laway  saliva Ang iyang laway nagtulo sa dihang gidalit na ang mga lamiang sud-an. Su saliva estaba cayendo cuando los deliciosos platos fueron servidos.
    lalug lawgan alimentar     
    lawig lawgan viaje    
    lawgaw lawgaw revolver, confundir    
    lalug lawgi alimenta    
    lawi lawi pluma    
    lawig lawig navegar, viaje Naglawig sila sa kadagatan bisan pa sa mga higateng balud. Navegaron por el océano a pesar de las olas gigantes.
    lawis lawis península, cabo Ang lawis mao ang yuta nga hapit malikupan ug tubig. El cabo es una tierra casi rodeada de agua.
    lawud lawod mar, océano Ang among barko nakasugat ug unos sa lawod. Nuestro barco se encontró con la tormenta en el mar.
    lalug lawog alimentar, hez Andama ang lawog para sa mga baboy. Prepara las sobras de comida para los cerdos.
    lalum lawom profundo Kadtong dili makamao molangoy kinahanglang dili moadto sa lawum nga bahin. Los que no saben nadar no deben ir al lugar profundo.
    lawus lawos secarse, marchitarse Ang tawo sama sa bulak malawos pag-abot sa panahon. El hombre como las flores se marchitará cuando llegue el momento.
Sp laurel lawuril lawrel  laurel Ang lawrel mao ang simbolo sa kadaugan ug kalampusan. Laurel es un emblema de la victoria y el éxito.
    lawud lawud mar, océano Nalunod sa lawud ang barko. El barco se hundió en el mar.
    lalum lawum profundo lawum nga kagabhion muy avanzada la noche
    lay lay solo Ako lay mobantay sa mga bata mentras wala ka. Solo cuidaré a los niños mientras tú no estés aquí.
    laya laya seco, marchito Pwede na sunugon ang mga dahon kay mga laya na. Las hojas se pueden quemar porque ya están secas.
    layag layag vela Nagisi ang layag sa among baroto tungod sa kusog kaayo nga hangin. La vela de nuestro barco fue desgarrada por el viento muy fuerte.
    layas layas escapar, huir, fuga Dili ko molayas dinhi kay wala koy kwarta. No huiré de aquí porque no tengo dinero.
    layat layat saltar, salvar Nilayat sa bintana ang among iring. Nuestro gato saltó por la ventana.
    layaw layaw vagar layaw og hunahuna  capricho, por fantasía
    laygay laygay enfermo por mucho tiempo, encamado    
    laylay laylay canción de cuna, tararear Nakatulog ang bata tungod sa laylay sa iyang mama. El bebé durmió por la canción de cuna de su madre.
    laylay laylay fatiga, hojas de color    
    laylay laylayon tararear Akong laylayon ang paborito mong kanta aron ka makatulog. Tararearé tu canción favorita para que puedas dormir.
    layu layo lejos, distante Ang ilang balay layo gikan sa simbahan. Su casa está lejos de la iglesia.
    layug layog luchar Nasuspenso si Dodong sa eskwelahan kay iyang gilayog ang iyang kauban sa klase. Dodong fue suspendido en la escuela porque luchó contra su compañero de clase.
    dayun layon inmediato    
Sp legitimo lihitimu lehitimo legítimo Lehitimo ang operasyon sa mga polis kay may dala man silang warrant of arrest alang kaniya. La operación de la policía fue legítima porque tenían orden de arresto para él.
Sp leccion liksyun leksiyon lección Kinahanglan nga sa katapusan sa tuig na ting-eskwela, mahuman ang tanang leksiyon. Es necesario que al final del año de escuela, todas las lecciones estén completas.
Sp leccion liksyun leksyon lección    
Sp limon limun lemonsito limón Maayo ang duga sa lemonsito para sa ubo. El jugo de limón es bueno para la tos.
Sp lente linti lente lente, lupa    
Sp leche litsi letse leche Gikinahanglan ang letse para sa tanang mga masuso. La leche es necesaria para todos los bebés.
Sp lechon litsun letson cochinillo, cerdo asado, pollo asado letson baboy cochinillo asado
Sp lechuga litsugas letsugas lechuga Ganahan ko sa letsugas nga sagulan ug mayones. Me gusta la lechuga mezclada con mayonesa.
    liat liat saltar Giliatan sa kanding ang koral.  La cabra ha saltado la cerca.
    liback liback murmurar Nasakitan si Faith sa mga libak bahin niya. Faith tiene el corazón herido por las murmuraciones.
Sp levadura libadura libadura levadura Naggamit ug libadura ang mga panadero. Los panaderos utilizan levadura.
    libang libang defecar Pangita didto ug kasilyas para imong kalibangan. Encuentra un servicio allí para defecar.
    libang libang pequeños quehaceres    
    libaung libaong bache, hoyo Libaong ang among dalan paingon sa bukid. Nuestro camino a la montaña tiene muchos baches.
    libat libat bizco Ayaw kataw-i ang libat nga lalaki. No te rías del hombre bizco.
    libgus libgos seta Lamian ko sa shomai nga naay libgos. Para mi el plato de shaomai con setas es deliciosa.
    libkas libkas escurrirse    
    libu libo mil Tagaan ka nako ug lima ka libo ka pesos para sa imong adlawang natawhan. Te regalaré cinco mil pesos en tu cumpleaños.
    libud libod vagar, recorrer    
    libud libodlibod vagar, recorrer Maglibodlibod mi sa Ayala ug SM kon naa na mi kwarta. Callejearemos por Ayala y SM cuando tengamos dinero.
    libud suruy libodsuroy vagabundo,     
    libug libog perplejo, confundir Naglibog gyud ko. Unsa may imong nalibogan ? Estoy perplejo. ¿Con qué estás perplejo?
    libu libolibo miles Libo-libo ka mga debotos ang niapil sa prusisyon ni Sto.Nino. Miles de devotos se unieron a la procesión de San Niño.
    libun libon solidificar    
    libun libon matorral    
    libut libot rodear, girar Milibot mi ug kalima sa Ayala. Dimos la vuelta a Ayala cinco veces.
    libut libotanan orbita libotanan sa planeta  la órbita de los planetas
    libut libotlibot deambular    
Sp libre libri libre libre Libre ko karon busa pwede ta manan-aw ug sine. Ahora estoy libre para que podamos ver una película.
Sp libro libru libro libro Nanghulam si Rose ug libro gikan ni Liza. Rose tomó prestado un libro de Liza.
    libu libuan miles Libuan ka mga kabataan ang nakapahimulos sa libreng bakuna. Miles de niños pudieron disfrutar de la vacunación gratuita.
Sp liga liga liga aliado, liga Mosalmot mi sa liga sa basketbol sa Hulyo. Nos uniremos a la liga de baloncesto en julio.
    ligad ligad tumbarse Nagligad ko sa katre tibouk adlaw. Me acosté en la cama todo el día.
    ligad ligad pasar    
    ligas ligas desviar    
    ligdas ligdas acostarse, morir    
    ligdung ligdong modesto, solemne Gusto ni Mama ang ligdong nga lalake para nako. A mi madre le gusta un hombre sincero para mí.
    lighut lighot escaparse, evadirse Nakalighot ang mga pasyente gikan sa ospital sa mga buang. Los enfermos han escapado del psiquiátrico.
    ligid ligid neumático, rueda Na-flat ang usa ka ligid nga ban.  Se pinchó una rueda de la furgoneta.
    ligid ligid rodar Ayaw ipa-ligid ang baby.  ¡No hagas el bebé rodar!
    ligid ligiran centro, eje Samtang ang kalibutan milibot sa adlaw, magtuyok pod kini sa iyang ligiran. Girando la tierra alrededor del sol también rota sobre su eje.
    ligis ligis atropellar, moler, triturar Ang usa ka 8-anyos nga lalaki naligsan sa usa ka Van. Un niño de ocho años fue atropellado por una furgoneta.
    ligitligit ligitligit amasar     
    ligu ligo bañarse Naligo ang mga bata sa dagat.  Los niños bañaron en el mar.
    ligu ligoanan baño, piscina, playa Adto na mo sa ligoanan kay andam na ang mga tuwalya. Ve al baño, tus toallas ya están listas.
    lig-un lig-on estabilizar Lig-on kaha nang pisi para gamiton nato? ¿Es fuerte esa cuerda que usamos?
    lig-un lig-on fuerte, firme Kinahang lig-onon nimo imong kaugalingon. Debes hacerte fuerte.
    liguy ligoy vago, fumarse Walay kumpaniya nga gusto ug mga ligoy. Ninguna empresa quiere tener vagos.
    ligpit ligpit embutir, pegar, abrochar Naligpitan ang akong kumagko sa pultahan. La puerta me pilló el pulgar.
    ligis ligsan atropellar, moler, triturar Usa ka batang lalaki naligsan ug motorsiklo. Un niño fue atropellado por una motocicleta.
    ligis ligsanan triturador. licuadora Atong isulod ang mga mais sa ligsanan. Vamos a poner el maíz en el molino.
    ligwan ligwan abeja    
    ligwat ligwat palanca, apalancar Maggamit ta ug ligwat para anang dakong bato. Usaremos una palanca para esa gran roca.
    lihay lihay desviar, evitar Lihayi ang mga bisyo nga makadaut sa lawas. Evita todos los vicios que dañan tu salud.
Sp ligero lihiru lihero hábil, experto, ágil Lihero siyang modula ug ahedres. Él juega muy bien al ajedrez.
    lihi lihi mancha de nacimiento    
    lihi lihi ceremonia de comienzo    
    lihuk lihok mover Kinahanglan molihok ka karon para mabuhi. Necesitas moverte ahora para sobrevivir.
    lihuk lihoklihok animado    
    likay likay prevenir, eludir, evitar Nilikay siya sa kagubot.  Evitó problemas.
    liki liki grieta, fisura Naliki ang baso.  La copa se rajó.
    likid likid dar la vuelta     
Sp liquidar likidar likidar liquidar    
Sp liquido likidu likido líquido Daghang klase sa likido ang makahilo. Hay muchos tipos de líquido venenoso.
    likis likis enrollar Naglikis ang dako kaayong sawa sa sanga sa kahoy. Una serpiente muy grande se enroscaba alrededor de la rama del árbol.
    likit likit enrollar    
    liku liko girar  Liko sa wala.  Gira a la izquierda.
    liku likoan curva Pag-amping dinhing dapita kay daghan kaayong likoanan sa unahan. Ten cuidado en este lugar porque hay muchas curvas por delante.
    liku likoanan curva, desvío    
    likud likod atrás, espalda Ilugod ko sa akong likod kay dili ko kaabot. Ráscame la espalda porque no puedo alcanzarla.
    liku likoliko zigzaguear Di na lang ko magliko-liko pag-estorya. No hablo de manera indirecta.
    likung likong circulo, bobina Kaya ba nimong molukso sa tunga sa likong nga nagdilaab? ¿Puedes saltar al centro de un círculo llamas?
    likup likop alrededor    
    likus likos balot de 18 días Mas lami kuno ang likos.  Dicen que el likos es más delicioso.
    likus likos rodear    
    liksi liksi saltar, enérgico, rápido Ang rabit liksi kaayong midagan pagkakita nako. El conejo se levantó de un salto y salió corriendo rápidamente al verme.
    lilas lilas película    
    lili lili atisbar Ayaw panglili ka sa tawo nga naligo sa sirado nga banyo. No atisbes a alguien que se está bañando en un baño cerrado.
    lilik lilik grabar Ipalilik ang imong ngalan sa medalya nga imong nadawat. Haz tu nombre grabar en la medalla que recibiste.
    lilu lilo remolino    
    liluk lilok grabar Ililok ko ang atong ngalan sa punuan sa mangga. Grabaré nuestros nombres en el tronco del árbol de mango.
    lilung lilong esconder Malilong pa nato kanang butanga gikan ni Mama sa pagkakaron. Escondemos ese asunto de madre por ahora.
    lima lima cinco Ang naa nako, lima ka gatos ka pesos ra jud. Todo lo que tengo son quinientos pesos sólo.
    lima limahan quintillizos Kuyawa kon manganak ka ug limahan. Es arriesgado dar a luz quintillizos.
    lim-aw lim-aw estanque, piscina Tabang! Nahulog sa lim-aw ang bata. ¡Ayuda! Un niño se cayó al estanque.
    limbag limbag retorcerse    
    limbas limbas lima, limar Hait ang imong limbas? Akong hulman. ¿Es tu lima afilada? Préstamelo.
    limbasug limbasog esforzarse Nanglimbasug siya nga makabuhi.  Se esforzó por liberarse.
    bati limbatianon sincero    
    limbawut limbawot espeluznar    
    limbu limbo remolino de aire    
    limbung limbong engañar Akong asawa naglimbung kanako. Mi esposa me engañó.
    limbuwad limbuwad volcar Usa ka trak nalimbuwag sa kurbadang dan.  Un camión se volcó en la carretera curva.
    limin limin envolver Ang bata giliminan sa baga nga habol kay tugnaw kaayo. El bebé está envuelto en una manta gruesa porque hace mucho frío.
    limu limo esconder, mantener en secreto Sa probinsya di ka makalimo bisan gamayng sekrito. En el campo, no puedes ocultar ni un pequeño secreto.
    limud limod negar Ayaw na paglimud pa. Klaro na kaayo nga ikaw ang nasayop. No lo niegues más. Está muy claro que has fracasado.
Sp limonada limunada limonada limonada Andami ug mainom nga limonada ang atong mga bisita. Prepara bebidas de limonada para nuestros visitantes.
    limut limot olvidar Ayaw kalimot.; Sa dili pa ako malimot, No te olvides.; Antes de que me olvide,
Sp limpio limpyu limpyo limpiar Manglimpyo ta sa atong palibot aron paglikay sa mga sakit. Vamos a limpiar nuestro entorno para prevenir enfermedades.
    limut limtanon olvidadizo    
    limugmug limugmog gárgaras Panglimugmog ug tubig nga asin. Hace gárgaras con agua con sal.
    limu limulimo evasiva, hablar ambiguamente    
    limus limus limosna Nakahatag ka na ba ug limus sa mga pobre? ¿Has dado limosna a los pobres?
    lina lina toddy, recoger savia de palma Kinaham sa mga tigulang ang lina. El toddy es el favorito de los viejos.
    labay linabay basura Atong ilubong ang atong mga linabay. Enterremos nuestra basura.
Sp lavar laba linabhan colada, ropa lavada Dili na kinahanglan plantsahon pa, ang mga linabhan. Kay pang-uran-uran ra kini sa balay, kada adlaw. No es necesario planchar la ropa lavada, que solo es ropa cotidiana de uso doméstico.
    labhu linabhuan escaldadura    
    lahug linahugay popurrí, mezcolanza Ibutang ang linahugay sa mga prutas sa sulod sa kuler. Coloca el surtido de frutas dentro del refrigerador.
    lain linain respectiva, separado Ang pakaon nga akong linain para nimo ispesyal ang lami. La comida que reservé para ti es especialmente deliciosa.
    lakat linaktan paso    
    laktud linaktod compendio, atajo Ang linaktod nga pag-adto sa akong balay mao ang pag-agi sa daan nga sementeryo. El atajo a mi casa se dirige al viejo cementerio.
    lakaw linakwan paso de caminar Kusog ra para nako ang imong linakwan. Tu ritmo de caminar es demasiado rápido para mí.
    laki linalaki masculino Ang imong linalaki nga buhok bagay nimo. Tu corte de pelo varonil te queda bien.
    lamas linamasan picante, especiado Para nako,lami ang linamasan nga pizza pie. Para mí, la pizza picante es deliciosa.
    lanay linanay derretido Buboi ug linanay nga margarine ang hotcake. Vierte la margarina derretida sobre el pancake.
Sp lata lata linata lata, conserva Lainlaing linata ang baligya sa mga tindahan. Diferentes latas de conserva se venden en las tiendas.
    latin linatin latín    
    linaw linaw calma Ang dagat karon linaw. El mar está en calma ahora.
    lin-aw lin-aw laguna, lago, estanque    
    lindug lindog tronco, torso, columna    
    linga linga absorber, desatento Di siya makatrabaho kay daghan siyag linga. No puede trabajar porque le preocupan otros asuntos.
    lingabngab lingabngab bostezar Gitulog na ang masuso kay nilingabngab na. Creo que el bebé ya tiene sueño porque está bostezando.
    lingag lingag descuido, desatento    
    linga lingalinga evasiva, hablar ambiguamente Naglingalinga ka na pod aron dili ka masakpan. Te excusas de nuevo para que no te atrapen.
    lingas lingas inquieto Lingas kaayo ning bataa, di mahimutang. Este chico siempre se está moviendo, no puede quedarse quieto.
    lingat lingat mirar con ojos inseguros Milingat ang iyang mata. Miró a su alrededor con ojos inseguros.
    lingaw lingaw disfrutar, entretener Nalingaw kaayo kami sa gitan-aw namo nga salida sa sine. Disfrutamos viendo películas en el cine.
    lingaw lingawlingaw ocio, relax Aduna mi lingawlingaw sa among balay ugma. Tendremos relajación mañana en nuestra casa.
    lingbas lingbas lima    
    lingganay lingganay campana Pagpalingganay una sugdan sa misa. Suena la campana antes de la misa.
Sp linguista lingguwista linggwista lingüista Pagbantay kay nakig-estorya ka sa usa ka linggwista. Ten cuidado porque estás hablando con un lingüista.
    linghud linghod inmaduro, joven Kinahanglan maminaw ka sa imong mga ginikanan kay linghod ka pa. Necesitas escuchar a tus padres porque aún eres joven.
    lingi lingi volverse Milingi niya ako. Me volví a mirarlo.
    lingi lingilingi mirar alrededor    
    lingin lingin redondo, circulo Lingin kaayo ang imong mata mura ug mga bola. Tus ojos son redondos como bolas.
    lingiw lingiw desviar la vista    
    lingkawas lingkawas liberar, escapar Ang Pilipino nga gibihag sa mga rebeldeng Iraqui nakalingkawas na. Los filipinos que han sido capturados por los rebeldes iraquíes ya fueron liberados.
    lingkud lingkod sentarse Palihug lingkod mong tanan. Aduna koy importanteng isulti. Por favor, todos se sienten. Tengo un tema importante que contarles.
    lingkud lingkoranan silla Sakit sa lubot ang lingkoranan nga kahoy lang walay pom. Me duelen los glúteos si la silla de madera no tiene cojín (goma espuma).
    lingla lingla engaño, falso, truco Basin bag gilingla ka lang sa imong panan-aw. Tal vez lo hayas visto equivocadamente.
    lingu lingo negar con la cabeza    
    lingu lingo-lingo negar con la cabeza Ang paglingo-lingo sa ulo usa ka ilhanan nga wala ka makauyon. Sacude la cabeza es una señal de que no puede estar de acuerdo.
Sp lenguaje linguwahi linguwahe lenguaje, idioma Unsang lingguwahe ang imong gigamit kanunay? ¿Qué idioma usas normalmente?
    libu linibo miles linibo nga tawo miles de personas
    lilung linilong secreto Ang imong linilong mabutyag ra sa umaabot nga adlaw. Tu secreto será revelado en unos días.
    linis linis limpiar Sila naglinis sa ilang tugkaran.  Ellos están limpiando su jardín.
    linlang linlang engañar, distraer    
    linug linog terremoto kusog nga linog fuerte terremoto
Sp lente linti linte lente, lupa    
    linti linti relámpago, trueno Kay imong gidaut na, lintian kang Papa! Porque lo rompiste, papá echará chispas contra ti.
    lintunganay lintunganay original Nagkahanaw na karon ang pinulungan nga lintunganay'ng binisaya. El Visayan original y nativo está desapareciendo rápidamente.
    tuwad lintuwad volcar Naglintuwad sa bukag siya. Volcó la cesta.
    lubid linubid hilo, cuerda Dagko ug bug-at kaayo ang mga linubid nga pisi sa barko. La cuerda para barco es grande y pesada.
    lugaw linugaw papilla, gachas Maayo ang linugaw para sa tigulang. Las papillas son buenas para los ancianos.
    lugaw linugaw gachas, arroz    
    lugdang linugdang sedimento, heces, resultado Kanang bataa linugdang sa imong tinunto. El niño es el fruto de tu estupidez.
    lung-ag linung-ag cocido, hervido, arroz cocido Ayaw lang ug daghana sa pagbutang ug tubig ang linung-ag. No pongas demasiada agua cuando cocines arroz.
    luug linuog bárbaro, brutal Ang pagpanglugos usa ka linuog nga buhat. La violación es un acto brutal.
    lutu linutoan cocina Si Nanay liwat kaayo ang iyang istilo sa linutoan sa akong lola. La receta de mi madre fue transmitida por su madre.
Sp linea linya linya línea Taas kaayo ang linya sa mga tawo. La cola de personas es muy larga.
    liug liog cuello Nasamad ang liog niya tungod sa paglabni sa iyang kuwentas sa esnatser. Se había lastimado el cuello porque el ladrón tiró de su cadena.
    liut liot deslizarse, salvar    
    lipad lipad desviarse    
    lipaghung lipaghong avergonzarse, rubor    
    lipak lipak relámpago, rayo Naputol ang katunga sa lubi, sa dihang naigo kini sa kusog nga lipak. La palma se rompió por la mitad cuando un rayo fuerte la golpeó.
    lipang lipang florecer, frondoso Nilipang ang iyang negosyo tungod sa iyang pag-paningkamot. Su negocio floreció debido a su trabajo duro.
    lipat lipat engaño, error lipat sa mata  espejismo
    lipat lipatlipat alucinación O,naa na sad kay lipatlipat nga naglupad ka. Oh, vuelves a tener una ilusión de que estás volando.
    lipay lipay satisfecho, disfruta Ang mga bata sa aseras nalipay kaayo kay gihatagan sila ug mga tsokolate. Los niños en la calle estaban muy contentos porque les dieron chocolates.
    lipud lipodlipod encubrir walay lipodlipod abiertamente
    lipung lipong vahído, desmayarse Nalipung lang ko ug kalit.  Me dio un vahído de repente.
    liput lipot traicionar Miliput siya sa King.  Él traicionó al rey.
    liraw liraw vagar la vista, mirar alrededor    
    lisa lisa esguince, torcerse Nalisa ang akong bungkol-bungkol sa dihang natakilpo ko. Me torcí el tobillo cuando me resbalé.
    lisang lisang aterrorizarse    
Sp licenciado lisinsyadu lisensiyado licenciado    
Sp licencia licincia lisensya licencia lisensya sa enhenyero licencia de ingeniero
    lisu liso semilla, hueso Nangulekta ko karon ug lain-lain nga klase sa liso sa mangga. Ahora estoy recolectando diferentes tipos de huesos de mango.
    lisud lisod difícil Lisod kaayo ang among eksamin sa Math. Nuestro examen de matemáticas es muy difícil.
Sp lista lista lista lista Asa na ang lista sa imong mga kinahanglanon sa eskwelahan? ¿Dónde está la lista de las necesidades de su escuela?
    lista listahan lista listahan sa pagka-on  menú, carta
Sp listo listu listo inteligente, listo, ágil Listo kaayo siya sa klase. Ella es muy inteligente dentro de su clase.
    lisu lisu girar Miliso siya ug mitan-aw nako. Giró el cuerpo y me miró.
    lisud lisud difícil    
    lit-ad lit-ad retorcerse    
    lit-ag lit-ag trampa, cepo Mahulog sa lit-ag ang liyon. El león cayó en la trampa.
    liti liti trueno Ang akong anak nga lalaki mahadlok ug liti. Mi hijo tiene miedo de los truenos.
    litik litik chasquido con los dedos    
    lituk litok pronunciar, expresar Bantayi ang mga pulong nga imong gilitok. Cuidado con las palabras que pronuncias.
Sp letra litra litra letra Klaroha ang mga litra sa imong ngalan. Escribe con claridad las letras de tu nombre.
Sp retrato ritratu litrato fotografía Hatagi ko sa imong litrato.  Dame tu foto.
Sp leche litsi litse leche Saguli ug litse ang imong kape. Ponga la leche en tu café.
Sp lechuga litsugas litsugas lechuga Sa mga utanon ang pinakapaborito nako ang litsugas. Mi verdura favorita es la lechuga.
    litub litub ostra, bivalvos Mangatol iyang lawas kon makakaon ug litub. Le pica el cuerpo si come almejas.
    liwas liwas después Liwas sa gera después de la guerra
    liwat liwat criar, descendencia, parecer Liwat ka sa imong papa, nawong ug linakwan. Te pareces a tu padre en la cara y en la forma de caminar.
    liyaliya liyaliya mecedora Liyaliya ang paborito nakong butang sa balay. La mecedora es mi cosa favorita en la casa.
    liyuk liyok cerco, alrededor    
    liyu liyoliyo remolino    
Sp leon liyun liyon león    
Sp lobo lubu lobo lobo Gusto ka nga kan-on sa lobo? ¿Quieres ser comido por un lobo?
    lubung lobong funeral, enterrar Nahibalo ko nga gusto ni Lolo nga ang iyang lobong hapsay ug hilom. Sé que el abuelo quiere que su funeral sea ordenado y solemne.
    lubut lobut nalgas, culo Nagdugo ang lubot sa kanding. El culo de cabra esta sangrando.
Sp logica luhica lohika lógica    
Sp local lucal lokal local Ang mga lokal nga opisyales nakigtambayayong sa mga tawo aron molambo ang atong lungsod. Los funcionarios locales cooperaron con la gente para desarrollo de nuestro pueblo.
    luku loka-loka tonto (mujer) Ako lokaloka gyud, nagsige gihapon ug padayon sa akong dili-matinud-anon nga uyab. Soy realmente estúpido, que continúo con un amante tan infiel.
    luku loko-loko hombre tonto) Ang loko-loko atua na pod sa merkado naglaaglaag. El tonto está en el mercado callejeando otra vez.
    lula lola abuela Ako ang paboritong apo sa akong lola. Soy el nieto favorito de mi abuela.
    lulu lolo abuelo Patay na ang akong lolo. Mi abuelo ya está muerto.
Sp lona luna lona lona Asa na ang lona para sa akong bag-ong ipinta? ¿Dónde está el lienzo para mi nueva pintura?
    luun loon vivir juntos cohabitar    
    luuy looy pobre, lástima Ang kahimtang sa pamilya niya, naluoy kaayo ko. Siento lástima por los estados de su familia.
Sp lote luti lote lote, parcela    
    luag luag ancho, suelto Dako ug luag ang karsones nga gihatag sa akoa. Los pantalones que me han dado son grandes y sueltos para mí.
    luas luas úlcera bucal    
    luba luba puñalada, carnear Giluba ang lalaki. Un hombre fue apuñalado.
    luba luba desistir, ceder    
    lubad lubad decolorar Nilubad ang kolor sa langit.  El color del cielo se decoloró.
    lubag lubag torcer, retorcerse Gidala siya sa ospital kay nalubag iyang bukton. Lo llevaron al hospital porque se torció el brazo.
    lubas lubas duramen, madurez    
    lubat lubat enfermedad por miedo    
    lubi lubi coco Barato ang kahoy sa lubi. La madera de coco es barata.
    lubid lubid torcer  Ilubid ang tulo ka pisi aron mobaga. Vamos a retorcer los tres hilos para que sea más grueso.
    lublub lublob excavar    
    lubung lubnganan cementerio Andama na ang lubnganan para sa imong lola. La tumba está lista para tu abuela.
    lubu lubo quitar los granos de maíz    
    lubug lubog oscuro, turbio Nalubog ang akwaryum mao nga dili makita ang sulod niini. El acuario se volvió turbio, por lo que no podemos ver el interior.
    lubug lubog tumbarse en el suelo, quedarse    
    lubuk lubok maja, golpear    
    lubung lubong funeral, enterrar Gilubong nako ang patay nga iro. Enterré al perro muerto.
    lubut lubot nalgas, culo    
    lugak lugak aflojar, destensar Lugak ang ruska sa gripo. La rosca del grifo está suelto.
    lugapak lugapak con ruido, golpear, chocar    
Sp lugar lugar lugar lugar, espacio Asa ta mag-abot sa imong lugar o sa ako? ¿Dónde nos encontraremos, tu casa o la mía?
    lugas lugas grano Ayaw usiki ang mga lugas sa humay. No desperdicies los granos de arroz.
    lug-as lug-as descascarillar, cáscara Magpalug-as ko ug humay. Yo descascarillaré el arroz.
    lugaw lugaw gachas Maglugaw ko sinagulan ug tsokolate para sa mga bata. Haré gachas mezcladas con chocolate para los niños.
    lugay lugaynon electoral, política    
    lugdang lugdang sedimentarse, resultar    
    lugdat lugdat ojos abiertos    
    luglug luglug insertar, empujar    
    luglug luglug sacrificio    
    lugnut lugnot forcejear Nilugnot ang baboy gikan sa hikot niini. El cerdo forcejeaba para escaparse de la correa.
    lugnut lugnotlugnot agitarse, forcejear Ayaw ug lugnotlugnot mahulog ka. No te alborotes, o podrás caerte.
    lugu lugo sacudir    
    lugud lugod fregar, frotarse Manglugod gyod ko inig kaligo nako. Me lavo cuando me baño.
    lugus lugos violar, obligar Nakainom ug iyang natripan ang babae mao nga iyang gilugos. Se emborrachó y violó a una mujer.
    lungsud lugsong ir a la ciudad, descender Nanglugsong ang akong mga paryente para sa pista. Mis familiares han bajado de la montaña para la fiesta.
    lugwa lugwa salir, emanar    
    lugway lugway sobra, alargar    
    luha luha lágrima Wala nay luha nga nigawas sa iyang mga mata. No había lágrimas en sus ojos.
Sp lujo luhu luho lujo Wala koy kwarta para sa imong daghang luho. No tengo dinero para tus muchos lujos.
    luhud luhod arrodillarse Nagluhod siya nga nag-ampo atubangan sa altar. Se arrodilló frente al altar para rezar.
    luib luib traicionar    
    luka luka arrancar    
    lukapa lukapa K.O., fracaso    
    lukat lukat rescate, redimir, pagar Akong lukaton ang singsing sa prendahan. Recuperaré mi anillo de la casa de empeños.
    lukay lukay hoja de coco Manguha ta ug mga lukay para iatop sa atong balay-balay. Consigamos hojas de coco para el techo de nuestro cobertizo.
    lukdu lukdo llevar en la cabeza    
    lukluk luklok esconder en un lugar estrecho    
    lukmay lukmay suavizar, desalentarse    
    lukub lukob tapar, cerrar, pestillo, cubrir Milukob ang kangitngit sa pantalan. La oscuridad cubrió el puerto.
    lukub lukob cubrir    
    lukun lukon gamba    
    lukun lukon enrollar    
    lukung lukong hacer un círculo    
    lukup lukop nacer, extender, incluir Nalukop ug kamatay dayon ang mga anak nga iring.  Los bebés del gato nacieron y murieron pronto.
    lukut lukot enrollar Lukota ang banig nga inyong gihigdaan. Enrolla la sábana sobre la que te acostaste.
    lukup lukpa reproducir Lukpa kining klase sa manok kay maayo ni para sabong. Cría este tipo de pollo porque esto es bueno para la pelea de gallos.
    luksu lukso salta Lukso aron imong maabot ang sanga sa kahoy. Salta y podrás llegar a la rama del árbol.
    lukup lukup nacer, extender, incluir Ang lukup sa balay napuno ug lawa-lawa. Toda la casa estaba llena de telarañas.
    lulan lulan cargar, llevar    
    lulinghayaw lulinghayaw vacación, ocio Siya nagsige ug lulinghayaw sa lainlaing nasud. Sigue viajando a varios países.
    lulut lulot ojos tiernos, ser amable    
    lumad lumad residir, nativo Ang sinultihan nimo klaro kaayo nga lumad ikaw nga taga Bohol. Tu lenguaje deja claro que eres de Bohol.
    labay lumalabay breve, transitoria Ang kanang tanang kalipay nga gibati nimo karon, lumalabay lamang, dili kana magpirmi. Toda tu felicidad que disfrutas ahora es fugaz y no dura mucho.
    labay lumalabay transeúnte Malipayon nga naglakaw ang mga lumalabay. Los transeúntes caminaban alegremente.
    lumay lumay hechizar, afrodisiaco Ayaw kana ug imna basin may lumay na. No lo bebas, ése podría ser un afrodisiaco.
    lumba lumba carrera, competir    
    lumbay lumbay línea, columna    
    lumlum lumlom criar, incubar    
    lumud lumod delfín    
    lumud lumod cohabitar    
    puyu lumo-lupyo vivir Lumo-lupyo ka ba sa sitio Banawa.  ¿Vives en el barrio de Banawa?
    lumus lumos ahogarse    
    lumut lumot liquen, algas    
    lumuy lumoy suave    
    lumping lumping abollar    
    lumus lumsan ahogarse Ang iyang anak gilumsan sa sapa.  Su hijo se ahogó en el río.
    lumus lumus ahogarse    
    luna luna espacio, parcela    
    luna luna lona    
    lunang lunang revolcarse Naglunang sa lapok ang kabaw. El búfalo se revolcaba en el barro.
Sp lunes lunis Lunes lunes Manglarga mi para Japan sa Lunes. Saldremos para Japón el lunes.
    lunga lunga sésamo    
    lunga lunga renunciar, resignación, calmarse    
    lungag lungag agujero, excavar un hoyo Adunay dakung lungag ang sudlanan sa bugas nga gibuhat ang mga ilaga sa ilalom ani. Hay un gran agujero debajo de la bolsa de arroz que fue hecho por las ratas.
    lung-ag lung-ag cocinar, cocinar arroz, hervir Nalung-ag na ba nimo ang katapusang tasa sa humay? ¿Has cocinado la última taza de arroz?
    lungkab lungkab forzar, apalancar (una puerta)    
    lungun lungon ataúd Mahal na ang lungon karong mga panahona. Los ataúdes son caros hoy en día.
    lungutlungut lungotlungot rabia    
    lungsud lungsoranon ciudadano Ang maayong lungsoranon magpakabana sa kalamboan sa iyang lugar. Un buen ciudadano se preocupa por la mejora de su lugar.
    lungsud lungsud pueblo balay-lungsod  municipio
    lungtad lungtad aguantar, perdurar Ang gugma molungtad hangtud sa hangtud. El amor perdurará para siempre.
    lunhaw lunhaw verde, rejuvenecerse Lunhaw na usab ang mga dahon tungod sa ulan. Las hojas vuelven a ser verdes debido a la lluvia.
Sp lunes lunis Lunis lunes Niadto kami sa merkado sa Lunis.  Fuimos al mercado el lunes.
    lunlun lunlon puro, homogéneo    
    lunud lunod hundirse    
    lunud lunod añadir    
    lunup lunop inundación Ang sobra-sobra nga pagpamutol sa kahoy sa kabukiran maoy hinungdan sa lunop kung adunay kusog nga ulan. La tala ilimitada en montañas es la causa de las inundaciones cuando llueve mucho.
    lunus lunos excederse, mustio, famélico    
    lunus lunsan exceder Nalunsan na king dughan ko sa kasubo. Mi corazón parece hundirse por el dolor.
    lunsay lunsay puro, simple Lunsay kaayu ang kinabuhi nga banikanhon. La vida rural es muy simple.
    luud luod náusea    
    luug luog salvaje    
    luum luom reprimirse, llenarse la boca, ocultar Maong bisan dako kaayo ako’g gusto kang Chris, giluom nako ang akong pagbati niya. Aunque me gustaba mucho Chris, le había ocultado mis pensamientos.
    luun luon vivir juntos cohabitar Nagluon sila sa nagpuyo. Ellos están viviendo juntos.
    luuy luoy pobre, lástima Naluoy ko sa mga bata nga natulog lang sa aseras. Sentí lástima de los niños que dormían en la acera.
    lupa lupa tierra baja, envanecerse    
    lupad lupad volar Wala na makalupad kanang langgam. El pájaro ya no puede volar.
    lupig lupig sobresaliente Way makalupig sa iyang katabian. Nadie puede superarla en locuacidad.
    lup-ug lup-og tumbarse, caerse    
    lupug lupug perseguir, seguir    
    lupyak lupyak deprimir, abollar    
    lurang lurang calmarse, bajar, disminuir Apan kadali rang milurang ang kakulba. Pero pronto el miedo disminuyó.
    lurat lurat los ojos abiertos    
    lusa lusa plato esmaltado    
    lusad lusad lanzar, desmontar Gilusad karon ang usa ka halapad nga pagpangita sa mga tulisan. Se ha lanzado una persecución vasta de los ladrones.
    lusak lusak majar, triturar    
    lusad lusaranan pie de montaña, parada Adto ta mag-abot sa lusaranan sa mga trak. Nos vemos en la parada de autobuses.
    lusbug lusbog sumergirse Milusbog siya sa tubig nga tin-aw kaayo. Ella se hundió en aguas cristalinas.
    lusnu lusno demoler, derrumbarse    
    lusu luso fariseo, polla    
    lusung lusong mortero, almirez    
    lusung lusong juntarse    
    lusung lusonglusong cerviz, escote    
    lusut lusot atravesar, abalanzarse, precipitarse Ang mga mamahayag sa TV nakalusot sa pagsulod sa Malacanyang. Los reporteros de televisión se precipitaron al palacio de Malacanyang.
    luspad luspad pálido Lupad lagi ka. Realmente te ves muy pálido.
    lusut lustanan escapatoria    
    luta luta articulación    
    luta lutahan articulación Sakit ang tanan kong lutahan. Todas mis articulaciones son dolorosas.
    lutas lutas destetar    
    lutas lutas vencer, superar    
    lutaw lutaw flotar Kahibalo ka mopalutaw sa imong kaugalingon sa tubig? ¿Sabes cómo hacerte flotar en el agua?
    lutaw lutawlutaw flotando Ang patay nga lawas sa iro naglutawlutaw sa dagat sa pier. Un perro muerto está flotando en el mar del muelle.
    lutu luto cocinar Naunsa na imong giluto?  ¿Qué pasó en tu cocina?
    lutu lutoanan utensilios de cocina    
    lutus lutos perseguir Ang mga sundalo milutos sa mga Abusayaf. El soldado persiguió a Abusayaf.
    lusut lutsanan salida    
    luwa luwa escupir Usa ka ilhanan sa tuberkolosis ang dugo sa luwa. Un síntoma de la tuberculosis es la sangre en el esputo.
    luwag luwag cucharón Gamiti ug luwag ang sinabaw. Use un cucharón para la sopa.
    lulan luwan cargar, llevar    
    luwang luwang una parcela de arrozal    
    luwas luwas seguro Si lola luwas na sa iyang sakit.  La abuela ya se recuperó de su enfermedad.
    luwat luwat declarar, resignar, expresar Ang hukom giluwatan ni Judge. El juez declaró la sentencia.
    luya luya debilitarse, débil Luya pa si Lola gikan sa ospital. Lola todavía está débil aunque fuera del hospital.
    luy-a luy-a jengibre Walay laing itambal sa papa kung ubhon siya kundi ang luy-a.  Cuando mi padre tiene tos, no toma medicina excepto el jengibre.
    luya luyahon enfermo, débil    
    luyat luyat suave, flojo Luyat kaayo ang saging kay linghud pagkapupu. Los plátanos son demasiado blandos porque los cosecharon antes de medrar.
    luyu luyo atrás, espalda, otro lado    
Af   ma ma- un prefijo   hace verbo intransitivo
Af   ma ma- un prefijo   hace adjetivo
    abiabi maabihon hospitalario Usa sa mga maayong hiyas sa mga Pilipino ang pagkamaabihon. Una buena cualidad de los filipinos es ser hospitalaria.
    abtik maabtik dinámico Nagkinahanglan kita ug mga maabtik nga lider. Necesitamos líderes dinámicos.
    aghup maaghup humilde, gentil Ang mga inahan ang maaghup nga binuhat sa Ginoo. Las madres son las criaturas gentiles de Dios.
    agi maagi-an experiencia Daghan pa kaayo ug maagian sa imong kinabuhi. Aún así tendrás mucha experiencia en tu vida.
Sp acusar akusa maakusahan acusado Gawas diha kay tingali ug maakusahan ka sa pagpangawat. Sal de allí porque podrías ser acusado de robar.
Sp acusar akusa maakusar acusado    
    alam maalam sabio, cuchilla Ang akong tiyo usa ka maalamon nga magikero. Mi tío es un mago inteligente.
    alima maalimahon cuidadoso, providente Maalimahon kaayo sa iyang mga anak ang akong inahan. Mi madre cuida bien de sus hijos.
    ambung maambong precioso, espléndido, magnifico Maambong tan-awon ang mga modelo sa ilang gisuot nga mga pormal nga sinina. Las modelos lucen preciosas en su atuendo formal.
    amping maampingon cuidar delicadamente Dugay na kaayo ang akong relo sa bukton, wala gyud maguba, kay maampingon man ako. Mi reloj de pulsera no se ha roto por mucho tiempo, porque lo he tratado con cuidado.
    angay maangayon imparcial, justo, igual Ang among amo maangayon sa paghatag ug atensyon sa mga empliyado. Nuestro jefe le da igual atención a los empleados.
    nindut maanindot bonito, hermoso Adunay daghan nga maanindot nga talan-awon sa Bohol. Hay un montón de vistas hermosas en Bohol.
    antigu maantingo culto, experto maantigo ug komputer experto en computadoras
    anyag maanyag hermoso, bello Kadaghanan sa mga Cebuana maanyag. La mayoría de las cebuanas son hermosas.
    arang-arang maarang-arang mejor, curarse Maarang-arang na ang iyang kahimtang karon human nakainom ug tambal. Ahora se siente mejor después de tomar la medicina.
    maas maas senil Gimaas ang akong iyaan nga dalagang gulang. Mi vieja tía sufrió senilidad.
    away maawayon hostil, belicoso Dili maayo nga kinaiya ang pagkamaawayon. La naturaleza belicosa no es buen carácter.
    ayu maayo bueno Maayo siyang mokanta. Él canta bien.
    ayu maayohon bueno, amabilidad,  Ayohon niya pagdala ang iyang igsoon.  Ella cuida bien de sus hermanos.
    baga mabaga grueso    
    bahu mabaho maloliente    
    balak mabalakon poeta    
    balaka mabalak-on nervioso, preocupado Mabalak-on siya nimo kaayo. Ella se está preocupando de ti.
    balhin mabalhin variable, cambiable Ang babae mabalhin. Las mujeres son cambiantes.
    basul mabasulon arrepentido    
    mabaw mabaw poco profundo Si ate gusto niya kanang mabaw lang ang swimming pool para makaligo sad ang mga bata. A mi hermana mayor le gusta esa piscina poco profunda porque sus hijos también pueden nadar en ella.
    mabdus mabdos embarazada Upat ka buwan na nga mabdos ako. Estoy embarazada de cuatro meses.
    bihag mabihagon atractivo, cautivador    
    bantay mabinantayon vigilante Mabinantayon kaayo ang mga ginikanan sa ilang mga anak batok sa mga ginadiling druga. Los padres están tan atentos a sus hijos contra las drogas ilegales.
    bati mabination apasionado    
    budhi mabudhion traidor Ang akong kaaway mabudhion. Mi enemigo es un traidor.
    bug-at mabug-at pesado Mabug-at ang imong bag kon daghan ka ug isulod nga mga butang. Tu bolsa se volverá pesada si pones muchas cosas en ella.
    buhi mabuhi vivir Daghan ang mga tawo nga gustong mabuhi ug dugay ug malipayon kauban sa ilang pamilya. La mayoría de las personas quieren vivir más tiempo y felices juntos a su familia.
    buluk mabulukon vistoso, multicolor    
    bunga mabungahon próspero, prolífico, fecundo mabungahong bag-ong tuig próspero año nuevo
    dagaya madagayaon muchos Madagayaong grasya ang niabut kanako karong higayona. En este momento recibí muchas gracias.
    dahan madahan ridículo    
    dalag madalagan amarillento, amarillo Madalagan ang kolor sa iyang mga ngipon. Sus dientes son amarillentos.
    dali madali pronto, rápido Pagsakay na lang ug taxi para madali ang pag-abot nimo didto sa airport. Tome un taxi para llegar rápidamente al aeropuerto.
    dali panahun madaling panahon lo antes posible    
    dasig madasig animado    
    dasig madasigon afanoso, entusiasta Madasigon nga nagtrabaho si Alberto sa iyang proyekto. Alberto trabaja con entusiasmo en su proyecto.
    dayag madayganon franco, sincero Madayganon niyang gisaysay ang iyang mga problema sa iyang mga ginikanan. Habló con franqueza a sus padres sobre su problema.
Sp destino distinu madistino asignar, destino Ang iyang mama madistino sa siyudad sa Sugbo sunod tuig. Su madre será asignada en la ciudad de Cebu el próximo año.
Sp madre madri madre monja Ang akong igsoong babaye gusto nga mahimong madre. Mi hermana quiere ser monja.
Sp duda duda madudahon escéptico    
    dugta madugta perecedero    
    dulut madutlan vulnerable    
    dulut madutli vulnerable    
Ch majong madyung madyung mayón    
Sp maestra maistra maestra maestra Usa ka maestra ang akong mama. Mi mamá es maestra.
Sp maestro maistru maestro maestro Masinabtanon nga maestro si Mr.Santos. El Sr. Santos es un profesor comprensivo.
Af   mag mag- un prefijo magtutuon, mag-uuma, magsusulat estudiante (lo que aprende), agricultor, escritor
Af   mag mag- un prefijo   hace verbo futuro, progresivo 
Af   maga maga- un prefijo   hace verbo futuro, progresivo 
    alut mag-aalot barbero Usa ra ka mag-aalot ang nagserbisyo sa among baryo. Solo tenemos un barbero que sirve en nuestro barrio.
    gaan magaan ligero    
    awit mag-aawit cantante Usa ka maayong mag-aawit si Utada Hikaru. Utada Hikaru es una cantante muy buena.
    gahi magahi duro, sólido, rígido    
    gamit magamit utilizado, útil, disponible. Hiposa na ang mga daan nga sinena kay magamit pa nga himuong trapo. Mantén la ropa vieja para usar como trapo.
Sp garbo garbu magarbohon orgulloso, magnífico Magarbohon ang mga Pilipino sa ilang kasaysayan. Los filipinos están orgullosos de su historia.
    baligya magbabaligya vendedor Usa ka matinud-anon nga magbabaligya ang akong papa. Mi padre es un vendedor honrado.
    balita magbabalita reportero Gibanhigan ang magbabalita sa radyo. El reportero de la radio fue emboscado.
    bantay magbabantay vigilante, guarda Nawala ang magbalantay sa tore. El vigilante en la torre se perdió.
    baul magbabaol labrador, granjero Naguol ang mga magbabaol tungod sa pag-atake sa mga peste. Los labradores estaban tristes por las plagas atacantes.
    bantay magbalantay vigilante, guarda Wala na ang magbalantay sa pala isdaan. No hay vigilante del vivero ya.
    burdahi magbuburdahi ida y vuelta May problema siya kay nagbuburdahi man sa lawak. Él debe tener un problema porque él está andando de un lado a otro por el cuarto.
    dalagan magdadagan corredor    
    dala magdadala portador, mensajero    
    daug magdadaog ganador Ang mga magdadaog sa Sinulog Festival nanglukso sa kalipay. El ganador en el Festival Sinulog saltó de alegría.
    dayig magdadayeg admirador Usa ako sa iyang magdadayeg.  Soy uno de sus admiradores.
Sp dibujo dibuhu magdibuho dibujante Ang akong tiyo usa ka maayong magdibuho. Mi tío es un buen dibujante.
    dula magdudula jugador Ang mga magdudula ug basketball sa eskwelahan namo adunay prebilihiyo nga libreng bayad sa matrikula. Los jugadores de baloncesto en nuestra escuela tienen el privilegio de la matrícula gratuita.
    dumala magdudumala gerente, administrador Siya ang magdumala sa bag-ong kompanya. Ella es la gerente de la compañía nueva.
    hamuk maghamok acosar, molestar    
    hubad maghuhubad traductor,  intérprete Si Grace ang maghuhubad sa iyang amigo nga koreano. Grace es una intérprete para su amigo coreano.
    hukum maghuhukum juez Kinahanglan nga patas ang mga maghuhukom sa ilang mga desisyon sa kaso. Los jueces deben ser justos en su decisión.
    huni maghuhuni músico Ang mga kabataan sa among lungsod gitudloan aron mahimong maayong maghuhuni. Los niños de nuestro pueblo están entrenados para hacerse buenos músicos.
    igu mag-igo decidir Ikaw ang mag-igo. Depende de ti.
    ilis mag-iilis cambiador de dinero Risgo kaayo ang kinabuhi sa usa ka mag-iilis. La vida de cambista es muy peligrosa.
    gil-as magil-ason inquieto    
Af   magka magka- un prefijo mag+ka prefijo mag + ka
    uban magkauban en fila, juntos Kinahanglan magkauban kitang tanan sa pagsumpo sa abuso sa ginadiling drugas. Debemos luchar juntos contra el abuso de drogas prohibidas.
    laraw maglalaraw diseñador    
    lindug maglilindog columnista    
    lutu magluluto cocinero Nagkinahanglan ug bag-ong magluluto ang among restawran. Nuestro restaurante necesita un nuevo cocinero.
Sp mando mandu magmamando dominador/ra Malipayon ug malinawon ang usa ka gingharian kon ang ilang magmamando makiangayon. Un reino es feliz y pacífico si su dominador es justo.
    mata magmata despertarse Ayaw pagsaba aron ang mga bata dili magmata. No hagas ruido para que los niños no se despierten.
Af   mag mag-on afijo    
    pulus magpulos útil    
    salu magsasalo cátcher (béisbol)    
    salum magsasalum buzo    
    saway magsasaway censor, critico Kinsa ang mga miyembro sa magsasaway? ¿Quiénes son los miembros de la junta de censores?
    saysay magsasaysay comentarista, narrador Nagkinahanglan ug usa ka maayong magsasaysay ang istasyon sa radyo. La estación de radio necesita un buen comentarista.
    sibya magsisibya locutor, locutor    
    igsuun magsuon hermano/a    
    sugud magsusugod principiante Ang akong pag-umangkon nga lalaki magsusugod sa pagbasa. Mi sobrino es un principiante en lectura.
    sukut magsusukot cobrador Ang magsusukot masuko kon dili ka mobayad. El cobrador se enojará si no pagas.
    sulat magsusulat escritor Si Carole Mortimer usa ka maayong magsusulat sa Harlequin Presents. Carole Mortimer es buena escritora de Harlequin Presents.
    sumbung magsusumbong acusador    
    tahu magtataho reportero, narrador Si Mel Tiangco usa ka maayong magtataho. Mel Tiangco es un buen reportero.
    tiayun magtiayon  pareja casada Usa ka adlaw, sama sa sagad mahitabo sa usa ka magtiayon, nagkabingkil sila.  Un día, tuvieron una pelea como muchas parejas.
    tabang magtinabangay Ayudándose unos a otros    
    tudlu magtutudlo profesor Nanginahanglan ug umento sa sweldo ang mga magtutudlo. Los maestros necesitan que aumenten sus salarios.
    tuu magtutuo devoto, creyente    
    tuun magtutuon estudiante    
    gubut magubot enredado, complicado    
    gulang magulang anciano, hermano/a mayor  Dako kaayo ang akong respeto sa akong magulang nga babaye. Tenía un gran respeto por mi hermana mayor.
    uma mag-uuma  agricultor Ang mga mag-uuma namalit ug abono para sa ilang mga tanom. Los agricultores compraron fertilizantes para sus plantas.
    gulang maguwang anciano, un poco mas    
    hadluk mahadlukon tímido Ang batang mahadlukon kinahanglan dasigon kanunay. Un niño tímido necesita animación constante.
    hait mahait agudo Ngindot kaayo gamiton ang mahait nga kutsilyo. Es muy agradable usar un cuchillo afilado.
    mahal mahal precioso, caro Mahal kaayo ang jewelry nga akong gipalit sa Hongkong. La joya que compré en Hong Kong era muy cara.
    mahal mahalon costoso, caro    
    hamis mahamis suave Mahamis ang atong pamanit kung mogamit kita ug sabon nga adunay papaya. Nuestra piel se volverá suave si usamos un jabón de baño con papaya.
    handum mahandumon conmemorativo Ang akong pagradwar sa high school usa ka mahandumon nga panghitabo. Mi graduación de la escuela secundaria es un acontecimiento memorable.
    mahay mahay arrepentirse Di ka magmahay kun mosugot ka. No te arrepentirás si estás de acuerdo.
    hayag mahayag brillante    
    balu mahibaloan conocimiento Kini akong gustong mahibaloan.  Esto es lo que quería saber.
    bulung mahibudngon preguntándose    
    higala mahigalaon familiar    
Sp magico mahicu mahiko mago, mágico    
    hilak mahilak llorón, sentimental    
    hilas mahilas obsceno, lascivo Mahilas ang mga pasundayag sa ubang mga balay kalingawan. Algunas tabernas presentan espectáculos lascivos.
    hilig mahilig responsable, propenso Mahilig ka bang mokanta? ¿Te gusta cantar?
    hilig mahiligon deseoso, propenso Ang akong manghod nga babaye mahiligon sa paghimo ug mga sinina. Mi hermana menor está deseosa de hacer ropa.
    hilis mahilis digerible, disoluble Ang mga bata kinahanglan mokaon ug mga pagkaon nga dali ra mahilis. Los niños deben comer alimentos digeribles.
    hilum mahilum calmar Kinahanglan atong mahilum kanang bata nga gisapot. Necesitamos calmar a ese niño que tiene rabietas.
    himu mahimo puede Angay lang nga mamahimo kang doctor. Deberías ver a un doctor.
    himsug mahimsog robusto Usa ka mahimsog nga batang lalaki ang nakadaog sa paugnat sa kusog. Un niño robusto ganó en la fiesta deportiva.
    buut mahimuot contento  Mahimuot ang imong mga ginikanan kon sige nimo silang duawon. Tus padres se alegrarán si los visitas siempre.
    puyu mahimuyo estar a gusto Dili ko mahimuyo kay  ~ Me siento incómodo en ~.
    dali mahinalion impulsivo, impetuoso    
    hinam mahinamon emocionante    
    hinay mahinay lento, tarde Mahinay molakaw ang mga tigolang. Las personas mayores son lentas en caminar.
    hinayak mahinaykon impulsivo Mahinaykon niyang gibunalan ang iyang mga anak. Era impetuoso en golpear a sus hijos.
    hinay mahinayon rezagado Mahinayon niyang gitrabaho ang mga buluhaton sa balay. Ella hace las tareas de la casa perezosamente.
    hinugun mahinugon lamentoso, sentir lástima    
    tungud mahinungdanon importante Mahinungdanon nga kanunay kitang maminaw sa mga balita. Es importante que siempre escuchemos las noticias.
    sabut mahisabtan entender, distinguir Dili ka nila mahisabtan kon dili ka mosulti sa tinuod. Ellos no te entenderán si no dijeras la verdad.
Sp magistrado mahistradu mahistrado magistrado    
    tungod mahitungod acerca de    
    tungud mahitungod acerca de Estoryahan nato mahitungod sa atong relasyon.  Hablemos de nuestra relación.
    hugaw mahugaw sucio Mahugaw ang atong salog kon mosulod ka nga magsapatos. Nuestro piso se ensuciará si entras con tus zapatos.
    hugut mahugut estricto Mahugot ang disiplena sa iyang ginikanan ngadto sa iyang mga anak. Sus padres son estrictos en disciplinar a sus hijos.
    hulay mahulay descansar Namahulay lang mig kadiyot. Solo descansamos un poco.
    hulug mahulogan caerse Pagbantay mahulogan ka. Ten cuidado de no caer.
    humuk mahumok suave mahunok og kasingkasing corazón tierno
    humut mahumut perfumado    
    hunahuna mahunahunaon considerado Mahunahunaon siya sa tawo nga iyang kaila. Es muy considerado con sus conocidos.
    huyang mahuyang  débil, delicado, frágil Ako dali ra kaayo magkasakit kay mahuyang ko ug resistensya sa lawas. Mi cuerpo no es muy resistente, así enfermo fácilmente.
    ibug maibugon codicia Ang iyang pagkamaibugon sa mga butang nga materyal maoy hinungdan sa iyang pagkapobre. Su codicia por las cosas materiales es la causa de su pobreza.
    igang maigang bochornoso, cálido Maigang ang among lugar panahon sa ting-init. Nuestro lugar es bochornoso durante la temporada de verano.
    ikug maikugon vergonzoso, tímido Maikugon siya sa mga babaye. Es tímido con las chicas.
    ila mailhan notable    
    amping mainampingon cuidar delicadamente Ako mainampigon kaayo sa akong mga butang. Yo trato mis propias cosas con cuidado.
    inat mainat-inat elástico Ang kining tela mainat-inat ug gikan kini sa gawas sa nasud. Este tejido es elástico e importado.
    init mainit caliente    
    init mainiton ardiente, caliente    
Sp maiz mais mais maíz Gagmay ug grano kining mais. Este maíz es de grano pequeño.
    isip maisip sabio, aprendido    
    isug maisug valiente Unsa ka maisog nga sundalo ang among silingan. Nuestro vecino es un soldado valiente.
    maka maka- prefijo   hace verbo activo, potencial, futuro
    bungug makabungog ensordecedor    
    buut makabuot gobernar Walay makabuot kanako. Nadie puede gobernarme.
    daghan makadaghan a menudo    
    diyut makadiyot momentáneo, breve    
    gahum makagagahum Dios, omnipotente Ang Ginoo makagagahum. Dios es omnipotente.
    hulug makahulugan significativo, expresivo    
    kulba makakulba terrible    
    limus makalilimos mendigo Kanang makalilimos maoy membro ug sendikato kuno. Dicen que el mendigo es un miembro del sindicato.
    lisang makalilisang impactante, terrible Sa miaging linog sa Kobe sa Japan makalilisang kaayo kadto nga nahitabo. Fue tan terrible lo que sucedió en el terremoto anterior en Kobe, Japón.
    mau makamao poder    
    kaun makaon comestible    
    limbawut makapalimbawot horrible    
    sala makasasala criminal, pecador Kitang tanan makasasala. Todos somos pecadores.
    usa makausa una vez    
    kaya makaya soportable, tolerancia    
    angay makiangayon justo solo    
Af   ma kig makig- un prefijo   mostrar motivación o voluntad
    limus makililimos mendigo Daghang  makililimos sa daplin sa dalan. Hay muchos mendigos en la acera.
    alam makinaadmanon sabio Si Lisa usa ka makinaadmanong estudyante sa among eskwelahan.  Lisa es una estudiante excelente en nuestra escuela.
Af   ma kina makina--an un afijo ma+kina--an muy, acentuar
Sp maquinilla makinilya makinilya máquina de escribir    
Sp maquinista makinista makinista maquinista    
    makmak makmak golpear, apalear    
    kuli makuli vacilar Ayaw pagmakuli sa pagsulti sa tinuod. No vaciles en decir la verdad.
    makupa makupa java apple    
    kusug makusog fuerte, intenso Usa ka makusog nga bagyo ang moabot sa Pilipinas. Un violento tifón está llegando a las Filipinas.
    mala mala seco, desinterés Mala na ang mga senina. La ropa ya está seca.
    lahid maladhan      
    lagut malagot furioso, odioso    
    lamat malamaton encantador    
    lampus malampuson exitoso    
    landung malandong sombrío     
    lapas malapason excesivo, violado Kung ikaw malapason sa gihimong balaod angay ka gyud nga silutan. Si infringe la ley existente, será castigado.
    layu malayo lejos    
Sp maldito malditu maldito travieso, maldito Maldito siya! Es maldito.
    mala malhon secarse Malhon ang basa nga trapo.  Secaré la bayeta húmeda.
    ligdung maligdong solemne, digna    
    baligya maligya vender    
    linaw malinawon pacífico, con calma Malinawon ang among lungsod.  Nuestra ciudad es pacífica.
    lingin malingin redondo Lingin nga kan-anan nga lamesa ang akong gustong paliton. Me gustaría comprar una mesa de comedor redonda.
    linis malinis limpiar    
    lipay malipayon feliz Malipayong Pasko. Feliz Navidad.
    lipung malipong mareado Malipong ko ug magsuka. Me siento mareado y vomito.
    lisud malisod difícil Malisod ang pagsaka sa kinatas-an nga bukid. Es difícil subir la montaña más alta.
Sp malicia malisya malisya malicia    
Sp malicioso malisyusu malisyoso malicioso    
Sp maleta malita malita maleta Magmalita ta kay daghang dalhunon. Vamos a llevar maletas porque hay tantas cosas que traer.
    malmal malmal batir, vituperar    
    malmal malmal inculcar    
    luuy maloloy-on benevolente, amable Ang akong lola maloloy-on sa mga tawo nga nagkinahanglan sa iyang tabang. Mi lola es amable con la gente que necesita su ayuda.
    malung malong atuendo de Maranao    
    luuy maluluy-on benevolente, amable    
    lumu malumo compasivo, suave    
    lumuy malumoy meloso    
    luya maluya débil, delicado Ang bata nga dili mokaon maluya. El niño que no come se debilitará.
    luya maluyahon morboso, débil, delicado    
En madam mam mam señora    
Sp mama mama mama madre, mamá Akong gimahal ang akong mama. Amo a mi madre.
Sp mamadera mamadira mamador biberón    
    bahandi mamahandi contador, tesorero Nagtrabaho ang akong ate sa usa ka opisina isip mamahandi. Mi hermana trabaja en una oficina como contadora.
    pamahaw mamahaw desayuno Kinahanglan nga mamahaw kita sa dili pa motrabaho. Necesitamos tomar el desayuno antes de ir a trabajar.
    hayag mamahayag reportero Si Bobby Nalzaro usa ka mamahayag sa Sugbo. Bobby Nalzaro es un reportero en Cebu.
    pahit mamahit morder Buotan kaayo ang among iro kay dili mamahit sa tawo.  Mi perro es muy bueno porque no muerde a las personas.
    mala mamala seco    
    balhin mamalhin será transferido    
    mamang mamang insecto Mahadlok siya ug mga mamang. Le tiene miedo a los insectos.
    mata mamat-an despierto    
    tuud mamatud-i realidad Wala mi mamatud-i nga naa mi relasion. No tenemos ninguna relación en realidad.
    bawi mamawi reclamar    
    bayli mamaylihay bailarín    
Sp peligro piligru mameligro peligroso    
    pili mamili escoger Siya akong giingnan nga mamili siya kung kinsay iyang seryosohon. Le dije que eligiera con quién trataba en serio.
    pamuu mamomoo trabajador Nangayo ug umento sa sweldo ang mga mamumuo. Los trabajadores pidieron un aumento salarial.
    pugus mamugos forzando Mamugos ang akong amiga nga ako siyang pahulamon ug sinina. Mi amiga me obliga a prestar su vestido.
    pulung mamulong elocuente    
    bunu mamumuno asesino, criminal, asesino    
    pamuu mamumuo trabajador    
    pulaw mamuwaw vigilia    
    man man  -demonios- Unsa man kana? ¿Qué demonios es eso?
Af   mag man- un prefijo   coloquial de "mag-"
    gugma managhigugmaay novios    
    sagup managop adoptar    
    sama managsama igual, idéntico, uniforme Ang mga langgam nga managsama ug balhibo, mag-uban bisag asa. Las aves de la misma pluma se congregan juntas. (Dime con quién andas y te diré quién eres.)
    silingan managsilingan vecino Ang maestro nako sa matematika managsilingan ra mi. Mi profesor de matemáticas es nuestro vecino.
    igsuun managsuon hermano/a Duha ra mi kamanagsoon nga anak ni Mama. Solo somos dos hermanos como hijos de nuestra madre.
    panamilit manamilit despedir    
    salamin manamin (mirarse al) espejo    
    panabas mananabas  sastre Nipalta sa pagtrabaho ang usa sa among mga mananabas. Uno de nuestros cortadores está ausente.
    tag-an mananag-an profeta Ayaw kamo ug tuo sa mga peke nga mananag-an. No creáis a los falsos profetas.
    dalagan mananagan  corredor Ang mananag-an nanginahanglan ug maayong pagbansay-bansay. Un corredor necesita un buen entrenamiento.
    tahi mananahi  sastre    
    sakay mananakay viajero, pasajero    
    tambal mananambal  médico Daghan ang dili maayo motambal nga mananambal. Hay muchos médicos que no curan bien.
    daug mananaog  ganador Siya ang mananaog sa kontes sa sayaw. Ella es la ganadora del concurso de baile.
    mananap mananap  animal Daghan ang mga ilahas nga mananap nga makita sa kining kalasangan. Se puede ver muchos animales salvajes en este bosque.
    sayaw mananayaw bailarín Nakita kong nagtigi ang mga mananayaw sa ilang kahanas sa maong sayaw. Vi que los bailarines competían por sus habilidades en ese baile.
    manang manang hermana mayor Si Manang Tekla usa ka dalagang gulang. Mi hermana mayor Tekla es una soltera.
    sanggut mananggot obtener savia de coco con rayar por hoz    
    sanghid mananghid permiso Nasuko si Mama nako gahapon kay wala ko mananghid sa iya nga sa tungang gabii na ko makauli kay motambong ug party. Mi madre se enojó conmigo ayer porque no tenía permiso para llegar tarde a la medianoche a mi casa para asistir a una fiesta.
    manbad manbad pez gigante    
Sp mando mandu mando  mandato, mandar Ang mando sa among ginikanan sa mga anak nila nga kinahanglan magtarong ug eskwela. El mandato de nuestros padres a sus hijos es estudiar bien.
Sp manejo manihu maneho manejo, operar Nakamaneho ka ba ug trak?  ¿Puedes conducir un camión?
    mang mang- prefijo   hace verbo intransitivo futuro
    manga manga mostrar plural mga siempre abreviar 'mga': indica plural
Af   manga manga- un prefijo   hace verbo intransitivo, futuro
    awit mang-aawit cantante Usa ka mang-aawit sa kasal ang akong Tiya. Mi tía es cantante en bodas.
    kahas mangahas atrever    
Sp canta kanta mangantahay cantante    
    kaun mangaon comermag+kaon    
    pangayu mangayo mendigar, pedir    
    mangga mangga  mango Inila ang Guadalupe sa ilang mga tam-is nga mangga. Guadalupe es conocida por sus mangos dulces.
    manggad manggad mercancía, bienes, tesoro    
    alam manggialamon sabio    
    hatag manggihatagon generoso, liberal    
    hunahuna manggihunahunaon considerado    
    luuy manggiluy-on  caritativo, compasivo Siya manggiluy-on sa mga nanginahanglan. Ella es caritativa con los necesitados.
    ulaw manggiulawon  tímido, vergonzante Ang uyab ni Cora manggiulawon kaayo mao nga hilom siya kanunay. El novio de Cora es muy tímido, siempre calla.
    palad manghimalad quiromántico, adivino Dili ko matuo sa mga manghimalad nga tawo. No creo en los adivinos.
    hinlu manghinlo limpiar    
    manghud manghod mas joven Si Rolly manghud nako nga igsoon, apan mas tigulang siya tan-awon kay nako. Rolly es mi hermano menor, pero se ve mayor que yo.
    igu mangiguay cazador Si Richard usa ka sikat nga mangiguay sa rehiyon. Richard es un cazador muy conocido en la región.
    kilab mangilab destello    
    ngil-ad mangil-ad malo, infame, feo Mangil-ad ang imong batasan kon mag-uban niya. Tus hábitos van a ser malos si estás con él.
    ngilngig mangilngig horrible, excelente    
    ihaw mangingihaw carnicero, matarife    
    ilad mangingilad estafador, mentiroso Sa panahon karon daghan na ang mangingilad sa Pilipinas. En estos días hay muchos estafadores en las Filipinas.
    isda mangingisda  pescador Sa Japan mas nindot ug teknolohiya nga mga gamit sa mangingisda didto kay sa Pilipinas. En Japón utilizan dispositivos más avanzados para la pesca que en Filipinas.
    kita mangita buscar    
    mangnu mangno recuerda Ang pagbagting sa relo maoy nagpamangno nako nga udto na. El timbre del reloj me recordó que ya era mediodía.
    mangtas mangtas feroz, cruel Ang tawong nalunod gikaon sa usa ka mangtas nga dagat. El hombre que se ahogó fue devorado por una bestia feroz del mar (tiburón).
    tungha mangtutungha estudiante    
    unay mangunay hacerlo uno mismo    
    kuut mangunguot  carterista    
    mani mani  haba, cacahuete Ingon sila makabugas kuno sa nawong, kung mokaon ug daghang mani. Dicen que los granos aparecerán en la cara si come muchos cacahuetes.
Sp manivela manibila manibela volante    
    puyu manimuyo residir Gusto niya nga adto na mi manimuyo sa Bohol. Quiere que vayamos a Bohol y vivamos allí.
    maninay maninay madrina Ang akong maninay nga dato nagpuyo sa siyudad sa Bacolod. Mi rica madrina vive en Bacolod City.
    maninuy maninoy padrino Ako ang usa ka maninoy sa anak sa akong suod nga amigo. Soy un padrino de un hijo de mi amigo cercano.
Sp tentar tintal manintar tentador    
    nipis manipis delgado    
En disco disku maniskuhay amante de la danza    
    laban manlalaban  abogado, defensor Ang gusto unta nako nga propisyon ang usa ka manlalaban apan dili makayasa akong ginikanan. Quería ser abogado como mi profesión, pero mis padres no podían pagarlo.
    luwas manluluwas salvador Si Hesukristo ang atong manluluwas. Jesucristo es nuestro salvador.
    manuk manok  gallina, gallo, pollo Si Papa nako anaay baynte ka binuhi nga manok para sa tigbakay. Mi padre tiene veinte gallos de pedigrí para las peleas de gallos.
    manu manomano manual    
    manuy manoy hermano mayor    
Sp mancha mantsa mansa mancha    
Sp manzana mansanas mansanas  manzana Mas lami ang mansanas sa Japan ikumpara sa America. La manzana de Japón es más rica que la de América.
    mantala mantala  anuncio, publicar Nabasa ba ninyo ang mantala mahitungod sa ilang bag-ong tindahan? ¿Has leído el anuncio de su nueva tienda?
    mantala mantalaan periódico Magbasa ka ba ug mantalaan kada adlaw? ¿Lees el periódico todos los días?
Sp mantequilla mantikilya mantekilya mantequilla Usahay, among butangan ug mantekilya ang pan. A veces, ponemos mantequilla sobre el pan.
Sp manteca mantika mantika manteca Ang mantika sa baboy mas daghan ug kolesterol ikumpera sa uban. La grasa del cerdo es más rica en colesterol que otras grasas.
Sp mancha mantsa mantsa mancha    
    tubag manubag responsable    
    subid manubid pescar con barco    
    suhitu manuheto versado    
    sukad manukad empezado    
    numbaling manumbaling considerar Ang babaye wala manumbaling. La mujer no se conmovió.
    tubus manunubos salvador    
    sukli manunukli  cambiante    
    sunud manununod heredero Siya ang bugtong manununod sa katigayunan sa iyang lolo. Ella es la única heredera de la riqueza de su abuelo.
Sp manuscrito manuscritu manuskrito manuscrito    
    tusluk manuslok      
    dula manuwa →magdula    
En maniac manyak manyak maniático/a    
En maniac manyak manyakis maniático/a    
    mau mao ser Mao ba?; maong ; Mao na! ¿Así es?; llamado; ¡Es por eso!
    mau maomao inventarse, fábula Ang mangingilad maghimo ug maomao nga mga estorya. El estafador fabricaba historias de ficción.
    mau nga maong eso, aplicar a, correspondiente    
    maung maong jeans, tejanos    
    mau ra maora ug similar, como, parecerse Ang akong nawong maora ug hitsura ni Genna. Mi cara se parece a Genna.
    daut maot feo, hipócrita, mal Maot ang pasundayag sa plaza kagabii. El show de anoche en la plaza fue feo.
    pagawal mapagawalon pomposo, arrogante    
    pulus mapahimuslanon depredador    
    taas mapahitas-on orgulloso Ang tawo nga mapahitas-on walay mga higala. Una persona orgullosa no tiene amigos.
    ubus mapainubsanon humilde    
    sayud mapakisayron curioso    
    tagana mapanagan-on prudente    
    kahas mapangahason audaz    
    salamat mapasalamaton agradecido Kanunay akong mapasalamaton sa Ginoo sa tanang grasya nga iyang gihatag kanako. Siempre estoy agradecido a Dios por todas las bendiciones que me dio.
    ubus mapaubsanon humilde    
    pig-ut mapig-ot estrecho, apretado, estricto Ang karsada padulong sa ilang balay mapig-ot. El camino que lleva a su casa es estrecho.
    pili mapili excepción, selección walay mapili sin excepción
    pilit mapiliton insistente    
    palangga mapinanggaon querido/a    
    piug mapiog abrumadora, suprimir    
    piug mapiogon abrumador    
    pugus mapugsanon insistente, persistente    
    pulus mapuslanon útil    
    puti maputi  blanco    
    umari ka marika  ven acá Miingon siya sa iring "Marika" .  Le dijo 'Ven aquí' al gato.
Sp marca marka marka marca    
Sp marmol marmul marmol mármol Ang salog sa balay ni Cecil marmol. El suelo de la casa de Cecil es de mármol.
    maru maro perspicaz    
Sp marfil marpil marpil diente postizo Nagsuot si Chona sa iyang marpil. Chona lleva dientes postizos.
Sp marzo marsu Marso  marzo Ang akong ig-agaw mogradwar karong umaabot nga Marso. Mi prima se graduará el próximo mes de marzo.
Sp martes martis Martes  martes Naa sila praktis sayaw kada Martes. Tienen prácticas de baile todos los martes.
Sp martillo martilyu martilyo martillo    
    maru marunong astuto, sabio    
Sp mas ~ que mas ~ kay mas ~ kay  mas … que Si Ruben mas buotan ug mapaubsanon kay sa kang Lito. Rubén es más amable y humilde que Lito.
    sabut masabtan comprensible Hinaot nga imo kong masabtan. Desearía que lo entendieras.
    sagunsun masagunson sucesivo    
Sp masaje masahi masahe  masaje Maaayo kaayo magpamasahe inig human sa trabaho, para makatulog dayon. Es muy bueno recibir un masaje después de trabajar para que podamos dormir pronto.
    sakit masakiton  enfermo, paciente Si Gary nga palahubog kaayo bisag bata pa, pero masakiton na karon. Gary estaba borracho incluso cuando era joven y ahora está enfermo.
    sala masal-anon criminal    
    sayup masalaypon infiel, errante, equivocado    
    salig masaligan confiable Ang katabang namo sa balay masaligan kaayo sa pagbantay sa balay kung wala kami. Nuestra asistenta es muy confiable para cuidar nuestra casa cuando estamos ausentes.
    salig masaligon confiado Ang akong amigo masaligon kaayo nga gibilin sa akoa ang iyang kuwarta nga nagkantidad ug singkwenta mil. Mi amigo realmente confía en mí y me deja su dinero de 50,000 pesos.
    subu masalub-on melancólico    
    maha riyal masariyal  pastel de cacahuate Mangaon na kita ug masariyal.  Ahora vamos a tomar un masariyal.
    saya masaya alegre    
    sayud masayod  saber Wala ko masayod.  No lo sé.
    sayun masayon fácil Ang pagkuha ug maayong grado dili masayon. Obtener buenas calificaciones no es fácil.
    sayud masayran conocible    
    sayud masayri decir, saber wa masayri desconocido
    siaw masiaw travesura, travieso    
    sibut masibuton entusiasta    
    maskin ug masig cada    
    masig ka masig ka cada Nagdapat ang ilang masig ka aping. Sus mejillas se tocaron.
    silak masilakon radiante, brillante    
Sp celo silu masilos celoso Maselos si Ryan kon si Rey ang among palitan ug bisikleta. Ryan está celoso si compraremos una bicicleta para Rey.
    sabut masinabtanon comprensivo, inteligente Ang gusto nako nga maasawa kanang masinabtanon nga babaye. Me gusta esa chica comprensiva para mi esposa.
    sabut masinabuton comprensión inteligente Sayon tudloan ang batang masinabtanon. Es fácil de enseñar a un niño inteligente.
    sina masinahon envidioso, celoso Kung ikaw masinahon nga pagkatawo, mahimo ka usab nga makaugalingon. Si eres una persona celosa, también puedes ser egoísta.
    sipala masipad-anon profano    
Sp mascara maskara maskara máscara Sa bacolod usa sa siyudad sa isla sa Negros inila kaayo ang ilang "Maskara Festival" sa tibuok kalibutan. En Bacolod, uno de la ciudad de la isla de Negros, su "Festival de Maskara" es muy popular en el mundo.
    maskin maskin aunque, sin embargo Maskin ug wala koy igong kwarta, nangandoy gihapon ko nga makaeskwela pagbalik. Aún no tengo suficiente dinero, quiero volver a la escuela.
Sp muscular muskuladu maskulado hombre musculoso    
    subu masub-anon melancólico, infeliz    
    subli masubli de nuevo, repetidamente    
    suku masuk-anon malhumorado    
    suku masuko enojado, enojarse Masuko si Nanay kon mokuyog ko nimo.  Mi madre se enojará si voy contigo.
    sulaw masulaw deslumbrante Ang sidlak sa adlaw masulaw. La luz del sol es deslumbrante.
    subu masulob-on  triste, melancólico, deprimido Nganong masulob-on man kana ang imong nawong? ¿Por qué está tan triste tu cara?
    supil masupilon rebelde    
    susi masusihon curioso    
    susu masuso infancia Ang batang masuso ni Kiara guapa kaayo. La nena de Kiara es muy hermosa.
    masyaw masyaw maíz amarillo    
    mata mata  ojo, despertarse Ayaw katulog, pagmata!  ¡No te duermas, despierta!
    matag matag  cada Gipanagaan ug libre nga balay ang matag usa ka pamiliya. Cada familia recibió una vivienda gratis.
    matag tawu matag tawo  cada persona Ang matag tawo adunay damgo sa iyang kinabuhi. Cada persona tiene un sueño para su vida.
    taha matahaon tímido    
    tahum matahum  hermoso Kining barangay namo matahum na kaayo tan-awon karon sukad wala nay basura sa dalan. Nuestro barangay es hermoso de ver ahora ya que la basura desapareció de la calle.
    matang matang especie, clase Unsay matang sa imong pagkatawo. Qué clase de hombre eres.
    tarung matarong justo, recto Ang maghuhukom matarong sa iyang desisyon. El juez está justo en su decisión.
    tarug matarug inestable, movible Matarug ang poste nga wala gilubong ug tarung. El pilar no está bien enterrado y no es estable.
    tawa mataw-anon en broma    
    matay matay morir    
    matay matay! ¡Dios mío!    
    tiaw matiawtiawon travieso, bromista    
    tikas matikason deshonesto, fraudulento Dili gyud ko ganahan sa mga tawo nga matikason ug dili ko ganahan nga makig-istorya nila. No me gustan las personas deshonestas ni hablar con ellas.
    matikud matikdi detectar, observar Wala mamatikdi sa kapulisan nga dunay nakaeskapo nga piniriso. La policía no notó que había una fuga de preso.
    matikud matikod  detectar, observar Nakamatikod ko sa imong lihok. He observado tus movimientos.
    tabang matinabangon  servicial Ang among mga silingan matinabangon. Nuestros vecinos son serviciales.
    tahud matinahuron educado, cortés Ang iyang mga anak matinahuron. Sus hijos son obedientes.
    tin-aw matin-aw transparente, claro Matin-aw pa tan-awon ang tubig sa among sapa. El agua en nuestro río aún está clara.
    tinguha matinguhaon deseoso, entusiasta Matinguhaon siya nga ang iyang mga damgo matuman. Él desea que sus sueños se hagan realidad.
    tinu matino obvio, cierto    
    tuud matinud-anon honesto, veraz Ang matinud-anon nga tawo kasaligan. Se puede confiar en una persona honesta.
    tuud matinuuron honesto, veraz    
    tistis matistis humorístico, bromista Matistis ang akong ikaduhang anak. Mi segundo hijo es bromista.
    matngun matngon notar, observar, apreciar    
    matud matod  según, decir que Matud nila, ako dili angay nimo.  Según ellos, no soy la persona adecuada para ti.
Sp matricula matricula matrikula matricula, registro    
Sp matrona matruna matrona matrona    
    tubay matubayon diligente, cuidadoso    
    matud matud pa. llamado    
    tuud matud-an probar, aclarar Mamatud-an ra ang tinuod puhon.  La verdad se aclarará por fin.
    tuud matud-anon veraz    
    tudlu matudloan educable    
    tunaw matunaw derritiéndose, disoluble Kaona dayon na ang imong ice cream kay matunaw unya na. Come tu helado de inmediato, ya que podría fundirse pronto.
    tuud matuod  verdad, probar Ang tanan nimong nabasa matuod. Todo lo que lees es verdad.
    matutu matuto ser madre, criar, formar    
    batyag matyag darse cuenta    
    ugdang maugdang solemne, serio Ang seremonya sa ilang kasal maugdang. Su ceremonia de boda es solemne.
    ulag maulag lujurioso    
    ulaw maulawon tímido, vergonzante    
    ulu maulo talentoso Adunay espesyal nga eskwelahan para sa mga maulo nga kabataan. Hay una escuela especial para niños con talento.
    inat maunat-unat elástico    
    unung maunongon leal Ang katabang ni Elsie maunongon sa ilang pamilya. El ayudante de Elsie es leal a su familia.
    unsa maunsa ocurrirá Wala kamo mahibalo kon maunsa ang inyong kinabuhi ugma. No sabéis que pasará con vuestra vida mañana.
    mau ra ug maurag similar, como, parecerse Ang batasan ni Roy maurag si Allan. El hábito de Roy es el mismo que el de Allan.
    usab mausab flexible, cambiante    
    usik mausikon  derrochador, despilfarrador Mausikon kaayo ka sa imong kuwarta, bisan dili importante nga butang mag-sige ug palit. Eres tan derrochador de tu dinero que sigues comprando incluso objetos que no son necesarios.
    usisa mausisahon inquisitivo    
    uswag mauswagon  progresivo Ang siyudad sa Sugbu karon mauswagon na, daghan nang mga nibobo ug puhunan para sa negosyo nga mga langyaw. La ciudad de Cebú ahora ya es una ciudad desarrollada, muchos extranjeros están invirtiendo capital para negocios.
    uyun mauyunon comprensible, favorable Ang mga ginikanan sa among eskwelahan mauyunon mahitungod sa pagbayad sa mga amutan. Los padres de nuestra escuela están a favor de pagar la donación.
    may may  ser, estar, tener May putos siyang gidala. ; May bag-o na siya nga uyab. Trajo un paquete. ; Ella tiene un nuevo novio.
    maya maya jubiloso, alegre    
    mayamaya mayamaya pargo rojo, dorada    
    maymay maymay advertir, consejo, admonición    
Sp mayo mayu mayo mayo Daghan ug piyesta sa Bohol sa bulan sa Mayo. Tienen muchas fiestas en Bohol durante el mes de mayo.
    may-ung may-ong asemejar    
Sp mayordomo mayurdumu mayordomo mayordomo Ang mga adunahan adunay mayordomo sa ilang panimalay. Los ricos tienen un mayordomo en su casa.
Sp mayoria mayuria mayoria mayoría    
    yubit mayubiton insolente    
Sp medalla midalya medalya medalla Sa elementarya pa ko, kanunay ko masabtan ug medalya kay ako man ang nag-una sa klase. En mi escuela primaria, siempre recibí una medalla por el primer honor.
En medical medikal medikal médico    
En media medya medya medios de información, prensa Ang medya usahay dili insakto ang mga detalye sa balita. Los medios a veces son inexactos con los detalles de las noticias.
Sp media midya medya  medio, medios de información Ang medya maoy mohatag ug mga detelye sa balita. Los medios darán los detalles de la noticia.
Sp media midya medyas medias, calcetines medyas sa babae; medyas sa lalaki  medias; calcetines
Sp medio midyu medyo bastante, algo, un poco Ako usahay medyo maulawon sa mga tawo nga akong kaatubang. A veces soy bastante tímido con las personas que enfrente.
Sp mejico mihiku Mehiko Méjico Nakaadto ka na ba sa Mehico? ¿Has estado en México?
Sp mecanica mikanika mekanika mecánica    
Sp mecanico mikaniku mekaniko mecánico Ang mekaniko nga gikuha nako para moayo sa sakyanan, dali ra kaayo siya nga nakaayo. El mecánico que contraté para arreglar el auto, él lo arregló de inmediato.
Sp mensaje minsahi mensahe mensaje Unsa ang mensahe sa Sto.Papa para sa mga pilipino? ¿Cuál es el mensaje del Papa para los filipinos?
Sp cementerio simintiriu menteryo cementerio    
Sp mientras mintras mentras mientras Mentras tanto mientras tanto
Sp menudo minudu menudo vender al por menor    
    mirisi merise ¡Te lo mereces!    
Sp mercado mirkadu merkado  mercado Ang merkado sa among lugar dili kumpleto sa baligya, nga gininahanglan sa tawo. El mercado en nuestro lugar no tiene todos los productos para la necesidad de las personas.
Sp merienda miryinda meryenda bocadillo, merienda Ang akong paborito nga meryenda mao ang mainit nga pandesal nga adunay mantikilya ug krema. Mi merienda favorita es el pandesal caliente con mantequilla y crema.
Sp meztiza mistisa mestisa mestiza Usa ka mestisa Espanyola ang akong lola. Mi abuela es una española mestiza.
Sp mestizo mistisu mestiso mestizo Ang akong bana usa ka mestiso Insik. Mi esposo es chino mestizo.
Sp metodo mitudu metodo método Unsa ang pinaka maayong metodo sa pagtudlo ug Matematika? ¿Cuál es el mejor método para enseñar matemáticas?
Sp metro mitru metros metro Ang tela nga gikinahanglan para himuon nga karsones nako mga duha ug tunga sa metros. La tela necesaria para hacer mis pantalones era de casi dos metros y medio.
    manga mga  mostrar plural   muestra plural
    kami mi abr. de "kami"    
Af   mi mi- un prefijo   hacer el verbo transitivo en pasado
    abut miabot venido, llegó Miabot na ang akong pinalangga nga asawa gikan sa Canada. Mi amada esposa ha llegado de Canadá.
    agi miagi pasado Miaging tuig  el año pasado
    miki miki fideos Ganahan ka mokaon ug miki? ¿Te gusta comer fideos?
    kisdum mikisdom pesado, fruncir las cejas Mikisdom ang iyang panagway pagkakita sa iyang kaawayng politiko. Su rostro se volvió sombrío cuando vio a su enemigo político.
Sp mil mil mil mil Nanginahanglan ko ug singkwenta mil pesos. Necesito cincuenta mil pesos.
    labay milabay pasado Kalimutan ang atong milabay ug magpuyo ta para sa umaabot.  Olvidemos lo pasado y vivamos para mañana.
Sp milagro milagru milagro  milagro Aduna bay milagro nga nahitabo sa imong kinabuhi? ¿Hay algún milagro que sucedió en tu vida?
    lurang milurang calmarse    
Sp milla milya milya milla Pila ka milya ang gilay-on sa inyong balay padulong sa opisina, diha sa Amerika? ¿Cuántas millas desde su casa hasta su oficina, allí en América?
Sp million milyun milyon  millón Napulo ka milyon ka pesos ang iyang nadaug sa lotto. Ganó diez millones de pesos en la lotería.
Sp millonario milyunaryu milyonaryo millonario Ang milyonaryo daghan ug kwarta. Un millonario tiene mucho dinero.
    miming miming gatito, minino Nanganak ang among iring ug lima ka miming. Nuestra gata parió cinco gatitos.
Sp mina mina mina mina Adunay mina sa bulawan sa siyudad sa Baguio. Hay una mina de oro en la ciudad de Baguio.
    mahal minahal  novio/a Hapit na mopauli ang akong minahal gikan sa Japan. Mi novio volverá pronto de Japón.
Sp mando mandu minandoan jurisdicción Ang mga tawo sa kabukiran sa among lugar minandoan usab sa among mayor. La gente de la montaña en nuestro lugar también está bajo la jurisdicción del alcalde.
    maru minaru ironía, trampa    
    tarung minatarung  portarse bien, buena manera Gitudluan tika ug minatarung!  Te dije que te portaras bien.
    matay minatay gemir Nganong nagminatay ka man? Namatyan ka? ¿Por qué estás llorando? ¿Alguien murió?
    matay minatay cuerpo, cadáver    
    patay minatay difunto/a Ang minatay nga lalaki gidala sa mga tawo sa punerarya. La gente trajo al hombre muerto a la funeraria.
    matutu minatuto alcurnia, raza Si Elsie minatuto sa iyang lola. Elsie hereda la sangre de su abuela.
    paminaw minaw  escuchar, oír, sentir, observar Naminaw ko'g radyo.  Escuché la radio.
    ming ming- prefijo ming-abot, mingtabang, minggukod  
    mingaw mingaw recordar, extrañar Mingawon ko nimo kung dili ka nako makita.  Me siento solo si no me ves.
    minghuy minghoy deprimido    
    yukbu mingyukbo saludar Si Anie mingyukbo sa Mayor. Anie saludó al alcalde.
    mini mini falso Mini nga kwarta ang iyang gibayad kanako. Ella me pagó con un dinero falso.
Sp minoria minurya minoriya minoría Kinsa ang lider sa minoriya sa kongreso? ¿Quién es el líder minoritario en el congreso?
Sp menos minus minos  menos, bajo Minos siya ug respeto sa mga karaang politiko. Ella tiene menos respeto por los políticos tradicionales.
Sp mientras mintras mintras mientras    
    mubu minubo abreviatura Unsa ang minubo sa pulong nga attorney? Atty. ¿Cuál es la abreviatura de la palabra attorney? Atty.
Sp menos minus minusan reducir Ilang giminusan ang mga presyo sa nag-unang palaliton. Redujeron los precios de los artículos primeros.
Sp minuto minutu minuto  minuto Pila ka minutos ang imong gihulat dinhi? ¿Cuántos minutos estás esperando aquí?
    minyu minyo casarse Nagminyo sila sa katapusan.  Finalmente se casaron.
    mirisi mirisi ¡Te lo mereces! Spanish 'merecer' in origin? Te lo mereces.
Sp misa misa misa misa Motambong ako ug misa kada Dominggo. Asisto a misa todos los domingos.
Sp mismo mismu mismo sobre eso, se corresponden, sí Ako mismo miluto niini. Yo mismo lo cociné.
Sp misterio mistiryu misteryo misterio Nakahinumdom ka pa ba sa mga misteryo sa kasakit? ¿Todavía puedes recordar los Misterios Dolorosos?
    takdu mitakdo correspondiente    
    mithi mithi ideal Unsa ang imong gimithi nga lalaki? ¿Cuál es tu hombre ideal?
Sp mientras mintras miyentras mientras Miyentras tanto lang gud. Sólo por el momento.
Sp miercoles myirkulis Miyerkoles  miércoles Maglaba ko kada Miyarkules.  Me lavo la ropa todos los miércoles.
    imu mo tu    
Sp moda muda moda  moda Unsa ang bag-ong moda sa sinina karon? ¿Cuál es la nueva moda en vestidos hoy en día?
Sp modelo mudilu modelo modelo    
Sp moderno mudirnu modirno moderno    
Sp modista mudista modista modista    
Sp modo mudu modo modo    
Sp mojon muhun mohon mojón    
Sp molestia mulistya molestiya molestar    
    puyu molupyo  residente Si Ginuong Kruz usa ka molupyo sa Jagna.  El Sr. Kruz es uno de los residentes de Jagna.
    munggus monggos judía    
Sp monja mungha mongha monja Ang mongha nagpuyo sa kumbento. Las monjas viven en conventos.
Sp muñeca munyika monyeka  muñeca Kining monyeka alang sa imong igsoon.  Esta muñeca es para tu hermana.
    mau ra mora solo, nunca más Mao ra gyud ni ang akong kwarta. Este es el único dinero que tengo.
Sp morado muradu morado morado Morado ang kolor sa akong bag-ong payong. El color de mi nuevo paraguas es morado.
    mau ra ug morag  similar, como, parecerse Ang akong tsinelas morag pareha sa imoha. Mis chinelas son similares a las tuyas.
Sp moralidad muralidad moralidad moralidad Ang mga magtutudlo kinahanglan nga adunay taas nga moralidad. Los maestros deben tener alta moralidad.
    muru Moro musulmán Kasagaran sa atong mga igsoon Moro nagpuyo sa Mindanao. La mayoría de nuestros hermanos musulmanes viven en Mindanao.
Sp mosquitero muskitiru moskitero  mosquitero Makatulog ko ug maayo karong gabii kon maggamit ug moskitero. Podré dormir bien si uso mosquitero.
Sp motivo mutibu motibo motivo    
Sp motociclo mutusiklu motorsiklo  motocicleta Kinahanglan magsuot ug helmet kon mosakay ug motorsiklo. Es importante usar un casco al conducir una motocicleta.
    ulipun moulipon esclavizar    
    mubu mubo  corto, acortar Mubo ug buhok ang babaye. El pelo de esa mujer es corto.
    mubu mugbo corto, acortar    
    mugna mugna inventar crear Gimugna sa Amerika an mga mangilngig nga paagi sa pagpatay. América ha creado un método terrorífico para matar gente.
    mug-ut mug-ot estar mohíno Ang bata nagmug-ot kay nawala ang iyang bag-ong dula-an. El niño se enfurruña porque perdió su nuevo juguete.
    mug-ut mug-oton mohíno Ang among maestra sa matematika mug-oton. Nuestro profesor de matemáticas es gruñón.
Sp mojon muhun muhon mojón    
    mulu mulo quejar Si Bebeth nagmulo nga ang iyang ulo magsige ug sakit. Bebeth se queja de que siempre le duele la cabeza.
Sp multa multa multa  multa Mobayad ka ug multa kon madugay ka ug abot. Pagarás una multa si llegas tarde.
Sp multa multa multahan  multa    
    multu multo fantasma Ang mga bata mahadlok ug multo. Los niños le tienen miedo al fantasma.
    mumu mumo dar con la cara    
    muna munamuna hacer lo mejor    
    bunga munga dar fruto Ang mga punoan sa mangga mamunga ug daghan kon isprehan ug insektisayds. Los árboles de mango darán frutos cuando son rocían los insecticidas.
Sp municipio munisipyu munisipyo municipio Ang among munisipyo nakadaug isip kinalimpyuhang munisipyo sa probinsya sa Sugbo. Nuestro municipio ganó como el municipio más limpio en la provincia de Cebú.
Sp muñeca munyika munyeka muñeca    
    muut muot humorístico, gracioso Ang mga komedya sa among lolo kahimut-an kaayo. Las bromas de nuestro abuelo son muy chistosas.
    mura mura como, igual que mau ra  
    mura murag similar, como = 'mau ra ug' Murag bangaw ang kolor sa imong sinina. El color de tu vestido es como un arco iris.
Sp museo musiyu museyo museo Nakaadto ka na ba sa museyo sa among lugar? ¿Has ido al museo en nuestro lugar?
Sp musica musika musika música Aduna kami gihimo nga proyekto sa Musika. Estamos haciendo un proyecto en música.
Sp musiquero musikiru musikero músico, musiquero    
En muslim muslim Muslim Islam, musulmán Aduna ka bay amigo nga Muslim? ¿Tienes un amigo musulmán?
    muta muta legaña    
    mutu muto  colina, montículo Maanindot tan-awon ang mga muto sa Chocolate hills. La vista de 'chocolate hills' es muy bonita.
Sp muchacha mutsatsa mutsatsa muchacha    
    mutya mutya joya, perla, belleza Daghan ug mga mutya ang korona sa rayna. La corona de la reina tiene muchas joyas.
    buut muut divertido     
Af   na na- un prefijo   hace verbo transitivo pasado
    kana na  ese, aquel    
    na na  ya Ang akong mga anak nangatulog na. Mis hijos ya están dormidos.
    anaa naa  ser, estar, tener Naa kay problema?  ¿Tienes un problema?
    anaa naa ra man! ¡Aquí! Naa ra man diri sa kwarto ang bag. La bolsa está justo aquí en esta habitación.
    abut naabtan alcanzado, atrapado    
    amung naamong implicado    
    anad naandan común, costumbre, normal Naandan sa mga pilipino ang pagrespeto sa mga magulangug edad. Los filipinos comunes respetan a los mayores.
    anad naandanan normal    
    asuy naasoy mencionado, narrado Naasoy sa akong Mama nga moadto siya sa Dipolog. Mi madre mencionó que irá a Dipolog.
    awahi naawahi el último    
    anaa naay  tener (naa+ang) Naay problema akong pamilya.  Hay un problema en nuestra familia.
    ayu naayo remendado Ang akong naayo nga samad dili na sakit pero katol. Mi herida remendada no es dolorosa pero tengo un picor.
    balaka nabalaka preocupado    
    balda nabalda interrumpido, perturbado Nabalda ang akong pagtoon. Me molestaban en mi estudio.
    balisa nabalisa nervioso, inquieto Nabalisa ang akong Mama kay dugay ko nipauli kagabii. Mi madre estaba inquieta porque volví a casa tarde anoche.
    bantug nabantog  conocido, renombrado Ang iyang kabatid isip usa ka panday nabantog na.  Se le conoce como un carpintero experto.
    basag nabasag  roto Gibutang nako ang nabuak nga baso sa basurahan. Puse el vaso roto en el cubo de basura.
    batid nabatiran especialidad    
    batyag nabatyagan notar, observar, sentir    
    bilin nabilin restante Pila ang nabilin nga kwarta nako? ¿Cuánto dinero me queda?
    biya nabiyaan permanecer Akong nabiyaan ang akong anak sa akong ginikanan. Dejé mi hijo a mis padres.
    bugtu nabugtuan expirar, muerto    
    buku nabuko descubierto    
    buta nabutaan cegado Nabutaan lang siya sa salapi. Se cegaba por el dinero.
    butu nabuthan disparado    
    dani nadani encantado, fascinado, impresionado Nadani ko sa iyang mga mata. Me sentí atraída por sus ojos.
    dapat nadapatan abatirse    
    dulut nadutlan perforado, ofrecido    
    nag nag- prefijo   hace verbo pasado progresivo
    naga naga- prefijo   hace verbo pasado progresivo
    alirung nagaalirong alrededor Ang mga estudyante nagaalirong sa ilang magtutudlo. Los alumnos se quedan alrededor de su profesor.
    buhat nagabuhat práctico    
    dasig nagadasig animar Ang mga magtutudlo nagadasig sa mga estudyante nga mopadayon ug eskwela. Los profesores animan a los alumnos a continuar ir a la escuela.
    dilaab nagadilaab ardiendo, inflamado Ang akong walay katapusang gugma kanimo kanunay nga nagadilaab. Mi amor infinito por ti siempre está en llamas.
    gilaw nagagilaw brillo, brillar Ang nagagilaw nga silaw sa adlaw naghatag ug kahayag sa kalibutan. Los rayos brillantes del sol dan luz al mundo.
    hunung nagahunong estacionario, parado Nagahunong ang mga sakayan sa terminal. Muchos autobuses están en la terminal.
    akub nag-akob conmovedor    
    tuud nagamatuod demostrarse Ang tanan niyang gisulti nagamatuod nga dili bakak. Todo lo que dijo se demostró que no era falso.
    angat nag-angat acercándose Malinawon ang nag-angat nga eleksyon sa among lugar. La próxima elección en nuestro lugar es pacífica.
    dagat nagat  pescar Nanagat kami sa pier.  Pescamos en el muelle.
    ungaw nagaungaw borde, entre la muerte y la vida Nagaungaw sa kamatayon entre la vida y la muerte
    bara nagbara atascarse  Ang kanal nagbara sa sagbut nga gianud sa tubig ulan. El drenaje fue atascado por las hierbas que fluyen por el agua de lluvia.
    biku nagbiko hacer biko    
    idad nag-edad envejecerse    
    hari naghari reinar    
    kapin naghingapin extremar    
    bangga nagkabanggaay chocó, golpeó Ang mga bata nagkabanggaay samtang nagdula. Los niños se golpearon mientras jugaban.
    daiya nagkadaiya varios, variados    
    gidlay nagkagidlay en mal estado, harapiento    
    lain nagkalainlain varios, diversos Namalit si Lelanie ug nagkalain-laing klase sa prutas. Lelanie compró varios tipos de frutas.
    layu nagkalinay-anay separarse Nagkalinay-anay ang akong mga ginikanan sa bata pa ko. Mis padres se separaron cuando yo aún era joven.
    kanayun nagkanayon según, decir Nagkanayon akong Mama nga dili ko pakuyogon sa field trip. Mi madre dijo que no puedo ir de excursión.
    dayag nagkapadayag expresar Nagkapadayag lang ko sa akong gibati kanimo. Sólo estoy expresándote mis sentimientos.
    puliki nagkapuliki ocupado Nagkapuliki siya ug tiwas sa iyang trabaho. Está muy ocupada terminando su trabajo.
    sabut nagkasabot en acuerdo    
    tibulaag nagkatibulaag dispersado    
    lagut naglagot enojarse, sentir despecho Naglagot ang napilde. El perdedor sintió despecho.
    lain naglain  separar Naglain mi ug balay.  Salimos de casa.
    lata naglata ablandarse, corromperse    
    mahay nagmahay arrepentirse, decepcionado Nagmahay ko nimo. Me has decepcionado.
    mauy nagmaoy en forma, rabieta, borracho vicioso Akong manghod nagmaoy tungod sa kahubog. Mi hermano tuvo un arrebato de cólera por emborracharse demasiado.
    mukmuk nagmukmok encerrarse Nagmukmok siya sa kuwarto. Se encerró en el cuarto.
    anud nagpaanod a la deriva    
    tuig nagpanuigon  tener ... años Nagpanuigon ang bata ug lima ka tuig. El niño tiene cinco años.
    taka nagpataka involuntario, indiscriminado    
    silbi nagsilbing así llamado Usa ka tulisan didto sa ngitngit nga bahin sa gawas sa pinuy-anan nga maoy nagsilbing look-out. Uno de los ladrones se quedó en un lugar oscuro a las afueras de la casa y actuó como un llamado vigilante.
    tinga nagtinga-tinga moribundo Ang nagtinga-tinga nga tigulang nagbilin ug mensahe sa iyang anak. El anciano moribundo le dejó un mensaje a su hijo.
    unay nag-unay unos contra otros Nag-unay sila sa pag-away. Ellos lucharon entre ellos.
    gustu nagustohan  admirador/ra Malipay siya nga nakit-an ang iyang nagustuhan. Estaba feliz de ver a su admirada dama.
    bilin nahabilin residual, restante    
    una nahauna el primero    
    agum nahiagom sufrir, obtener una lección Nahiagom siya sa kapildihan. Él experimentó ser un perdedor.
    agum nahiaguman sufrir Nahiagman nila ang tumang kalisod.  Están sufriendo un gran problema.
    balu nahibaloan conocimiento Daghan siya ug nahibaloan tungod sa pagsige ug basa. Ella tiene mucho conocimiento por leer continuamente.
    bilin nahibilin residual, restante Tulo na lang ka adlaw ang nahibilin nga kanunay tang magkita.  Solo nos quedan tres días para encontrarnos. (pasar juntos)
    bulung nahibudngan preguntarse    
    galam nahigalam acostumbrado, siempre Nahigalam si Jane ug kaligo sa swimming pool. Jane suele nadar en la piscina.
    mata nahigmata despertó Nahigmat ako sa kasaba sa palibot. Me desperté por el ruido a mi alrededor.
    hilu nahilo envenenar    
    buut nahimuot eufórico, alegre, complacer    
    butang nahimutang reemplazar, colocado    
    butang nahimutangan ubicación, paradero    
    sama nahisama semejar    
    tabu nahitabo  suceso, evento    
    uknul nahiuknol desconcertado    
    nahut nahot sobras, residuo de abacá walay nahut sin dinero
    hurut nahutdan agotar    
    ibug naibgan admiración    
    ibut naibtan arrancar, extirpar morag naibtan og tunok como si la espina se arrancara (no me molesta más)
    igking naigking asustarse Naigking ko sa dihang hapit nako mahikapan ang halas. Me asusté cuando podría estar tocando la serpiente.
    igu naigo justo, suficiente Naigo ra ang giandam nila nga pagkaon. La comida que preparaban era suficiente.
    ila nailhan  conocido Nailhan na ang tawo nga nangawat.  Él es conocido como un ladrón.
    ingun naingnan porqué, razón Wala mahibalo ang naignan sa iyang sakit. La causa de su enfermedad se desconoce.
Sp intriga intriga naintriga intriga    
    iwit naiwit  tarde, estar último Siya ang naiwit sa lumba sa dagan. Fue el último en la carrera.
    naka naka- prefijo   prefijo haciendo perfecto verbo tenso
    kabus nakabsan consumir, agotar Nakabsan kini sa iyang kinabuhi. Se agotó su vida.
    buhi nakabuhi suelto Ang kalabaw nakabuhi. Soltaron el carabao.
    kahig nakahig transferir    
    ingun nakaingon causado    
    lampus nakalampos graduado Nakalampus siya sa iyang pag-eskwela. Se graduó de su escuela.
    kalit nakalitan sorprendido Nakalitan ako sa balita. Me sorprendió la noticia.
    kugang nakapakugang  suceso impactante Ang kamatayon sa mayor, nakapakugang nga hitabo sa mga tawo sa lungsod. La muerte del alcalde fue asombrosa para la gente del pueblo.
    tapus nakatapus  terminar graduándose Nakatapus ko sa kursong edukasyon. He terminado el curso de educación.
    tuun nakat-onan que he aprendido Wala ka giyoy nakat-unan didto. Realmente no has aprendido nada allí.
    nakig nakig- prefijo   muestra una intención de hacerlo juntos
    kita nakit-an descubrir Nakit-an niya ang sekreto nga agianan. Descubrió el pasaje secreto.
    aku nako  me, mi    
Sp corriente kuryinti nakorentihan descarga eléctrica Nakorentihan ang bata paghikap niya sa wire sa koryente. El niño fue electrocutado cuando tocó el cable eléctrico.
    kuyap nakuyapan desmayarse Nakuyapan ang pobreng bata tungod sa kagutom. El niño pobre se desmayó a causa del hambre.
    na lang nalang sólo Ayaw nalang.; Ayaw lang. Por favor no haga.; ¡Nunca lo haces! 
    langan nalangan  tarde, atrasado Nalangan siya pag-abot sa eskwelahan. Llegó tarde a la escuela.
    limut nalimut olvidado, no recordar Nalimot siya pagsira sa pultahan. Ella se ha olvidado de cerrar la puerta.
    lutas nalutas destetado    
    palihug namalihog pedir un favor    
    na man naman ya    
Sp mancha mantsa namansahan mancharse Namansahan akong sanina sa dugo. Mi ropa estaba manchada por la sangre.
    basin namasin esperando    
    pasul namasol  pescar Namasol siya sa dagat. Fue a pescar al mar.
    mata namat-an despertó Nadamgo ko ug ngil-ad, ug nakasyagit ko sa akong kahadluk, ug namat-an nalang nako nga gitamparos ko sa akong igsuon. Cuando tuve una pesadilla, me asusté y grité, mi hermana me tocó y me despertó.
    bawi namawi recuperado    
    may-ung namay-ongan parecido    
    binhud naminhod entumecido    
Sp fiesta pista namista asistir a una fiesta    
    bitad namitad ser el último Namitad siya sa lumba. Fue el último en la carrera.
    amu namo  nuestro, nos    
    mugna namugna fabricado    
    pula namula enrojecer Namula ko pagkakita niya. Me ruboricé cuando lo vi.
    punu  namunuan dirigir    
    puti namuti pálido    
    puyu namuyo residir Sagad sab sa namuyo mga doktor.  
    nana nana pus Nagnana ang iyang samad. Su herida se ha infectado.
    saad nanaad prometido Nanaad ko niya nga mobalik. Le prometí volver pronto.
    tabuk nanabok cruzar, pasar Motabuk na ta sa karsada. Vamos a cruzar la calle.
    dalagan nanagan  correr Nanagan ang mga kawatan.  Los ladrones corren.
    dakup nanakop  atrapado Nanakop ang mga pulis ug mga sugarol. El policía atrapó a los jugadores.
    nanang nanang abuela, madre, tía Tigulang na si nanang Sepa para mobiyahe. La abuela Sepa es demasiado vieja para viajar.
    nana nanaon supurar    
    nanay Nanay  madre Maayo moluto  si Nanay ug bibingka. Madre cocina 'Bibingka' (un pastel de arroz) muy bien.
    nang nang- prefijo   hace verbo intransitivo, pasado
    nanga nanga- prefijo   hace verbo intransitivo, pasado, plural
    adyi nangadye  orar Nangadye mi para sa kalampusan sa operasyon.  Oramos por el éxito de la operación.
    agi nangagi pasado Kalimti na ang nangagi. Olvida el pasado.
    agi nangaging pasado, anterior Walay ulan sa nangaging bulan. No hubo lluvia en el último mes.
    grabi nangagrabehan grave    
    kahas nangahas atrever Ayaw giyod pangahas ug pauli nga maginusara sa kagabhion. No te atrevas a ir a casa sola por la noche.
    lagput nangalagpot (caer y) romperse, dispersarse Sa pagpaspas nakong lakaw nangalagpot ang gidala nakong itlog.  Caminé rápido, por eso, se rompieron los huevos que traje.
    ambak nangambak saltando Nangambak sila sa bintana kay nasunog ilang balay. Saltaron de la ventana, porque su casa estaba en llamas.
    nganduy nangandoy  esperanza, deseo, ansia Nangandoy ko nga matabangan nako ang akong mga igsoon. Deseo ayudar a mis hermanos 
    tarung nangatarongan excusar, justificar Nangatarungan siya. Dijo una excusa.
    tawa nangatawa  haber reído Nangatawa sila sa akong gibuhat.  Se rieron de lo que hice.
    ayaw nangayaw rechazar, decir "no!" Nangayaw sila sa akong hangyo. Rechazaron mi pedido.
    hantuk nanghantok desear un premio gordo Nanghantok akong ig-agaw ug dato nga tigulang aron makaluwas sa ilang kalisod. Mi primo busca a un anciano rico para escapar de su pobreza.
    hapak nanghapak golpear, palmada Nanghapak ang bata sa iyang kadula. El niño golpeó a su compañero de juegos.
    kapin nanghingapin redundante, excesivo Aduna ka bay nanghingapin nga kwarta? ¿Tienes dinero extra?
    hipus nanghipos mantener, guardar, recoger y organizar Nanghipos ko sa daan nakong libro. Guardé mi viejo libro.
    isug nangisog enfurecerse    
    kita nangita buscar Nangita mi sa Yamashita treasure.  Buscamos el tesoro de Yamashita.
    nangka nangka  jackfruit Nangka ang akong paboritong prutas. Jackfruit es mi fruta favorita.
    labay nanglabay pasado Ipalabay ang nanglabay. Dejemos que lo pasado sea pasado.
    lalin nanglalin mover, cambiar de lugar Nanglalin na sa Negros ang pamilyang Cuizon. La familia Cuizon se ha mudado a Negros.
    kuha nanguha  obtener Nanguha mi ug prutas.  Hemos obtenido las frutas.
    unay nangunay hacer uno mismo Ako ang nangunay ug laba sa akong mga sinina. Yo mismo lavaba mi ropa.
    kurakut nangurakot corromper Nangurakot ang ubang opisyales sa gobyerno. Algunos funcionarios del gobierno son corruptos.
    kutana nangutana  preguntar Nangutana ko sa mga tawo. Lo pregunté a muchas personas.
    hapun nanihapon tomó la cena    
    silhig nanilhig barrer    
    bahu nanimaho maloliente    
    simba nanimba ir a la iglesia Nanimba me sa Sto.Nino kagahapon. Fuimos a la iglesia de Sto. Niño ayer.
    naning basug naning basug desesperado, por todos los medios Naning basug siya para madawat ug trabaho sa restaurant. Deseaba tener el trabajo del restaurante por todos los medios.
    kamut naningkamot desesperadamente    
    singut naningot sudar  Naningot ang mga batang nagdula. Los niños jugando sudaban.
Sp cerrado siradu nanirado cerrado    
    limbawut nanlimbawot horrible    
    suhid nanuhid búsqueda    
    suhut nanuhotsuhot coger en una red, difundirse    
    sukad nanukad preparar, empezar Jose nanukad para sa pagdagan. Jose salió a la carrera.
    naug naog  descender, bajar, salir Nanaog sila sa jeepney.  Se bajaron del 'jeepney'.
    pakgang napakgang fracasar Napakgang ang operasyon sa Water Service Cooperative gumikan sa tuotuo sa mga engkanto diin nahimutang ang tinubdan sa tubig. El proyecto de la cooperativa del servicio de agua se detuvo debido a la superstición de que hay hadas en la fuente de agua.
Sp seguro siguru napaneguro confianza Napaneguro sa mga ginikanan nga ang ilang mga anak tua sa eskwelahan. Los padres se aseguraron de que sus hijos estuvieran en la escuela.
    pasuk napasok incrustado Napasok gyud ang akong kamot sa bangag. Mi mano estaba incrustada en el agujero.
    na pud napud también, otra vez    
    puhal napuhalan adelantarse    
    pulu napulo  diez Sobra mi sa napulo.  Somos más de diez.
    punu napuno lleno    
En nurse nars  nars  enfermero/a Nars ang nagbantay sa akong anak sa hospital. La enfermera cuida a mi hijo en el hospital.
    sabut nasabtan haber entendido Nasabtan sa mga anak ang problema sa ilang pamilya. Los niños entendieron el problema de su familia.
    na sad nasad de nuevo, también    
    sakup nasakpan capturado    
    saksi nasaksihan testigo Nasaksihan sa mga bata ang panag-away sa ilang mga ginikanan. Los niños fueron testigos de la lucha de sus padres.
    samad nasamaran herido Nasamaran akong kasingkasing pagkabuwag namo. Me dolió el corazón cuando nos separamos.
    samad nasamdan herido Sakit pa ang akong nasamdan nga bukton. Todavía me duele el brazo herido.
    sayud nasayod conocido Nasayod ang akong mga amiga nga kami pobre. Mis amigas han notado que somos pobres.
    sayup nasayop cometer una falta Nasayop ko pag-ihap sa kwarta. Cometí un error al contar el dinero.
    sayud nasayran conocido, descubierto Kinsay nasayran nimo?  ¿Quien te lo dijo?
    sinati nasinati experimentar Mora ug nasinati nako ang iyang hitsura. Su cara me resulta conocida.
    una nasiuna empezar, primero, ya    
    nasud nasod  nación Napulongpulong ang mga pangulo sa mga nagkalain-lain nasod. Los líderes de diferentes países tuvieron una reunión.
    nasud nasudnon nacional    
    suku nasuko enojado Nasuko ko niya kay namakak siya nako. Estaba enojado con ella porque me mintió.
    sunug nasunog quemado Nasunog ang akong paboritong picture. Mi pintura favorita se ha quemado.
    natad natad arena, jardín    
    tagamtam natagamtaman experimentar Natagamtaman nako ang kapait sa kinabuhi.  Tuve una experiencia de vida dura.
    tapus natapos completado    
    taput nataptan infectado, adherido    
    natad nataran  jardín, patio Atua sa nataran si Donya Amparo. Doña Amparo está en el jardín.
    tawu natawhan nacimiento ubos og natawhan; adlaw'ng natawhan  de origen humilde; cumpleaños
    tawu natawo  nacer Eniro ko natawo.; natawo'ng patay  Nací en enero; nacido muerto
    atu nato  nuestro nosotros    
En trip natripan natripan viaje    
    ulahi naulahi retraso, tarde Naulahi siya pag-abut. Llegó tarde.
    ulaw naulaw avergonzado Naulaw siya sa iyang hugaw nga sapot.  Se avergonzó de su ropa sucia.
    una nauna adelante, primero    
    una naunhan superado    
    unsa naunsa  qué pasa, como Naunsa ka?  ¿Qué te ha pasado?
    upaw naupaw calvo Naupaw ang iyang ulo kay sige ug kalo. Se quedó calvo porque siempre llevaba sombrero.
    usab nausab cambiado, repetido    
    wala nawad-an perdió Nawad-an ako'g lapis.  Perdí mi lápiz.
    wagtang nawagtang perderse Nawagtang ang akong bag nga gibilin sa lingkoranan. Mi bolso que he dejado en la silla se ha perdido.
    wala nawala perdió Nawala ang akong lapis.  Mi lápiz se perdió.
    nawung nawong  cara Ikaw baga ug nawong nga kanunay mangayo ug bino!  Tienes la cara dura de pedir vino cada vez.
    anaa nay naa + ang    
    nay Nay Mamá    
    nayanaya nayanaya aliviar los dolores, suavizar    
Sp negociante nigusyanti negosyante negociante, comerciante Daghan ug mga negosyanteng Intsek sa Pilipinas. Hay muchos negociantes chinos en las Filipinas.
Sp negocio nigusyu negosyo  negocio Molampos ka sa negosyo kon ikaw kugihan. Tendrás éxito en los negocios si eres trabajador.
Sp seguro siguru neguro asegurar Naneguro ko'g dala og raincoat basin unyag moulan.  Tenía un impermeable por si acaso llovía.
Sp nervio nirbiyus nerbiyos nervioso Ginerbiyos ko pagkakita sa akong na-ibgan. Estaba nerviosa cuando vi a mi enamorado.
    nga nga ligadura   Consulte la hoja 'gramática'
    ngabil ngabil labios Ngindot kaayo siya ug ngabil kay pula. Sus labios se ven muy bien con el color rojo.
    adtu ngadto allí Ibalhin ang lamesa ngadto sa opisina sa prinsipal. Transporta la mesa allí, a la oficina del director.
    ngadtu ngadto sa a, hacia Midagan siya ngadto sa gibutangan sa lingganay.  Corrió hacia donde estaba la campana.
    ngadtu ngadto-ngadto aquí y allá, cualquiera que sea, finalmente Sa ngadto-ngadto, human sa panaglalis, sila nitugot. Después de todo, tras la disputa, lo permitieron.
    ngatu ngadto-nganhi de acá para allá Nangadto-nganhi sa paglakaw ang naghuwat nga inahan. La madre embarazada caminaba de un lado a otro.
    ngalan ngalan  nombre Unsa ang ngalan mo?  ¿Cuál es su nombre?
    ngalngal ngalngal charla tonta, demanda irrazonable Nganong sige ka ug ngalngal atubangan sa imong mga amiga? ¿Por qué siempre tienes tonterías delante de tus amigas?
    ngalan ngan nombre    
    nganduy ngandoy deseo    
    nganga nganga tartamudear    
    nganga nganga con la boca abierta Nagnganga lang ko adtong ilang giistoryahan. Escuchaba con la boca abierta mientras seguían hablando.
    nganga ngangha sorprenderse Nangangha siya 'Ngano man?' Se sorprendió "¿Por qué?"
    anha nganha ahí Nganha lang ibutang duol sa pultahan ang mga kahon. Pon las cajas allí, cerca de la puerta.
    anhi nganhi aquí Palihug balik nganhi sunod adlaw. Por favor, vuelve aquí al día siguiente.
    ngani ngani  aun, pero, por lo tanto, de hecho Nalipay siya nga nakadaog ngani nakahilak siya. Lloró por la alegría excesiva de ganar.
    nganu ngano por qué Nganong gibuhat mo kini kanako? ¿Por qué me haces esto?
    ngari ngari aquí, venir aquí Ngari dinhi!  ¡Ven acá!
    pangayu ngayo  preguntar Ngayo ko'g tabang nimo.  Te pido tu ayuda.
    ngil-ad ngil-ad desagradable, malo ngil-ad nga batasan  mala costumbre
    ngilit ngilit borde Trapohi ug apil ang mga ngilit sa lamesa. Limpia la mesa incluyendo los bordes.
    ngilngig ngilngig horrible, excelente (irónicamente)    
    ngilu ngilo darse dentera Nangilo ang akong ngipon ug kinaon'g hilawng mangga. Me da dentera si como mangos verdes.
    ngiub ngiob oscuro    
    ngipun ngipon  diente Himsug tan-awon kun puti imong ngipon. Si tus dientes son blancos, te ves saludable.
    ngisi ngisi sonreír    
    ngislu ngislo gesto fruncido, fruncir Mingislo ang akong dagway samtang nagkaun ko ug manggang hilaw. Arrugué la frente cuando comí mango verde.
    ngitngit ngitngit  oscuro Dili ko ganahan matulog ug ngitngit nga kwarto. No me gusta dormir en la habitación oscura.
    nguhu ngohu ganguear    
    ngutngut ngotngot  dolor punzante Ngot-ngot kaayo akong samad sa kamot.  Mi herida de mano palpitaba de dolor. 
    ngusngus ngusngos frotar, estregar Ngosngusa ang hugaw. Rasca la mancha con el cepillo.
    kini ni este/a   abreviación de "kini" este
    ni ni un marcador para el nombre propio Kining mga rosas para ni Beth. Estas rosas son para Beth.
Af   ni ni- un prefijo   hace el verbo transitivo, pasado
    diri nia diri está aquí Nia diri sa akong kwarto ang sudlay ni Lucy. El peine de Lucy está aquí en mi habitación.
    adtu niadto último, pasado niadtong Sabado  el sábado pasado
    tungud niadtong tungora en ese momento Niadtong tungora, puno sa mga tawo ang simbahan. En ese momento, la iglesia estaba llena de gente.
    agi niagi último    
    kana niana  ahí, allí Ayaw palit niana kay dili na lami. No compre allí porque los suyos no son deliciosos.
    nigu nigo criba bambú, cribar Dili ko kahibalo mogamit ug nigo. No sé cómo usar una criba para aventar (tamizar).
Sp negro nigru nigro hombre de color, negro Kasagaran sa mga Negro kulot ug buhok. La mayoría de los negros tiene el pelo rizado.
    nihit nihit  falto, escaso, deficiente Nihit na ang bulak nga rosal karon. Las rosas son raras ahora.
    kini niini  este/a Nakakita ka niini? ¿Has visto esto?
    nila nila  su, los    
    lakat nilaktan  la forma de caminar Undang sa imong nilaktan nga mura ug babaye. Deja ese estilo de caminar como una mujer.
    lakaw nilakwan  la forma de caminar    
    lalang nilalang persona, criatura May usa ka nilalang nga nagpahipi sa kasagbotan. Hay un hombre escondido debajo de los arbustos.
    laslas nilaslasan herida, corte Ang akong nilaslasan maayo na. Mi herida ya está curada.
    nimu nimo  tu, ti    
Ta ninang ninang ninang madrina    
    anindut nindot  hermoso, bonito    
    kini ning este/a (kini+nga) Unsay gibuhat sa imong mama ning orasaha? ¿Qué está haciendo tu madre en este momento?
    ning ning- prefijo    
    gabii ning gabiona  esta noche Puwede ka dungan nako ug panihapon sa restoran ning gabiona?  ¿Podrías cenar conmigo en el restaurante esta noche?
    angkun ning-angkon aceptado Ning-angkon ang babaye sa iyang sala. La mujer aceptó su pecado.
    langkub ninglangkob fusionar, unir    
Ta ninong ninung ninong padrino    
    nindut ninot bonito    
    ninyu ninyo vuestro, vosotros Para ninyo ang balay nga akong gitokod. Construí la casa para vosotros.
    nipa nipa nipa palma    
    nipis nipis delgado, adelgazar Nipis kaayo ang mga panid sa Biblya. Las páginas de la biblia son muy finas.
    tahan nitahan someterse, ofrecerse Nitahan sa ilang kaugalingon ang mga tulisan ngadto sa mga pulis. Los ladrones se sometieron a la policía.
Sp nicho nitsu nitso nicho    
    niwang niwang  delgado Kasagaran sa mga niwang nga tinedyer taas. La mayoría de los adolescentes delgados son altos.
    niya niya  lo/la,  su Nawala ang selpon niya sa eskwelahan. Su celular se perdió en la escuela.
    nu no? ¿No es así?    
Sp noventa nubinta nobenta noventa    
Sp noventa nubinta nobenta noventa Nobentay dos ang edad sa akong lolo. Mi abuelo tiene noventa y dos años.
Sp novia nubya nobya novia    
Sp noviembre nubyimbri Nobyembre  noviembre Moabot ang mga turista gikan sa Canada sa Nobyembre. Turistas de Canadá llegarán en noviembre.
Sp novio nubyu nobyo novio    
    hinuun noon en cambio, pero, más bien    
Sp norte nurti Norte norte Ang Bogo anaa sa norte nga bahin sa probinsya sa Sugbu. Bogo está en la parte norte de la provincia de Cebú.
Sp nota nuta nota nota    
    manuy noy hermano mayor    
    mubu nubo corto   normalmente uso 'mubo'
Sp nueve nuibi nuebe nueve    
    nuka nuka inflamación    
    nukanuka nukanuka erupción Nganong daghan ug nuka-nuka ang imong batiis? ¿Por qué tus piernas tienen muchas erupciones?
    nukus nukos  calamar    
Sp numero numiru numero número    
Sp nungka nungka nungka nunca    
    nunut nunot aceptar, seguir    
    nuug nuog trapo Nanginahanglan ko ug nuog para itrapo sa basa nga salog. Necesito un trapo para limpiar el piso mojado.
    hinuun nuon en cambio, sin embargo    
    kanus-a nus-a cuando    
    nusnus nusnus frotar Ayoha ug nusnos ang buling sa imong nawong. Frota bien la suciedad de tu cara.
Sp nuez nuwis nuwes nuez Gusto ko ug ice cream nga naay mga nuwes. Me gusta el helado con nueces.
Sp nieve nyibi nyebe  nieve Wala pa ko nakakita ug nakahikap ug nyebe. Todavía no he visto ni tocado nieve.
Sp o u o o Ganahan ka mokuyog namo o dili? ¿Quieres ir con nosotros o no?
    u o oh O, dili. Dili na mahimo. ¡Oh no! Es imposible.
    uu o O, nakasabot na ko nimo. Si, te entiendo.
Sp obligado ubligadu obligado obligar Obligado ka nga mohuman sa imong trabaho. Estás obligado a terminar tu trabajo.
Sp obligacion ubligasyun obligasyon obligación Aduna kay obligasyon sa imong pamilya. Tienes una obligación con tu familia.
    ubu obo tos    
Sp obra ubra obra trabajo, obra obra maestra obra maestra
Sp observar ubsirbar obserbar observar    
Sp observacion ubsirbasyun obserbasyon observación Sa akong obserbasyon, maayo siya motrabaho. Según lo que he observado, él trabaja bien.
    ug og y Gwapa ug seksi ang akong asawa. Mi esposa es hermosa y sexy.
    uga oga seco Oga na ang yuta kay walay ulan. El suelo está seco porque no hay lluvia.
    ugma ogma mañana Lian na pod nga adlaw ugma. Mañana será otro día.
Sp ocacion ukasyun okasiyon ocasión Ang pasko usa ka importante nga okasyon. La Navidad es una ocasión importante.
En ok ukey okey Vale, bueno Okey lang.  De acuerdo.
    uk-uk ok-ok cucaracha Ang ok-ok nagdala ug kagaw. La cucaracha transporta gérmenes.
En okra ukra okra quingombó    
Sp octubre uctubri Oktubre  octubre Ang Oktubre mao ang ikanapulo nga bulan sa tuig. Octubre es el décimo mes del año.
Sp ocupar ukupar okupar  ocupar    
Sp olimpico ulimpiku olimpiko olímpico Ang boksingero nakadaog ug bulawan nga medalya sa olimpiko. El boxeador ganó la medalla de oro en los Juegos Olímpicos.
    umang omang  caracol Ang omang hinay nga molihok. Un caracol se mueve lentamente.
Sp onza unsa onsa onza Unom sa onsa nga gatas ang giinom sa bata. El bebé bebió seis onzas de leche.
Sp once unsi onse once Onse kabuok ang iyang mga igsoon. Ella tiene once hermanos.
    unum onum seis Onum na mi katuig nga wala magkita sa akong amiga. No he visto a mi amiga desde hace seis años.
    uu Oo Oo, mosugot ko. Sí, estoy de acuerdo.
Sp operar upira opera operar  Ang doktor nga moopera niya niabot na. El médico que le opera ha llegado.
Sp operacion upirasyun operasyon operación    
En operator uperatur  operator  operador Ang operator sa makina maayo motrabaho. El operador de la máquina funciona muy bien.
Sp oficina upisina opisina  oficina Hapsay ang among opisina. Nuestra oficina está aseada.
Sp oficial upisyal opisyal oficial Gusto mo bang mahimong opisyal sa gobyerno? ¿Quieres ser funcionario del gobierno?
Sp oportunista upurtunista oportunista oportunista    
Sp orador uradur orador orador Ang orador maayong mosulti atubangan sa mga nana-aw. Un orador habla bien delante del público.
Sp hora uras oras  hora Adunay biente kwatro oras sa usa ka adlaw. Hay veinticuatro horas en un día.
Sp hora uras orasan reloj Ang orasan motug-an sa oras. El reloj da la hora.
Sp oracion urasyun orasyon oración    
Sp orbita urbita orbeta orbita Ang mga planeta mosubay sa ilang kaugalingong orbeta. Los planetas siguen sus propias órbitas.
Sp ordenar urdinar ordenar ordenar Ang obispo mag-ordenar sa mga bag-ong pari. El obispo ordena a los nuevos sacerdotes.
Sp ordinario urdinaryu ordinaryo común, ordinario Ang mga karaan nga simbahan ordinaryo nga talan-awon sa pilipinas. Las iglesias antiguas son escenas comunes en Filipinas.
En order urdir ordir ordenar Nag-ordir na ko ug sabaw sa manok. He pedido la sopa de pollo.
Sp orgasmo urgasmu orgasmo orgasmo Ang orgasmo mabati lamang sa pipila ka segundo. Un orgasmo se puede sentir por unos pocos segundos.
En orange urins orins naranja Ang orins prutas nga puno sa bitamina C. Las naranjas están llenas de vitamina C.
Sp orquesta urkista orkesta orquesta Nindot paminawon ang huni sa orkistra. El sonido de una orquesta es agradable de escuchar.
Sp orquídea urquídyas orkidyas orquídea    
Sp oro uru oro oro Nagbuhat sila ug oro nga singsing. Hicieron un anillo de oro.
Sp ortopedica urtupidika ortopedika ortopedia Ang ortopedika motambal sa mga nadaot nga porma sa bukog. La ortopedia cura las deformidades óseas.
Sp oso usu oso oso Nakakita ko ug oso. Vi un oso.
Sp hospital uspital ospital hospital Sa ospital dad-on ang mga masakiton. Los pacientes son llevadas al hospital.
Sp hostia ustya ostya hostia Naghalad sila ug ostya para sa misa. Ofrecieron oblea para la misa.
    utut otot pedo Kung mokaon ta ug kamote baho ang atong otot. Si comemos batata, nuestros pedos huelen mal.
Sp ochenta utsinta otsenta ochenta Otsenta ka lubi ang akong gikinahanglan. Necesito ochenta cocos.
Sp ocho utsu otso ocho    
    ulang owang langosta    
    uyab oyab novio/a, amigo/a Gwapo ang akong oyab. Mi novio es guapo.
    pa pa solo, todavía karon pa; Natulog pa siya. justo ahora; El todavía está dormido.
Af   pa pa- un prefijo Paagia ko. Déjame pasar.
    paa paa  muslo Hamis kaayo ka ug paa.  Que sedosas son tus piernas.
    abang paabang  alquilar, arrendar Nag-abang sila ug balay. ; Paabang sila ug balay. Ellos alquilan una casa. ; Ellos alquilan una casa a alguien.
    abang paabangan alquiler Nangita ko ug paabangan nga balay. Estoy buscando una casa para alquilar.
    abut paabot  esperar Paabot lang.  Solo espera.
    agi paagi  método, procedimiento Paagia ko.; Ang pag-eskwela maoy bugtong paagi nga makab-ot ang kalampusan. Déjame pasar.; Ir a la escuela es la única manera de tener éxito.
    agi paagiha método    
    agpas paagpas reconsiderar    
    paak paak  morder Gipaak ka ba sa kasag?  ¿Te ha mordido un cangrejo?
    paak paak  pinzas del cangrejo    
    alim paalim curar Gipaalim niya iyang samad. Se ha curado de su herida.
    ambit paambit dejar, compartir, repartir Paambita ko ug halok nimo. Déjame besarte.
    amut paamot solicitar Nagpaamot ug mga delata ang mga biktima sa sunog. Las víctimas del incendio solicitan víveres en conserva.
    anad paanad acostumbrar Naanad na siya sa akong sininaan. El está acostumbrado a mi manera de vestir.
    anyag paanyag embellecer Gibutangan niya ug daghang paanyag ang iyang balay. Ella puso un montón de adornos en su casa.
    arak paarakan bombardear    
    arun paaron-aron pretender Ang akong amiga paaron-aron nga nakahibalo siya sa tanang nahitabo. Mi amiga fingió que ella sabía todo lo que pasó.
    arun ingnun paaron-ingnon pretendiente Siya paaron-ingnon kaayo na siya nga kaybalo sa tanan. Ella finge como si lo supiera todo.
En autopsy autupsy pa-autopsy autopsia Ang pataying lawas sa akong lola gipa-autopsy kon unsay hinugdan sa iyang kamatayon.  El cuerpo de mi abuela había sido disecado para investigar la causa de la muerte. 
    ayu paayo  reparar paayo sa celfon  Arregla el móvil.
    balaka pabalaka preocupación    
    balhin pabalhin convertir    
    balik pabalik recordar Pabalik na sa ilang mga balay ang mga bata. Los niños fueron devuelto a sus hogares.
    balun pabalon dar permiso    
    baskug pabaskog recuperar Ang masakiton nga tigulang babaye nagpabaskog gikan sa iyang sakit. La enferma anciana ha recuperado de su enfermedad.
    baya pabaya descuidado, no prestar atención Siya nagpabaya sa iyang pamiliya. No le descuidabas de su familia.
    bayad pabayad cargar Dili ko pabayad sa akong mga serbisyo. No pido dinero por mis servicios.
    baylu pabaylo prestar, dar Mr, Pabaylo ug singkwenta pesos, kay among ipalit ug pagkaon. Señor, présteme 50 pesos para comprar alimentos.
    bida pabidabida actor, estrella de cine    
    bilin pabilin permanecer pabilin sa higdaan; Pabilin ka diri?  quedarse en la cama;   ¿Te quedarás aquí?
Sp pabilo pabilu pabilo yesca, pábilo Ang pabilo sa lampara nagkamubo. La yesca de la lámpara se ha acortada.
    bitay pabitay colgar, suspender Ingna si Terry nga ipabitay ang basket nga puno sa bulad. Dile a Terry que suspenda la cesta llena de pescado seco.
    biya pabiyaan abandono Dili pabiyaan ang balay kon walay magbantay. No abandonéis la casa si nadie la vigila.
Sp pavo pabu pabo pavo Ang pabo lami kaayo aslon. El pavo asado es tan delicioso.
Sp favor pabur pabor favor por pabor Por favor
Sp favorito paburitu paborito favorito Ang akong paborito nga singer sa Japan si Utada Hikaru. Mi cantante favorita en Japón es Utada Hikaru.
Sp fabrica pabrika pabrika fábrica Adunay daghang pabrika sa sapatos sa siyudad sa Marikina. Hay muchas fábricas de zapatos en la ciudad de Marikina.
    bungkag pabungkag despedazar    
    burut paburot  burbuja, globo Daghang siyang gihimong paburot.  Ella hizo muchas pompas.
    butang pabutangan poner  Pabutangan nako ug laso ang akong sinina. Pondré un encaje en mi vestido.
    butu pabuthan disparar, descarga Gipabuthan sa mga pulis ang mga piniriso nga mi-eskapo. Los policías dispararon a los prisioneros que escaparon.
    dala padad-an enviar padad-an ug sulat enviar una carta
    dala padad-anan dirección sulat sa padad-anan escribir la dirección
    dahan padahan mimar    
    daku padako criar, magnificar    
    dakup padakop detenido Ang mga kawatan dili padakop sa pulis. Los ladrones no serán capturados por la policía.
    dala padala  enviar padala ug sulat enviar una carta
    dangug padangog soborno, regalo Mohatag ka ba ug padanglog sa imong superyor? ¿Enviarás algunos regalos a tu superior?
    dani padani entregarse Ayaw padani sa bino. No te entregues al vino.
    dapat padapat apretar, presionar    
    daplin padaplin poner a un lado Gipadaplin na nila ang aftereffect sa ilang hilisgotan.  Dejaron el efecto secundario a un lado de sus temas.
    dasig padasig incentivo Ang bonus usa ka paagi sa paghatag ug padasig. Dar gratificaciones es una forma de dar incentivos.
    dayag padayag revelar, anunciar Ang abogado nagpadayag kanamo kon kinsa ang mga sumusunod sa katigayunan sa among apuhan. El abogado nos reveló quienes son los herederos de la riqueza de nuestros abuelos.
    dayun padayon  seguir Sige, padayon. Sigue adelante.
    dilaab padilaab encender Ang bata maoy nagpadilaab sa kalayo. Es el niño que encendió el fuego.
    padpad padpad arrebatar    
Sp padre padri padre padre Usa ka responsableng padre de pamilya ang akong papa. Mi papá es un padre responsable de la familia.
Sp padrino padrinu padrino padrino Gitabangan ko sa akong padrino aron makatrabaho. Mi padrino me ayudó a tener un buen trabajo.
    dulung padulngan destino    
    dulung padulong dirigirse, hacia Padulong na ko.; Asa ka padulong?  Ahora estoy llegando.;    ¿A dónde vas?
    dulung padulong sa  hacia Hinay siya nga milakaw padulong sa portahan.  Anduvo lentamente hacia la puerta.
    padulung padung a, hacia, dirigirse  Asa padong ang mga magbabaol? ¿A dónde se dirigen los granjeros?
    duul paduol  acercarse Ayaw paduol sa punoan sa kahoy panahon sa kilat. No te acerques a un tronco de árbol durante truenos.
En pajamas padyama padyama pijama Pirme ka bang magsuot ug padyama inigkatulog? ¿Siempre te pones un pijama para dormir?
Sp empleo implyu paempleyo emplearse Lisod maempleyo ang mga bag-ong graduado karon tungod sa kanihit sa trabaho. Los recién graduados difícilmente pueden ser empleados debido a las menores oportunidades de trabajo.
Sp escuela iskwila paeskwela  enviar a la escuela Siya ang nagpaeskwela sa bata. Él es el que envió al niño a la escuela.
Af   pag pag- un prefijo   hace gerundio
    balus pagabaslan respuesta, recompensa Pagabaslan ra ka sa Ginoo sa imong nahimong kaayohan kanako. Dios recompensará tu amabilidad conmigo.
    agak pag-agak dirección, orientación Giayo pag-agak sa direktor ang iyang mga artista. El director dirige bien a los actores.
    agda pag-agda urgiendo, invitación    
    gahi pagahi endurecer Ang yelo sa freezer pagahia ug maayo para dugay mahilis inig butang sa kinutaw nga juice. Deje que el hielo del congelador sea sólido para mantener el jugo mezclado durante mucho tiempo.
    gahi pagahigahi obstinado    
    himu pagahimuon cosa que hacer Aduna kitay pagahimuon nga dyotay mga kalingawon sa pista.  Hagamos una pequeña atracción en fiesta.
    hisgut pagahisgutan tema Ang atong pagahisgutan niining hapona,  La agenda para hoy es
    alagad pag-alagad  servicio Usa ka kristohanong buhat ang pag-alagad sa mga masakiton. Servir a los enfermos es uno de actos cristianos.
    alima pag-alima educación Unsa ang pag-alima kaninyo sa inyong mga ginikanan? ¿Cómo era la educación de tus padres para ti?
    ampu pag-ampo oración Ang pag-ampo mao ang pinakalig-on nga taming. Las oraciones son la mejor arma.
    pagan pagan implicar Pagkasunog sa dakong balay napagan ang mga balay nga silingan. El incendio de la casa grande involucró a las casas vecinas.
Sp gana gana pagana aperitivo, afrodisiaco    
    andam pag-andam  preparación    
    angkun pag-angkon adquisición Giunsa nimo pag-angkon ang lote nga tupad sa balay sa akong lola? ¿Por qué adquiriste el lote junto a la casa de mi abuela?
    anha pag-anha ir allí    
    anhi pag-anhi venir aquí    
    ani pag-ani cosecha Nakakita ka na ba unsaon pag-ani sa humay? ¿Has visto cómo cosechar arroz?
    asa pag-asa esperanza Ang kabataan maoy paglaum sa atong nasud. La juventud es la esperanza para nuestro país.
    asawa pag-asawa casarse Dili sayon ang pag-asawa karong panahona. No es fácil casarse hoy en día.
    pagatpat pagatpat árbol de mangle    
    tukud pagatukuron construir Atong pagatukuron pagbalik ang naguba nga pangpublikong mercado.  Vamos a reconstruir el mercado público demolido.
    pagawal pagawal vanidad, pompa    
    gawas pagawas liberar, abrir al público Gipagawas na ang inahan ug anak sa ospital kanihang buntag. La madre y su hijo fueron dados de alta esta mañana.
    ayu pag-ayo  muy Nakalitan pag-ayo siya. Se sorprendió mucho.
    ayu pag-ayo  reparar Ang pag-ayo sa nagubang butang maoy trabaho sa mangalayo. Reparar las cosas destruidas es trabajo de un reparador.
    pagba pagba chamuscar, tostarse Napagba siya ug kinaligo sa dagat. Se bronceaba bañándose en el mar.
    badbad pagbadbad desatar, interpretación    
    balus pagbalos respuesta, gratitud    
    bangut pagbangotan luto    
    basul pagbasol arrepentimiento Ang pagbasol pirmeng mahitabo sa katapusan. El arrepentimiento siempre pasa al final.
    bati pagbati emoción, sentimientos Aduna koy pagbati nga kayugot sa akong mga kaaway. Tenía un sentimiento de odio a mis enemigos.
    bugtaw pagbugtaw persecución Dili sayon ang pagbugtaw sa isnatser. No es fácil correr tras el ladrón.
    bulad pagbulad exponer (al sol) Kahibalo sila unsaon pagbulad sa mga isda. Saben cómo secar los peces.
    buntug pagbuntog conquista Nanan-aw ko ug pasundayag nga "Ang Pagbuntog ni Lapulapu sa Mactan". Vi una obra titulada, "La conquista de Lapulapu en Mactan".
    bunyag pagbunyag bautismo Usa sa pito ka sakramento ang pagbunyag. El bautismo es uno de los siete sacramentos.
    buut pagbuot voluntad  Pagbuot sa akong mga ginikanan nga kami moipon nila ug puyo. Es la voluntad de mis padres que vivamos con ellos.
    butu pagbuto explosión Nahadlok ang mga empleyado sa pagbuto sa bomba. Los empleados tenían miedo de la explosión de la bomba.
    buut pagbuutbuut capricho Ang akong uyoan dili ganahan sa pagbuot-buot sa iyang asawa. A mi tío no le gustan los caprichos de su esposa.
    daginut pagdaginot economía, ahorrador Wala nimo hunahunaa ang pagdaginot?  ¿Por qué no piensas ser ahorrativo?
    dagit pagdagit secuestro Nakakita ko pagdagit sa batang Insek. He visto el secuestro de un niño chino.
    dani pagdani atracción    
    dapit pagdapit invitación Ania ko pagdapit ninyong tanan sa umaabut nga piesta. Aquí los invito a todos a la fiesta que viene.
    dasun pagdason afirmar, aprobar    
    dawat pagdawat recepción Ayaw pagdawat ug kendi gikan sa mga estranghero. No recibas dulces de extraños.
    dalu pagdinalo tacaño, egoísta, codicioso Ayaw daw pagdinalo. No seas codicioso.
    duhaduha pagduhaduha duda Ayaw pagduhaduha, kung unsay naa sa imong hunahuna sunda. No lo dudes, puedes seguir lo que pienses.
    guba pagguba perdición Gisugo ko pagguba sa kalsada. Me ordenaron destruir el camino.
    halabas paghabas aniquilar    
    hatud paghatod traer Dalia ang paghatod sa pagkaon sa mga bata. Lleva la comida rápidamente a los niños.
    abut paghiabot llegada    
    gugma paghigugma enamorarse Ang paghigugma sa atong isig ka tawo usa sa mga importanteng sugo sa Ginoo. Amar a nuestros semejantes es uno de los mandamientos más importantes de Dios.
    hikay paghikay preparación    
    tuktuk paghinuktok reflexión    
    paghut paghot  ladrar Disturbo kaayo ang paghot sa mga iro. Los ladridos de los perros son realmente molestos.
    hulat paghulat pausa, espera Paghulat sa imong ig-agaw dinhi. Espera a tu primo aquí.
    pagi pagi manta, raya    
    gikan pagikan  despedir Pagikan nako sa akong higala sa airport.  Despedí a mi amigo en el aeropuerto.
    ikyas pag-ikyas escapar, eludir Gitudloan ko sa akong mama sa pag-ikyas sa akong bana nga salbahis. Mi madre me ordenó escapar de mi cruel marido.
    ila pag-ila reconocimiento, distinguir, identificar Gikalimtan ni Dindo ang pag-ila kaniya sa iyang amahan. Dindo es olvidado por su padre quien es Dindo.
    ilis pag-ilis reemplazo, cambio    
    giluk pagilok cosquillear Gipagilokan niya ang akong dunggan ginamit ang balhibo sa manok. Me hizo cosquillas en las orejas con plumas de pollo.
    ingun pag-ingon decir Ayaw pag-ingon ana. No digas eso.
    ginuk paginok excitar    
    usa pag-inusara soledad Sa akong pag-inusara, nahinumdom ko sa nindot nga kagahapon. Cuando estoy en soledad, recuerdo los buenos tiempos.
    pagka pagka sólo pagka karon  justo ahora
    pagka pagka- prefijo haciendo gerundio Unsa ka klasse nga pagkababae?  ¿Qué clase de mujer eres?
    pagka pagka- -a muy... Pagkagwapaha sa babaye sa akong damgo. La chica en mis sueños es muy hermosa.
    aku pagkaakohan egoísta, egoísmo Ang pagkaakohan usa ka daotan nga kinaiya. Ser egoísta es un mal carácter.
    ayu pagkaayo recuperación Ang pagkaayo sa akong sakit usa ka dakong selebrasyon. Mi recuperación de la enfermedad es una gran celebración.
    babayi pagkababaye feminidad Siya ang nakakuha sa akong pagkababaye. Él es el que tiene mi feminidad.
    bagay pagkabagay equilibrio Aduna bay pagkabagay ang imong pagtuon ug  paglingaw-lingaw? ¿Hay un balance en tus estudios y recreación?
    balaka pagkabalaka ansiedad Ayaw palabi ug pagkabalaka sa imong anak, dako na siya, kahibalo siya unsay sakto, unsay sayop. No te preocupes por tu hijo, ya es adulto y sabe lo que es bueno y lo que es malo.
    bali pagkabali inversión Nahulag siya pagkabali sa kahoy. Se cayó de cabeza del árbol.
    banhaw pagkabanhaw resurrección, pascua Nagkahiusa ang mga tawo pagkabanhaw sa Ginoo. La gente se une en el día de la resurrección.
    bata pagkabata infancia Masakiton ang akong anak pagkabata. Mi hijo estaba enfermucho en su infancia.
    kabig pagkabig persuasión Wala kami kauyon sa ilang pagkabig kanamo sa pagbalhin sa laing relihiyon. No aceptamos la persuasión de la transferencia a otra religión.
    kab-ut pagkab-ot alcanzar    
    buhi pagkabuhi existencia Ang atong pagkabuhi dinhi sa kalibutan adunay rason. Nuestra existencia en este mundo tiene una razón.
    buutan pagkabuotan  portarse bien Pagkabuotan sa bata muy buen niño
    butang pagkabutang situación, evento Unsay pagkabutang sa ilang pamilya? ¿Cuál es la forma de vivir de su familia?
    dalaga pagkadalaga adolescencia, pubertad Karon pagkadalaga na sa mga anak ni Berto. Ahora las hijas del Sr. Berto alcanzan la edad de la pubertad.
    dayag pagkadayag publicidad Motuo ka ba sa pagkadayag nga sila managhigugmaay? ¿Crees el anuncio de que están enamorados?
    dunut pagkadunot descomposición Pagkadunot sa saging nga akong napalit. El plátano que compré estaba podrido.
    duul pagkaduol proximidad Pagkaduul sa dagat ang ilang balay. Su casa está cerca del mar.
    gamay pagkagamaya muy pequeña Pagkagamaya sa chokolate nga imong gihatag. El chocolate que me has dado es muy pequeño.
    haum pagkahaom venir bien Pagkahaom sa pantalon nga akong giregalo. Los pantalones que me han regalado me están a la medida.
    hari pagkahari realeza, monarquía Ang pagkahari niya nahimong kontrobersiyal. Su gobierno creó controversias.
    higut pagkahigot nudo    
    himugsu pagkahimugso nacimiento Guwapo kaayo kining bataa pagkahimugso. Este bebé es muy guapo.
    hitabu pagkahitabua suceso, evento Wala ko nianang pagkahitabua. No estaba allí cuando sucedió.
    human pagkahuman después Gikapoy ang tanan pagkahuman ug pangaligo sa dagat. Todos estaban cansados después de nadar en el mar.
    karun pagkakaron corriente sa pagkakaron, actualmente
    laki pagkalalaki edad viril, adulto Maldito siya nga pagkalalaki. El es un hombre travieso.
    lisa pagkalisa esguince Ang pagkalisa sa akong dughan mao ang hinungdan sa akong ubo. El esguince en mi pecho es la causa de mi tos.
    lisud pagkalisura muy difícil Pagkalisura sa among eksamenasyon. Nuestro examen es muy difícil.
    lusnu pagkalusno quiebra, fracaso Ang pagkalusno sa among negosyo maoy hinungdan sa among pagbalhin sa provinsya. El fracaso de nuestro negocio es la causa de nuestro traslado a la provincia.
    gulang pagkamagulang antigüedad Ipakita ang imong pagkamagulang. Muéstranos tu antigüedad.
    matay pagkamatay muerte, perecer Nanghilak silang tanan pagkamatay sa ilang mama. Todos lloraban por la muerte de su madre.
    kaun pagkaon comida, alimento Ayaw usiki ang pagkaon. No desperdicies los alimentos.
    pait pagkapait amargura Pagkapait sa akong kinabuhi. Mi vida es amarga.
    pakyas pagkapakyas fallar, frustrarse    
    pildi pagkapilde pérdida Nihilak siya pagkapilde sa tennis tournament. Lloró después de perder en el torneo de tenis.
    sakup pagkasakup afiliación, asociación    
    tawu pagkatawo nacimiento, innato Hilabihang lipaya sa amahan pagkatawo sa ilang anak. El padre estaba muy contento con el nacimiento de su hijo.
    tupad pagkatupad estar al lado de Nagkatupad mi sa lingkuranan. Nos sentamos en el banco al lado del otro.
    uga pagkauga secado, sequedad Ang taas nga hulaw maoy hinungdan sa pagkauga sa yuta. La larga sequía es la causa de la sequedad del suelo.
    ulitawu pagkaulitawo adolescencia Kalit lang siyang nigwapo pagkaulitawo. Se volvió guapo rápidamente en su adolescencia.
    wala pagkawala falta, perder pagkawalay alamag; pagkawalay kasinatian; Naguol sila dihang pagkawala sa binuhing iring. ignorancia; inexperiencia; Se lamentaron por la pérdida de su gato.
    kawas pagkawas desembarcar descargar    
    lakip paglakip incluir Ayaw kalimot paglakip kanako sa imong imbitasyon. No olvides incluirme en tu invitación.
    lingkawas paglingkawas escapar Naglisud ko kung unsaon nako paglingkawas gikan sa kamot sa kidnaper. Para mí, es difícil de escapar de la mano del secuestrador.
    liput paglipot infidelidad    
    pagnga pagnga apagar    
    pag-umangkun pag-omangkon  sobrino/a Aduna na koy unom ka pag-umangkon, upat ka babaye ug duha ka lalaki. Tengo 6 primos, 4 de ellos son niñas y 2 de ellos son niños.
    kita pagpakita mostrar    
    labi pagpalabi  excesivo Ayaw pagpalabi ug kaguol kay makadaut kana. Hace mal sufrir demasiado.
    labi pagpalabi ug  demasiado, excesivamente Ang pagpalabi ug tuon dili maayo sa lawas.  Demasiado estudio no es bueno para su salud.
Sp falta palta pagpalta falta, ausencia Dili maayo ang pagpalta sa klase. No es bueno estar ausente de clase.
    bati pagpamati escucha Dili maayo ang pagmati ug estorya sa dagko. Escuchar las fanfarronadas no es agradable.
    piluk pagpamilok centelleo    
    sakit pagpanakit dolor    
    salipud pagpanalipod defensa    
    asawa pagpangasawa pedir la mano Ang pagpangngasawa ug masinabtanon lisod pangitaon. Es difícil buscar una esposa que sea comprensiva.
    hudlat pagpanghudlat amenazar Ang imong mga pagpanghudlat wala kini makatandog nako. Tu amenaza no me molestará en absoluto.
    kita pagpangita exploración    
    sulud pagpasulod admisión Ang pagpasulod sa konsiyerto libre. El concierto es entrada libre.
    yuhut pagpayuhot contrabandear    
    pilit pagpilit obligación, adhesión    
    pugung pagpugong moderación, calmar Giunsa ninyo pagpugong ang buang nga nangisog. ¿Cómo podrías calmar al loco que estaba enojado?
    punay pagpunay siempre, constante Pagpunay ug pangutana ang akong lola. Mi abuela siempre está cuestionando.
Sp graduar graduar pagradwar graduarse    
    sabut pagsabot comprensión    
    sala pagsala filtrar, tamizar    
    salig pagsalig creer, confianza Ayaw wad-a ang imong pagsalig sa kaugalingon samtang may kinabuhi pa. No pierdas tu confianza en ti mismo mientras estés vivo.
    santa pagsanta interrupción Unsaon pagsanta ang gidiling droga. ¿Cómo podemos detener las drogas prohibidas?
Sp cerrar sirar pagsera cerrar  Siguroa pagsira ang inyong pultahan magabii. Asegúrate de cerrar la puerta por la noche.
    sikup pagsikop arresto, incautación Ang pagsikop sa mga batan-ong nagumon sa druga gikalipaay sa mga ginikanan. El arresto de los jóvenes drogadictos hizo felices a los padres.
    simba pagsimba culto, rendir culto Kinahanglan atong pagsimbahon ang Ginoo sa tibuok natong hunahuna, kasingkasing ug kinabuhi. Debemos adorar a Dios con toda nuestra mente, corazón y alma.
    sabut pagsinabtanay entendimiento mutuo    
    suput pagsupot poner en un recipiente pequeño Nagtabangay sila sa pagsupot sa sobrang pagkaon. Ellas ayudaron a poner la comida extra en una bolsa de papel.
    taak pagtaak dar un paso, pisar Ayaw pagtaak sa lapokon nga lugar. No pises ningún lugar embarrado.
    tagad pagtagad atención    
    tayhup pagtayhup soplar    
    tuun pagtulon-an  lección Ang pagpakyas maoy maayong pagtulon-an. Un fracaso es una buena lección.
    tunub pagtunob paso, pisar Ang mga bata giganahan pagtunob sa balas. A los niños les gusta pisar la arena.
    tuu pagtuo  fe, creencia Sayop ang tanan nako nga pagtuo sa imo. Estaba equivocado en todo lo que te creí.
    tuun pagtuon  estudiar Pagtuon ug maayo karon. Estudia bien ahora.
    ugbuk pag-ugbok erección, construcción    
    una pag-una precedencia, adelante    
    guryu paguryoguryo desatender    
    usab pag-usab revisión, renovación Daghan ang gikinahanglan nga galamiton sa pag-usab sa among balay. Necesitamos un montón de materiales para renovar nuestra casa.
    guyud paguyod arrastrar Magpaguyod ko nimo sa pulis.  Te llevaré a la policía.
    haba pahaba adular, halagar Nagpahaba siya ug sulti sa iyang amo nga maayo siyang motrabaho. Habló mucho a su jefe para hacerle creer que trabajaba duro.
    habal pahabal acoplar    
    lipay pahalipay consolar, felicitar Nihatag ko ug pahalipay sa akong higala. Fui animado por mi amigo.
    butang pahamtang veredicto, imponer Gipakanaog sa huwes ang iyang hamtang sa mga akusado. El juez da su veredicto al acusado.
    pahat pahat ración, reparto, cuota    
    hatud pahatud hacer enviar Mipara siyag taxi ug nagpahatod ngato sa Island mall. Detuvo un taxi y le ordenó ir al centro comercial Island.
    hawa pahawa despedir    
    hayag pahayag declaración, manifestación Nabasa nako ang iyang pahayag mahitungod sa balita. Leí su declaración sobre la noticia.
    hayag pahayagan periódico    
    angay pahiangay encajar, adaptar, ir con    
    bagay pahibagay ajustar    
    balu pahibalo  informar Palihug pahibalo nako kung kanus-a ka moabot sa Cebu. Por favor, avísame cuando vengas a Cebú.
    balu pahibalo  aviso, información Pahibalo ginadili ang pagpangihi.  No orinar aquí.
    pahid pahid  pañuelo, enjugar Iyang gipahid ang mga luha sa akong mga mata. Se limpió las lágrimas de mis ojos.
    galam pahigalam mimar    
    gayun pahigayon tiempo, oportunidad, ocasión Hatagi kog higayon.  Dame la oportunidad./  Dame algo de tiempo.
    layu pahilayo separar, alejar    
    hilit pahilit alejar, distanciar    
    hilut pahilot dar masaje Kada Sabado ang akong sinemana nang pamasahe. Mi masaje semanal es todos los sábados.
    luna pahiluna acomodar, apostar, colocar    
    mangnu pahimangno aconsejar, informar, recordar Masubsob ang pahimangno sa babaye ngadto sa lalaki. Las mujeres aconsejan a los hombres con frecuencia.
    matngun pahimatngon advertir, consejo, admonición Ang mga ginikanan kanunay mohatag ug pahimatngon sa ilang mga anak. Los padres siempre dan consejos a sus hijos.
    pulus pahimudsan explotar, abusar    
    pulus pahimulos utilizar, aprovechar Dili ko mopahimulos sa kahuyang sa uban. No aprovecharé las debilidades de los demás.
    pulus pahimuslan explotar, abusar Pahimuslan nako ang higayon samtang maayo ang panahon. Tomo prestada esta buena oportunidad de día.
    butang pahimutang poner    
    pahina pahina cooperación    
    dumdum pahinumdom sugerencia, recordatorio Gihatagan kami niya ug usa ka mubong pahinumdom.  Nos dio un pequeño recordatorio.
    tungud pahinungod dedicar, ofrenda    
    hipi pahipi estar al acecho    
    pahipi pahipi esconderse    
    pahid pahiran toalla, enjugar Ako una kining mansanas gipahiran sa tissue paper sa wala ko pa kini ingkiba. Limpié la manzana con pañuelo de papel antes de comer un bocado.
    pahid pahiri limpia (imperativo)    
    hirit pahirit dar ocasión    
    pahit pahit morder, picar Gipahit sa iro ang batiis sa bata. El perro mordió la pierna del niño.
    hiyas pahiyas adornar    
    hiyum pahiyom sonreír Nindot kaayo ka tan-awon kung mopahiyom ikaw. Eres muy agradable de mirar cuando sonríes.
    hulay paholayan casa de descanso Gusto ko maghimo ug pahulayan duol sa baybayon. Quiero hacer una lugar de descanso cerca de la playa.
    pahuy pahoy espantapájaros Ganahan ko motan-aw sa mga pahoy sa kahumayan. Me gusta ver los espantapájaros en el campo de arroz.
    hulam pahulam  prestar    
    hulay pahulay descansar Kinahanglan mopahulay ta kon kapoy na. Deberíamos descansar porque ya estamos cansados.
    hulay pahulayan casa de descanso    
    humuk pahumokhumok pretender estar manejable    
    humut pahumot  perfumar Nakadawat ko ug pahumot isip regalo niadtong pasko. Recibí un perfume como regalo de la Navidad pasada.
    hunat pahunat acelerar, espolear    
    hungaw pahungaw desahogarse    
    hunung pahunong aparcar Palihug pahunog sa awto atubangan sa among balay. Por favor aparque el coche delante de nuestra casa.
    hulay pahuway descansar    
    ibug paibog tentar    
    paig paig carbonizar, quemado    
    ikag paikag interesar, preocuparse Ang dula nga basketbol nagpaikag sa mga kabataan. El juego de baloncesto interesa a los jóvenes.
    ila paila  introducir Paila siya sa imong amigo.  Preséntala a tu amigo.
    ilad pailad engañado Ayaw pailad sa tam-is nga mga pulong. No te dejes engañar por las dulces palabras.
    ila paila-ila introducir Mahimo bang akong ipaila-ila ang akong kaugalingon? ; Ipaila-ila tika sa akong mama.  ¿Puedo presentarme? ; Te presentaré a mi mamá.
    pailub pailob paciencia, tolerancia Pailob lang una! Aguántate, primeramente. 
    ingun paingnan confiar    
    ingun paingon a, hacia Asa ka paingon? ¿A dónde vas?
    ingun paingon sa  a, hacia Ang tryenta porsyento sa kita, adto paingon sa owner. El treinta por ciento de la ganancia va al dueño.
    init painit calentar, excitar Ang mga libakera maoy nakapainit sa away sa mga manag-agaw. Los murmuradores excitan la disputa de los primos.
    pait pait  amargo Ang ampalaya pait ug lami. El ampalaya tiene un sabor amargo y bueno.
    paka paka golpe, crac, romper con explosión    
    arun pakaaron-ingnon pretender    
    tungud pakahinungdan dar importancia    
    ingun pakaingon suponer, pensar Gipakaingon ko man ug kasaligan ka. Pensaba que eras creíble.
    naug pakanaog pronunciar una decisión, sentenciar    
    kaun pakaon alimentar     
    kapin pakapin exagerar, añadir Gitagaan ko niya ug pakapin nga itlog sa akong gipalit nga usa ka dosena. Ella me dio un huevo más cuando le compré una docena.
Sp casar kasar pakaslan casar Si Regine pakaslan ni Ruel. Ruel se casó con Regine.
    tulug pakatulog acostar Ang mga bata pakatuloga ug sayo para makamata sila ug sayo. Deje que los niños se acuesten temprano para despertarse temprano.
    ulaw pakaulaw insultar, calumniar Ayaw pakaulawi ang imong igsoong babaye aron dili siya mohilak. No insultes a tu hermana para que ella no llore.
    pakaw pakaw mazorca de maíz Ilabay ang mga pakaw sa basurahan. Tirar las mazorcas de maíz a la basura.
    kayab pakayab levantar, agitar    
    pakgang pakgang detener, fracasar, frustrar Iyang gipakgang ang akong plano nga paglayas. Ella detuvo mi plan de huir.
    paki paki- prefijo   solicitud
    kiaykiay pakiaykiay mecer    
    pakig pakig- prefijo   añadir un sentido de "oferta / propuesta / cooperación"
    alayun pakig-alayon alianza, sindicato Ang pakig-alayon sa mga magtutudlo naghangyo ug umento sa sweldo. La alianza de Maestros solicitó un aumento salarial.
    away pakig-away  provocar a Nakig-away among silingan nato.  Mi vecino buscó pelea conmigo.
    batuk pakigbatok acabar con    
    bisug pakigbisug luchar Kinahanglan nga makigbisog aron mabuhi. Necesitamos luchar para vivir.
    higala pakighigala reconciliarse    
    lawas pakighilawas actuar sexo Si Adan nakighilawas kang Eva nga iyang asawa. Adán conocía a su esposa Eva ...
    tabi pakighinabi  charlar, chismorrear Daghan ko ug nakat-onan sa akong pakighinabi sa mga kabataan. Aprendí muchas cosas charlando con niños.
    hisgut pakighisgot entrevista, conversación Importante ang pakighisgot sa Ginoo aron kita matagaan ug maayong kalawasan. Es importante hablar con Dios para que Dios nos dé buenas condiciones.
    ipun pakig-ipon  vivir juntos nakig-ipon sa iyang uyab. vivir juntos con su novia
    kita pakigkita reunirse Nalipay kaayo nako ang akong pakigkita sa iyang pahiyom. Estaba feliz de verla sonreír.
    lalis pakiglalis debate, argumento Motubay siya ug pakiglalis sa bata. Continuó la discusión con el niño.
    pulung pakigpulong  discurso    
    takus pakigtakos concluir    
    uli pakig-uli reconciliar    
    luuy pakilooy implorar, suplicar Dili na kinahanglan nga mag-pakilooy pa ka niya. No necesitas implorarlo.
    sayud pakisayod consultar    
    susi pakisusi investigación, escanear Ang mga mamahayag mihimo ug pakisusi bahin sa isyu. Los reporteros hicieron una investigación sobre el suceso.
    kita pakita  aparecer, mostrar Pakitaon ko si Nanay sa sulat nimo.  Le muestro su carta a mi madre.
    tabang pakitabang pedir ayuda Nangayo ug pakitabang akong mama kay nagdaut akong manghod nga lalaki. Mi madre pidió ayuda porque mi hermano menor se enfermó.
    tambag pakitambag consultar Pakitambag ni Liza sa usa ka espesyalista bahin sa imong sakit. Liza consultó a un especialista sobre su enfermedad.
Sp paquete pakiti pakiti paquete Makahurot siya ug usa ka gamay nga pakiti sa sigarilyo kada adlaw. Él consume un paquete de cigarrillos por día.
    pakli pakli desarrollar, hojear Akong gipakli ang bag-on anib sa akong kinabuhi. Hojeé un nuevo capítulo en mi vida.
    paknit paknit abrasión Napaknit ang akong siko. Tenía una abrasión en mi codo.
    paknit paknit corteza    
    paku pako ala, pluma pako sa ayroplano alas de avión
    pakug pakog darse con la cabeza Napakog ang akong ulo sa bongbong. Me di con la cabeza en la pared.
    pakul pakol hacha grande Palihug butangi ug grasa ang pakol kay gitay-an na. Por favor, aplique aceite en el hacha grande porque está oxidada.
    pakung pakong golpear     
    paku pakopako ala, omoplato Kon naa pa koy pakopako aron makalupad paingon sa imong balay ug mohonghong sa akong gugma. Si tuviera alas, podría ir a tu casa y susurrarte mi amor.
    pakpak pakpak  aplaudir, palmas Ang kadaghanan, kon dili man tanan, nagpakpak nga gikauyonan. Casi todas las personas aplaudieron de acuerdo.
    pakpak pakpak  piel, cáscara Among gikuha ang pakpak sa mais. Quitamos las pieles de maíz.
    pakpak pakpak  pluma, ala    
    paksi paksi pelar    
    paksit paksit pelar Napaksit ang panit sa akong ilong tungod sa sunog sa adlaw. Estuve moreno y se me han pelado el nariz.
    paku paku helecho    
    kugang pakugang excitar Nakugang ko paabli sa regalo. Estaba emocionada cuando abrí el regalo.
    kumbitay pakumbitay colgar    
    kurat pakurat asombrar    
    pakwan pakwan sandía Pakwan ang akong paborito nga prutas. La sandía es mi fruta favorita.
    pakyas pakyas  frustrar, fallar Pakyas ko sa akong mga pangandoy. Estoy frustrado con mi ambición.
    pakyaw pakyaw comprar en cantidad, alquilar para sí solos Pakyaw ang presyo sa iyang napalit nga mga isda. Ella compró los pescados en cantidad.
Sp pala pala pala pala Gamita ang pala paglimpyo sa kanal. Use una pala para limpiar el canal.
    pala pala adular    
    pala pala borrar    
    pala palaan borrador    
    away palaaway problemático, agresivo Si Noli kung mahubog siya, pala-away kaayo. Noli, si se emborracha, es muy molesto.
    palabad palabad hélice Naguba ang palabad sa akong dulaan nga eroplano. Se ha roto la hélice de mi avión de juguete.
Ta labas labas palabas mostrar, ostentar Palabas nila nga datu sila. Ostentan que son ricos.
    labay palabay dejar, sin atender    
Sp lavar laba palabhon hacer lavar     
    labi palabi mucho, preferir Ayaw palabi ug gasto sa mga butang nga walay hinungdan. No gastes demasiado en cosas innecesarias.
Sp palabra palabra palabra palabra    
    labay palabya dejar pasar Palabya lang ang mga nangagi. Dejemos pasar el pasado.
    labay palabyon dejar pasar    
    palad palad  palma, suerte walay palad no tener suerte
    palag palag encontrar Nakapalag na ko sa hustong tubag. Encontré la respuesta correcta.
    lagput palagpot despedir, expulsar Ang magdumala nato istrikto kaayo, gamay nga sayop palagpoton dayon ka sa trabaho. Nuestro jefe es tan estricto que despide inmediatamente a un empleado incluso por un pequeño fallo.
    hubug palahobog bebedor, borracho Ang palahubog nga bana problema sa iyang asawa. Un marido bebedor es un problema para su esposa.
    lakat palakat estándar de trabajo, gestión Kinahanglan imong tumanon ang palakat sa imong kumpaniya. Tienes que obedecer el estándar de trabajo de tu empresa.
    palit palaliton mercancía  Ang halos tanang baligya ug palaliton misaka ang presyo. Casi todos los productos y mercancías aumentaron sus precios.
    lami palami condimento    
Sp flamenco ? plamingku palamingko cuchillo puntiagudo   No estoy seguro del origen.
    landung palandong meditar     
    landung palandungon meditar Sakit kaayong palandungon nga mamatay ang imong lola. Por favor acepta mi condolencia a tu abuela.
    dangga palangga querida amada Kumusta  na ang akong pinalanggang igsoon? ¿Cómo estás mi querida hermana?
    palangga palangga abrazo, querido/a, amor y cuidar Palanggaon ko ikaw hangtod sa kahangturan. Te amaré y cuidaré por siempre.
Sp palangana palanggana palanggana  jofaina, barreño Ibutang sa palanggana ang mga bulingon nga sinina. Poner la ropa manchada dentro del barreño.
    lapad palapdan ensanchar    
    palad palaran afortunado Ikaw ang palaran nga mananaug sa yuta ug balay. Eres el afortunado ganador de una casa con solar.
Sp palacio palasyu palasyo  palacio Sa palasyo nagpuyo ang hari ug rayna. El rey y la reina viven en el palacio.
    palaw palaw decepcionarse Napalaw ko sa akong pagsalig nimo. Estoy decepcionado por confiar en ti.
    palaw palaw tubérculo    
    laway palaway ostentar Nagpalaway ang bata sa iyang bag-ong dulaan. El chico ostentó su nuevo juguete.
    palay palay arroz con cáscara    
    layas palayas liberar, desterrar    
    layu palayo  retroceder, alejar Palayo nako. Déjame.
    yubit palayubit cínico    
    palag palgan encontrar    
    palag palgi encontrar Gilatas niya ang tibuok nga kalangitan, apan wala niya mapalgi si Maguayan.   Recorrió todo el mundo pero no pudo encontrar a Maguayan.
    libak palibak dejarse murmurar Wala palibak siya ug nakaabot sa among portahan. Apareció en nuestra puerta cuando estábamos hablando de él.
    libug palibog desconcierto Gibati ko ug palibog samtang nilibot sa kalasangan. Me siento desconcertado como vagando por la selva.
    palid palid pomo palid sa poltahan pomo de la puerta
    palid palid aventar, soplar lejos    
    palid palid hoja, puerta, cierre Ang palid sa among banyo nabasa. La puerta de nuestro baño se mojó.
    ligid paligid rodar Paligid sa bola.  Rueda la pelota.
    lihay palihay evitar    
    palihug palihug  por favor Palihug ko ug   ¿Podrías por favor ~
Sp paliquero palikiru palikero playboy    
    palina palina incienso (tiene poder mágico) Nagpalina mi sulod sa among balay. Quemamos incienso dentro de nuestra casa. (para exorcismo)
    palis palis  la tarde Maayong palis.  Buenas tardes.
    lisang palisang aterrorizar    
    palit palit  comprar Mipalit ko ug para panihapon.  Compré algunos para la cena.
    palit palitanan tienda Wala ko makatuod kung asa ang palitanan ug barato nga tela. No sé dónde está la tienda de tela barata.
    paliya paliya  ampalaya, balsamina Ingon sila nga ang utanon nga paliya makapadugang kini sa atong dugo ug makawala ug anemya. Dicen que la ampalaya vegetal puede aumentar sangre y prevenir la anemia.
    palu palo golpear, azotar    
    palung palong apagar, extinguir    
    palut palot pelar Gipalutan ko na ang mansanas. Pelé la manzana.
    pal-ut pal-ot ampolla    
    palpag palpag descuidado, despeinado    
Sp falta palta palta faltar sa walay palta sin falta
    lubat palubat asustar    
    palung palung apagar, extinguir Palunga ang suga.  Apaga la luz.
    lupad palupad  deja volar palupad sa pati echar a volar la paloma
    lutaw palutawon reflotar, acentuar    
    luyu paluyo detrás, responsable Si Ana namatay nga walay nakabalo kung kinsa ang nagpaluyo.  Ana murió pero nadie sabe quién estaba entre bastidores.
    paa pamaa estado del muslo    
    agi pamaagi método, proceso Unsay imong mga pamaagi aron inanay nimong makab-ot ang imong mga pangandoy. ¿Cuál es tu método para lograr tus sueños?
    bagduy pamagdoy vagando, aventura Nakasugat mi ug bag-ong mga amigo sa among pamagdoy. Podríamos conocer nuevos amigos cuando estábamos vagando.
    bahaw pamahaw desayuno Kaon ug pamahaw sa dili pa motrabaho. Toma tu desayuno antes de ir a trabajar.
    hayag pamahayag  explicación Palihug paminaw sa akong pamahayag. Por favor escucha mi explicación.
    pahid pamahid limpiar (las lágrimas) Nagpamahid sa iyang mga luha akong lola sa dihang ako mibiya. Mi abuela se secaba las lágrimas con su pañuelo cuando me fui.
Sp plancha plantsa pamalantsa plancha Pamalantsa na sa atong mga sinina. Plancha nuestras ropas.
    bati pamalatian sentimiento Dili maayo ang akong pamalatian karong adlawa. No me siento bien hoy.
    palit pamalit comprar Pamalit ug mga prutas sa merkado. Compre frutas en el mercado.
    bana pamana tomar un marido Mamana ka na! ¡Consigue un marido pronto!
    pana pamana pesca submarina    
    panday pamanday carpintería, herrería    
    banhig pamanhig emboscar Namatay sa pamanhig ang among kapitan sa baranggay. El jefe de nuestra aldea murió de emboscada.
    bana pamanhunon novio, prometida Moabot na ang akong pamanhunon gikan sa Netherland. Mi prometido de Holanda está llegando.
    panit pamanit color de piel    
    mantala pamantalaan  periódico Nabasa nako sa pamantalaan ang imong artikulo. He leído tu artículo en el periódico.
    bau pamao atrapar tortuga    
    baul pamaol granja    
    pamaul pamaol dolor muscular    
    parayig pamarayeg pedir favor    
    barug pamarog equilibrio    
Sp pasajero pasahiru pamasahero para pasajero    
    pasangil pamasangil inculcar, culpar    
    basin pamasin aventura, atreverse, procurar pamasin lang god  
    basul pamasol lamentación    
    pasul pamasol ir a pescar con caña Ariel pamasol kay walay sud-an. Ariel fue a pescar porque no tenían ninguna novia.
    batasan pamatasan  comportamiento Tudloi ang imong mga anak ug maayong pamatasan. Enseña a tus hijos sobre el buen comportamiento.
    patay pamatay dar muerte pamatay sa kagaw/insecto germicida / insecticida
    bati pamati escuchar Pamation sa nato ang iyang habig. Vamos a escuchar la opinión de su lado.
    tuud pamatud-an afirmación, atestiguar    
    batyag pamatyag sentir    
    bayhun pamayhon figura, forma, apariencia Kasagaran ug pamayhon ang akong bana. Mi marido tiene la apariencia común.
    baylu pamaylo  cambiar dinero, pedir prestado    
En pump boat pambut pambot motora    
    piluk pamilok momento, guiño, pestañear Sa usa ka pamilok, nawala ang diyamante nga singsing. En un momento, el anillo de diamantes ha desaparecido.
Sp familia pamilya pamilya familia Ang among pamilya nagkahiusa. Nuestra familia está unida.
    paminaw paminaw  escuchar, oír, sentir, observar Paminaw ug radyo. Escucha la radio.
    bingwit pamingwit pescar    
Sp pimienta paminta paminta  pimienta Butangi ug paminta ang akong sabaw aron lami. Añade pimienta a mi sopa para mejorar el sabor.
    binti paminti enojado Mibathay ang ugat sa akong agtang sa dihang naminti ko. Estaba furioso y las venas se destacaban en mi frente.
    bira pamirahon ser jalado    
Sp visita bisita pamisita visitar    
    pampam pampam prostituta    
    pugus pamugos insistir, ansioso, obligar Mamugos siya nga moadto sa Japan.  Ella está muy ansiosa por ir a Japón.
    bugti pamugti permuta    
    bugwal pamugwal arar, cultivar    
    puhunan pamuhunan invertir Ang pagtuon usa ka maayong pamuhunan. La educación es una buena inversión.
    pamuligi pamuligi envidiar Gipamuligihan ko nila. Me envidian.
En police pulis pamulis convertirse en un asunto policial Pamulis ang akong gusto inig kadako nako. Quiero ser policía cuando sea grande.
    pulung pamulong hablar, frase, preámbulo Imo ba nga gipamulong ang mga nahitabo nato? ¿Hablaste de lo que nos pasó?
    punit pamunit  recoger (imperativo) Pamunit ug mga sagbot. Quita las hierbas.
    punu  pamuno  jefe, presidente Daghan ang nakagusto sa pamuno nga bag-o sa gobyerno. A todos les gusta el nuevo presidente del gobierno.
Sp punto puntu pamunto punto    
    pamuu pamuo trabajo, trabajo de temporada    
    burikat pamurikat prostituta    
    buring pamuring prostituta Ang mga batang namuring milaganap kay sa kalisud sa kanang nasud. Debido a la pobreza en aquel país, la prostitución de niñas ha sido generalizada.
Sp fusil pusil pamusil disparo Pamusil ug target ang akong bag-ong kalingawan. El tiro al blanco es mi nuevo hobby.
    buslut pamuslot perforado    
Sp postura pustura pamustora vestirse de fiesta Pamustora sa imong mga sinero. Atavíate con tus ropas.
    puta pamuta prostituir    
Sp pan pan pan  pan Dili mabuhi ang tawo sa pan lamang,  El hombre no vive solo de pan,
    pana pana flecha, fisga    
    saad panaad voto    
    tabang panabang  ayuda, apoyo, asistir al parto Ang mga kabus natong kaigsoonan nagkinahanglan sa atong panabang. Nuestros hermanos pobres necesitan nuestra ayuda.
    tabla panabla empatar, vengar    
    sabut panabot lógica, razón    
    hatag panagaan dar Gipanagaan ug pinaskuhan ang mga bata sa kalsada. Los niños de la calle recibieron regalos de Navidad.
    tagana panagana  preparación, precaución Mas maayo imong gibuhat sa sayo nga panagana. Es mucho mejor que hagas preparaciones tempranas.
    sagang panagang defender, responder    
    dagat panagat  método de pesca Epektibo kaayo ang imong paagi sa panagat. Tu método de pesca es muy efectivo.
    bagay panagbagay armonía Kinahanglan ang panagbagay aron malinawon ang atong pagpuyo. La armonía es importante para que podamos vivir en paz.
    dapug panagdapog acumulación    
    usa panaghiusa fusionar Malipayon ako sa atong panaghiusa.  Estoy feliz de unirme contigo.
    taghuy panaghoy llamada, silba Nindot paminawon ang iyang panaghoy. Su silbido es agradable.
    tag-iya panag-iya pertenecer Gipanag-iya sa akong lolo ang balay nga among gipuy-an. La casa donde vivimos pertenece a mi abuelo.
    kuyug panagkuyog compañerismo Aligre mi sa among panagkuyog. Nuestra actividad social es viva.
    dagmal panagmal maltratar    
    tagsa panagsa raramente, raro Kung maghimo ka ug kabuang, panagsa lang palihug. Aunque hicieras algo loco, hazlo solo en contadas ocasiones.
    salu panagsalo banquete, fiesta    
    tiayun panagtiayon casado, conyugal    
    tigum panagtigom reunión Nalipay ko nga daghan mitambong niining atong panagtigom. Estoy muy feliz de que muchas personas han asistido a nuestra reunión.
    uban panag-uban compañerismo, asociación, hacer juntos Ang atong kanunay nga panag-uban nakapalig-on sa atong panaghigalaay. Actuar juntos cualquier cosa fortaleció nuestra amistad.
    dagway panagway cara, apariencia, mirada Usahay ang panagway sa usa ka tawo makailad. A veces la apariencia de una persona es engañosa.
    tahi panahe coser Maayo manahe ug bestida siya. Ella cose bien los vestidos.
    tahi panahi coser, sastre Nabuhi ko pinaagi sa pagpanahi ug sinina sa mag bata. Me gano la vida cosiendo vestidos para niños.
    dahum panahom expectativa Dako kaayo ang akong pagdahom nga makatapos ka sa imong pagtuon. Mi gran expectativa es que termines tus estudios.
    panahun panahon  tiempo, estación Dili pa panahon.; Sa iyang panahon Todavía no es el momento. ; En el momento apropiado
    takla panakla chascar la lengua    
    dakup panakop  captura    
    takus panaksan cuenco, vaso    
    salamin panalamin mirarse en el espejo    
    panalangin panalangin  bendecir, rezo Atong panalanginan ang mga pagkaon sa dili pa ta mokaon. Bendecimos nuestra comida antes de comer.
    salapi panalapi financiación    
    talaw panalaw asustarse    
    salipud panalipod defender, protegerse, esconderse Panalipod  aron dili ka maigo sa bala. Escóndete para que no te alcance una bala.
    sal-ut panal-ot partícula    
    tamas panamastamas violación, insulto, violar Naghikug ang babayeng gipanamastamasan. La niña que fue violada se suicidó.
    panamilit panamilit despedida    
    salamin panamin (mirarse al) espejo    
    damkun panamkon concebir Nanamkon si Eva ug nanganak ug lalaki.  Eva concibió y dio a luz un hijo.
    paun-an pan-an  cebo, cebar Dili ka makakuha kon walay pan-an? ¿No puedes pescar sin cebo?
    tan-aw panan-aw mirar, vista, visión Panan-aw ug nindot nga bulak. Mira la hermosa flor.
    sanghid pananghid permiso Pananghid sa imong mga ginikanan sa dili pa ka magminyo. Pide permiso a tus padres antes de casarte.
    sanglit pananglit  por ejemplo    
    sanglit pananglitan  por ejemplo, ejemplo Pananglitan makadaug ka ug lima ka milyon ka pesos unsa man ang imong una nga paliton? Por ejemplo, si ganara cinco millones de pesos, ¿qué compraría primero?
    sapaw panapaw adulterio Usa ka mortal nga sala ang pagpanapaw. El adulterio es uno de los pecados de los mortales.
    saput panapton  paño Panapton nga nipis ang itabon sa lamesa. Cubriré la mesa con un paño fino.
Sp trapo trapu panarapo limpiar, secar    
Sp trabajo trabahu panarbaho trabajar    
    panas panas borrar Ang maong hitabo dili mapanas sa akong panomduman. Ese incidente no se puede borrar de mi memoria.
    taup panaup hundirse, desaparecer    
    panaw panaw viaje Padayon sa imong panaw. Continúa el viaje.
    tawag panawag llamar Nakapanawag ka na ba sa imong amo?  ¿Has llamado a tu jefe?
    saway panaway crítica    
    taytay panaytay alpinismo    
    panday panday  carpintero/a, herrero/a Panday ang trabaho nako. Mi oficio es la carpintería.
Sp pan de sal pandisal pandesal pan de sal pinoy pandesal  
    pandul pandol tropezar Napandol ko sa ngitngit. Me tropecé en la oscuridad.
    pandung pandong  cobertizo, toldo Naay hinay nga ulan pagpandong sa ulo ug tualya. Llueve un poco, así que cúbrete la cabeza con una toalla.
    dungug pandungog audición    
Sp seguro siguru paneguro asegurar Paneguro-a og bayad ang electric bill.  Asegúrese de pagar la factura eléctrica.
    pang pang- prefijo    
    kabit pangabit adulterio    
    pangadyi pangadye orar Dili magsaba kon naay mangadye. /Ayaw pagsaba ~. No hagas ruido cuando estamos orando.
    pangag pangag falta de dientes Ang ngipon ni John napangag. Falta un diente de John.
    agad pangagalun servir    
    gahum pangagamhanan gobernar    
    aghu pangagho suspiro Nakapangaho siya tungod sa kakapoy. Suspiró debido al cansancio.
    agpas pangagpas hipótesis, especular pangagpas banaba  teoría
    kahas pangahas atrever    
    kahuy pangahoy  recolectar leña Pangahoy aron makaluto.  Reúne leña para cocinar.
    aku pangako hacer bajo su responsabilidad    
    ala pangala deseo intenso o disgusto en el embarazo Manggang hilaw ang iyang gipangalaan. Ella tiene un antojo de mangos verdes.
    alagad pang-alagad pastor Ang pagkakatekista usa ka pang-alagad sa simbahan. El catequista es un pastor de la iglesia.
    ngalan pangalan  nombre Nindot ug pangalan ang iyang itoy. Su cachorro tiene un bonito nombre.
    kalit pangalit emergencia Giandam ko kining lamparahan para sa pangalit nga panginahanglan. Estoy preparando esta lámpara para necesidades de emergencia.
    pangaliya pangaliya rogar, suplicar Pangaliya kanunay sa kahitas-an nga makadawat ta pirme ug mga grasya. Ora siempre al Todopoderoso por que siempre podamos recibir gracias.
    kaliyupu pangaliyupo rogar, mendigar Nangaliyupo si Joel nga pasayluon siya ni Jocel. Joel le pidió perdón a Joselle.
    kamay pangamay llamar    
    kampanya pangampanya  campaña    
    pangamuyu pangamuyo rogar, apelar, mendigar    
    ngalan pangan nombre    
    anak panganak entregar Gipanganak ni Maria si Jesus sa pasungan. María da a luz a Jesús en un pesebre.
    naug panganaog descender, bajar Panganaog namo diha kay mangaon na ta.  Vamos a bajar y comer.
    panganay panganay mayor, primogénito Lalaki ang akong panganay nga anak. Mi primogénito es un niño.
    andak pangandak jactarse Dili maayo ang pagpangandak. No es bueno pavonearse.
    andam pangandam  preparación Ang ilang pangandam alang sa fiesta mausikon.  Su preparación para la fiesta es excesiva.
    nganduy pangandoy  esperanza, ambición, deseo    
    anud panganod  nube Ang mga panganod gihuyop sa hangin. El viento sopló las nubes.
    panganti panganti deseo Akong panganti nga makadaog ug lotto. Mi deseo es ganar la lotería.
    kaun pangaon comida    
Sp café kape pangape tomar café Pangape sa samtang maghulat. Toma el café mientras esperas.
Sp carrera karira pangarera carrera kabayong pangarera caballo de carrera
Sp cariño kariñu pangarinyo acariciar, tratar con cariño    
    asawa pangasawa tomar por esposa, casarse Pangasawa ug babaye nga mapinanggaon. Toma una mujer amorosa por esposa.
    tagak pangatagak caída  Ang pagpangatagak sa ulan nakabasa nako. La lluvia que caía me mojó.
    tahud pangatahuran saludo Nangatahuran niya sa maestro. Saludó a su maestra.
    tarung pangatarungan defensa, excusa, justificar Adto lang pangatarungan atubangan sa korte. Justifica tu acto en la corte.
    tawa pangatawa reír Ayaw mo pangatawa sa sayop sa uban. No te rías de los errores de los demás.
    tuga pangatuga aventurar    
    tulug pangatulog dormir Pangatulog na kamo.  Vosotros, id a la cama.
    kawat pangawat  robar Ayaw pagpatay, ayaw pangawat.  No matéis, no robéis.
    ayam pangayam  cazar Ginadili na karon ang pagpangayam ug mga langgam. La caza de aves ya está prohibida.
    pangayu pangayo  mendigar, pedir Kon nakahimo ko niana, ako mangayo'g pasaylo.  Si lo hiciera, le ruego me disculpe.
    dagmal pangdagmal maltrato Usa ka pagpangdagmal ang pagpamugos ug trabaho sa mga menor de edad. Forzar un menor de edad a trabajar es un maltrato.
    daug pangdaogdaog maltrato, tiranía    
    daut pangdaot conspirar    
    diga pangdiga cortejo    
    dugu pangdugo hemorragia, menstruación Ang pagdugo sa babaye usa ka timailhan nga pwede na siya makabaton ug anak. La menstruación de niña es una señal de que es capaz de tener un bebé.
    idad pangedaron años Pila na man ang pangedaron sa imong kinamanghurang anak? ¿Cuántos años tiene tu hijo menor?
    gama panggama fabricación, producción Ang pagpanggama ug sapatos ang among negosyo. La producción de calzado es nuestro negocio.
    gamut panggamot desarraigar Nakapanggamot ug hilbas na ako para sa iyang hilanat. He desarraigado una hierba medicinal para su fiebre.
    guba panggub-on destruir Panggub-on nako ang daan nga lamesa. Destruiré la mesa vieja.
    halabas panghabas corte Dili maayo imong pagpanghabas sa sashimi. No es buena tu forma de cortar el sashimi.
    hadluk panghadlok intimidación Usa ka pagpanghadlok ang pagtion ug hinagiban. Apuntar un arma es una forma de intimidación.
    hagis panghagis furioso Hubog nga nanghagis ug nangulata sa iyang kapoyo. Se emborrachó y golpeó su casa con furia.
    halili panghalili reemplazo Ang munggos maayo nga panghalili sa karne. Las alubias son una buena sustitución de la carne.
    hambug panghambog vanidad, alardear Ayaw panghambog sa imong bahandi. No te jactes de tu riqueza.
    hapak panghapak golpear, azotar Ang pagpanghapak sa bata dili maayo. No es bueno golpear a los niños.
    harus pangharos tomar todo, barrer, gran éxito Gipangharos sa among grupo ang tanang premyo. Nuestro grupo logró todos los premios.
    hasi panghasi acosar, amenazar, irritar    
    tuud panghimatuud identificar Ang sertipiko sa akong natawhan usa ka panghimatuod nga ako usa ka Pilipino. Mi certificado de nacimiento verifica que soy filipino.
    hiphip panghiphip soborno    
    hugas panghugasan fregadero Ibutang sa panghugasan ang mga plato. Pon los platos en el fregadero.
    hukhuk panghukhok malversar    
    hulga panghulga amenaza Ang mga adik sa druga usa ka panghulga sa atong komunidad. El drogadicto es una de las amenazas en nuestra comunidad.
    hunahuna panghunahuna actitud, perspectiva, concepto Unsa man ang imong panghunahuna sa kinabuhi? ¿Cuál es tu actitud en la vida?
    hupaw panghupaw suspiro Nakapanghupaw si Lita nga nakahinumdom sa gipamulong kaniya. Lita suspiró cuando recordó sus palabras.
    idad pangidaron años Pila na ang imong pangidaron karon? ¿Cuántos años tienes ahora?
    kidlap pangidlap destellar, centellear    
    igi pangigi envidia    
    labut pangilabut entrometerse    
    ilad pangilad fraude, estafa    
    pangilin pangilin fiesta Sadya ang pangilin sa among patron. La fiesta de nuestro santo patrón está llena de diversión.
    ngilit pangilit ir al borde    
    kimbig pangimbig estremecerse    
    pangindahay pangindahay esperar, anhelo, deseo Ang akong pangindahay nga makahuman sa pagtuon ang akong mga estudyante. Espero que mis alumnos terminen sus estudios.
    kinhas panginhas mariscar    
    labut panginlabot entrometerse    
    isip pangisip perspectiva, razón    
    pangit pangit feo    
    kita pangita  buscar, sustento Ang pagpaninda ug isda mao ang iyang pangita. Vender pescado es su sustento.
    kita pangitaon ganar, buscar Dili gyod sayon pangitaon ang kuwarta, uy! Realmente no es fácil ganar dinero, ¿eh?
    pangka pangka chocar, apurado de dinero    
    pangka pangkapangka ir de un lugar a otro Nagkapangkapangka siyag panghulam. Ella fue de un lugar a otro tratando de pedir dinero prestado.
    languy panglangoy natación Panglangoy mo sa swimming pool. Id a nadar en la piscina.
    lansis panglansis truco, engaño Ang pagpanglansis sa imong isig ka tawo usa ka dautan nga buhat. Engañar a tus semejantes es un mal acto.
    lantaw panglantaw perspectiva, previsión, visión    
    limbasug panglimbasog esfuerzo Kinahanglan ang panglimbasog sa usa ka tawo aron molampos sa iyang kinabuhi. El hombre debe esforzarse en la vida para tener éxito.
    lipung panglipong náuseas, estupor    
    lugus panglugos violación Ayaw panglugos. No violarás.
    lungkab panglungkab botín, saqueo Gihipos niya sa usa ka langob ang iyang gipanglungkab. Mantuvo su botín dentro de una cueva.
    lupig panglupig opresión, explotación Ang panglupig makabungkag sa usa ka pamilya. La opresión separó a una familia.
    lusut panglusot atravesar, escapar    
    lutu pangluto cocina Ang pangluto ug torta maoy iyang panginabuhi. Ella se gana la vida cocinando tortas.
    lutus panglutos persecución    
Sp manejo manihu pangmaneho administración, manejo Ang pangmaneho sa usa ka eskwelahan dili sayon nga trabaho. Manejar una escuela no es un trabajo fácil.
Sp compra kumpra pangompra compra, comprar Pangompra ug mga prutas sa merkado. Compra frutas en el mercado.
    pangpang pangpang precipicio    
    tupi pangpatupi corte de pelo Tagai ko ug kwarta para pangpatupi. Dame dinero para el corte de pelo.
Sp ronda runda pangronda rondar Ang pagpangronda sa mga pulis magabii makamenos sa krimen. La patrulla nocturna de policías hace disminuir los crímenes.
    samuk pangsamok acoso    
    tiun pangtionan apuntar, blanco    
    kugus pangugos llevar     
    ukuy pang-ukoy espía, espiar Gipang-ukoy sa mga sundalo ang kampo sa mga rebelde. Los soldados espiaron el campamento de los rebeldes.
    kulata pangulata golpear, maltrato Ayaw pangulata ug mga bata. No maltrates a los niños.
    ulitawu pangulitawo cortejar Si Danny naglisud sa pagpangulitaw ni Grace. Danny difícilmente puede cortejar a Grace.
    ulu pangulo  líder, presidente Kinahanglan nato ang usa ka matinabangon ug lig-on nga pangulo. Necesitamos un líder útil y fuerte.
    ulu panguluhan dirigir    
    kuma panguma agarrar con los dedos / uñas    
Sp comosta kumusta pangumosta saludo Ihatag ang akong mainitin nga pangumusta sa atong mga higala. Extiendo mis cálidos saludos a todos nuestros amigos.
    unay pangunayan acción individual    
    kurug pangurog temblar    
    kurus panguros hacer la cruz Panguros usa sa dili pa kita pangadye. Tenemos que hacer la señal de la cruz antes de orar.
    pangus pangus rasparse Adunay pangus ang akong tuhod. Hay una rozadura en mi rodilla.
    usisa pangusisa pregunta, inspección    
    kusmu pangusmo bufar    
    kutana pangutana pregunta Gipangutana ko sa akong ninang kong unsay akong gusto nga pinaskuhan. Mi madrina me preguntó qué quería para Navidad.
    uyab panguyab cortejar    
    kuyamang panguyamangan reptar, arrastrarse    
    yubit pangyubit ironía    
    yuta pangyuta agricultura    
    tiaw paniaw bromear    
    panid panid página, panel    
    hawak panighawak levantarse con los brazos en la cintura    
    ingun panig-ingnan  ejemplo, muestra Usa ka panig-ingnan ang mga buhat sa atong mga bayani. Pon las buenas acciones de nuestros héroes como buenos ejemplos.
Sp seguro siguru paniguro seguro Kinahanglan aduna kitay paniguro para sa atong kaugmaon. Necesitamos tener un buen seguro para nuestro futuro.
    hapun panihapon  cena Nabusog ko sa among lamiang panihapon. Estaba satisfecho después de comer una cena suntuosa.
    tiid paniid  observar, espiar Sa paniid nako wala siyay gugma diri nimo. Según mi observación, ella no tiene amor a ti.
    tiil paniil técnica del pie    
    sikad panikad belicoso, ansioso     
    tiktik paniktik  escuchar secretamente Ang gihimo nga paniktik sa kapolisan nakatabang aron masulbad ang krinen. Las escuchas telefónica de la policía ayudaron a resolver el caso.
    bahu panimaho apestar, emitir olor    
    balay panimalay  casa, domicilio Duol sa napulo ka libo nga pamilya ang nawad-an ug panimalay. Alcanzó a diez mil familias que perdieron sus casas.
    balus panimalos venganza, represalia Sa kasakit sa iyang gibuhat nga tikas nako, panimalus kanunay ang naa sa akong hunahuna. Por la pena de que me engañó, la venganza siempre estaba dentro de mi mente.
    balus panimaslan venganza    
    balus panimawos venganza Dili maayo nga manimawos ka sa nakasala kanimo.  No es bueno vengarse por ser atacado.
    balay panimay casa, domicilio Gusto ko nga limpyo kanunay ang among panimay.  Me gusta que nuestra casa siempre está limpia.
    timbang panimbang equilibrio    
    palad panimpalad aventura, probar ventura Adto panimpalad sa ubang lugar. Vete a vivir aventuras en otro lugar.
    buut panimuot conciencia, sentido Unya nawad-an ko sa panimuot.; Dihang naulian ko na sa panimuot Entonces perdí mi conciencia; cuando llego a la conciencia
    nindut panindoton mejorar, embellecer Atong paninduton ang palibot sa atong eskwelahan. Limpiemos el contorno de nuestra escuela.
    singil paningil cobrar, exigir pago Paningli si Roy karon sa iyang utang. Exígele a Roy ahora que pague su deuda.
    kamut paningkamot  esfuerzo Tungod sa iyang pagpaningkamot nahimo ang tanan niya nga mga plano. Todos sus planes se lograron a través de sus esfuerzos.
    tingil paninglan pagar Akong gipaninglan ang akong amiga sa iyang bayranan. Le exigí a mi amiga que pagara su deuda.
    singud paningod observar atentamente    
    tingug paningog tono Puwede si Lea nga mamahimong manganganta, kay nindot ang iyang paningog. Lea podrá hacerse cantante, porque tiene un buen tono.
    singut paningot sudar     
    singut panington sudoración    
    tinguha paninguha  esforzarse, desear, cortejo Moasinso ang tawong maninguha. El que se esfuerza mucho tendrá éxito.
Sp cepillo sipilyu panipilyo cepillar los dientes    
    tistis panistis bromearse Sige ug panistis nako ang akong amigo. Mi amigo siempre me hace bromas.
    panit panit  piel, pelar Nagpanit siya ug apple para sa sakit nga lola.  Ella ha pelado una manzana para la abuela enferma.
    titik panitik ortografía    
    udtu paniudto  almuerzo Pwede na nimong kaunon ang imong paniudto. Ya puedes almorzar.
    lad-uk panlad-ok tragar Nagpanlad-ok ko nga nakakita sa softdrinks nga giinom sa bata. Me tragué mi saliva cuando vi que los niños estaban tomando refrescos.
    limbasug panlimbasog intento    
    panun panon  grupo, agruparse Nikuyog ko sa panon sa mga tawo padulong sa simbahan. Me uní a un grupo de personas que iban a la iglesia.
    pan-us pan-os rancio, estropeado Napan-os ang among sobra nga sud-an gabii. Las sobras de la cena de la noche anterior se echaron a perder.
    pansat pansat gamba Ang among silingan adunay dako nga pansat. Nuestro vecino tiene una gamba muy grande.
    pansayan pansayan servicio    
Ta pansin pansin pansin prestar atención    
Sp pantalan pantalan pantalan  muelle, pantalán Aduna nay maanindot nga pantalan sa Sugbo. Hay buenos muelles en Cebu.
Sp fantasma pantasma pantasma fantasma, espectro Nitan-aw mi ug pantasma nga programa sa sinihan. Vimos una presentación fantasma en el teatro.
Sp fantasia pantasya pantasya fantasía    
    pantaw pantaw porche Makaginhawa ta ug lab-as nga hangin sa pantaw. Podemos respirar aire fresco en el porche.
    pantaw pantaw porche    
    panting panting torre, castillo    
Sp panteon pantiyun pantiyon cripta, panteón    
    pantug pantog vejiga Kinahanglan operahan ang bato sa iyang pantog. Necesita la operación para cálculos en la vejiga.
    pantuk pantok golpear    
    tuba panuba comprar tuba    
    sulud panudlanan bolsillo, fisco Nawala ang mga kwarta sa panudlanan sa gobyerno. Se perdió el dinero de las arcas públicas
    tudlu panudlo educación, conferencia Kinahanglan ang panudlo sa maayong pamatasan ngadto sa mga kabataan. Necesitamos educar a los jóvenes sobre los buenos modales.
    sud-ung panud-ong      
    tuig panuigon edad panuigong'g 13 hangtod sa 19  de 13 a 19 años.
    sukud panukod agrimensura    
    tuktuk panuktok golpe Akong nadungog ang kusog nga panuktok sa pultahan. Escuché un fuerte golpe en la puerta.
    sukut panukut pregunta, cobro Nihatag ug panukot ang maestra human sa diskasyon. El profesor hizo una pregunta después de la discusión.
    sulay panulay diablo, tentador, seducir Ang mga panulay manintal aron imong buhaton ang dautan. Muchos tentadores te seducirán a actos malvados.
    tulis panulis pillaje, robo Ang pagpanulis usa ka dautan nga buhat. El saqueo es un mal acto.
    sul-ub panul-ob vestir    
    tulun panulon tragar    
    sulti panultihon proverbio, dicho Aduna koy mga koleksyon sa mga panultihon. Tengo una colección de proverbios.
    sunud panulundon herencia, legado    
    tumbaling panumbaling consideración, preocupar Ayaw panumbalinga ang imong problema.  No te preocupes del problema.
    dumdum panumduman memoria Maayo pa gihapon ang panumduman ni Lola bisan tigulang na niya. Mi abuela todavía tiene buena memoria, aunque ella sea vieja.
    sumpa panumpa jurar panumpa'ng bakak  falso testimonio
    sundug panundog imitar    
    suuk panuok muela cordal    
    panuup panuop fisgar, husmear Gipanuopan sa mga pulis ang kriminal. Los policías investigaron sobre el criminal.
Sp paño panyu panyo  pañuelo panyo sa liog  pañuelo de cuello
    paud paod apretar    
    paun paon  cebo, cebar Nagdala ko daghan nga paon sa pangisda. Traje un montón de cebo para la pesca.
Sp papa papa papa Papa Bag-o na ang Santo Papa sa mga katoliko. Los católicos tienen un nuevo Papa.
Sp papa papa papa papá Pinangga kaayo ko sa akong papa. Me quería mi papá con total entrega.
    hulay papahulay dar descanso Undang na sa imong pagbasa, papahulay na ang imong mga mata. Deja de leer, descansa un poco los ojos.
    papas papas  borrar  Papas-a ang akong ngalan sa lista mo.  Borra mi nombre de tu lista.
Sp papel papil papel  papel Ayaw ilabay ang mga papel bisan asa. No tires trozos de papel a ninguna parte.
Sp papeles papilis papeles  documento importante nga papeles documento importante
    papha papha eliminar Paphaa ang mga peste nga ilaga sa imong bodega. Extermina las ratas molestas del tu almacén.
    pilit papilit pegar, adhesivo Pangita ug pinaka lig-on nga papilit sa plastics. Encuentra el pegamento más fuerte para plásticos.
    pilit papitli pega  (imperativo) Papitli ug istiker ang nagaras nga bahin sa gitara. Pon una pegatina en la rozadura de la guitarra.
Sp para para para para para nako; para sa  para mi; para
Sp parar para para parar, detener Para! Kay manaog na ko aning jeepney. ¡Para! Me bajo de esta jeepney.
Sp para para para asa para qué Ang kanang imong gipalit nga daghang pagkaon para asa man na? Esa cantidad de comida que has comprado, ¿para qué?
Sp parada parada parada  desfile, parada Taas kaayo ang parada. El desfile es muy largo.
Sp parada parada paradahan  aparcamiento, parada Ang paradahan sa bag-o nga dakung tindahan dinhi mura ug paradahan kadako sa eroplano. El área de aparcamiento de los grandes almacenes nuevos es como la de un puerto aéreo.
Sp paradoja paraduha paradoha paradoja    
Sp paraiso paraisu paraiso paraíso mura ug paraiso como en paraíso
Sp paracaidas parakaidas parakayda paracaídas Nindot tan-awon ang mga tawo nga nagsakay sa parakayda. Es agradable ver a la gente montando en paracaídas.
    parakul parakol hacha Nawala ang parakol sa mamumutol ug kahoy. El leñador perdió su hacha.
    parakyut parakyot paracaídas Ang mga sundalo lihiro kaayo mosakay ug parakyot. Los soldados son muy expertos en saltar con paracaídas.
Sp paralelo paralilu paralelo paralela    
Sp paralisis paralisis paralisis parálisis Naparalisis ang lawas sa among silingan human sa aksidente. Nuestro vecino sufría parálisis después del accidente.
    parang parang parear, emparejarse    
    parat parat  salado Kon ang asin kawad-an sa iyang kaparat,  Si la sal ya no es salada,
    dayig parayeg caricia, amor, engatusar Niparayeg ang asawa sa iyang bana aron tagaan ug daghan nga kwarta. La esposa engatusó a su esposo para que le diera mucho dinero.
Sp pareja pariha parehas igual, mismo Ang pagtagad nato sa bisita parehason ang tanan. Debemos tratar a nuestro visitante de todos modos.
Sp parejo parihu pareho  mismo Parehas ra ang akong pagtagad sa akong mga anak. Traté a mis hijos por igual.
Sp parejo parihu parehoon igualdad Kinahanglan parehoon nato pagtagad ang atong mga bisita. Debemos tratar a nuestros visitantes con igualdad.
Sp par par pares pareja, par Si Luis ang akong pares sa pagsayaw. Luis es mi compañero de baile.
Sp padre? padri pari sacerdote, padre Padre Jaim Sin usa ka maayo nga pari.  El padre Jaim Sin es un buen sacerdote.
En parade parid parid desfile Dunay parid nga pagahimuon karong hapon.  Tenemos un desfile esta tarde.
    paril paril pared, muro    
Sp par par paris pareja, par Paris ang gidaghanon sa akong mga binuhi nga itik. Crié muchos pares de patos.
Sp par par parisan pareja, par Tulo ka mga parisan ang mingpataliwala sa dance floor. Había tres parejas en el centro de la pista de baile.
Sp parque parki parke  parque Nagkinahanglan mi ug parke para sa mga bata sa among lungsod. Necesitamos un parque para niños en nuestra ciudad.
En parking parking parking aparcamiento Asa ta pwede makaparking ani nga sakayan? ¿Dónde podemos aparcar este coche?
Sp parlamento parlamintu parlamento parlamento    
Sp parnaso parnasu parnaso Parnaso    
    paruk parok golpe Giparok ni Juan iyang ulo sa bongbung.  Se golpeó Juan la cabeza contra la pared.
Sp parroquia parukya parokya parroquia    
Sp farol parul parol farol, linterna    
    parut parot perder, ser derrotado Naparot ang boksidor sa ikatulo nga round. El boxeador fue derrotado en la tercera ronda.
Sp partido partidu partedo partido político, parientes   Las pasas se pueden hacer a partir de uvas.
Sp parte parti parti parte tipaka o parte sa bomba Una concha o una parte de bomba.
Sp parroco paruku paruko parroquia    
Ta paruparo paruparu paruparo mariposa Nindotan ko motan-aw ug mga paruparo nga maglupad-lupad sa hardin. Me gusta ver mariposas volando en el jardín.
Sp pariente paryinti paryente pariente Naguol ang among mga paryente sa nahitabo sa akong papa.  Mis familiares se lamentaron por el acontecimiento de mi padre.
Sp pasar pasa pasa pasar    
    sabak pasabak sentar en las rodillas Si Loren pasabaka na lang, kay dili na ta maigo sa lingkuranan. Deja que Loren se siente en tus regazos porque no tenemos suficientes asientos.
    sabut pasabut  informar Ayoha siya sa pagpasabut para mahayagan ang iyang hunahuna. Es bueno informarle para alegrarle el ánimo.
    pasad pasad esparcir Siyay nagpasad ug mais alang sa manok. Ella esparció maíz para las gallinas.
Sp pasado pasadu pasado pasado pasado alas dose  después de las 12 
    sagad pasagad dejar, descuidado, abandonar Ngano ka nagpasagad lang ug kaon bisan unsa. ¿Por qué no te importa comer algo?
    sagad pasagdan  dejar, no intervención Nagpasagdan siya ug iyang bata. ; Pasagdi nako. Ella dejó a su hijo actuar libremente.; Déjame solo.
    sagad pasagdi déjalo    
Sp pasaje pasahi pasahe tarifa Karong tuiga mitaas na sab ang pasahe sa dyip. Nuevamente este año se elevó la tarifa de jeepney.
Sp pasajero pasahiru pasahero  pasajero Ang mga pasahero sa bus nasamad. Los pasajeros del autobús hirieron.
    saka pasaka alzar, pedir    
    sakit pasakit tortura, irritar Daghan na kaayo ko ug giantos nga mga pasakit sa akong kinabuhi. He soportado muchos dolores en mi vida.
    salamat pasalamat gratitud, agradecer Dako ang pasalamat nako nga nakapasar ko sa eksamin. Estoy agradecido por que pude pasar el examen.
    salig pasalig  garantía Gugmang putli maoy pasalig. Se promete un amor puro.
Ta pasalubong pasalubung pasalubong regalo Japanese nga monyeka ang pasalubong ni Uncle gikan sa Japan. Mi tío me regaló una muñeca japonesa de Japón.
    pas-an pas-an llevar, cargar    
    sanay pasanay engendrar, criar    
    pasangil pasangil acusar, culpar Gipasangilan sa Presidente si Mrs. Estrada nga nitabang siya sa mga rebeldeng sundalo.  La Sra. Estrada fue acusada por el presidente que ayudó a los soldados rebeldes.
    pasangil pasanginlan acusado    
    pasangil pasanginling alegado, acusado    
Sp pasa pasa pasapasa entregar Gipasapasa sa mga bata ang bola. Los niños pasaron el balón de una mano a otra.
Sp pasaporte pasapurti pasaporte pasaporte Nakakita ko ug pasaporte sa lingkoranan sa taxi, ug gipanagiya kini ug usa ka Haponess. En el asiento de un taxi, encontré un pasaporte que pertenecía a un japonés.
Sp pasar pasar pasar  pasar Kon kita mituon ug maayo, mopasar kita.  Si estudiamos mucho pasaremos.
Sp pasa pasa pasas uva, pasa Ang pasas gama sa ubas. La pasa se hacen de uva.
    saya pasaya exponer, lucir    
    pasayan pasayan camarón, gamba Ang lawas nimo mamula kung mokaon ka ug pasayan. Tu cuerpo se vuelve rojizo si comes camarones.
    saylu pasaylo perdón Pasayloa ko sa akong gibuhat. Perdóname por lo que he hecho.
    saylu pasayloon  perdón, permiso kon dili ninyo sila pasayloon  si no los perdonáis
Sp paciencia pasinsya pasensiya paciencia Pasensiya na Karen ha… nakalimut ko ug dalan sa imong libro. Perdón Karen, por favor, olvidé traer tu libro.
    siaw pasiaw bromear    
    sibug pasibog repeler Gipasibog ang petsa sa among kasal Enero sunod tuig. La fecha de nuestra boda se trasladó a enero del próximo año.
    pasidaan pasidaan  prevenir, precaución Ayaw kalimut akong pasidaan.  No olvides mi advertencia.
    dungug pasidunggan famoso    
    dungug pasidungog aclamación, exaltación    
    siga pasiga encender, inflamar Pasiga-a ang suga.  Enciende la luz.
Sp garbo garbu pasigarbo mostrar con orgullo Ako gyud ikapasigarbo ang akong mga ginikanan. Te presentaré a mis padres con orgullo.
Sp seguro siguru pasiguro  asegurar Pagsiguro ug bayad sa imong buhis sa yuta. Asegúrese de pagar su impuesto sobre la propiedad real.
    siklap pasiklap vistazo    
    pasil pasil banco de arena    
    silit pasilitan bomba, chorro, echar agua Pasilitan ka nako ug tubig gamit ang pusilpusil nga naay tubig. Te echaré agua con mi pistola de agua.
    silsil pasilsil grabar Gipasilsil sa hunahuna sa mga kabataan ang mga maayong mithi. Se inculcaron buenas lecciones en las mentes de los jóvenes.
    sinati pasinati orientación Inig sugod sa klase ipasinate sa mga bata ang mga balaod ug regulasyon sa eskwelahan. Al comienzo de las clases, los alumnos recibieron orientación sobre las reglas y regulaciones de la escuela.
    sinaw pasinaw pulir Butangi ug pasinaw ang imong buhok. Ponte la brillantina en tu cabello.
    ngari pasingari viniendo    
    sipala pasipad-an maltratar, dañar Gipasipad sa mga tawo ang sagradong kalasangan. La gente profanaba el bosque sagrado.
    sipala pasipala afrentar, dañar, profanidad Dili ka magpasipala sa imong isig ka tawo. No insultes a tu prójimo.
    ugda pasiugda iniciar, comenzar Si Roy ang nagpasiugda sa tanan nga kabuang nila. Es Roy quien comenzó la estupidez.
    ulu pasiulo encabezar, primero    
    una pasiuna primero, prefacio, introducción Siya ang pasiuna.; sa pasiunang inbestigasyon Él es el primero.la investigación inicial
Sp pasquin paskin paskin cartel, aviso, póster Nabasa ba nimo ang paskin nga dili pwedeng mangihi dinhing dapita? ¿Has leído el aviso de que no se permite orinar en este lugar?
Sp pascua pasku pasko Navidad Magkatigum ang tibuok pamilya sa panahon sa pasko. Las familias se unen durante las temporadas navideñas.
Sp pascua pasku paskohanong awit Navidad    
    paslak paslak insertar, embutir Gipaslak nako ang charger sa outlet. Conecté el cargador a una toma de corriente.
Sp pasmo pasmu pasmo frío, pasmo    
Sp paso pasu paso paso    
    pasu paso quemar Napaso ang akong kamot sa kainit sa kaha. Me quemé la mano por una sartén caliente.
    pasu paso andar    
    pasuk pasok incrustar, meter en Gidali niya'g pasok ang senina sa bulsa. Apresuradamente atiborró la maleta de ropa.
    pasul pasol  pesca, caña de pescar Naguba ang akong pasol tungod sa kadako sa isda. Mi caña de pescar se rompió porque el pez era muy grande.
    pasu pasopaso recorrer, rondar Ganahan ko magpasopaso sa among garden. Me gusta pasear por nuestro jardín.
    paspas paspas  rápido Paspas kaayo siya motrabaho maong dali mahuman. Ella trabaja rápido, por eso termina su trabajo temprano.
    pastilan pastilan ¡Caramba!, ¡Mierda!   expresión de disgusto / preocupación
Sp pasto pastu pasto pasto, hierba    
Sp pasto pastu pastohan pasto Berde ug abunda sa balili ang pastohan sa baka. Los pastos para vacas son verdes y abundantes con pastos.
    subu pasubo  causar pena, afligir Ikaw ra gyud ang nakapasubo nako. Realmente me pusiste triste.
    sugmat pasugmat agravar Ang imong gibuhat pasugmat sa problema. Lo que hiciste agravó el problema.
    sugu pasugo recado    
    suku pasuko provocar    
    pasul pasul pesca, caña de pescar    
    sulabi pasulabi derroche Nagpasulabi siya ug palit ug mga butang nga walay hinungdan. Ella derrochó en comprar cosas que no son importantes.
    pasulit  pasulit  examen Nikuha siya ug pasulit sa Unibersidad sa Pilipinas. Ella se presentó al examen de la Universidad de Filipinas.
    sulung pasulong mostrar    
    sulud pasulud admitir Gipasulod sa ospital ang masakiton nga babaye. La mujer enferma fue ingresada en un hospital.
    pasangil pasumangil pretensión, coartada Nagpasumangil siya para makagawas. Él tiene una coartada para que pueda salir.
    sumbingay pasumbingay parábola, metáfora    
    sundayag pasundayag mostrar, exhibir Si Ana mihatag sa iyang pasundayag nga usa ka kanta.  Ana cantó una canción como su actuación.
    pasunding pasunding desfile Adunay pasunding sa mga kabulakan sa Baguio. Hay un desfile de flores en Baguio.
    pasung pasungan pesebre    
    suput pasupot disparar una cerbatana Gipasupot niya kanako ang hait niyang tinan-awan. Me lanzó una mirada penetrante.
    susu pasuso dar el pecho     
    suya pasuya envidiar    
Sp paciencia pasinsya pasyensya paciencia    
Sp paciente pasyinti pasyente paciente Daghan ug pasyente ang maayo nga doktor. Un buen doctor tiene muchos pacientes.
    taas pataas más alto que, puesto, mejorar Ipataas ang imong mga kamot. Levanta las manos.
    taban pataban poner o dar algo adicionalmente    
    tabang patabang pedir ayuda Nagpatabang si Kessie ug laba sa iyang bestfriend.  Kessie le pidió a su mejor amiga que la ayudara a lavarse.
    tabas patabas  cortar    
    patag patag nivel, igual Patag ang ibabaw nianang bungtod. Hay una tierra plana en la cima de esa montaña.
    tagam patagam escarmentar, castigar    
    tagu patago sigilo    
    tahum patahum embellecer, adorno Daghang mga patahum ang mga hotel. Hay muchos adornos en los hoteles.
    patak patak esparcir, dispersión    
    pat-ak pat-ak mancha, salpicaduras    
    taka pataka infundado    
    taka pataka'g sulti despotricar, disparatar Nagpataka ug sulti ang boang nga babaye. La loca seguía diciendo tonterías
    takdu patakdo adaptar, precisar Ang kolor sa mga dekorasyon gipatakdo sa tema sa kasal. El color de la decoración encaja con el tema de la boda.
    patak patakpatak esparcir Nagpatakpatak sa among atop ang ulan. Las gotas de lluvia caen sobre nuestro techo.
    tala patala inscribirse    
    talikud patalikod dar la espalda Gusto kong musolay ug lakaw patalikod. Quiero intentar caminar hacia atrás.
    talinghug patalinghog escuchar Nagkinahanglan ko sa inyong patalinghog. Su atención por favor.
    tangka patangka rotación de trabajo    
    taput pataput sujetar Ipatapot ang sticker sa akong bisikleta. Sujeta la pegatina en mi bicicleta.
    patara patara no hay remedio, irresistible    
    patas patas igual, empatar    
    taas patas-an elevar, subir Patas-an ang presyo sa gasolina. Sube el precio del gas más alto.
Sp patata patata patatas  patata Ganahan ko mokaon ug pinigsat nga patatas. Me gusta comer puré de patatas.
    tataw patataw aclarar Akong ipatataw ang gusto nakong mahitabo. Quiero dejar claro lo que quiero hacer.
    patay patay  morir, matar Ang karne sa patay nga baboy dili na angay ibaligya. La carne de un cerdo muerto no debe ser vendida. 
    patay patay-patay perezosamente Giilad sa nagpataypatay nga ilaga ang iring. El ratón fingiendo pereza engañó al gato.
Sp patente patinti patente patente Adunay patente ang among produkto aron dili parehasan. Nuestro producto tiene una patente para evitar la duplicación.
    pati pati paloma Maghimo mi ug balay para sa pati. Construiremos una caseta para las palomas.
    tiayun patiayon casar, unirse en matrimonio    
    patid patid patear, patada Naigo ko sa patid sa kabayo. El caballo me dio una patada.
    tigayun patigayon  negocio Pagpaninda ug menudo nga bugas ang among patigayon. Nuestro negocio es vender arroz al por menor.
    babaw patigbabaw elevar, hacer superficie Atong ipatigbabaw ang kalinaw. La paz debe venir primero.
    uyun patig-uyon conciliar    
    patik patik  imprimir, tatuaje patik sa panit tatuaje en la piel
    patik patikan beso, tatuaje Patikan ka nako ug halok sa imong aping. Te daré un beso en la mejilla.
    tikang patikangkang a horcajadas Patikangkanga siya inig sakay sa kabayo. Se monta a horcajadas cuando monta el caballo.
    tim-aw patim-aw aparecer    
    tin-aw patin-aw aclarar, explicación Palihug paminaw sa akong patin-aw mahitungod sa hitabo. Por favor, escuche mi explicación sobre el incidente.
    tindug patindog hacer pararse Patindoga ang akusado. Hacer que el acusado se ponga de pie.
    pating pating  tiburón Wala pa ko makakita ug pating. No he visto un tiburón.
    patinga patinga margen Nadawat nako ang akong patinga sa pagbiyahe. Recibí mi gastos del viaje.
    tingala patingala asombrar    
    tingug patingog hacer sonido/ voz, vocal Patinguga ang radiyo. Enciende la radio.
    tinu patino aclarar, dilucidar    
    tuud patinuod realizar    
    patis patis salsa de soja, salsa de pescado Mogamit mi ug patis aron mosamot kalami ang among pagkaon. Utilizamos salsa de soja para añadir sabor a nuestros platos.
Sp pato patu pato pato Nagbuhi mi ug mga pato. Estamos criando patos.
Sp tocar tukar patokar tocar, poner disco Akong gipatokar ang akong harmonica. Hago un sonido con mi armónica.
    patul patol epilepsia    
    pat-ul pat-ol echar la culpa Iyang gipat-ol nako ang tanang sala. Él me echó toda la culpa.
    pat-ul pat-ol casar    
    patung patong interés, apilar Adunay patong ang imong gihulaman nga kwarta. El dinero que pidió prestado tiene un interés.
Sp patriota patryuta patriyota patriota Ang mga bayani patriyota. Los héroes son patriotas.
Sp fachada patsada patsada lindo, bien fachado Patsada kaayo ang iyang awto. Su auto es tan lindo.
En patching patsing patsing parche Daghan ug mga patsing ang akong karsones. Mis pantalones tienen muchos parches.
    tuga patuga atrever    
    tuga patughan complacer    
    tugut patugot margen Butangi ug patugot ang imong sulat. Deja margen en tu carta.
    tukma patukma adaptar, coincidir Ipatukma ang imong isuot sa klase sa party nga imong tambongan. Tu vestido debe ajustarse al tipo de fiesta a la que asistirás.
    tulu patulo gotear Nagpatulo mi ug luha sa among panagbulag. Derramamos lágrimas por la separación.
    tuman patuman hacer cumplir, hacer obedecer Atong ipatuman ang atong mga balaod. Debemos obedecer nuestras leyes.
    tungha patungha enviar a la escuela    
    tungud patungod acercarse    
    tuu patuotuo simular, superstición    
    tupi patupi corte de pelo Taas na kaayo imong buhok, kinahanglan na nimong magpatupi. Ya tienes el pelo largo, necesitas un corte de pelo.
    turatuy paturatoy estar indiferente al qué dirán Mipaturatoy siyag paglakaw bisag akong gitawag. Ella se fue sin tener en cuenta mi llamada.
    tuskig patuskig arrogante    
    tusu patusotuso pretender    
    patuyang patuyang abusar Kon magpatuyang kag inom, lagmit ulsiron ka. Si abusaras de la bebida, tal vez tendrías una úlcera.
    patay patya  matar (imperativo) Patya siya kun dili siya mohilum.  Si no se calla, mátalo.
    patay patyanay venganza, encono Nagpinatyanay ang mga rebelde ug sundalo. Los rebeldes y los soldados tenían una pelea de sangre.
Sp patio patyu patyo yarda, patio Anha ko maghulat nimo sa patyo sa simbahan. Te espero en el patio de la iglesia.
    ubus paubos bajar, menos Kinsi paubos  Menos de 15
    ubus paubsanon modesto, humilde Atong praktison kanunay ang mapaubsanon nga batasan sa tanan. Siempre debemos tener una actitud humilde para con todos.
    uga pauga secar, desecar Palihug ko ug pauga sa akong sandal. ¿Puedes por favor secar mis sandalias?
    ugnat paugnat  ejercicio Kada hapon ko magpaugnat sa gym. Hago mi ejercicio todas las tardes en el gimnasio.
    ukyab paukyab sorprender, estimular Ang iyang mga istorya para paukyab lang sa mga tawo. Sus historias son solo para sorprender a la gente.
    uli pauli  volver a casa Pauli na ko.  Ya me voy a casa. adiós
    uli paulia hacer irse a casa Palihug ko ug ingon ni Rolan nga paulia dayon. Por favor, dile a Rolan que vuelva pronto.
    ulus paulos prestar Dili siya paulos nako ug libro nga Harry Potter. No me presta sus libro de Harry Potter.
    una pauna avanzado, prematrimonial Mao kini ang akong paunang bayad. Este es mi pago por adelantado.
    undayun paundayon echar a perder, continuar Sige lang nimong gipaundayonan ang imong mga anak. Siempre mimas a tus hijos.
    uraray pauraray acurrucarse Wala madugay, nahikatulog ko nga nagpauraray sa iyang mga bukton. En poco tiempo, me fui a dormir en sus brazos.
    usab pausab hacer repetir Pausab ko ug pakulong sa akong buhok. Quiero tener mi pelo rizado otra vez.
    usab pausba hacer repetir (imperativo) Kinsa man to ang mikanta ganiha, pausba ug kanta bi? ¿Quien cantó hace un rato? Déjale cantar de nuevo.
    usbaw pausbaw mejorar Bag-o ra ming nakadawat ug pausbaw sa among sweldo. Acabamos de recibir un aumento de nuestro salario.
    us-us paus-os bajar, hacer caer Napaus-us ang akong purol samtang niambak ko. Mis pantalones cortos bajaron mientras estaba saltando.
    utang pautang préstamo Nagpautang ang kooperatiba sa ubos nga interest. La cooperativa presta a interés bajo.
    utug pautog masturbación    
    uyug pauyog  balancear, agitar Pauyog ang duyan Balancea la cuna.
    palung pawong apagar, extinguir Palihug ko ug pawong sa TV. Por favor apaga la televisión.
    paya paya cuenco de coco Wala pa ko kasulay ug gamit ug paya. No he intentado usar 'paya' (un cuenco hecho de cáscara de coco).
    payag payag choza Nagtukod mi ug payag sa tunga sa kahumayan. Hemos construido una choza en medio del campo de arroz.
    payung payong paraguas Ang kolor sa akong payong kay pink. El color de mi paraguas es rosa.
Sp paipay paipay paypay paipay, abanico    
Sp febrero pibriru Pebrero  febrero Pebrero ang bulan alang sa mga managhigugmaay. Febrero es el mes de los enamorados.
Sp peligro piligru peligro peligro, riesgo    
Sp pelicula pilikula pelikula película    
Sp penal pinal penal penal   gesto fruncido
Sp pepino pipinu pepino  pepino Akong gibutangan ug pepino ang akong mga mata nga lapoy. Puse pepino en mis ojos cansados.
Sp perder pirdir perder perder    
Sp perico piriku periko periquito    
Sp firme pirmi permi continuar, siempre Palihug ampingi pirme ang  imong lawas. Por favor cuida siempre tu cuerpo.
Sp permiso pirmisu permiso permiso Nangayo ko ug permiso sa akong mga ginikanan nga magminyo na. Pedí permiso a mis padres de mi casamiento.
Sp pero piru pero  pero Kahibalo ko mokanta pero dili ko kahibalo mosayaw. Sé cantar pero no sé bailar.
Sp porcentaje pursintahi persentahe porcentaje Pila ka porsento ang akong bahin? ¿Cuál es el porcentaje de mi parte?
Sp fuerte puwirti perte enérgico, fuerte, terriblemente    
Sp feria pirya perya feria Miapil kami sa perya sa siyensya. Nos unimos a la feria de ciencias.
Sp periodista piryudista peryodista periodista Usa sa among mga senador kanhi peryodista. Uno de nuestros senadores es un experiodista.
Sp petroleo pitrulyu petrolyo petróleo, gas, queroseno Dako ug umento ang mga presyo sa petrolyo. Hay gran aumento de precios del queroseno.
Sp fecha pitsa petsa fecha Petsa tryenta karong adlawa.  Es el 30 hoy.
    pitsay petsay  pechay ( una verdura) Pila ang usa ka kilo nga petsay? ¿Cuánto es un kilo de pechay?
    piang piang lisiado, cojo, fracturar  Ang tawo nga adunay piang maglisod ug lakaw. Una persona coja tiene dificultad para caminar.
    pid-uk pid-ok parpadear, oscurecer    
    piging piging  banquete Giambitar mi sa usa ka piging. Estamos invitados a un banquete.
    pig-it pig-it estrecho, apretar Mibesobeso ug mipig-it sa kamot sila. Apretaron las manos con firmeza y se pusieron las mejillas.
    pig-ut pig-ot estrecho, apretado, estricto    
    pigsat pigsat triturar, majar Napigsat ang mga saging nga anaa sa kina-ilaloman sa sako. Las bananas en la parte inferior del saco fueron aplastadas.
    pihaw pihaw avergonzarse, desentonarse    
    pihig pihig prejuicio, sesgo, inclinar Adunay pagpihig ang imong pagpili ug higala. Tienes un prejuicio al elegir a tus amigos.
Sp fijo pihu piho firme, fijo Ako sa nga pihoon unsa katinuod ang imong istorya. Quiero confirmar como de verdadera es tu historia.
    piit piit exprimir, apretado Piit kaayo ang imong gisuot nga T-shirt. Te estás poniendo una camisa muy ajustada.
    pikal pikal detestar, fastidiar, asco Napikal ang akong papa sa akong pagtubag niya. Padre se enojó cuando le repliqué.
    pikas pikas  lado, otra parte, mitad Nakit-an na nako ang pikas sa akong ariyos. He encontrado la pareja de mis pendientes.
Sp pico piku piko pico    
    piku piko doblar     
    pikun pikon nervioso, enojadizo, de mal genio   Dali ra mapikon ang akong kuya. Mi hermano mayor fácilmente se enoja.
    pikut pikot ojos de hendidura    
    pikut pikot trampa para casarse    
    pikuy pikoy pene Pikoy o tintin mao sa batang lalaki. Pikoy o tintin se usa para niños.
    pikpik pikpik palmada Gipikpik niya ang akong abaga. Me tocó el hombro.
    pila pila  varios, cuánto Pila man ni? ¿Cuánto es?
    pilapil pilapil campo de arroz    
    pilapil pilapilan campo de arroz Atua si tatay sa pilapilan. El padre está en el campo de arroz.
    pilas pilas rozadura    
    pilaw pilaw vigilia, sueño, adormilarse    
    pildi pildi derrota, perder Ako siyang napildi sa duwa nga chess. Lo vencí en juego de ajedrez.
    pildi pildiro perdedor/a    
Sp pildora pilduras pildoras píldora Nitumar ko ug pildoras para sa sakit sa akong ulo. Tomé una pastilla para el dolor de cabeza.
    pili  pili  escoger Mopili ko ug ngindot. Elegiré uno bueno.
    pili  pilian preferencia    
    pili  piliay elección Kanus-a ang piliay para sa barangay kapitan? ¿Cuándo es la elección para los capitanes barangay?
Sp peligro piligru piligro peligro, riesgo Piligro kaayo sa mga bata ang pagdula ug kutsilyo. Es muy arriesgado para los niños jugar con cuchillo.
    pili pilion preferencia Nganong pilion man nimo ang imong mga higala? ¿Por qué eliges a tus amigos?
Sp filipinas pilipinas Pilipinas Filipinas Ang nasud nga pilipinas gilibotan ug mga isla. Filipinas es un país rodeado de islas.
    pilit pilit pegar, pegajoso, adhesivo    
    pilit pilit obligar, insistir    
    pilu pilo doblar, plegar Ayoha ug pilo ang panyo. Dobla bien el pañuelo.
    piluk pilok pestaña, guiño Nagsuot siya ug peke nga pilok. Ella lleva pestañas postizas.
    piluk pilokpilok centellear Nagpilokpilok ang iyang mga mata sa kalipay. Sus ojos brillaban de felicidad.
    pilu pilo-pilo multiplicar    
Sp filosofia pilusupya pilosopiya filosofía Unsa ang imong pilosopiya sa kinabuhi? ¿Qué es tu filosofía en la vida?
Sp filosofo pilusupu pilosupo filósofo    
Sp piloto pilutu piloto piloto Naulahi ug abot ang piloto. El piloto llega tarde.
Sp pillo pilyu pilyo travieso, pillo Ang pilyo nga bata kulang sa atensyon. Un niño travieso necesita atención.
    pina pina advertir, prohibir    
Af   pa+in pina- un prefijo    
    agi pinaagi  método Unsa ang pinakamaayong pinaagi sa imong hunahuna.  ¿Cuál es la mejor manera en tu opinión?
    paak pinaakay besar (roer) mutuamente    
    angay pinaangay igual, uniforme Pinaangyan ug sinina ang among mga katabang. Nuestras criadas tienen uniformes.
    angkan pinaangkan madre soltera    
    baska pinabaska  carne asada Ganahan ko mokaon ug pinabaska nga karne sa baboy. Me gusta comer carne asada de cerdo.
    bugdu pinabugdo subir, sobresalir    
    buhis pinabuhisan ingresos de los impuestos    
    dala pinadala emisario, enviado Siya ang pinadala sa hari sa Espanya. Es emisario del rey de España.
    pala pinad-an borradura, tachadura    
    higda pinahigda horizontal Himua ang pinahigda nga linya. Dibuja una línea horizontal.
    hiwi pinahiwi distorsionado Pinahiwi ang mga linya nga imong gidrowing. Las líneas que dibujaste estaban torcidas.
Af   pinaka pinaka- un prefijo Ikaw ang pinakagwapa sa natong eskuwelahan. Eres la chica más hermosa de nuestra escuela.
    ayu pinakamaayo  mejor Ang pinakamaayo nakong estudyante migradwar na. Mi mejor alumno ya se ha graduado.
    pakbit pinakbet estofado de cerdo y vegetales.    
    pinal pinal moribundo    
    pala pinalaan borradura, tachadura    
    labi pinalabi  persona favorita Adunay pinalabi nga estudyante ang among maestra. Nuestra maestra tiene un alumno favorito.
    palangga pinalangga queridísimo/a, amado/a    
    latik pinalatik tortas de jarabe de coco    
    palit pinalit  compra Tabangi ko ug dala sa akong mga pinalit. Ayúdame a llevar las cosas que compré.
    panahun pinanahon esporádico    
    palangga pinangga querido/a    
    kita pinangita búsqueda de personal    
    ulu pinangulohan dirigido Ang kapunongan pinangulohan ug usa ka babaye. La organización está dirigida por una mujer.
    sabut pinapasabot implícito    
    parayig pinarayganay amarse    
Sp filipinas pilipinas pinas Filipinas Sa pinas ko nagdako. He crecido en las Filipinas.
    pasangil pinasanginlan chivo expiatorio    
    dungug pinasidunggan homenajeado, premiado Ako ang pinasidunggan nga dinapit sa usa ka panagtipon sa mga magkauban sa klase. Soy el invitado de honor de la reunión de clase.
    sikad pinasikad según, base Pinasikad sa politika maayong dagan sa nasud. Debido a la política la nación se ha desarrollado.
    simang pinasimang oblicuo, desviando Pinasimang padulong sa kasadpan ang among garahian. Nuestro garaje se inclina hacia el oeste.
Sp pascua pasku pinaskohan  regalo de Navidad Gusto ko makadawat og laptop isip pinaskuhan. Quiero recibir una laptop como regalo de navidad.
    subay pinasubay de acuerdo a, depender de Ang pagsugod namo sa negosyo pinasubay sa feng shui. Hemos comenzado nuestro negocio basado en el feng shui.
    tipas pinatipas desvío, con rodeos    
    patuyang pinatuyangan abusador    
    tuybu pinatuybo vertical Pinatuybo ang istayl sa iyang buhok. El estilo de su cabello es vertical.
Ta pindot pindut pindot apretar, presionar Nakapindot ko ug sayop nga numero. Pulsé un numero equivocado.
    pinggan pinggan plato Mas barato ang pinggan nga plastik kay sa porselang. Los platos de plástico son más baratos que los platos cerámicos.
    ping-it ping-it mueca, ceño Ang ping-it sa iyang nawong tungod sa dili maantos nga sakit. Torció la cara de dolor insoportable.
    ping-ut ping-ot congestión nasal Maglisod ko ug ginhawa kay ping-ot ako ilong. Me es difícil respirar con la nariz tapada.
    pingut pingut irritarse Napingut ko sa akong amego kay hambugero kaayo. Mi amigo me irrita porque es muy jactancioso.
Sp finiquito pinikitu pinikito liquidación, finiquito    
Sp finiquito  ? pinikitu pinikito estricto Pinikito ang pagdisiplina sa among mga ginikanan kanamo. Nuestros padres son estrictos en disciplinarnos.
    pili pinili selección Pinili sa akong mga ginikanan ang akong mapangasawa. Mi esposa será elegida por mis padres.
    pili piniliay elección Malinawon ang piniliay sa mga kapitan sa barangay. La elección para el capitán barangay fue pacífica.
    pilyu pinilyo broma    
Sp pintar pintal pinintala pintar Pinintalag pula ang atop sa among balay. Pintaremos de rojo el techo de nuestra casa.
    pintul pinintol bloque, trozo    
Sp preso prisu piniriso prisionero Ang pinireso naka-ekyas sa prisuhan. El prisionero escapa de la prisión.
Sp frito pritu pinirito fritada Namaligya kami ug pinirito nga manok. Vendíamos fritada de pollo.
    pitik pinitik latido, pulsación, chasquido    
Sp fino pinu pino fino    
Sp fino pinu pino refinado, fino, pequeño    
Sp pino pinu pino pino Daghan ang mga pino nga kahoy sa Baguio. Hay muchos pinos en Baguio.
Sp pino pinu pino pino, escarpa    
Ta pinsan pinsan pinsan prima Suod nako ang akong mga pinsan. Soy íntimo amigo de mis primos.
Sp pensar pinsar pinsar pensar    
Sp pintar pintal pintal pintar Ganahan ko sa baho sa pintal. Me gusta el olor de la pintura.
    pintik pintik honda    
    pintuk pintok dejadez    
Sp pintor pintur pintor pintor Ang pintor nanginahanglan ug inspirasyon. Un pintor necesita inspiración.
    pintul pintul astilla, trozo Pwede nakong pangayoon kining mga pintol nga kahoy? ¿Puedo pedir estos trozos de madera?
Sp pintura pintura pintura pintura Gusto ko mopalit ug pintura para sa akong sala. Quiero comprar un cuadro para mi sala de estar.
    pugung pinugngan freno, represión    
    pugus pinugus forzado, obligatorio Pinugus ang pagpakigminyo sa akong amiga ngadto sa usa ka langyaw. A mi amiga la obligaron a casarse con un extranjero.
    pulung pinulongan lenguaje, idioma, dialecto Daghan ug nagkalainlain ang mga pinulongan sa Pilipinas. Hay muchos dialectos diferentes en las Filipinas.
Sp fusil pusil pinusilay tirotearse Nagpinusilay ang mga sundalo ug rebelde. Hubo un tiroteo entre los soldados y rebeldes.
    pusung pinusong falso, fingido Ang iyang mga baligya puro mga pinusong. Las mercancías que ella vende son todas falsas.
    puti pinuti espada    
    putul pinutol cortar, podar, recortar Ang pagputol sa mga kahoy hinungdan sa pagdahili sa yuta ug pagbaha. La tala de árboles es la causa de deslizamientos de tierra e inundaciones.
    putung pinutong irascible Ayaw pagpinutong. No tengas una pataleta.
    putung pinutong algo atado alrededor de la cabeza    
    putus pinutos  paquete Abliha ang kining pinutos.  Abra este paquete.
    puyu pinuy-anan  dirección, casa Unsay imong pinuy-anan? ¿Cual es tu dirección?
Sp piña pinya pinya  piña Mas ganahan ko mokaon ug pinabugnaw nga pinya. Prefiero comer piñas frías.
    piug piog abrumar, controlar Gipiog ko sa kaluya. La fatiga dominaba mi cuerpo.
    piut piot estrecho, apretado Pagkapiot sa gisakyan nako nga bus paingon sa norte. Estaba apretado el asiento del autobús que iba hacia el norte.
    pipi pipi martillar    
    pila pipila  unos pocos Pipila lamang ka miyembro ang mitambong sa panagtigom. Sólo unos pocos miembros asistieron a la reunión.
Sp pepino pipinu pipino pepino Mahal na ang kilo sa pipino karon. El precio del pepino es alto hoy en día.
    pirat pirat soñoliento, lentamente    
Sp pirata pirata pirata pirata Dili angay paliton ang mga pinirata nga CD. No es bueno comprar los CD pirateados.
    pirat piratpirat parpadear    
Sp perico piriku piriko periquito    
Sp frito pritu pirito freír Pagprito ug kamote para sa atong timo. Fríe batatas para nuestros bocadillos.
Sp firma pirma pirma firma Ang kada tawo lain-lain ug pirma. Cada persona tiene una firma diferente.
Sp firme pirmi pirme continuar, siempre Pirmi ko kasab-an sa akong papa. Mi padre siempre regaña a mi.
Sp fuerte puwirti pirti enérgico, fuerte, terriblemente    
Sp pizarra pisara pisara pizarra Naglingkod ko duol sa pisara. Me siento cerca de la pizarra.
    pislat pisat aplastar Napisat gyud ang ulo sa iro human naligsan sa truck. La cabeza del perro fue aplastada por un camión la atropelló.
    pisi pisi cuerda, retorcer Naputol ang pisi nga gihikot sa baka. Se cortó la cuerda que hubo atado a la vaca.
    pisik pisik salpicar, esparcir wala pisik sin excepción
    pisil pisil masajear, apretar con los dedos    
    pisil pisilpisil masaje    
Sp fiscal piskal piskal fiscal    
Sp fiscalia piskalya piskaliya fiscalía    
    piskat piskat conjuntivitis    
    piskay piskay animado, vigoroso    
    pislat pislat aplastar    
    pislit pislit empujar, apretar, digitopuntura boton pisliton botón de presión
    pisluk pislok ve a dormir, oscurece    
Sp peso pisu piso peso Bayente pisos ang akong balon sa eskwelahan. Veinte pesos es mi subsidio escolar todos los días.
    pisu piso polluelo/a Ang himungaan ug ang mga piso niini nanagkakha sa yuta. Una gallina y sus polluelos arañan el suelo.
    pisut pisot incircunciso, principiante    
    pispis pispis una especie de insecto Daghan ug pispis ang hugaw nga balay. Una casa sucia tiene muchos 'pispis'.
Sp fiesta pista pista fiesta, banquete Nagpista mi ug kinaon sa lamiang pagkaon. Nos deleitamos con la suntuosa comida.
Sp peste pisti piste peste    
Sp pistola pistula pistola pistola Ayaw gamit ug pistola nga walay lisensya. No uses una pistola sin licencia.
    pita pita barro    
Sp petaca pitaka pitaka billetera Ginama sa panit sa buaya ang akong pitaka. Mi billetera está hecha de piel de cocodrilo.
    piti piti crac, crepitar    
    pitik pitik dar chasquidos con los dedos, pulsar Pagpitik sa kamot sa mahiko nawala ang koneho. Cuando el mago chasqueó los dedos, el conejo había desaparecido.
    pitik pitikpitik palpitar Nagpitikpitik pa ang iyang pulso. Su pulso sigue latiendo.
    piti pitipiti crepitar, chisporrotear Nagpitipiti ang mga popcorn sulod sa kaldero. Las palomitas están crepitando dentro de la olla.
    pitiw pitiw clítoris, gatillo    
Sp pito pitu pito  pito, silbato Ganahan mohuyop sa pito ang mga bata. A los niños les encanta tocar el silbato.
    pitu pito  siete Pito kabuok ang mga duwende ni snowhite. Blancanieves tiene siete enanos.
    pituk pitok quedar pasmado    
    pituk pitokpitok parpadear (quedando asombrado)    
    pitul pitol reconvenir, disciplina Gipitol nako akong manghod sa iyang mga ngil-ad nga batasan. He reprendido a mi hermano menor sobre su vicio.
    piut pit-on apretar    
    pitupitu pitopito renacuajo, larva de mosquito    
    pit-us pit-os estrecho, mal de dinero Pit-os kaayo ang agianan padulong sa amoa. El camino que conduce a nuestra casa es muy estrecho.
    pitpit pitpit empaparse    
Sp fecha pitsa pitsa fecha Nausab ang pitsa sa ilang kasal. Se cambió la fecha de su boda.
    pitsas pitsas fichas de mayón    
Sp pichel pitsil pitsil pichel, jarra    
    pitsipitsi pitsipitsi popurrí, miscelánea Nanganta mi ug pitsipitsi nga kanta sa pasko pagparty. Cantamos los popurrís durante la fiesta de Navidad.
    piyal piyal confiar Kanako gipiyal ni lola ang iyang mga alahas. Lola me confió sus joyas.
    piyangpiyang piyangpiyang platillos, lesbianismo    
Sp fianza pyanza piyansa fianza Walay piyansa ang kaso sa druga. No hay fianza para casos relacionados con drogas.
    piyapi piyapi aplastar Napiyapi ang mga sakyanan human nagkabanggaay. Los vehículos fueron aplastados por la colisión.
Sp pieza pyisa piyesa pieza    
Sp fiesta pista piyesta  fiesta, banquete Adunay piyesta sa mga utanon sa Dalaguete. Hay un fiesta de verduras en Dalaguete.
    piyung piyong  cerrar los ojos Piyong lang imong mata.  Solo cierra los ojos.
Sp piorrea pyuriya piyoriya piorrea    
Sp placa plaka plaka disco, fonógrafo Dili na magamit ang among plaka. Nuestro disco ya no sirve.
Sp flamenco ? plamingku plamingko cuchillo largo y puntiagudo Giregalohan ko sa akong mga suod nga higala ug plamingko sa akong bertdey. Mis amigos cercanos me dieron un cuchillo puntiagudo para mi cumpleaños.
Sp planeta planita planeta planeta Dili na usa ka planeta ang Pluto. Plutón ya no es un planeta.
Sp palangana palanggana planggana jofaina, barreño    
Sp plano planu plano  plan Wala sa among plano nga moikyas. No estaba en nuestro plan de escapar.
Sp planchado plansadu plansado planchado Plansado na ang imong sinina. Tu vestido ya planchado.
Sp planta planta planta planta, fábrica Adunay nahitabong disgrasya sa planta. Hubo un accidente en la fábrica.
Sp plancha plantsa plantsa plancha Palihug plantsaha ang akong sinina. Por favor plancha mi ropa.
Sp aplastar ? plastada plastada exposición, mostrar Giplastada sa mall ang mga bag-ong klase sa sakyanan. Los nuevos autos de marca son mostrados en el centro comercial.
Sp aplastar ? plastar plastar poner    
Sp plastica plastika plastika plástica    
Sp plata plata plata plata Nakakita mi ug plato nga ginama sa plata. Encontramos un plato de plata.
Sp plato platu plato  plato Tagai ko ug usa ka plato nga humay. Dame un plato de arroz.
Sp flema plima plema flema Lisod pagawason ang gahi ug pilit nga plema. Las flemas resistentes y pegajosas son difíciles de expulsar.
Sp flete pliti plete flete, tarifa Libre ang plete sa mga bata. La tarifa para niños es gratuita.
Sp pluma pluma pluma pluma, bolígrafo Paliti ko ug pluma nga lain-lain ug kolor. Cómprame un bolígrafo de diferente color.
Sp fluido pluwidu pluwido líquido, fluido Nindot gamiton ang pluwido nga panas. Me gusta usar el borrador líquido.
Sp poblacion publasyun poblacion población, pueblo Nagpuyo mi sa Poblacion sa Lungsod sa Dalaguete. Vivimos en el centro de la ciudad de Dalaguete.
Sp pobre pubri pobre  pobre Napobre sila tungod sa sugal. Se hicieron pobres por el juego.
    upud pod  también Gwapa man pod ko! ¡También soy guapa!
Sp poder pudir poder poder    
Ta pugi pugi pogi hermoso Pogi kaayo si Harry. Harry es muy guapo.
    pugung pogong controlar, detener, frenar Walay makapugong nako. Nadie me puede parar.
    pugung pogong pasador, pinza de pelo Ngindot kaayo siya ug pogong. Su pasador es muy bonito.
    puhunan pohunan  inversión  Nanghulam ko ug puhunan sa negosyo sa bangko. Tomé el capital prestado para mi negocio al banco.
Sp polvo pulbus polbos polvo Butangi ug polbos imong nawong kay sinaw kaayo. Aplica polvo en tu cara, es tan brillante.
Sp policia pulisiya polisiya policía Usa ka polisiya ang mitabang kanako sa akong pagkawala. Un policía me ayudó cuando estaba perdido.
Sp politica pulitika politika política Politika ang hinungdan sa pagkamatay sa mayor. La política es la causa de la muerte del alcalde.
Sp politico pulitiku politiko político    
Ch polonchai pulunchai polunchai espinaca Ang akong ig-agaw ganahan kaayo mokaon ug polunchai. A mi prima le gusta comer espinacas.
Sp funda punda ponda funda, funda de almohada    
Sp fundir pundir ponder fundir, quemar    
Sp fondo pundu pondo fondo, base    
Sp por favor pur pabur por pabor por favor    
Sp forma purma porma forma, figura Naporma ug maayo ang iyang dughan. Sus pechos estaban bien formados.
Sp formal purmal pormal formal Ang tawo nga sobra kapormal laay. Una persona que es demasiado formal es aburrida.
Sp porno purnu porno pornografía Gisunog sa akong mama ang mga magasin nga porno sa akong kuya. Mi madre quema las revistas pornográficas de mi hermano mayor.
Sp porcelana pursilana porselana porcelana    
Sp por cento pursintu porsyento por ciento    
Sp puerta puirta portahan puerta Nangabli ko sa portahan.  Abrí la puerta.
Sp portero purtiru portero portero Aduna koy amigo nga portero sa pantalan. Tengo un amigo que es portero en el muelle.
Sp esposas ispusas posas esposas Nawala ang yawe sa posas. Se perdió la llave de las esposas.
Sp posibilidad pusibilidad posibilidad posibilidad Adunay posibilidad nga makabalik ka sa trabaho. Existe la posibilidad de que puedas volver a tu trabajo.
Sp posible pusibli posible posible Posible nga masuko ang imong mama tungod sa imong gibuhat. Es posible que tu madre se enoje por lo que hiciste.
En postcard puskard  poskard  tarjeta postal Gipadad-an ko sa akong ig-agaw ug poskard gikan sa Germany. Mi primo me envió una postal de Alemania.
Sp fosforo puspuru posporo  cerilla, fósforo Paliti ko sa tindahan ug posporo. Cómprame una cerilla en la tienda.
Sp poste pusti poste poste Giilisan ang poste sa suga duol sa among eskwelahan. El poste eléctrico cerca de nuestra escuela fue reemplazado.
Sp postura pustura postura postura Nindot ug postura ang mga modelo. Las modelos tienen buenas posturas.
Sp potaje putahi potahe plato de carne, guiso Unsa ang imong mga potahe sa piyesta? ¿Cuáles son tus platos para la fiesta?
    putyukan potyukan abeja, avispa Ayaw ug duol anang kahoy kay daghan ug potyukan. No te acerques a ese árbol, hay muchas avispas.
En practice praktis praktis practicar Kada adlaw mi magpraktis ug badminton. Practicamos bádminton todos los días.
Sp franca prangka prangka franco    
Sp privilegio pribilihiyu prebilihiyo privilegio Ang tanang estudyante tagaan ug prebilihiyo nga 50% nga diskwento sa pamasahe sa sakyanan. Todos los estudiantes tienen el privilegio de un 50% de descuento en la tarifa del vehículo.
Sp premio primyu premyo premio, recompensa Ang taxi drayber nga miuli sa bag gihatagan ug premyo nga kwarta. El taxista que devolvió la bolsa recibió una recompensa en efectivo.
Sp prenda prinda prenda prenda, hipoteca Akong giprenda ang balay ug yuta sa bangko. Mi casa y mi tierra se convirtieron en una hipoteca bancaria.
Sp prenda prinda prendahan casa de empeño Akong lukaton ang singsing sa prendahan. Voy a canjear mi anillo en la casa de empeños.
Sp presidente prisidinti presidente presidente Gusto kong mahimong presidente sa usa ka kompaniya. Quiero ser presidente de una empresa.
Sp precinto prisintu presinto precinto, bloqueo    
Sp fresco prisku presko fresco Presko kaayo ang isda. El pescado es muy fresco.
Sp preso prisu preso prisión, prisionero Napreso siya tungod sa sala nga pagpanulis. Fue encarcelado por robo.
Sp precio prisyu presyo  precio Pila na ang presyo karon sa usa ka sako nga bugas? ¿Cuánto cuesta el precio de un saco de arroz?
Sp presion prisyun presyon presión arterial Tungod sa grabeng kasuko misaka ang presyon sa dugo ni Mama. Debido a demasiada ira, la presión sanguínea de mamá se elevó.
Sp privado pribadu pribado  personal, privado Ayaw panghilabot sa akong pribado nga kinabuhi. No interfieras con mi vida privada.
Sp primera mano primira manu primera mano estreno, nuevo Primero mano nga awto ang gusto nakong paliton. Un coche nuevo, quiero comprar.
Sp primero primiru primero primero, primo Pilia ang primera klase nga mga produkto. Elige productos de primera clase.
Sp freno prinu prino freno    
Sp princesa prinsisa prinsesa  princesa Gusto ko nga mahimong prinsesa. Quiero ser una princesa
Sp principio prinsipyu prinsipyo principio    
Sp preso prisu prisohan prisión, cárcel Iyang gibisita ang iyang bana sa prisohan. Ella visita a su esposo en la cárcel.
Sp preso prisu prisu prisionero    
Sp frito pritu prito  frito    
Sp provincia prubinsya probinsiya provincia Mas gusto ko nga mopuyo sa probinsya. Yo prefiero vivir en el campo.
Sp problema prublima problema problema Kinahanglan atong atubangan ang mga problema sa kinabuhi. Tenemos que enfrentar nuestros problemas en la vida.
Sp producto pruductu produkto productos Mao kini ang mga produkto sa among kahago. Estos son los productos de nuestro trabajo.
Sp programa prugrama programa  programa Atong suportahan ang mga programa sa gobyerno. Apoyemos los programas de nuestro gobierno.
Sp progreso prugrisu progreso progreso Aduna bay progreso ang inyong pagtuon? ¿Hay algún progreso en tus estudios?
Sp pronunciacion prununsyasyun pronunsisyon pronunciación Gitudloan mi sa among maestra sa saktong pronunsisyon sa mga lisod nga pulong sa Englis. Nuestro profesor nos enseñó la pronunciación correcta de las palabras difíciles en inglés.
Sp propiedad prupidad propedad propiedad    
Sp profesor prupisur propesor profesor Usa ka propesor sa kolehiyo ang akong amahan. Mi padre es profesor de un colegio universitario.
Sp protestante prutistanti protestante protestante Nagtukod ug bag-ong simbahan ang mga Protestante. Los protestantes construyeron una nueva iglesia.
Sp proteina prutina protina proteína Abunda sa protina ang mga karne. Las carnes son ricas en proteínas.
Sp proyecto pruyiktu proyekto proyecto Giapruban sa mayor ang among proyekto. El alcalde aprobó nuestro proyecto.
Sp fruta prutas prutas  fruta Kinahanglan nga mas daghang prutas ang atong kan-on kay sa karne. Debemos comer más frutas que carne.
    puangud puangod compasión walay puangod despiadado
    puas puas cese, cesar walay puas sin cesar
    puas puas parar Walay puas siya sa pagkaon. Ella nunca deja de comer.
Sp publico publiku publiko público Naa ko magtungha sa usa ka publikong eskwelahan. Voy a una escuela pública.
    upud pud  también Moadto pud ko sa simbahan. Yo también iré a la iglesia.
    puray puday vagina Kinahanglan kanunay nga limpyo ang puday. Una vagina debe estar limpia siempre.
    pudlus pudlos palo, látigo Kuhai ko ug pudlos sa kawayan. Consigue un palo de bambú para mí.
    pudpud pudpod desgastar Namalit ko ug bag-o kay pudpud na ang akong sapatos. Mis zapatos ya estaban gastados, así que compré los nuevos.
    pudyut pudyot recoger, pellizcar    
Sp puede puwidi puede poder, capaz    
Sp fuga puga puga fuga, escapar Nakapuga ang mga piniriso sa prisuhan. Los prisioneros se fugaron de la cárcel.
    puga puga estrujar, exprimir Nagpuga ko sa akong utok. Pensé mucho.
    pugad pugad poner las gallinas afuera por la noche    
    puga pug-an estrujar, exprimir Gipug-an ug gitrapo sa iyang nawong. Estrujó una tela y se enjugó la cara.
Sp fuga puga pugante fugitivo    
    pugad pugaran  nido Nakakita ko ug mga itlog sa pugaran. Vi huevos en el nido.
    pugas pugas sembrar Human sa ulan, magpugas na mi ug mga liso sa mais. Después de la lluvia, sembraremos las semillas de maíz.
    pugdul pugdol acortar Pugdol ang akong mga kuko sa kamot. Las uñas de mis manos son cortas.
    pughak pughak yema de huevo    
    pugung pugngan prevenir, detener, reprimir Nangong imong pugngan ang akong pagbiya? ¿Por qué me impides salir?
    pugung pugong refrenar, moderar, frenar    
    pugus pugos fuerza, obligar Ayaw pugsa siya kung dili siya gusto mosugot.  No lo fuerces si no le gusta aceptar.
    pugwat pugwat  levantarse, sobresaltarse Napugwat ko sa akong pagkatulog sa kusog nga dalugdog. Me desperté del sueño debido al fuerte trueno.
    puhag puhag dispersar, erradicar Napuhag ang mga buyog dihang akong gilabay ug bato ang ilang balay. Las abejas se dispersaron cuando arrojé una piedra en su colmena.
    puhal puhal adelantarse    
    puhaw puhaw ronco, palidecer, decolorar Akong ihatag nimo ang akong puhaw nga karsones. Te daré mis jeans desgastados.
    puhun puhon futuro Kita unya ta uy puhon! Nos vemos en el futuro.
    puhunan puhunan inversión     
    pukan pukan derribar, subvertir Napukan ang ilang pundok kay dili pa kini lig-on. Su grupo se disolvió porque no era sólido.
    pukaw pukaw despertar Siya gipukaw nako.  Yo lo desperté.
    puklid puklid derrocar, tumbar Napuklid ang payag nga among gibuhat. La choza que construimos se rompió.
    pukut pukot red de pesca Daghang sulod nga mga isda ang among pukot. Nuestra red de pesca tiene muchos peces.
    pukpuk pukpuk alfiler, golpear Akong gipukpuk ang lansang ug martilyo. Clavé el clavo con un martillo.
    pula  pula  rojo Nganong nasuko ang babaye na nagpula? ¿Por qué la dama que lleva de rojo está enojada?
    pulak pulak fruta caída    
    pulaki pulaki  número impar, resto    
    puul pul-an cansado, aburrido Napul-an nako sa karne.  Estaba aburrido de las carnes.
    puul pul-anon fácil de aburrirse    
    pula pulapula  rojizo Nangong pulapula man ang imong mata? ¿Por qué tus ojos son rojizos?
    pulas pulas aflojar, despegar    
    pulaw pulaw vigilia Nagpuwaw ko sa bata gabii. Pasé anoche en vigilia del bebé.
Sp polvo pulbus pulbos polvo Ayoha ug kutaw ang pinulbos nga gatas. Revuelva bien la leche en polvo.
Sp pulgada pulgada pulgada pulgada    
Sp pulga pulgas pulgas pulga Daghan ug pulgas ang among iro. Nuestro perro tiene muchas pulgas.
    puli puli  sustituir Pangita nalang ug lain puli nako.  Busca a alguien que me sustituya.
    puli pulihan reemplazar    
    puliki puliki ocupado    
    puling puling polvo (en el ojo) Sambol kaayo itan-aw ang akong mata nga napuling. Me duele el ojo por el polvo.
    puli ulu puli-pangulo  vicepresidente Ako ang puli-pangulo sa among klase. Soy el vicepresidente de nuestra clase.
    puli pulipulihan alternativamente    
En police pulis pulis policía Pagkabata nako,mahadlok ko ug pulis. Cuando era joven, yo tenía miedo de la policía.
En police pulis pulisan policía    
    pulu pulo isla Adunay usa ka gatos ka mga pulo sa Pangasinan. Hay cien islas en Pangasinan.
    pulu pulo mango, eje    
Sp polo pulu pulo  camisa polo Mas pormal tan-awon kon polo ang isuot. Usar una camisa de polo es más segura que una camiseta.
    pulu pulohan mango, eje Natangtang ang pulohan sa akong sundang. El mango de mi hacha se desprendió.
    pulung pulong hablar, palabra Way pulong nga makahulagway sa akong gibati. Las palabras no pueden describir mis sentimientos.
    pul-ung pul-ong cortar    
    pulung pulong-pulong discusión, charlar Adunay pulong-pulong ang mga opisyales sa barangay mahitungod sa kurpyo. Los funcionarios del barangay tienen una reunión sobre el toque de queda.
    pulung  pulong-sinyas contraseña Nakahinumdom ka pa sa imong pulong sinyas? ¿Todavía recuerdas tu contraseña?
    pulus pulos todo, solo Ang akong mga unlan pulos puti. Mis almohadas son todas blancas.
    pulus pulos usar, servir Nagpulos ang akong mga gihipos nga daang magasin. Las revistas viejas que guardo son útiles.
    puyu puloy-anan casa, morada Kanunay nga limpyo ang among puloy-anan. Nuestra casa está siempre limpia.
    pulpug pulpog pulverizar, romper Napulpog ang akong mga pinalit nga hollow blocks. Los bloques de construcción que compré se rompieron en pedazos.
    pulpul pulpol estúpido    
Sp pulsera pulsira pulseras pulsera Gitagaan ko ug pulseras ni Mark isip regalo sa pasko. Mark me regaló una pulsera como regalo de navidad.
Sp pulso pulsu pulso muñeca, pulso Ang akong relo de pulso ginama sa bulawan. Mi reloj está hecho de oro.
Sp puerta puirta pulta puerta    
Sp puerta puirta pultahan  puerta Palihug ayaw ug kalimot pagtrangka sa pultahan. No te olvides de cerrar la puerta con llave.
    pulus pulus simplemente    
    puyu pumupuyo residente, habitante    
    punu pun-an añadir Pun-an ba nako ug kalamay ang imong kape? ¿Quieres que ponga azúcar a tu café?
    punaw punaw estupor, aturdido    
    punay punay siempre    
Sp fundar pundar pundar fundar, establecer    
Sp fundillo pundilyu pundiyo bragadura, fundillo    
Sp fondo pundu pundo fondo, recurso Nahurot na ang pundo sa among asosasyon. Los fondos de nuestra asociación se agotaron.
    punduk pundok  grupo, agrupar  Nagpundok ang mga bata sa tolo.  Los niños se agruparon a 3.
Sp funeraria punirarya punerarya casa funeraria    
    pulung pung palabra    
    pungasi pungasi implacable, violento, rápido    
    pungil pungi torcer, desencajarse Napungi ang akong kumingking. Me torcí un dedo meñique.
    pungil pungil recoger, arrancar, desencajarse Napungil ang bulak sa akong orkidyas. Las flores de mis orquídeas fueron cortadas.
    pungkay pungkay cresta    
    pungku pungko en cuclillas, agacharse Mipungko mi sa semento nga salog. Nos agachamos en el suelo cementado.
    pungku pungko-anan silla, lugar para sentarse Ganahan ko sa pungko-anan nga anaa sa ilalom sa kahoy. Me gusta el lugar debajo de ese árbol para sentarme.
    pungkul pungkol amputado, calzón corto    
    pul-ung pung-ol cortar    
    pungut pungot atar    
    palungpung pungpong manojo, liar, recogerse pungpong sa mga bulak; pongpong sa lyabe ramo de flores; manojo de llaves
    pungut pungtanon malhumorado, irritable Pungtanon kaayo ang among maestra nga dalagang gulang. Nuestra maestra solterona es muy malhumorada.
    pungtud pungtod colina Anaa ibabaw sa bungtod ang among balay. Nuestra casa está en la cima de esa colina.
    pungut pungut enojarse Napungut pag-ayo ang bata kay wala paliti ug dulaan. El niño estaba enojado porque no compraron el juguete a él.
    punit punit  recoger Punita ang mga sagbot.  Quita las hierbas.
    punlas punlas enjuague con jugo de cítricos Mopunlas kog kalamansi sa akong buhok. Me enjuago el pelo con cítricos.
    punu  puno cabeza, tronco, principal    
    punu puno  lleno, completo Napuno ug tubig ang balde. El cubo está lleno de agua.
    punu punoan contenedor, caja    
    punu  punoan jefe, tronco, principal Asa ang punoan nga buhatan niining bangko? ¿Dónde está la oficina principal de este banco?
    punu pun-on llenar, agregar Pun-on nato ang atong balay ug mga nindot nga dekorasyon. Llenemos nuestra casa con hermosas decoraciones.
    punsisuk punsisok embutir, apiñarse    
    punsit punsit chorro    
Ch funsui punsuy punsoy feng-shui    
Sp punteria puntirya punteriya objetivo,  puntería Akong punteriya nga makabiyahe ko sa kawanangan. Mi objetivo es viajar en el espacio.
    punting punting enfocar, apuntar Anha ipunting ang imong oras sa pagtuon. Enfoca tu tiempo en tus estudios.
Sp punto puntu punto acento Lahi ug punto ang mga taga habagatan ug amihan nga bahin sa Sugbo. La gente del sur de Cebú y la gente del norte tienen acento diferente.
Sp punto puntu punto punto Lahi ang atong punto sa panglantaw. Tenemos diferentes puntos de vista.
    pungtud puntod  colina, montículo    
Sp punto puntu puntos punto    
Sp puñal punyal punyal puñal, daga    
    puu puo aniquilar, arruinar, exterminar Napoo ang akong mga tanom nga mais tungod sa peste. Mi planta de maíz fue destruida debido a las plagas.
    puuk puok acortar    
    puul puol aburrirse Puul kaayo ning kinabuhi. Estoy aburrido con esta vida.
    puut puot sofocar, asfixiante Puot ning kuwarto kay way bintana. Esta habitación es sofocante porque no tiene ventana.
    puphu pupho barrer, recoger    
    pupus pupos fin    
    pupu pupu recoger Ayaw pupua ang mga bulak sa harden. No recojas flores en el jardín.
Sp purga purga purga laxante, purgante Paimna ug para purga ang bata. Deje que el niño tome un laxante.
Sp puro puru puro puro Puro kamo mga tapulan! ¡Vosotros son muy perezosos!
    puruhan purohan probabilidad    
    puruk purok división, zona Hapsay ug malinawon ang among purok. Nuestra zona es ordenada y pacífica.
    purul purol pantalones cortos    
    pursusu pursuso auténtico pursuso nga anak niño legítimo
Sp puerta puirta purtahan puerta = pultahan  
    pusa pusa aplastar, incubar Ang himungaan mipusa sa mga itlog. La gallina incubó los huevos.
    pusak pusak romper Nagpusak ko sa plato. Rompí el plato.
Sp esposas ispusas pusas esposas    
    pusdak pusdak caer/descargar con ruido    
    pusgay pusgay romper, destrozar Napusgay ang mga plato nga akong gidala. Los platos que había llevado se destrozaron.
Sp fusil pusil pusil fusil, disparar Ang mga pulis adunay pusil. Las policías tienen fusiles.
Ta pusil pusil pusil pistola Ayaw gamita ang pusil kay kuyaw kaayo. No uses esa pistola porque es muy peligroso.
    pulus puslan usable dili kapuslan; Ayaw ilabay ang kaha sa cigarilyo kay kapuslan pa. inútil; No tire la caja de cigarro porque todavía es utilizable.
    pusnga pusnga jadear    
Sp pozo pusu puso  pozo    
    pusu puso  flor de banano, espiga de maíz    
    pusud pusod ombligo Hugawa pod sa imong pusod. Limpyohi na. Tu ombligo está sucio. Límpialo.
    pus-un pus-on abdomen    
    pusung pusong truco, hacerse el inocente    
    pusut pusot arrojar, manar    
    puspus puspus golpear , palo Ayaw puspusi ang iro. No le apalees al perro.
    pusta pusta apostar Gusto ka mopusta? ¿Quieres apostar?
    putus pusta envuelve (imperativo)    
    pusut pusutpusot en rápida sucesión    
Sp puta puta puta prostituta, puta Nahigugma ka sa usa ka puta? ¿Estás enamorado de una prostituta?
Sp potaje putahi putahi plato de carne, guiso    
Sp fútbol putbul putbol fútbol, patear Putbol na ka! Estás despedido.
    puthaw puthaw hierro mineral nga puthaw; tayang puthaw mineral de hierro; chatarra de hierro
    puti puti  blanco Ang puti nga boda nagsimbolo ug kaputli. Un vestido de novia blanco simboliza la pureza.
    putul putlan cortar Giputlan ta sa kuryente. Cortaron el suministro de nuestra electricidad.
    putli putli pureza, inmaculado Nakapangasawa ko ug putli nga babaye. Me casé con una mujer pura.
    putu puto tarta de arroz    
    putuk putok pistola    
    put-uk put-ok sin respiración    
    putul putol cortar Giputol nako ang pisi nga gihikot sa kahoy. Corté la cuerda que estaba atada al árbol.
    putul putolputol fragmentar Akong giputolputol ang mga sanga sa kahoy. Corté las ramas del árbol a pedazos.
    putung putong impaciente Putong ang akong amigo nga talagsa ra motabi. Mi amigo que apenas habla es impaciente.
    putung putong atar alrededor de la cabeza    
    putus putos  envolver, paquete Napotos nako ang regalo. Envolví el regalo.
    putut putot brote, coco joven Dili ta kakuha ug lana sa putot. No obtenemos aceite del coco joven.
    putut putot persona de altura corta Wala ko maulaw nga ako putot nga tawo. No siento vergüenza por mi estatura baja.
    putput putput prostituta    
    putus putus envolver, paquete Unsa nga klase imong giputos para nako? ¿Qué tipo de paquete me has envuelto?
    putyukan putyukan abeja, avispa Gipaak ko sa putyukan. Una avispa me picó.
    pula puwa rojo Ngindot kaayo ang rosas kay puwa. La rosa es muy bonita de color rojo.
    pulaki puwaki impar, resto Duha ang balaki. Quedaban dos piezas.
    pulas puwas aflojar, despegar    
Sp puede puwidi puwede capaz, puede    
Sp fuerza puwirsa puwersa fuerza    
Sp fuerte puwirti puwerte enérgico, fuerte, terriblemente    
Sp puerto puirtu puwerto puerto    
Sp puesto puwistu puwesto oficina, puesto, espacio Aduna koy pwesto sa merkado. Tengo un puesto en el mercado.
    puya puya bebé    
    puyu puy-anan casa Mao kini ang puy-anan sa mga inahan apan dili asawa. Este es la casa de madres solteras.
Sp puede puwidi puyde capaz, posible    
    puyu puyo  vivir, quedarse, habitar Nagpuyo ko sa Bohol.  Estoy viviendo en Bohol.
    puyuk puyok engatusar    
    puyu puyopuyo cohabitar Iyang gipuyo ang usa ka minyo nga lalaki. Ella cohabita con un hombre casado.
    puypuy puypoy aplacar, calmar, debilitar Ingon sa napuypoy dayon ang iyang kalagot. Parecía que pronto disminuyó su furia.
Sp fuera puyra puyra salida, fuera Puyra! ; puyra sa ¡Fuera!;   aparte de  
Sp fuera puyra pwera salida, fuera    
Sp fuerza puwirsa pwersa fuerza    
Sp fuerte puwirti pwerte enérgico, fuerte, terriblemente    
Sp pues puwis pwes pues Pwes,kinahanglan usbon nimo kini paglimpyo. Entonces, tienes que limpiarlo de nuevo.
Sp piano pyanu pyano piano Karaan na kaayo ang pyano sa among balay. El piano en nuestra casa es muy viejo.
    ra ra solo Ikaw ra jud ang gisaligan nako sa akong mga sekreto. Eres el único en quien confío en mis secretos.
Sp rabanos rabanus rabanos  rábano Ingon sila makapanindot kuno sa kutis ang labanos, kung magsige ug kaon ani. Dicen que el rábano es bueno para nuestra piel si seguimos tomándolo.
En radish radis radis rábano Lami kaayo ang radis. El rábano es tan delicioso.
En radiator radyatur radyator radiador Naguba ang radyator sa trak. El radiador del camión se estropeó.
Sp radio radyu radyo radio Maminaw ta ug balita sa radyo. Escuchemos las noticias por radio.
En racket rakit raket raqueta Lig-on kaayo ang akong tennis raket. Mi raqueta de tenis es muy duradera.
    rakrak rakrak ametrallar Girakrakan sa mga pulis ang mga tulisan. Los policías atacaron a los ladrones.
    ra nga rang solamente    
Sp rango ranggu ranggo rango    
Sp rancho ransu ranso rancho Siya nangimbitar nako nga mobisita mi sa ilang ranso sa baka sa probinsya. Nos invitó a visitar su ganadería en provincia.
Sp razon rasun rason razón Unsay imong rason sa pag-undang ug eskwela. ¿Qué razón tienes para dejar la escuela?
    rawraw rawraw ensueño, sin sentido, parlotear Ganahan ko magrawraw ilalom sa kahoy. Me gusta parlotear debajo del árbol.
Sp reina ryina rayna reina    
Sp reuma rayuma rayuma reumatismo    
Sp revancha ribansa rebansin revancha    
Sp rebelde ribildi rebelde rebelde, rebelión rebeldeng sundawo  ejército rebelde
En revolver ribulber rebolber revólver Gusto siya magkupot ug rebolber nga pistola para iyang kaugalingong depensa. Quiere tener revólver para su propia defensa.
Sp revolucion ribulusyun rebolusyon revolución Niadtong miaging rebolusyon, wala pa ko matawo adtong higayuna. Esa última revolución, en ese momento aún no había nacido.
? ribultu ribultu rebulto estatua    
Sp regalo rigalu regalo  regalo Unsay imong gusto nga akong regalo nimo. ¿Qué te gusta de mi regalo para ti?
Sp regla rigla regla menstruación Nagsakit ang akong tiyan kay naay regla. Mi dolor de estómago por la menstruación.
Sp reglamento riglamintu reglamento reglamento Kinahanglan atong sundon ang mga reglamento sa atong kumpaniya. Debemos seguir los reglamentos de nuestra empresa.
Sp reja rihas rehas celosía, rejilla    
Sp regimiento rihimintu rehimento regimiento    
Sp registro rihistru rehistro registro Nakarehistro na siya sa simbahan.  Se inscribió en la iglesia.
Sp region rihiyun rehiyon región    
Sp regional rihiyunal rehiyonal  regional Usa ka rehiyonal nga bangga sa Matematika ang among giapilan. Nos unimos a un concurso regional de Matemáticas.
Sp requisa rikisa rekisa requisa, cachear    
Sp requisito rikisitu rekisito requisito    
Sp reclamar riklamo reklamo reclamar Si Nanay adunay reklamo bahin sa iyang ulo nga kanunay nagsakit. La madre se quejaba de su cabeza que siempre le dolía.
Sp recluta rikluta rekluta recluta Rekluta ang imong mga paryente aron moapil sa atong grupo. Recluta a tus familiares para unirse a nuestro grupo.
Sp rectanglo riktanglu rektangulo rectángulo Dad-a diri kanang rektanggulo nga karton. Trae esa caja rectangular aquí.
Sp relacion rilasyun relasyon relación Naguba ang relasyon namong duha ni Gina sa pagkaamiga, tungod lang sa usa ka lalaki. La relación de amistad entre Gina y yo se rompió por culpa de un hombre.
Sp religion rilihyun relihiyon religión Ang iglesia ni kristo nga relihiyon dili mokaon ug karne sa baboy ang mga sakop niini. Quien pertenece a la secta de la Iglesia ni Kristo no come cerdo.
Sp reloj rilu relo reloj Takdo kining relo. Este reloj es correcto.
Sp renta rinta renta renta, arrendar Nagrenta ko ug gown para sa kasal. Alquilé un vestido para la boda.
Sp repollo ripulyu repolyo  repollo Ang repolyo makatabang sa digestion. El repollo ayuda a la digestión.
Sp reptilla riptilya reptilya reptil    
    risbak resbak contraatacar, represalias    
Sp reserva risirba reserba reserva Kinahanglan nga magpareserba ko daan ug tiket sa eroplano, kay daghan ron ug pasahero, ting-pauli. Necesito reservar un billete de avión debido a que muchos pasajeros regresan a casa ésta temporada.
Sp receta risita reseta receta, prescripción    
Sp recibo risibu resibo recibo Palihug tagai ko ug resibo sa akong nabayran tanan. Por favor, dame el recibo de todo lo que pagué.
En recipe risipe resipe receta Wala na ko magkinahanglan ug resipe sa pagluto. No necesito la receta para cocinar.
Sp respetado rispitadu respetado respetable    
Sp respetar rispitar respetar respetar    
Sp respeto rispitu respeto respeto    
Sp responder rispundi responde responder    
En restaurant ristawran  restawran  restaurante Manghinaut ko nga masubli ang atong pagpangaon sa restawran. Ojalá cenáramos de nuevo en un restaurante.
Sp resulta risulta resulta  resultado    
Sp retiro ritiru retiro retiro    
Sp retorica riturika retorika retórica    
Sp retrato ritratu retrato retrato, foto    
Sp realizar ryalisar reyalisar realizar    
Sp requisar rikisa rikisa requisa, buscar    
Sp religion rilihyun rilihiyon religión    
Sp rielis rilis rilis ferrocarril Sa Japan maanindot kaayo ang ilang mga rilis ug una pa sa teknolohiya. La tecnología punta del ferrocarril en Japón es muy agradable.
Sp riñon rinyun rinyon riñón Ayaw kamo pagpalabi ug kaon ug parat kay magkasakit unya mo sa rinyon. No comas demasiada comida salada, más tarde podrías sufrir de riñón.
Sp rifa ripa ripa rifa Kanunay lang ko miapil ug bisan unsang ripa apan wala pa gyod ko makadaog bisan konsolasyon lang. Siempre me uní a cualquier tipo de rifa, pero nunca gané un premio de consolación.
Sp riesgo risgu risgo riesgo    
Sp receta risita risita receta médica    
Sp retirado ritiradu ritirado retirado    
Sp ritmo ritmu ritmo ritmo Nindot paminawon ang ritmo sa patak sa ulan. Es agradable escuchar el ritmo de una lluvia que cae.
Sp ritual rituwal ritwal ritual    
Sp realizar ryalisar riyalisar realizar    
Sp romanza rumansa romansa romance, amorío    
    karun ron ahora    
Sp ronda runda ronda ronda Sige karon ang ronda matag gabii sa mga pulis sa dalan tungod kay midaghan na usab ang tulis karon. La policía ahora está patrullando la calle todas las noches por aumento de robo.
Sp rosario rusaryu rosaryo rosario    
Sp rosa rusas rosas  rosa Kasagaran nga mga tawo, rosas ang paborito nga bulak. Para la mayoría de la gente, la rosa es la flor favorita.
Sp rotonda rutunda rotonda rotonda    
Sp rumbo rumbu rumbo rumbo, curso    
Sp romper rumpi rumpi romper    
Sp rosca ruska ruska tornillo, rosca    
Sp ruta ruta ruta ruta Ang ruta sa mga pasaherong jipney La ruta del pasajero jeepney.
    sa sa a Adto ko sa merkado. Voy al mercado.
    atu sa ato pa por cierto    
    atubang sa atubangan  en frente de Maulaw ko mokanta sa atubangan sa tanan nila. Me da vergüenza cantar delante de todos.
    diha sa dihang  mientras Tungan gabii na sa dihang miabot sila.  Ya era medianoche cuando llegaron.
    dili sa dili pa antes de hacer Naa koy usa ka butang nga gustong buhaton sa dili pa ko mamatay. Tengo una cosa que quiero hacer antes de morir.
    gawas sa gawas  a fuera adto sa gawas.  ir fuera
    gayun sa higayon  cuando estar haciendo Sa higayon nga masakpan tika dili na ko makapasaylo nimo. Cuando te atrapo no te perdono.
    dali sa hinanali  repentinamente Sa kalit lang siya nga nasuko nami. De repente se enojó con nosotros.
    kalit sa kalit  de repente    
    lain bahin sa laing bahin  mientras    
    tanan sa ngatanan muy    
    sulud sa sulod  al interior Naay daghang humigas sa sulod sa gibutangan ug asukal. Hay muchas hormigas dentro del azucarero.
    wala sa wala pa antes de hacer    
    saad saad  promesa Kon nasaad ka mobalik ka, Si prometes que volverás,
    salaag saag extraviarse    
    saba saba  regañar, ruido Gikasab-an ko sa among maestra.  Me regañó nuestra profesora.
    saba sabaan ruidoso    
Sp sabado sabadu Sabado  sábado Kada  sabado ang akong iskedyul paglaba sa akong mga sinina. Todos los sábados es mi horario para lavar mi ropa.
? sa bagay? sabagay sabagay de todos modos Sabagay, sakto man pod ang iyang gibuhat. De todos modos, lo que hizo fue correcto.
    sabak sabak abrazar    
    sabak sabakan regazo Ang mga bata gusto molingkud sa sabakan sa ilang mama. A los niños les gusta sentarse en la rodilla de su madre.
    sabal sabal obstáculo, impedimento, importunar Dili ko gusto motrabaho kon naay daghang sabal. No me gusta trabajar si hay muchos impedimentos.
    saba sabasaba charlar Ayaw pagsabasaba sulod sa simbahan. No charléis dentro de la iglesia.
    sabat sabat repetir    
    sabaw sabaw  sopa Ang sabaw nga gama sa mais maoy maayo para sa diet. La sopa de maíz es buena para la dieta.
    sabay sabay generalmente    
    sabay sabay ir con, perseguir    
    sabay sabaysabay juntos, siguiendo    
    sab-it sab-it colgar    
    sablay sablay apoyar, colgar    
    sablig sablig rociar    
    sablig sabligan rociar, chapotear Iya kong gisabligan ug tubig sa dagat. Me salpicó con agua de mar.
Sp jabon sabun sabon  jabón Nahilis na ang sabon pangkaligo. El jabón para el baño se derritió.
    sab-ung sab-ong colgar Palihug ko ug sab-ong sa akong jaket. ¿Podrías colgar mi chaqueta por favor?
    sabut sabot  entender Nakasabot ka?  Lo entiendes?
Sp sabotaje sabutahi sabotahe sabotaje Adunay sekreto nga sabotahe ang mga mamumuno. Los trabajadores tienen un sabotaje secreto.
    sabut sabotsabot negociación    
    sabulak sabulak esparcir, dispersarse    
    sabwag sabwag salpicar, extender, dispersar Gisabwag nako ang mga liso sa kamatis. Esparcí las semillas de tomate.
    sabyag sabyag salpicar, extender    
    sad sad también    
    sala sad-an mal, ofender, culpa Kinsay sad-an nilang duha sa ilang away. Que es el pecador de los dos en la pelea.
    sad-ay sad-ay colgar, reclinarse Isad-ay lang luyo sa pultahan ang imong bag. Solo cuelga tu bolso detrás de la puerta.
Sp sadista sadista sadista sádico Ang iyang bana sadista. Su marido es un sádico.
    sadya sadya  animado, alegre Ang kanta nga ilang gikanta sadya paminawon. La canción que cantaban sonaba animada.
    sagabal sagabal carga, impedimento, obstáculo Ayaw paubana sa biyahe ang mga bata kay nagdali ta, sagabal ra sila. No traigas a los niños a nuestro viaje. Debido a que tenemos prisa, estorbarán.
    sagabay sagabay amigo, camarada, compañero Siya ang akong sagabay sa dula sukad sa bata pa kami. Es mi compañero de juegos desde que éramos jóvenes.
    sagad sagad habitual, regular, casi Siya nanagat sagad sa iyang buhat matag adlaw. Solía ​​ir a pescar como su trabajo diario.
    sagadsad sagadsad arrastrar los pies, cojear    
    sagakay sagakay aupar    
    sagalsal sagalsal áspero Sagalsal ang tingog nga mogawas sa akong tutunlan. El sonido que sale de mi garganta es áspero.
    sagang sagang defenderse sagang sa hangin  rompevientos, protección contra el viento
    sagap sagap adquirir, notar    
    sagbat sagbat comentar sin solicitud    
    sagbay sagbay colgar    
    sagbut sagbot hierba, basura Ang mga sagbot kinahanglan ibutang sa basurahan. Las malezas se deben poner en la caja de basura.
    sagbut sagbutan  maleza, campo de hierba Nawala ang akong pulseras sa sagbutan. Perdí mi pulsera en la maleza.
    sagbut sagbuton  herboso Sagbuton ang luyo nga bahin sa among balay. La trasera de nuestra casa está cubierta de hierba.
    sagad sagdi Déjalo.    
    saghid saghid rozar, tocar Nasaghid sa yuta ang iyang taas nga sinina. Su vestido largo rozaba el suelo.
    saging saging  plátano Tam-is kaayo ang saging bisan ug gagmay kini. Estos plátanos son muy dulces aunque pequeños.
    sagmuyu sagmuyo triste, pena Nasagmuyo ko sa kapakyasan nga akong naangkon. Me decepcionó porque no me aceptaron.
    nunut sagnunot seguir, acompañar    
    sag-ub sag-ob  sacar agua, recipiente de bambú Nagsag-ob mi ug tubig gikan sa atabay. Sacamos agua del pozo.
    sagul sagol ingrediente, mezclar Isagol ang itlog sa harina aron lami ang hot cake.  Pondré un huevo en la harina para que el panqueque esté delicioso.
    sagup sagop adoptar Gisagop ra si Liza nila. Liza fue adoptada.
    sagpa sagpa palmada Gisagpa ko ni Tatay.  Mi padre me dio una palmada.
Sp sagrado sagradu sagrado sagrado Aduna kami hulagway sa sagrado nga pamilya. Tenemos un cuadro de la Sagrada Familia.
    sagubang sagubang encargarse, soportar Akong gisagubang ang mga kalisdanan sa kinabuhi. Yo soportaba dificultades en la vida.
    sagul sagul ingrediente, mezclar Kon manglaba, ayaw isagol ang puti sa dekolor. Si lava la ropa, no mezcle la ropa blanca con la de color.
    ulu sag-ulo recordar, memorizar Dili ko kasag-ulo sa inyong mga ngalan. No puedo memorizar tus nombres.
    sagunsun sagunson consecutivo    
    sagup sagup adoptar    
    saka  saka  subir Pagsaka ka sa bukid busa magsaka ko sa kahoy.  Sube a la montaña mientras yo subo al árbol.
    sakay  sakay  montar Mosakay ta ug taxi.  Tomemos un taxi.
    sakay  sakayan  barca Ang pagsakay ug sakayan ang atong kahimut-an. Disfrutaremos de montar en una barca.
    sakbat sakbat comentario no solicitado    
    sakdap sakdap atacar    
    sakdap sakdapsakdap tocar ligeramente    
    sakit  sakit  dolor, doler, enfermedad Sakit akong ulo.; Nasakit siya.  Me duele la cabeza.; Él está enfermo.
    sakiyu sakiyo robar    
    sakiyu sakiyo cojear Nagsakiyo naglakaw si Jenny tungod sa iyang piang. Jenny camina cojeando por la fractura.
    sakmit  sakmit  arrebatar, confiscar Gisakmit ang akong bag sa dalan Colon. Arrebató mi bolso en la calle Colón.
    sakna sakna proponer, ofrecer, desafiar sakna sa kaminyoon solicitar matrimonio
Sp saco saku sako  saco Ang sako sa bugas humay. un saco de arroz
    saklub sakob cubierta, funda Isakob ang imong sundang. Pon tu hacha en la funda.
    sakup sakop atrapar, llegar a entender    
    sakup sakop  miembro, incluir Daghang mga sakop sa Abu-Sayaff ang nadakpan na. Muchos miembros de Abu-Sayaff han sido capturados.
    sakup sakpan adelantar, capturar    
Sp sacramento sakramintu sakramento sacramento    
Sp sacrificio sakripisyu sakripisiyo sacrificio    
    saksak saksak mezclar, barajar saksak sinagol  una mezcla de todas las cosas diferentes
    saksi saksi testigo, atestiguar Ang bugtong saksi lang sa krimen nga nahitabo mao ang singko anyos nga batang lalaki. El único testigo del caso penal es un niño de 5 años.
En exact saktu  sakto exacto, correcto    
Sp exacto saktu sakto  exacto Ang T-shirt sakto kaayo sa ako ang sukod. La camiseta me queda a la medida.
En exact saktu  sakto na suficiente Hunong na sa pag-yawyaw, sakto na. ¡Detén tu charla tonta, suficiente!
    saklub sakuban cubierta, funda    
    sakwat sakwat levantar, elevar Gisakwat ko sa akong papa gikan sa salog. Mi padre me alzó del suelo.
    sakay sakyan montar, vehículo Unsay sakyan nga awto nato? ¿En cuál coche vamos a montar?
    sakay sakyanan  vehículo Bisan asa karong bahin sa probinsya aduna nay daghang sakyanan nga klase klase. Cualquier parte de las provincias ahora tiene muchos tipos diferentes de transporte.
Sp sala sala sala sala de estar    
    sala sala pecado Atong ikumpisal ang atong mga sala. Confesemos nuestros pecados.
    salaag salaag extraviarse    
    sala salaan filtro, tamiz    
    sabut salabotanon intelectual, significativo    
    sabut salabutan intelecto, mente Mas lapad ug salabutan ikaw kay niya. Tienes el intelecto más amplio que él.
    salag salag nido, hogar    
    salagma salagma casualidad    
Sp salamanca salamangka salamangka magia, juego de manos Ang salamangka sa salamangkero luma na nga estilo. La magia del mago es estilo antiguo.
    salamat salamat gracias Salamat kaniyo. Gracias a todos.
    salamin salamin espejo, cristal Ang karaan nga salamin sa balay kalit lang nga nabuak. El viejo espejo de mi casa se rompió de repente.
    salampati salampati paloma    
    sala balaud salaod  crimen Nahukman ka nga sad-an sa salaod nga imong nahimo. Se te declara que has cometido el crimen.
    salapi salapi  dinero Wala koy salapi. No tengo dinero.
    sulapid salapid torcer, tejer Nasalapid ang akong dila. Me trabé la lengua.
    salatan salatan viento del noreste, viento de tormenta Niigo sa among lugar ang hangin nga salatan. El viento del noreste golpea nuestro lugar.
    saway salawayon  malvado, despreciado Ang salawayon nga buhat dili molungtad. Los malos actos no durarán.
    salay salay cargar, colgar    
Sp salvajes salbahis salbahis cruel, lujurioso Ayaw pakigkita sa tawo nga salbahis. No te reúnas con las rufianes.
Sp salvar salbar salbar salvar Misutoy og dagan ang biktima aron sa pagsalbar sa iyang kinabuhi. La víctima huye rápidamente para salvar su vida.
    salga salga interrumpir Misalga ang polis sa among pag-estorya. El policía interrumpió nuestra conversación.
    salibag salibag echar, tirar Ayaw isalibag ang mga plastic kay pwede pa kining gamiton ug usab. No tire los plásticos, aún son utilizables.
    salibag salibaganan basurero    
    salibag salibay echar, tirar    
Sp salida salida salida programa de televisión Nagtan-aw ko ug salida sa telebisyon. Estoy viendo un programa de televisión.
    salig salig  confiar, creer Salig kaayo ko nimo busa ampingi ko.  Confío en ti, así que preocúpate por mí.
Ta saligang-batas saligang-batas saligang batas constitución Dili buot ang mga pilipino nga ilisdan ang saligang-batas sa bag-ong administrasyon. A muchos filipinos no les gusta el cambio de la Constitución por el nuevo gobierno.
    salikwaut salikwaot torpe, raro Salikwaut ko tan-awon kon magsuot ug sapatos nga taas ug tikod. Me veo inapropiada si uso zapatos de tacón alto.
    salikway salikway abandonar, quitar Si Mario gisalikway sa iyang pamilya. Mario fue abandonado por su familia.
    salimbung salimbong pared, escudo, pantalla Misunod siya sa pagkaligo nga wa gayuy salimbong ang lawas. Entró para bañarse sin nada.
    salimuang salimoang ilusión, delirio Nakasalimoang ta sa niining drug. Hemos tenido alucinaciones por esta droga.
    salin salin restos, sobrante    
    salindut salindot dejar, suspender, empujar    
    salipud salipdan defender    
    salip-it salip-it cuña    
    salipud salipod escudo, refugio, esconderse Nidagtum ang mga panganod nga nakasalipud sa adlaw.; Salipod ug kakahuyan ang among balay. La nube que cubría el sol se oscureció. ; Nuestra casa está rodeada de árboles.
Sp salir salir salir salir    
    sulirap salirap tejido de hojas de palma    
Sp salmon salmun salmon  salmón Salmon ang among sud-an karon. Nuestro plato es el salmón ahora.
    salmut salmot  participar Gusto ko nga salmot sa tenis tornament. Me gusta participar en el torneo de tenis.
    salu salo capturar, coger Ako ang nakasalo sa bola. Cogí la pelota.
    salu salo compartir (comida) Ang mga magtutudlo nakigsalo ug kaon sa mga bata. Los maestros se unieron a los niños para comer.
    salud salod cubeta, coger    
    salug salog río    
    salug salog  piso, suelo paglampaso sa salog pulir el suelo
    salu salohan compartir (comida) Dali kamo, salohan ko ninyo sa pagkaon. Ven aquí, vamos a comer juntos.
    salum salom bucear    
    salup salop  ponerse el sol Ang adlaw mosalop sa kasadpan. El sol se pone en el oeste.
    salu salosalo banquete, fiesta Nahimuot ang kada usa sa salosalo. Todos disfrutaron de la fiesta.
    sal-ut sal-ot insertar, interrumpir, colarse Puwede ko nga mosal-ot nimo sa linya kay magdali man gud ko. Déjeme colarte en la fila porque tengo mucha prisa.
    saluwaki salowaki erizo de mar    
Sp salsa salsa salsa salsa Magluto ko ug isda nga adunay salsa. Voy a cocinar pescado con salsa.
Sp salto saltu salto saltar, parada repentina Misalto nang tawhana sa inum sa dihang giulser na. Ese tipo se detuvo a beber después de tener una úlcera.
    salum salum bucear Gusto kong moeskuwela sa pag-salum nga klase. Me gusta inscribirme en la clase de buceo.
    salumsum salumsum crepúsculo, atardecer Salumsom na pag-abot nako sa among balay. Ya estaba el crepúsculo cuando llegué a casa.
    salup salup recoger con la cuchara    
    salu salu-salu banquete, fiesta Adto himoon sa usa ka hotel ang salu-salu sa kasal. El banquete de bodas se ofrecerá en un hotel.
    salusu saluso antes de tiempo    
    sama sama  como igual, igual Ang kabati sa iyang batasan sama ra siya sa usa ka hayop. Es de mal carácter como si fuera un animal.
    samad samad  herida, corte, herirse Daghan na kaayo ug samad akong kasing-kasing. Mi corazón está lleno de heridas.
    sam-ang sam-ang cementerio    
    samad samaran herirse Siya samaran sa iyang kamot. Se lastimó la mano.
    sambag sambag aconsejar Unsay sambag sa imong doktor? ¿Cuál es el consejo de su médico?
    sambag sambag tamarindo    
    sumbingay sambingay parábola, metáfora Daghan kitag mabasa nga mga sambingay sa Bibliya. Leemos muchas parábolas en la Biblia.
    sambug sambog infusión, mezclar Unsay gisambog niining gihatag nimong ilimnon? ¿Qué has mezclado en estas bebidas que me das?
    sambul sambol escocer, irritante    
    samad samdan  herido Samdan ko.; Gidala sa tambalanan ang mga samdan. Me lastimé.; Los heridos fueron llevados al hospital.
    sami sami mancharse    
    sam-id sam-id afilar Imong gisam-id ang imong kutsilyo? ¿Has afilado tu cuchillo?
    salamin samin  espejo, ventana de vidrio    
    samuk samok  molestar Samok kaayo akong kinabuhi, gusto nako namatay.  Mi vida es tan dura que quiero morir.
    samuk samokan  problemático, entrometido Ikaw samokan kaayo ka sa akong gibuhat. Eres molesto para mi trabajo.
    samut samot empeorar, más Misamot kakusog ang bagyo. El tifón se hizo más fuerte.
    sampung sampong obstruir, cubrir Ayaw sampongi ang imong nawong. No te cubras la cara.
    sangput sampot trasero, base, nalgas Gi-indiksyonan siya sa sampot. Le inyectaron en su nalga. 
    samtang samtang  mientras Samtang maghulat sa doktor, pagbasa una ug mantalaan. Mientras esperas al médico, lee los periódicos.
    samut samut empeorar, más    
    sanag sanag deslumbrante Sanag sa mata ang kolor sa imong sinina. El color de tu vestido es deslumbrante a los ojos.
    sanay sanay florecer, procrear, multiplicarse Hinaut pa unta nga mosanay ang inyong negosyo. Espero que su negocio prospere.
    sandayung sandayong canalón Ang sandayong namo sa balay kusog motulo. Hay una gotera terrible del canalón de nuestra casa.
    sandig sandig reclinarse, apoyarse, confiar Ayaw pagsandig sa bildo nga bongbong.; Makasandig ka nako biisan unsang orasa. No te apoyes en el cristal de la ventana .; Puedes confiar en mí en cualquier momento.
    sandig sandiganan respaldo    
    sandu sando camiseta sin mangas Puti nga sando ang gusto nakong isuot. Me gusta llevar una camisa blanca sin mangas.
    sanduk sandok coger con una cuchara    
    sandurut sandurot íntimo Dili ko makigsandurot ug tabian. No voy a intimar con los chismosos.
    sanga sanga rama Adunay salag sa sanga sa kahoy. Hay un nido en la rama del árbol.
    sanglag sangag asar    
    sang-at sang-at poner encima, colgar, presentar Isang-at sa kabinet ang imong balonan. Pon tu lonchera encima del gabinete.
    sangay sangay mismo nombre Tulo mi sa opisina nga mga sangay. En nuestra oficina hay tres personas que tienen los mismos nombres.
    sangga sangga apoyo, soporte Akong gisangga sa akong mga kamot ang imong sampot. Te sujeto el trasero con mis manos.
    sanggab sanggab  coger con un recipiente de bambú Sanggaba ang tubig aron dili mausik. Atrape el agua en el recipiente para que no se desperdicie.
    sanggut sanggot  hoz, hacha, obtener toddy Dili ko kamao mogamit sa sanggot. No sé cómo usar la hoz.
Ta sanggunian sanggunian sanggunian consejo, consultas Ang sangguniang kabataan nagpasiugda ug sangka sa kalimpyo ug kaberde sa palibut. El consejo juvenil lanzó el concurso limpio y verde.
    sanghid sanghid rogar, pedir permiso    
    sangi sangi romper el borde    
    sangi sangi cruce (de calle)    
    sangit sangit enganchar, detener    
    sangka sangka concurso, partido Kinsa ang nakadaug sa sangka sa kaon? ¿Quién ha ganado en el concurso de comer?
    sangka sangkaay concurso    
    sangkad sangkad amplio, extender    
    salangkap sangkap ingrediente, totalmente equipado Unsa ang mga sangkap sa pagluto ug pinakbet? ¿Cuáles son los ingredientes para cocinar pinakbet?
    sangkap sangkap equipar bien    
    sangku sangko alcanzar Nasangko sa langit ang akong kalipay sa dihang navaledectorian ko. Cuando fui nombrado el mejor graduado, sentí que estaba en el cielo.
    sangku sangkoanan resultado, final    
Sp sangrar sangla sangla lepra    
Sp sangrar sangla sanglahon leproso/a    
    sanglay sanglay llevar con una palanca    
    sanglit sanglit mientras,  en cambio Tagaan na lang tika ug pagkaon sanglit ug kuwarta. Te daré comida en lugar de dinero.
    sanglit sanglit kay  porque    
    sanglit sanglitanan  ejemplo, referencia Ang nahitabo sa imong kinabuhi usa ka maayong sanglitanan sa nagsobrang conpyansa. Lo que sucedió a tu vida fue un buen ejemplo de exceso de confianza.
    sangun sangon enganche, objetivo, silla de montar    
    sangpit sangpit llamar Kung mobisita ka sa balay sagpit lang sa akong ngalan. Si visitas la casa, solo llámame por mi nombre.
    sangput sangpot resultar, trasero    
    sangput sangputanan efecto, resultado Unsa man ang sangputanan sa inyong mga bisyo? ¿Cuál será el resultado de vuestros vicios?
    sanglad sangyad encallar    
    sangyaw sangyaw difundir expandir Atong isangyaw ang maayong balita ngadto sa katawhan. Difundamos las buenas noticias a la gente.
Sp sanidad sanidad sanidad sanidad    
    sinina sanina ropa, vestido    
    sanung sanong obedecer, acceder Misanong akong mama sa akong gihangyo nga moeskwela ko. Mi madre aceptó mi deseo de que yo fuera a la escuela.
    sansan sansan estrechar la trama  (en tejido)    
    salanta santa interrumpir, parar Ayaw ug santa kon dunay mag-estorya. No interrumpas cuando alguien está hablando.
    santing santing resonar, picazón    
    santup santop notar, ocurrirse Misantop sa akong hunahuna ang paagi. El método se me ocurrió.
Sp santo santu santos santo    
    saug saog arrastrar    
    sapa sapa arroyo, riachuelo    
    salapang sapang lanza, lanzar    
Sp zapatero sapatiru sapatero zapatero Akong gipaayo sa sapatero ang akong guba nga sapatos. Un zapatero me reparó los zapatos rotos.
Sp zapato sapatus sapatos  zapatos Nanginahanglan ko ug sapatos nga pangeskwela. Necesito unos zapatos escolares.
    sapaw sapaw superponer Paugha sa ang unang sapaw sa pintal una ang ikaduha. Deja secar la primera mano de pintura antes de aplicar la segunda.
    sapayan sapayan mente, molestar, apreciación Dili na nako igsapayan ang nawala nga kwarta. Perder dinero no es importante para mí.
    salapi sapi dinero    
    salapi sapian rico Dili kanunay maayo niya ang iyang ginikanan sapian. No siempre es bueno para uno que sus padres sean ricos.
    sapid sapid trenzar sapid ang dila lengua trabada
    sulapid sapid torcer, tejer    
    sapigad sapigad acercar, adosar    
    sapin sapin zapatos    
    saplud saplod agrio Saplod pa kaonon ang saging. El plátano todavía está agrio para comer.
    sapun sapnan alcanzar, adelantar Nasapnan ko sa akong amigo sa among lumba ug lakaw. Mi amigo me adelantó cuando hacíamos  marcha atlética.
    sapnay sapnay llevar en brazos    
    sapnut sapnot áspero sapnot nga panit; Sapnot hikapon ang buhok nga wala ikondisyon. piel áspera; Un cabello sin acondicionador es áspero cuando se toca.
    sapun sapon atrapar    
    sap-ung sap-ong mordaza, taponar, bloquear Pssst! Gisap-ongan ni Kris sa iyang tudlo ang baba ni Mako. Ssh! Kris cerró la boca de Mako por su dedo índice.
    saput sapot mal humor Gisaput siya karon. Ahora está de mal humor.
    saput saput vestirse, ropa Walay sapot sa lawas ang nakit-an nga patay sa likod sa simbahan. El cuerpo que se encontró al fondo de la iglesia no llevaba ropa.
    sapwang sapwang llevar en brazos    
    sarang sarang encajar, calificar, ser capaz Dili ko sarang nga mamahimong miyembro sa inyong pamilya. No soy apropiado para ser miembro de tu familia.
    sarap sarap bucear, mover línea de vista Milingi ko kang Mituru, kini na ang misarap sa kapanganoran. Cuando miré hacia atrás a Mituru, él ya se había lanzado al cielo.
    sarap sarap comida deliciosa    
    sarasay sarasay  tambalearse Nisarasay sa karsada ang hubog. El borracho se tambaleó por la calle.
    sarisari sarisari bazar, droguería, puchero Sarisari nga mga prutas ang akong giandam. Preparé muchos tipos de frutas.
    sarul sarol azada Nganong imong gibiyaan ang sarol sa hardin? ¿Por qué dejaste la azada en el jardín?
Sp salsa salsa sarsa salsa    
Sp sastre sastri sastre sastre/a    
Sp satan satan satanas satán Ayaw patintal kang satanas. No seas tentado por el diablo.
    saulug saulog  celebrar Nagsaulog mi sa kapistahan.  Celebramos la fiesta.
    sawa sawa serpiente grande, pitón Ang dako nga sawa kaya ni nga molamoy ug tawo. Una gran pitón puede tragar a un humano.
    sawan sawan acrofobia, fobia    
    salu saw-an compartir, repartir    
    salu saw-anay compartir, repartir Magsaw-anay ta sa akong balon nga paniudto. Compartamos el almuerzo que traje.
    saway saway censurar, criticar Akong gisaway ang ilang paagi sa pagdisiplina ug anak. Critico su manera de disciplinar a sus hijos.
    salud sawod cubeta, coger Nasawod sa akong pandungog ang imong mga gipanulti tanan. Todas las cosas que dijiste fueron atraídas a mis oídos.
    salug sawog  piso, suelo    
    salum sawom  bucear Ayaw pagsawom kay lawom.  No bucees porque es profundo.
    salu saw-on compartir, coger    
    salu sawosawo banquete, fiesta    
    sawsaw sawsaw remojar    
    sad say también    
    saya saya falda Uso na karon ang saya nga mubo. La falda corta es la moda ahora.
    saya saya alegría    
    sayal sayal falda    
    sayang sayang desperdicio Sayang! ¡Qué lástima!
    saya sayasaya exponer, lucir    
    sayaw sayaw  danza Misayaw ang akong kasingkasing dihang gisugot siya. Mi corazón bailaba cuando ella lo aceptaba.
    sayaw sayawan  baile, sala de fiestas Mangadto mi sa usa ka sayawan. Nosotras iremos a un baile.
Sp seis sayis sayes seis Pwede na mograde one ang sayes anyos karon. Un niño de seis años puede ingresar en el primer grado ahora.
    saylu saylo omitir, pasar de largo Imong gisayloan ang akong ngalan sa listahan. Omitiste mi nombre en la lista.
    sayu sayo  temprano Sayo ko niabot sa opisina. Llegué temprano en la oficina.
    sayud sayod  saber Wala ko masayod asa niya gihipos ang sista. No sé dónde guardaba la guitarra.
    sayun sayon  fácil sayon gamiton  conveniente
    sayup sayop  culpa, falta Nasayup ako pagbuhat niana.  Me equivoqué al hacer eso.
    sayup saypan culpable, malentendido Pirme kong masaypan nga usa ka lalaki tungod sa mubo nakong buhok. Siempre me confunden con un niño por mi pelo corto.
    sayud sayri conoce    
    saysay saysay contar, interpretar, explicar Isaysay ang imong bahin sa estorya. Explica tu lado de la historia.
Sp seisenta sayisinta saysenta sesenta Kasagaran sa nag-edad ug saysenta moretiro na sa trabaho. La mayoría de las personas de sesenta años se retirarán del trabajo.
En civilian sibilyan sebilyan civil, paisano    
Sp sebo sibu sebo sebo, grasa Lisod tangtangon ang sebo.  
Sp seda sida seda  seda Nalabhan nimo ang akong seda nga roba? ¿Lavaste mi bata de seda?
Sp segun sigun segon según    
Sp seguro siguru segoroa  seguro, asegurar Seguroa ang kaluwasan sa mga bata sa pagbiyahe. Garantizar la seguridad de los niños al viajar.
Sp segun sigun segun según segun sa among gikasabotan según nuestro acuerdo
Sp segundo sigundu segundo segundo Mapugngan nako ang akong pagginhawa mga trayenta segundos. Puedo soportar la respiración durante treinta segundos.
Sp seguro siguru segurado seguro Segurado ka sa imong desisyon? ¿Estás seguro de tu decisión?
Sp seguridad siguridad seguridad seguridad Hugot kaayo ang seguridad dulod sa casino. La seguridad dentro del casino es muy estricta.
Sp seguro siguru seguro  seguro Seguro imo na kong gikalimtan. Probablemente te has olvidado de mí.
Sp secretaria sikritarya sekretarya secretario Pilay sweldo sa imong sekretaryo? ¿Cuánto es el salario de su secretaria?
Sp secreto sikritu sekreto secreto Sekreto ang among pagpakasal sa Las Vegas. El nuestro matrimonio en Las Vegas es secreto.
En sexy seksi seksi sexy Batan-on ug seksi ang iyang asawa. Su esposa es joven y sexy.
Sp secta sikta sekta secta Miyembro ka ba sa usa ka relihiyosong sekta? ¿Eres miembro de una secta religiosa?
Sp sector siktur sektor sector, zona Gikan ka ba sa usa ka sektor sa gobyerno? ¿Eres de un sector gubernamental?
Sp celda silda selda celda, cuarto privado    
Sp silencio silinsyu selensyo silencio    
Sp sello silyu selyo sello de correos Aduna akoy koleksyon sa nagkalainlaing selyo. Tengo una colección de diferentes sellos postales.
Sp semana simana semana  semana Pila man ka semana magpuyo sa Hongkong? ¿Cuántas semanas te quedarás en Hong Kong?
Sp cementerio simintiriu sementeryo cementerio    
Sp cemento simintu semento cemento, hormigón Napakong ang akong ulo sa semento nga bungbung. Mi cabeza fue golpeada en una pared cementada.
Sp semilla similya semilya semilla Aduna kay semilya sa apple mango? ¿Tienes una semilla de apple mango?
Sp senado sinadu senado senado Anaa ko magtrabaho sa opisina sa senado. Tengo un trabajo en la oficina del senado.
Sp seguro siguru seniguro cierto    
    sinina senina ropa, vestido    
Sp sensacion sinsasyun sensasyon sensación    
Sp sencillo sinsilyu sensilyo moneda Adunay mga sensilyo sa akong pitaka. Hay monedas en mi bolso.
Sp sensitivo sinsitibu sensitibo sensible    
Sp censo sinsu sensus censo, recuento Sumala sa sensus niadtong tuig 2000, ang Dakbayan sa Sugbo may 718,821 ka mga molupyo. Según el censo del año 2000, la población de la ciudad de Cebú era de 718,821.
Sp centavo sintavu sentabos centavo Kulangan ug diyes sentabos ang sukli. Al cambio le faltan diez centavos.
Sp sentido sintidu sentido sentido    
Sp centimo sintimu sentimos céntimo Nanginahanglan ko ug upat ka biente singko sentimos. Necesito cuatro monedas de veinticinco centavos.
Sp central sintral sentral central Ang akong tito nagtrabaho isip gwardiya sa bangko sentral. Mi tío trabaja de guardia en el banco central.
Sp centro sintru sentro centro    
Sp señal sinyal senyal señal Unsa man atong gamiton nga senyas? ¿Qué señal usaremos?
Sp seña sinyas senyas seña Mipadaplin siya sa kilid sa pultahan ug misenyas nako sa pagsulod. Se hizo a un lado de la puerta y me hizo señas que entrara.
Sp septiembre siptyimbri Septyembre septiembre Gisugdan sa bulan sa Septembre ang among negosyo. Comenzamos nuestro negocio en el mes de septiembre.
Sp cerrado siradu serado cerrado Giserad-an dayon niya ang pultahan. Cerró la puerta inmediatamente.
Sp cerradura siradura seradora bloquear    
Sp cervesa sirvisa serbesa  cerveza  Idalit ang bugnaw nga serbesa sa mga bisita. Sirve las cervezas frías a los visitantes.
Sp servilleta sirbilyita serbilyeta servilleta Asa man nimo gibutang ang mga serbilyeta? ¿Dónde pusiste las servilletas de mesa?
Sp servicio sirbisyu serbisyo servicio Moserbisyo ko kanimo sa tanang oras. Te serviré en cualquier momento.
Sp ceremonia sirimunia seremonyas ceremonia Solemne ang seremonyas sa kasal. La ceremonia de la boda es solemne.
Sp cereza siriza seresa cereza Butangi ug seresa ang ibabaw sa sorbetes. Pon una cereza encima del helado.
Sp cero siru sero cero Sero ang akong iskor sa pasulit. Obtuve una puntuación de cero en la prueba.
En serious siryus seryos serio, grave Seryos ka ba? ¿En serio?
Sp setenta sitinta setenta setenta Setenta anyos na ang akong mama. Mi madre tiene setenta años.
Sp septiembre siptyimbri Setyembre  septiembre    
    siak siak dividir, romperse Nasiak sa duha ka bahin ang kawayan. El bambú se dividió en dos.
    siaw  siaw  travesura, travieso Naglabad ang akong ulo sa mga batang siaw. Los niños traviesos me dan dolor de cabeza.
    siba siba sorber el néctar    
    siba siba incitar, agregar aceite    
    sibang sibang mella (de filo) Adunay sibang ang imong mga ngipon? ¿Tienes unas mellas en tus dientes?
    sibat sibat huir, escapar Sa dayon nang sibat sa mga tulisan mikuha pa gyud kini sa unom ka botilya nga gasolina nga baligya.  Pronto los ladrones huyeron después de que obtuvieron 6 botellas de gasolina de la mercancía.
    sibaw sibaw clamor, eco, rebote Unsay sibaw sa mga katawhan? ¿Qué es el clamor de la gente?
Sp civilizacion sibilisasyun sibilisasyon civilización    
    sibu sibo solo, exacto Sibo nako ang imong sapatos. Tus zapatos me quedan bien.
    sibug sibog retroceder, mudar Sibog ug gamay padulong sa tuo. Muévete un poco a la derecha.
    sibut sibot red (de pesca) dakong sibot nga gunitanan mango grande de la red
    sibut sibot inspirar    
    sibsib sibsib pastar Didto sa sibsibanan nanibsib ang kabayo. El caballo estaba pastando en el prado.
    sibsib sibsibanan prado, pastos Adunay daghang mga baka sa sibsibanan. Hay muchas vacas en el pasto.
Sp cebollas sibulyas sibuyas  cebolla, cebollana    
    sibya sibya emitir Nadungog nimo ang sibya sa radyo? ¿Escuchaste la transmisión de la radio?
    sibya sibyaanan estación de radio / TV    
Sp seda sida sida seda    
    sid-ing sid-ing mirar    
    sidlak sidlak brillante, destellar Nisidlak ang iyang kagarbo. Ella parecía radiante de orgullo.
    sidlak sidlakan  este Kinahanglan mag-atubang sa sidlakan ang imong kusina. Tu cocina debe dar al este.
    sidlit sidlit chorro Nisidlit ang dugo gikan sa iyang ulo. La sangre chorreó de su cabeza.
    sid-uk sid-ok hipo Inom ug daghang tubig kon gisid-ok ka. Bebe mucha agua cuando tengas hipo.
    sidsid sidsid dobladillo Natangkas ang hilo sa imong sidsid. El hilo de tu dobladillo se está aflojando.
Sp cedula sidula sidula impuesto Kanunay ka bang mobayad sa imong sidula? ¿Siempre pagas tus impuestos?
    siga siga llama, luz, ojos ensanchados Misiga ang iyang mga mata sa kahikugang.; Siga kaayo ang suga. Sus ojos se agrandaron de asombro; La lámpara es muy brillante.
Sp cigarrillo sigarilyu sigarilyo  cigarrillo Ayaw paduol sa tawo nga manabako ug sigarilyo. No te acerques a una persona que está fumando cigarrillos.
    sigbin sigbin un animal mítico    
Sp seguir sigidas sigi  sigue, adelante Sige na lang.  De acuerdo.
Sp seguidas sigidas sigidas sucesivas, seguido Abi ko'g magsigedas ug magpadayon na ang akong pagpanaog.  
Sp siglo siglu siglo siglo Pila ka tuig ang usa ka siglo? ¿Cuántos años hay en un siglo?
    sigmit sigmit arrestar, atrapar    
    sigmit signit arrestar, atrapar    
Sp signo signus signos síntoma    
    sigu sigo suficiente, ajustado Nasigo ra pod ang kwarta nga imong gipadala. El dinero que ha enviado fue ajustado.
Sp según sigun sigon según Sigon sa akong naobserbahan nga hugaw ang pampulitika karon.  Según mi observación, la política ahora está podrida.
    sigpat sigpat echar un vistazo, mirar furtivamente Nasigpatan nako ang iyang kaanyag. Tuve un vistazo de su belleza.
    sigpit sigpit estrecho Sigpit ang agianan padulong sa tubod. El camino que va a la fuente es estrecho.
Sp seguro siguru sigurado seguro    
Sp seguro siguru siguro seguro    
    sihag sihag transparente Ibutang kana sa sihag nga sudlanan. Ponlo en un recipiente transparente.
    sii si-i ¡Wow !    
    sikad sikad patear, pedal    
    sikat sikat famoso, vistoso Usa ka sikat nga mang-aawit Un cantante famoso
    sikbit sikbit adyacente Kasikbit sa among balay ang ilang tindahan. Su tienda está adyacente a nuestra casa.
    sikdu sikdo empujar    
    sikit sikit cerrar, adjuntar, acoplado    
    sikit sikitsikit interconexión    
    siklap siklap vistazo    
    siklat siklat estacada, valla, cerca Gisulod sa siklat ang mga dinakpan. Los cautivos fueron puestos en la estacada.
    sikma sikma sonarse    
    sikmat sikmat reproche, ladrar    
    siku siko  codo, codear Pahiri ug daghang losyon ang imong siko. Enjúgate el codo con mucha loción.
Sp psicología sikuluhiya sikolohiya psicología Gusto kong magtuon mahitungod sikolohiya sa kabataan. Quiero estudiar psicología infantil.
    sikup sikop atrapar, arrestar Nganong gisikop ang mga tindera sa daplin ug dalan? ¿Por qué fueron arrestados los vendedores en la acera?
Sp secreto sikritu sikreto secreto Kanatong duha lang kining sikreto ayaw na ug ipanulti sa uban. Mantengamos este secreto entre los dos, no se lo digas a los demás.
    siksik siksik buscar, investigar    
    sikup sikup atrapar, arrestar    
    sikwati sikwate chocolate, batir Gusto kong mohigop ug sikwate panahon sa ting-ulan. Me gusta tomar chocolate durante los días lluviosos.
En secure sikyu sikyu guardia de seguridad    
    sila sila  ellos Sila ang nitabang sa akong pagtuon. Me ayudaron en mis estudios.
    silab silab incendio, fuego, prender fuego Nikaylap ang silab sa kalayo. El fuego ardiente se extendió.
Sp silabico silabiku silabiko sílaba    
    labun silabon en cambio, en realidad, mientras    
    silag silag rencor, odiar Gikasilagan ko ikaw! ¡Te guardo rencor!
    silak silak haz, brillo Nisilak ang iyang kagarbo. Ella estaba radiante de orgullo.
    silang silang amanecer Momata na ko sa dili pa mosilang ang adlaw. Me despierto antes del amanecer.
    silang silangan este Kon magluto ka, kinahanglan mag-atubang ka sa silangan. Cuando estás cocinando, debes mirar hacia el este.
    daub silaub resplandor    
    silaw silaw haz, rayo, irradiar Ablihi ang bintana aron mosulod ang silaw sa adlaw. Abre la ventana para entrar los rayos del sol.
Sp silbato silbatu silbato silbar, silbato Nakadungog ka sa silbato sa pulis? ¿Escuchaste el silbato del policía?
Sp servir sirbi silbi servir Gipadayon gihapon nako ang pagsilbi kang Hari.  Seguí sirviendo al rey.
    silbi silbi así llamado, en calidad de Ako ang silbing inahan sa mga bata. Sustituyo a la madre de los niños.
    silhig silhig barrer, escoba Nanilhig si Nanay sa taas sa balay.  La madre barrió el primer piso de la casa.
    sili sili  pimiento    
    silik silik aleta Aduna bay silik ang tanang isda? ¿Todos los peces tienen aletas?
    simba silimbahon adorable Ang iyang kaanyag silimbahon. Su belleza es adorable.
    silingan silingan  vecino Magtinabangon ang among mga silingan. Nuestros vecinos son serviciales.
    sil-ip sil-ip mirar furtivamente Ayaw sil-ip sa banyo kon naay naligo. No mire en el baño cuando alguien se esté bañando.
    silit silit chorrear Gusto ko mosulay ug sakay sa silit. Quiero subirme a un jet.
Sp celo silu silo sensación de dolor Nasilo ko kay ako ray wa imbitaha. Me lastimé porque era el único que no estaba invitado.
    silung silong  bajos, piso de abajo Hulata ko diha sa silong. Espérame abajo.
    silung silong  protegerse de la lluvia, proteger Isilong ang kanding ug moulan. Llevar a la cabra a refugiarse de la lluvia.
    silung silonganan abrigo Mao kini ang silonganan sa mga baka ug kanding. Este es el refugio para vacas y cabras.
Sp celo silu silos celoso Dili ka angay magsilos sa imong igsoong babaye. No debes sentir celos hacia tu hermana.
    silut silot  penalizar, castigo Unsa ang silot kon dili ko makatambong sa miting.  ¿Cuál es el castigo en caso de no participar en la reunión?
    silsil silsil formón, grabar Gisilsil sa bato ang among duha ka ngalan. Nuestros nombres fueron grabados en la piedra.
    silung silung bajos, piso de abajo Tana, magdula kita sa silong sa balay.  Vamos a jugar en la planta baja.
Sp silla silya silya  silla Palihug ug tongtong sa akong bag sa ibabaw sa silya. Por favor pon mi bolsa encima de la silla.
Sp sello silyu silyo sello Paliti ko palihug ug silyo. Por favor, cómpreme un sello.
    simag simag iluminar    
    simagsimag simagsimag alborotar Gisimagsimag sa baboy ang hardin sa repolyo. El cerdo arrasó el jardín de coles.
    simang simang desviarse Diha ta mosimang sa tuo. Vamos a girar a la derecha aquí.
    simusimu simasima comer un poco, picar    
    simba simba adorar Atong simbahon ang Ginoo sa tibuok natong kasingkasing. Adoremos a Dios con todo nuestro corazón.
    simba simbahan  iglesia Moadto ka ba sa simbahan cada Dominggo? ¿Vas a la iglesia todos los domingos?
    simba ku  simbako  ¡Que va! Simbako! Maayo unta kon dili mahitabo. ¡Que va! Ojalá que no suceda.
Sp cementerio simintiriu simenteryo cementerio Limpyo kaayo ang mga pribadong sementeryo. Los cementerios privados son muy limpios.
Sp cemento simintu simento cemento, hormigón Ginama sa semento ang mga bungbong. Las paredes están hechas de hormigón.
    simhut simhot oler Pasimhota ko sa imong pahumot. Déjame oler tu perfume.
Sp semilla similya similya semilla    
    simud simod labio superior, hocico Nganong pabudlot sa imong simod? ¿Por qué tuerces el morro?
Sp simpatia simpatya simpatiya simpatía    
    simpig simpig cerca Isimpig ang imong dunggan sa bongbong. Acerca la oreja a la pared.
Sp cinc sin sin lata, zinc kanang sin og atop ese tejado de zinc
    sina sina envidiar Nasina sila nimo.  Ellos te envidian.
    saad sinaaran prometido    
    sabut sinabtanan comprensión    
    sabut sinabtanay entendimiento mutuo Kinahanglan magsinabtanay aron walay gubot. Es importante entenderse mutuamente para evitar la confusión.
    sinag sinag brillar Nisinag ang suga sa plasa. Las luces en la plaza están brillando.
    sagadsad sinagadsad ruido de cojear    
    sagul sinagol mezclado Sinagolan ug gatas ang akong kape. Mezclo leche en mi café.
    sagup sinagop hijo/a adoptivo/a Mahal ko kaayo ikaw bisan ug sinagop ka lang. Te amo mucho aun siendo adoptado.
    sagul sinagulan mezcla, mixtura    
    salagma sinalagma por casualidad Sinalagma lang ang akong tubag sa pangutana. Podría responder la pregunta por suerte.
Sp salvajes salbahis sinalbahis implacable Sinalbahis ang imong pagtratar sa mga mananap. Eres tan despiadado en el tratamiento de los animales.
    salibay sinalibay basura Ibutang kanang mga sinalibay sa karton. Pon esa basura en la caja.
    salig sinaligan persona clave, interino Ikaw ang akong sinaligan nga amigo. Eres mi amigo de confianza.
    salikway sinalikway abandonado Dinhi dad-a ang mga sinalikway nga kabataan. Trae aquí los niños abandonados. 
    sanglay sinangay palanca    
    sanglag sinanglag asado Nakakaon ka na ug sinanglag nga mais? ¿Has comido el maíz tostado?
    sapid sinapid trenza Sa gamay pa ko, kanunay nga sinapid ang akong buhok. Cuando era joven, mi cabello siempre está trenzado.
    saput sinaputan ropas Sinaputan ug seda ang mga mananayaw. Los bailarines están vestidos de seda.
    sinati sinati conocer, familiar    
    sinaw sinaw pulir, brillo Butangi ug lana sa lubi ang imong buhok aron mosinaw. Aplica aceite de coco en tu cabello para que brille.
    sayud sinayuran novia lalaking sinayuran prometido
Sp sindicato sindikatu sindicato sindicato Nibalhin sa laing lugar ang sindikato sa druga. El sindicato de la droga ha trasladado a otro lugar.
Sp cine cini sine  cine, película Manan-aw ta ug sine sa siyudad. Vamos a ver la película en la ciudad.
Sp ciruera sirigwila sinegwelas ciruela    
Sp cine cini sinehan cine Walay sinehan sa among lungsod. No hay cine en nuestra ciudad.
Sp semana simana sinemana semanal Sinemana kon mouli si Papa. Papá se va a casa semanalmente.
    abut singabot aproximarse    
    singgaak singgaak gritar    
    singgit singgit gritar Misinggit ug kusog ang tawo.  La persona grita fuerte.
    singhag singhag vociferar, ladrar Maglagot ko kon naay mosinghag kanako. Me enojaré si alguien me ladra.
    singil singil exigir, reclamar Iya kong gisingil sa akong utang. Ella demandó el pago de mi deuda.
    singka singka gruñir    
    kamut singkamot  maña    
    singki singki sonido metálico    
    singkit singkit unir    
    singkit singkit ojos de hendidura, entornados Singkit ug mata ang mga Intsik. Los chinos son de ojos entornados.
Sp cinco sinku singko cinco singko mil; Tagai ko ug singko pesos ipalit ug pan. cinco mil; Dame cinco pesos para comprar pan.
Sp cincuenta sinkuinta singkwenta cincuenta Nitambong mi sa ika-singkwenta ka tuig nga kasaulogan sa kasal. Asistimos a un quincuagésimo aniversario de boda.
    singu singo oler    
    singud singod observar atentamente    
    singut singot sudor Pahiri ang singot sa imong nawong. Enjúgate el sudor de tu cara.
    singsing singsing anillo singsing sa pangako; Patan-awa ko sa imong singsing sa kasal. anillo de compromiso; Muéstrame tu anillo de bodas.
    singsing singsingan dedo anular    
    sikup sinikup cautivo Buhii na ang inyong mga sinikop. Libera a tus cautivos.
Sp chinelas sinilas sinilas zapatilla, chinelas Nawala ang pares sa akong sinilas. Mis zapatillas están perdidas.
    sinina sinina ropa, vestido Ibutang sa aparador ang imong mga sinina. Pon tus vestidos en el armario.
    sip-ak sinip-ak astilla Naigo sa sinip-ak ang akong mata. Una astilla me dio el ojo.
    siruk sinirok tacaño, codicioso Ayaw daw pagsinirok. No seas codicioso.
Sp sincero sinsiru sinsero sincero    
Sp sencillo sinsilyu sinsilyo moneda Kuhaa ang sinsilyo sa bulsa sa akong bag. Saca las monedas del bolsillo de mi bolso.
    sintak sintak tirar, atraer Nganong nisintak man ka? ¿Por qué estás tirando?
Sp cintas cintas sintas encaje, trenza, cinta Tabangi ko ug pangita sa sintas sa akong sapatos. Ayúdame a buscar mi cordón de zapato.
Sp sintoma sintuma sintoma síntoma Unsa ang mga sintoma sa sakit sa tinai? ¿Cuáles son los síntomas de la enfermedad del intestino?
Sp cinturon cinturun sinturira puente de cinturón    
Sp cinturon cinturun sinturon cinturón Sinturon ang gigamit sa pagbunal kaniya. Un cinturón fue usado para azotarlo.
    sugat sinugatan recuerdo, regalo Daghan kaayo ko ug sinugatan gikan sa Saudi. Tengo muchos regalos de Arabia Saudita.
    sugba sinugba asado Nindot ug baho ang sinugba nga talong. Una berenjena asada huele bien.
    sugud sinugdan comienzo    
    sugud sinugdanan principio, origen Unsa man ang sinugdanan sa inyong panag-away? ¿Cuál es el origen de vuestra lucha?
    sugu sinugo mensajero, enviado Pasudla sa simbahan sa sinugo sa hari. Introduce al enviado del rey entre en la iglesia.
    suhul sinuhulan empleado Kami ang mga sinuhulan sa mayor aron manglimpyo sa kadalanan. El alcalde nos contrata para limpiar las calles.
    sulat sinulat artículo, escrito    
    sulat sinulatan escritura, caligrafía    
    sulay sinulayan prueba, ensayo Mao kini ang sinulayan nga putos sa sabon. Este es el paquete de prueba de jabón.
    sinulug sinulog sinolog   fiesta del san. Niño, danza ritual de sinolog
    sulti sinultihan lenguaje, dialecto, idioma    
    sumbung sinumbong acusado Aduna bay kaugalingong abogado ang sinumbong? ¿El acusado tiene su propio abogado?
    sumpay sinumpayan articulación, enlace Ayoha ang buslot sa sinumpayan. Arregla el agujero de la costura.
Sp soldado sundalu sinundalo estilo militar Sinundalo ang pagdisiplina sa among amahan kanamo. Nuestro padre nos disciplinó con estilo militar.
    suruy sinuroyan resultado de vagar    
Sp señal sinyal sinyal señal Nakasabot ka ba sa mga sinyal trapiko? ¿Entendiste las señales de tráfico?
Sp seña sinyas sinyas seña    
    siut siot estrecho, aglomerar, muchas hierbas    
    sipa sipa patear Kusog mosipa ang bata sulod sa akong tiyan. El bebé dentro de mi barriga patea fuerte.
    sipa sipa voz fuerte, sonido fuerte Unya, dihay milanog nga sipang mga buto-buto. Entonces sonaron explosiones ensordecedoras.
    sip-ak sip-ak dividir, grieta Nasip-ak ang dakong kahoy. Se rompió el gran árbol.
? sipala sipala sipala herida    
    sipat sipat sabelotodo, pedante    
Sp sifilis sipilis sipilis sífilis Ang sakit nga sipilis makuha pinaagi sa pagpakighilawas. La sífilis es una enfermedad infecciosa por contacto sexual.
Sp cepillo sipillu sipilyo cepillo de dientes Ang sipilyo angay ilisan kada tulo ka bulan. El cepillo de dientes debe cambiarse cada tres meses.
    sipit sipit agarrar fuerte (entre las piernas), pinza    
    siplat siplat mirada furtiva Nipasiplat ko sa akong naibgan. Miré a mi adoración furtivamente.
    sipul sipol navaja    
    sip-un sip-on moco, frio Isikma ang imong sip-on. Suénate las narices.
    sipung sipong sellar, cerrar bolsa    
    sip-un sip-onon frio, resfriarse Mora man ko ug kasip-onon. Parece que me resfrié.
    sipsip sipsip clip, cortar    
    sipsip sipsip chivarse, adular jabón Si Robert nisipsip sa iyang amo nga ang iyang kauban nga trabahante wala nagtarung sa iyang trabaho. Robert se chivó a su gerente de que su compañero de trabajo no estaba concentrando en su trabajo.
    sipyat sipyat error, culpa Daghan ug sipyat ang imong trabaho. Tu trabajo tiene muchos errores.
Sp cerrar sirar sira cerrar  Ang museyo sira na. El museo ya cerrado.
Sp cerrado siradu sirado cerrado Nganong sirado ang tindahan? ¿Por qué está cerrada la tienda?
Sp cerrado siradu siraduan cerrar Siraduan na kining sinehan kay law-ay ug mga pasundayag. Este teatro está cerrado debido a espectáculos indecentes.
Sp server sirbi sirbi servir walay sirbi inútil
    sirbi sirbi así llamado, en calidad de    
Sp sirena sirina sirena sirena Nakadungog ka sa sirena sa bumbero? ¿Escuchaste la sirena del camión de bomberos?
Sp sirena sirina sirena sirena Motuo ka ba nga adunay mga sirena? ¿Crees que hay sirenas?
Sp cerrar sirar sirhi cerrar     
    siril siril buscar, dominar    
    sirit sirit chorrear    
Sp circo sircu sirko circo Nagtrabaho sa sirko ang akong tiyo. Mi tío trabaja en un circo.
Sp cero siru siro cero Nasiro ko sa among test karon. Tengo un cero en nuestra prueba de hoy.
    siruk sirok codicioso, insaciable, gustar mucho    
Sp cierto syirtu sirto cerciorarse, cierto    
Sp cirujano siruhanu siruhano cirujano Wala diri ang siruhano nagbakasyon sa Uropa. La cirujana no está aquí, ella está de vacaciones en Europa.
En cereal siryal siryal cereal Siryal ang among kan-on para pamahaw. Comemos cereales para el desayuno.
    sisi sisi rasgar, desgarrar Adunay sisi ang akong tuhod. He tenido una cortadura en la rodilla.
    sista sista guitarra Naputol ang kwerdas sa akong sista. La cuerda de mi guitarra fue cortada.
Sp sistema sistima sistema sistema Maayo ba nga atong usbon ang sistema sa atong panggobyerno? ¿Es bueno que cambiemos el sistema de nuestro gobierno?
Sp citar sitar sitar citar    
Sp sitio sityu sitio barrio, área Gamay nga lugar sa baryo ang sitio. Sitio es un área pequeña de un barrio.
    sitsit sitsit embromar, ridiculizar, chiflar Ayaw sitsiti ang dalaga. No te burles de la dama.
Sp situacion situwasyun sitwasyon situación    
    siwang siwang labio leporino Dili angay kataw-an ang siwang. No se burle del labio leporino.
    siwil siwil salir afuera Nisiwil ang pistola sa imong bulsa. El arma sobresale de tu bolsillo.
    siwit siwit clítoris Usa sa mga lugar nga erotika sa babaye ang siwit. Una de las zonas eróticas de una mujer es el clítoris.
    siwitsiwit siwitsiwit chisme Dili angay tuhoan ang mga siwitsiwit. No debemos creer en los chismes.
    siya siya el, ella    
    siya ug siyag siya + ug siyag kauban ella y su compañera
    siyagit siyagit gritar Siya hadlokan kaayo ug ok-ok, kung makakita gani siya ug ok-ok mosiyagit dayon. Tiene miedo de la cucaracha, si la viera gritaría de inmediato.
    siyam siyam nueve Tinuod ba nga dunay siyam ka kinabuhi ang mga iring? ¿Es verdad que los gatos tienen nueve vidas?
    siyam siyam-siyam en el último momento    
    siyaruk siyaok gritar    
    siyaru siyaro ¡Es increíble!    sentimiento de incredulidad
Sp siempre syimpri siyempre por supuesto, siempre Ang anak nako guwapo, siyempre liwat nako. Mi hijo es guapo, claro que es mi herencia.
Sp ciento syintu siyento cien, ciento Siyento singkwenta ka sako sa bugas humay ang abot namo kada ani. Cada cosecha obtenemos ciento cincuenta sacos de arroz.
Sp ciudad siyudad siyudad ciudad Siyudad sa Sugbo ciudad Cebu
    subli sobli de nuevo, repite, renueva Basaha ug sobli ang sulat. Lee la carta de nuevo.
Sp sobra subra sobra exceso, sobra Ang mga bisita may tulo ka misobra sa baynte kabuok. Los visitantes son 23 personas.
Sp sobre subri sobre sobre Palihug paliti ko ug sobre nga puti. Por favor, cómpreme un sobre blanco.
Sp sodio sudyu sodyo sodio Hayag kaayo ang sodyo nga suga. La luz de sodio es muy brillante.
Sp soldar sulda solda soldar Tigsolda ug alahas ang akong ig-agaw. Mi primo es un soldador de joyerías.
Sp solido sulidu solido sólido Solido kaayo ang among panaghigalaay. Nuestra amistad es muy sólida.
    sulu solo antorcha Nalingaw ko sa akong giapilan nga parada sa sulo. Disfruté uniéndome al desfile de la antorcha.
    sul-ub sol-ob vestirse, insertar Ayaw pagsol-ob ana. No te pongas eso.
Sp zoologia suluhiya solohiya zoología Gusto ko magtuon ug solohiya. Quiero estudiar zoología.
Sp sombra sumbra sombre sombrío    
Sp zona suna sona zona, distrito Aduna kami panagtigom sa among sona. Tenemos reunión de zona.
Sp soneto sunitu sonanoy soneto Malingaw ko ug basa ug sonanoy. Me gusta leer sonetos.
Sp sonata sunata sonata canción, sonata Unsa nga sonata ang imong gusto? ¿Qué canción te gusta?
Sp sofa supa sopa sofá    
Sp sorbete surbiti sorbete helado, sorbete Ube nga sorbete ang akong paborito. Ube es mi helado favorito.
Sp sorpress surprisa sorpresa sorpresa    
    sama sosama parecido    
    susu soso pecho Kaming tanan gipasoso sa among mama. Todos fuimos amamantados por nuestra madre.
Sp socialista susyalista sosyalista socialista Uyon ka ba sa usa ka sosyalista nga gobyerno? ¿Está de acuerdo con un gobierno socialista?
Sp socio susyu sosyo socio    
Sp sociología susyuluhia sosyolohiya sociología Nagtrabaho ko sa departamento sa sosyolohiya sa university. Trabajé en el departamento de sociología de la universidad.
Sp soya suya soya soja Ang soya puno sa protena. La soja es rica en proteínas.
Sp estricto istriktu strikto estricto, rígido Nasobrahan ka strikto ang among superbisor. Nuestro supervisor es demasiado estricto.
    suag suag dar náuseas    
    suba suba río Nagtukod mi ug payag sa daplin sa suba. Hemos construido una choza cerca del río.
    suba suba hemorragia uterina    
    subang subang salir (el sol), aparecer Pagsalop sa adlaw misubang ang daktul. Cuando cayó el sol, la luna llena salió
Sp subasta subasta subasta subasta Gisubasta sa ahensya ang mga alahas. La casa de empeños subastaba las joyas.
    subay subay cumplir, seguir subay niini conforme a esto
    subu subhan templar hierro    
    subid subid pescar con barco    
Sp subida subida subida ascenso, subida    
Sp subir subir subir aumentar, subir    
Sp submarino submarinu submarino submarino Kanus-a kaha ko makasakay ug submarino? ¿Cuándo puedo montar en submarino?
    subu subo lamentarse, sentirse triste Nasubo ako pag-ayo. Lo siento mucho.
    subul subol germinar, brotar Nisubol ang mga mongos nga akong gitanom. Las semillas de mungo que sembré han brotado.
Sp soborno suburnu suborno soborno Ayaw tudloi ang mga bata mahitungod sa suborno. No enseñes a los niños sobre sobornos.
Sp sobra subra subra exceso, sobra Dad-a sa inyoha ang sobra nga pagkaon. Trae el exceso de comida a tu casa.
Sp sobre subri subre sobre    
    subsub subsob frecuente Masubsob ang pahimagno sa babaye ngadto sa lalaki. Las mujeres siempre aconsejan a los hombres.
    subu subu hervir, agua a fuego, templar hierro, iniciar    
    sulud sud en    
    sula sud-an viandas, plato, comida lami nga sud-an plato delicioso
    sulud sudlan contener, rellenar Sudlan nako ug mga bato kanang sako. Llenaré ese saco con piedras.
    sulud sudlanan envase Ang bag-ong bino isulod sa mga sudlanan nga bag-o.  El vino nuevo se pone en un recipiente nuevo.
    sudlay sudlay peine Ang sudlay nako gama sa bagal sa pawikan. Mi peine es de carey (caparazón de tortuga).
    sulud sudli llenar    
    sulud sudlunon interior    
    sud-ung sud-ong mirar fijamente, observar, considerar Dili siya makaako ug sud-ong nako. No puede permitirse ver mis ojos.
    sudiya sudya reprochar, indicar    
    sulug sug corriente, torrente    
    suga suga luz Palonga ang suga.  Apaga la luz.
    sugaan sugaan lámpara Nahurot na ang gas sa akong sugaan. Se ha acabado el gas de mi lámpara.
    sugakud sugakod soportar, resistencia Dili na makasugakod sa paglakaw ang akong lolo. Mi abuelo no puede soportar caminar.
    sugal sugal jugar Ang kwarta dili angay usikan sa sugal. El dinero no debe desperdiciarse en juegos de azar.
    sugamak sugamak chocar, encontrar    
    sug-ang sug-angan estufa Uling ang among gigamit nga sug-angan. Utilizamos carbón vegetal para nuestra estufa.
    sugal sugarol jugador    
    sugat sugat encontrar Sugaton tika ugma alas tres sa hapon. Te veré mañana a las tres de la tarde.
    sugat sugatanan lugar de encuentro Sa parke ang kasagaran nga sugatanan sa mga managhigugmaay. El lugar donde los amantes se encuentran es generalmente en el parque.
    sugba sugba asar Isugba ang lab-as nga mga isda. Asa los pescados frescos.
    sugba sugbahanan parrilla Ibutang sa hardin ang atong dekuryente nga sugbahanan. Pon nuestra parrilla eléctrica en el jardín.
    sugbu Sugbo ciudad Cebu Adto mi sa Sugbo magbakasyon. Pasaremos nuestra vacaciones en la ciudad de Cebú.
    sugud sugdan empezar Ato nang sugdan ang atong panagtigom. Comenzaremos nuestra reunión.
    sugid sugid narrar Isugid ang imong kaagi didto sa kalasangan. Narra tus experiencias en el bosque.
    sugilambung sugilambong novela Daghan ako ug koleksyon sa mga sugilambong ni Danielle Steel. Tengo muchas colecciones de novelas de Danielle Steel.
    sugid sugilanon cuento Kahibolungan kaayo ang sugilanon sa kinabuhi ni Sindbad. La historia de la vida de Sindbad es muy sorprendente.
    sugid sugilon decir, narrar Isugilon nako nimo ang tanan. ; pila may sugilon Te lo contaré todo. ; En resumidas cuentas,
    sugid suginlan testificar Gisuginlan ko sa akong amiga nga gilugus siya sa iyang uyab. Mi amiga me dijo que su novio la violó.
    sugkay sugkay revolver, batir Ayoha pagsugkay ang akong giluto nga maja blanca. Revuelvo bien cuando cocino Maja Blanca.
    sugmat sugmat recaída, recaer Nisugmat na pod ang sakit sa akong tiyan. Tuve una recaída en el dolor de estómago.
    sugnib sugnib encender, incitar, prender fuego Gisugniban ni Robert ang mga estudiyante pag-demonstrate. Robert agitó a los estudiantes para que se manifestaran.
    sugnud sugnod leña, incitar, combustible Ang imong sulti nagsugnod sa ilang away. Tus declaraciones agregan combustible (echan leña) a su disputa.
    sugu sugo comando, ordenar Sugoa siya pagkuha ug tubig.  Ordénale que consiga agua.
    sugud sugod empezar Sugod na ta.  Empecemos.
    suguk sugok invadir, precipitarse Nganong nisugok man ka sa among balay? ¿Por qué te entrometiste en nuestra casa?
    sugung sugong barril, tubo de bambú Napuno na ba kanang sugong? ¿Ya está lleno ese contenedor de bambú?
    sugu sugosugoon recado    
    sugut sugot acceder, ponerse de acuerdo Sugot ka? Sige, mosugot ko. ¿Estás de acuerdo? Si.
    sugpa sugpa vomitar sangre    
Ta sugpu sugpu sugpo gamba Mas dako ang sugpo kay sa pasayan. La gamba es más grande que el camarón.
    sugpu sugpo obstruir, refrenar, terminar Dili angay nga sugpoon ang hustisya. No debemos obstruir la justicia.
    sulugsulug sugsog herir, burlarse, molestar    
    sugut sugta acceder, ponerse de acuerdo    
    sugat sugton encontrar    
    sugut sugton acceder, ponerse de acuerdo    
    sugwak sugwak chorro, rebosar    
    sugyut sugyot sugerir, motivar, incitar Atong paminawon ang inyong mga sugyot. Vamos a escuchar tus sugerencias.
Sp sugestion suhistyun suhestiyon sugerencia, sugestión    
    suhid suhid buscar, comprobar, escanear Gisuhid kon wa ba kini patak sa dugo. Habían inspeccionado si tenía una marca de sangre dispersa.
    suhitu suhito conocido, versado    
    suhul suhol contratar, pagar, salario Karon ko magsuhol sa mga panday.  Hoy contrataré carpinteros.
    suhung suhong ineficacia del poder mágico    
    suhut suhot camino a través, pescar por trampa    
    suhul suhulan sueldo, salario    
    suka suka vómito Suka kay mabdos man. Yo vomité porque estoy embarazada.
    suka suka vinagre Ang suka sa lubi mao ang aslom kaayo. El vinagre de coco es muy agrio.
    sukad sukad desde sukad sa sinugdanan; sukad sa akong pagkabata desde el comienzo; desde mi infancia
    sukad sukad sacar, cucharón Sukada na ang kan-on sa kaldero. Servir el arroz de la olla con un cucharón.
    sukad sukad karon desde ahora Sukad karon dili na ko magsugal sa casino. De ahora en adelante, nunca apostaré en el casino.
    sukad sukad masukad nunca, por nada del mundo    
    sukamud sukamod tropezar    
    suku suk-anon gruñón, disgustado Masuk-anon siya nga mipauli sa ilaha. Ella se fue a casa sintiéndose de mal humor.
    sukad sukaranan principio, base Unsay sukaranan sa imong reklamo? ¿Cuál es la base de su reclamo?
    sukarap sukarap tambalear, tentar    
    sukud sukdanan escala, regla    
    sukud sukdon medir Akong sukdon ang imong gitas-on. Voy a medir tu altura.
    suki suki cliente, asiduo    
    sukip sukip incluir, insertar Isukip sa sobre ang imong bayad. Adjunta tu pago en el sobre.
    sukit sukit preguntar    
    sukit sukitsukit interrogar Mahadlok ko kon sukit-sukiton. Tengo miedo de que me interroguen.
    sukli sukli cambio Imo na ang sukli.  Quédese con el cambio.
    sukmag sukmag golpear con un puño Sakit gihapon ang pikas mata nako nga gisukmag niya. El ojo que fue golpeado todavía es doloroso.
    sukmag sukmagay boxeo, pelea Nganong imo kong gihagit ug sukmagay? ¿Por qué me desafías a una pelea?
    sukmat sukmat confrontar, quejar Ayaw ko ug sukmati kay wala koy sala. No te me quejes, no es mi culpa.
    sukna sukna interrogar    
    suku suko enfadarse    
    sukud sukod tamaño, medir Unsay sukod sa imong hawak? ¿Cuál es el tamaño de tu cintura?
    sukul sukol desobedecer, resistir, rebelarse Ayaw ug sukol sa imong ginikanan. No te resistas a tus padres.
    sukut sukot cobrar, preguntar Gisukot na ko niya sa akong utang. Le pagué mi deuda.
    suksuk suksuk insertar, meter Isuksuk kining kwarta sa imong bulsa. Mete este dinero en tu bolsillo.
    sukut suktonon préstamo Daghan pa kaayo ko ug suktonon. Todavía tengo un montón de cuentas por cobrar.
    sukwahi sukwahi desacuerdo contrariamente Sukwahi ang akong panglantaw sa imoha. Mi punto de vista es contrario al tuyo.
    sula sula viandas Bulad ang among gisula sa kan-on. Comemos pescado seco para acompañar nuestro arroz.
    sulab sulab filo, hoja Hait kaayo ang sulab sa iyang espada. El filo de su espada es muy agudo.
    labi sulabi exceso    
    sulad sulad abismo, infierno Dili ko moadto sa sulad sa mga demonyo. No iré al abismo del demonio.
    sulagma sulagma casualidad, coincidente Sulagma nga nakatubag siya sa pangutana sa maestra. Él pudo responder la pregunta del maestro por casualidad.
    sulang sulang mandíbula    
    sulat sulat escribir, carta Sulat lang inig-abot nimo.  Escríbeme cuando llegues.
    sulaw sulaw deslumbrante Sulaw kaayo ang imong puting sinina. Tu vestido blanco es tan deslumbrante.
    sulay sulay probar Sulayi lang.  Sólo inténtalo.
    sulay sulaysulay experimentar    
    sulbad sulbad resolver Akoy naghimo sa problema ako ra sad ang mosulbad ani. Yo he causado el problema, así soy el que lo resuelva.
    sulbung sulbong oleada, zoom, ebullición Pagbuto ang bomba sa dagat misulbong ang daghang tubig. La bomba explotó en el mar y saltó mucha agua.
    suli sule buscar, mirar Nagsule ko sa akong pitaka. Estoy buscando mi bolso.
    suli suli marcha atrás    
    sulinga sulinga entrecerrar los ojos Nganong sulinga man ang imong mata kon mobasa? ¿Por qué entrecierras los ojos cuando lees?
    suliran suliran problema Ikaw ra gyud ang makasulbad sa imong suliran. Eres el que puede resolver tu problema.
    sulirap sulirap convulsión Misulirap iyang mga mata. A ella le dio un ataque.
    sulirat sulirat abrir mucho los ojos    
    suliyaw suliyaw grito de entusiasmo Misuliyaw ang mga tawo pagkabati sa balita sa kadaugan.  La gente gritaba al escuchar la noticia de la victoria.
    sulung sulngon atacar Sulngon nato ang atong mga kaaway. Atacamos a nuestros enemigos.
Sp solo sulu sulo solo Sulohon ko lang ang kanta. Haré esta canción un solo.
    sul-ub sul-ob vestirse, insertar Angayan kaayo ka sa imong gisul-ob nga karsones. Te ves bien con pantalones.
    sulud sulod entrar, dentro Naa sa sulod sa pitaka nako ang hulagway nimo. Hay una foto tuya dentro de mi billetero.
    sulud sulod sa incluido, dentro de sulod sa tulo ka bulan dentro de tres meses
    sulug sulog corriente, torrente    
    sulugsulug sulogsulog broma, burlarse Ayaw ug tuo kaniya, sulogsulog ra kana. No le creas, eso es solo una broma.
    sulung sulong atacar Gisulong sa mga rebelde ang kampo sa mga sundalo. Los rebeldes atacaron el campamento de los soldados.
    sulung sulong mirar    
    sul-ut sul-ot llevar, poner Unsa imong isul-ot sa kalingawan? ¿Qué te pondrás en la fiesta?
Sp sulfato sulpatu sulpato sulfato Aduna bay sulpato sa tambal nga imong gitumar? ¿Hay un sulfato en la medicina que está tomando?
    sulsul sulsol incitar    
    sulti sulti hablar Gisultihan dayon niya si Hari sa giingon ni Eska.  Le habló al rey sobre lo que Eska le dijo.
    sulti sultihanay charla, negociación Gusto kong makigsultihanay nimo ug seryoso. Me gustaría hablar contigo en serio.
    sulti sultihay diálogo Nagkasultihay na mi sa lider sa unyon. Ya tuve una negociación con el dirigente sindical.
    sulti sultisulti rumor Ayaw ug tuo nianang mga sultisulti sa opisina. No creas esos chismes de oficina.
    sulud sulud entrar, dentro Ayaw ug sulod sa mga ginadiling lugar. No entren en las áreas restringidas.
    sulud suludlan contenedor    
    sugu sulugoon sirviente Bayente na ka tuig nga nagserbisyo kanamo ang among sulogoon. Nuestra sirvienta nos había servido durante veinte años.
Sp solo sulu suluha solo Suluha! Lo haces solo!
    sulbad sululbaron rompecabezas Malingaw ko ug tubag sa sululbaron sa magazin. Me gusta resolver los rompecabezas de la revista.
    sunud sulundon ejemplo Nangita ka ba ug sulundon nga bana? ¿Estás buscando un marido ideal?
Sp sumar suma suma sumar Nagsuma ko sa nagasto.  He sumado los gastos.
    sumad sumad aniversario Sumad karong adlawa maoy pagkamatay sa among lolo. Hoy es el aniversario de la muerte de mi abuelo.
    sumala sumala según, dicen que Sumala nila ikaw dili malipay. Dicen que no eres feliz.
    sakay sumasakay pasajero    
    salmut sumasalmot partícipe Usa kami sa mga sumasalmot sa tigi sa sayaw. Somos uno de los participantes en el concurso de baile.
    sangka sumasangka contendiente Asa ang sunod nga sumasangka? ¿Dónde está el próximo contendiente?
    sayaw sumasayaw bailarín Kanunay nga nagbansay ang mga sumasayaw sa sinulog. Los bailarines de Sinulog siempre practican.
    sumay sumay repetir Sumaya kon unsa ang akong gibuhat. Repite lo que he hecho.
    sumay sumaysumay imitar Imo lang kong gisumaysumay sa akong gisulti. Solo imitas lo que dije.
    sumbag sumbag golpear Gisumbag ni Alex ang iyang suod nga higala. Alex golpeó a su mejor amigo.
    sumbag sumbagay pelea de puños Ngano sila si Roy ug Boy nagsumbagay. ¿Por qué Roy y Boy están peleándose a puñetazos?
    balik sumbalik resultar negativo, reaccionar, boomerang Ang tanan nga imong pagpasakit sa balatian sa tawo, mosumbalik ra na nimo. Todo lo que hieras los corazones de otras personas volverá a ti.
    sumban sumbanan modelo, patrón, ejemplo Himoa ang imong kaugalingon nga sumbanan sa maayong buhat sa mga estudyante. Hazte un buen modelo para los alumnos.
    sumbingay sumbingay parábola, metáfora    
    sumbuhan sumbohan cañón del fusil    
    sumbung sumbong acusación, acusar, informar Sumbong sa pulis.  Informa a la policía.
    sumu sumo monótono, fastidiar Sumo paminawon ang iyang tingog. Su voz suena monótona.
    sum-uk sum-ok empujar, sumergirse Nakasum-ok na ang ayroplano sa mga panganod. El avión se zambulló en las nubes.
    sum-ul sum-ol aburrirse, cansarse Sum-ol tan-awon ang iyang nawong. Estoy cansado de mirar su cara.
    sumpa sumpa palabras mágicas para defender    
    sumpaki sumpaki oponer, hostilizar, detestar Nisumpaki ko sa gusto sa akong ginikanan. Estaba en contra de la voluntad de mis padres.
    sumpay sumpay continuación, enlace, añadir Mao kini ang sumpay sa akong estorya. Esta es la continuación de mi historia.
    sumpay sumpayan continuar sumpayan pa continuará
    sumpu sumpo serenar Sumpoa ang maot nga batasan sa imong anak. Haz tu hijo parar las travesuras.
    sumsum sumsum beber y comer    
    sumsum sumsuman tapa Maayo ang sashimi nga sumsuman sa bino. El sashimi es bueno para beber vino
    sugud sumusugod principiante, neófito Dili pa kaayo siya maayo kay sumusugod pa man. No es tan bueno porque todavía es un principiante.
    sunud sumusunod sucesor, seguidor Ang prinsipe mao ang sumusunod sa hari. El príncipe es el sucesor del rey.
    suna suna preguntar, consultar de nuevo    
Sp sondaleza sundalisa sundalisa carta de propuesta de matrimonio    
Sp soldado sundalu sundalo soldado Ang mga sundalo layo sa ilang mga pamilya. Los soldados están lejos de sus familias.
    sunud sundanan patrón, prototipo Dad-a lang kining sundanan sa sinina. Solo trae este patrón para el vestido.
    sundang sundang bolo    
    sundayag sundayag espectáculo    
    sundug sundog imitar Ayaw pagsundog sa imong mga amigo. No imites a tus amigos.
    sunud sundon seguir Ang imong sugo lisud sundon.  Es difícil seguir tu orden.
    sungasung sungasong enfrentarse    
    sungay sungay cuerno, astas Nindot tan-awon ang sungay sa usa kay daghang sanga. Los cuernos de ciervo son agradables a la vista debido a que tienen muchas ramas.
    sungay sungay bisabuelo    
    sung-ay sung-ay llevar sobre los hombros    
    sungkab sungkab robar alimentos    
    sungku sungko contacto, alcanzar    
    sungkud sungkod bastón, palo Ang akong tiya migamit ug sungkod sa paglakaw. Mi tía usa un bastón para caminar.
    sungkud sungkod bisnieto/a    
    sungu sungo pico Taas ug sungo ang langgam nga nagpuyo duol sa tubig. Las aves que viven cerca del agua tienen un pico largo.
    sungug sungog irritar, enfadar Ikaw sige ug sungogsungog nako. Siempre me irritas.
    sungsung sungsong taponar, corcho, enchufar Isongsong ang bentilador aron moandar. Enchufe el ventilador eléctrico para que funcione.
    sunud sunod seguir Ayaw kabalaka sa mosunod nga adlaw.; sunod bulan ; sunod ugma  No te preocupes por el mañana. ; próximo mes ; pasado mañana
    sunud sunodsunod perseguir Ang iro namo sige ug sunodsunod nako bisag asa ko moadto. Nuestro perro me sigue a donde quiera que vaya.
    sunug sunog fuego, arder Nagsugod ang sunog sa bodega. El fuego empezó en el almacén.
    sunup sunop filtrarse, penetrar Dali ra nga gisunup sa yuta ang tubig sa ulan. El agua de lluvia filtra fácilmente el suelo.
    sunuy sunoy gallo Ang usa ka sunoy nga binuhi ni papa himoon kuno na niya nga tigpasanay. Mi padre dice que hará de uno de sus gallos un criador.
    suntuk suntok golpear    
    suntuk suntokay pelea    
    sunud sunud seguir    
    suud suod íntimo, cercano Ang mga suod nakong higala ug paryente lamang ang imbitado sa akong kasal. Solo mis amigos y parientes cercanos están invitados a mi boda.
    suuk suok esquina Nakita nako ang dugay nang nawala nga pares sa areyos ni mama sa suok sa bodega. Encontré el par de pendientes perdidos en la esquina del trastero.
    suun suon imitar, llenar Gusto ko mosuon sa nilaktan sa mga modelo. Quiero imitar la forma de caminar de las modelos.
    suut suot usar, ponerse Suota na ang imong bag-o nga bestida. Ponte la ropa nueva ahora.
    suut suot apretar    
    supak supak violar, oponerse supak sa balaod contra las reglas
    supang supang regordete, robusto Supang ka tan-awon. Te ves robusto.
    supil supil contra, rebelde    
    sup-it sup-it poner, esconder Gisup-it nako ang kuwarta ilalom sa libro. He puesto el dinero debajo del libro.
Sp soportar supurtar suportahan apoyo Suportahan ka nako sa imong mga plano. Te apoyaré con tus planes.
Sp soportar supurtar suportar apoyo, soportar    
    suput supot bolsa de papel, bolsa de plástico Isulod sa supat ang mga purutas. Pon las frutas en la bolsa de plástico.
    suput supot cerbatana    
    supsup supsup chupar, absorber Iyang gisupsup ang dugo nga migawas sa samad sa akong liog. Chupó la sangre del corte de mi cuello.
Sp sur sur sur sur Ang akong lolo nagpuyo sa Ilocos Sur. Mi abuelo vive en el sur de Ilocos.
    sura sura molestar Pirme kong gisura sa akong mga kadula. Mis compañeros de juego siempre se burlaban de mí.
    sura surasura burlarse Gisurasura ko sa akong mga igsoon kay bati man ko ug nawong. Mis hermanas siempre se burlaban de mí por mi cara fea.
    suruk surok hervir Nagsurok pa ning akong duga sa kalagot. Mi sangre todavía estaba hirviendo por la ira.
    suruy suroy deambular, vagar Diin ka mosuroy gabii? ¿Por dónde vagabas anoche?
    suruy suroyan amante de las diversiones    
    suruy suroyanan parque, lugar para pasear Asa ang nindot nga suroyanan dinhi? ¿Dónde hay un buen lugar para pasear cerca de aquí?
    suruy suroy-suroy viajar, caminar Kon diha pay akong usa ka milyong pesos, nagsuroy-suroy unta ako libot sa kalibutan.  Si tuviera un millón de pesos, viajaría por todo el mundo.
Sp sorpresa surprisa surpresa sorpresa Nasurpresa ko pagkakita niya. Me sorprendió cuando lo vi.
Sp zurcir sursi sursi zurcir, remiendo Palihug ko ug sursi sa nagisi nako nga karsones. ¿Podrías zurcir mis pantalones rotos?
Sp jesus hisus sus Jesús, Dios mío.    
    sama susama parecido Nagbasol ko ang susamang panghitabo nasubli. Lamento que se repitiera el mismo incidente.
    susu sus-an mamaria mananap nga sus-an mamíferos
    susi susi investigar Gisusi na sa taga City Health ang tubig nato kung luwas ba kini. Vinieron los de la Oficina Municipal de Salud y comprobaron si nuestra agua era segura.
    susi susihon investigar Susihon sa taga NBI ang lugar diin nahitabo ang krimen. La persona del NBI inspeccionará el lugar donde ocurrió el crimen.
Sp suscripcion suskripsyun suskrisyon suscripción Adunay akoy usa ka tuig nga sukrisyon sa magasin sa kababayenhan. Tengo una suscripción de un año a una revista para mujeres.
    susu suso pecho    
Sp sospechar suspitsadu suspetsado sospechar, presunto Nadakpan na sa kapulisan ang mga suspetsado. La policía ha detenido a los sospechosos.
Sp sospecha suspitsa suspitsa sospecha    
Sp sustancia sustansya sustansya nutrimento, sustancia Mangaon ta kanunay ug masustansya nga mga pagkaon. Vamos a tomar alimentos nutritivos siempre.
Sp sustento sustintu sustento nutrir, apoyo, sustento Dako kaayo ug sustento nga madawat si Grace sa iyang uyab nga hapon. Grace recibió un gran apoyo financiero de su novio japonés.
Sp sustento sustintu sustintohan ayuda    
    suta suta inspeccionar, confirmar Akong nasuta kon unsa ka kamatinabangon. He visto qué cooperativo eras.
    sutuy sutoy rápido, acelerar    
    sutsut sutsut silbido, abuchear    
    suub suub lanza    
    suud suud íntimo, cercano    
    suuk suuk esquina    
    suut suut vestir    
    sulambi suwambi anexo, ampliar    
    sulang suwang barbilla, mandíbula Aduna koy alom sa akong suwang. Tengo un lunar en la barbilla.
    sulat suwat escribir, carta    
    sulaw suwaw deslumbrante    
    sulay suway probar    
Sp sueldo suwildu suweldo salario, sueldo Ang akong suweldo ubos ra kaayo. Mi salario es muy bajo.
Sp suerte suwirti suwerte suerte    
    switu suweto conocer bien, saber Suwito kaayo ko ug ning lugar. Conozco bien esta área.
    suya suya reprochar, envidia Nasuya siya kay naa koy bag-ong hinigugma. Me reprocha que tengo un novio nuevo.
    suyak suyak clavo, esparcir clavos    
    suyla suyla ráfaga, erupción    
Sp suela suylas suylas suela    
    suyup suyup chupar, aspirar    
    suyup suyupan sifón    
    suwaki swaki erizo marino    
Sp suerte suwirti swerte suerte Swerte kaayo siya kay nakadaog sa lotto. Tiene suerte de haber ganado la lotería.
Sp suerte suwirti swertihan suerte    
    siyagit syagit gritar    
    siyaru syaro ¡Es increíble!    sentimiento de incredulidad
Sp siempre syimpri syempre por supuesto, siempre Himuon ba nimo imong mga homework sa balay? Syempre! ¿Has hecho tu tarea en casa? ¡Por supuesto!
Sp ciencia sinsiya syensiya ciencia    
Sp ciencia sinsiya syensya ciencia Daghan ug mga milagro sa kinabuhi nga dili matuki sa syensya. Hay muchos milagros en la vida que no pueden ser explicados por la ciencia.
Sp ciento syintu syento cien Syento porsyen ang akong pagsalig kanimo. Mi confianza en ti es cien por ciento.
Sp siete syiti syete Siete Mga syete ka tuig na ko nga nagpuyo sa Bohol. Hace 7 años que vivo en Bohol.
Sp setenta sitinta syetenta setenta Makaabot kaha ko sa edad nga syetenta? ¿Voy a llegar a la edad de setenta?
En shirt syirt syirt camisa Puti ang paborito ko nga kolor sa syirt. El blanco es mi color favorito para las camisas.
    kita ta nosotros (abr. de "kita")    
    taak taak dar un paso, pisar Mahadlok ko motaak sa lapok sa humayan kay daghan ug alimatok. Tengo miedo de bajarme al campo de arroz fangoso porque hay muchas sanguijuelas.
    taas taas piso de arriba Naa sa taas ang akong kuwarto wala sa ubos. Mi habitación está arriba, no en la planta baja.
    taas taas alto, largo Taas kaayo ug habog pa ang balay. La casa es muy alta.
    taay taay orín, moho Ang kutsilyo nga akong gihiwa sa karneng baboy naay taay. El cuchillo con el que corté la carne de cerdo estaba oxidado.
Sp tobaco tubaku tabako tabaco Ang manghod nako mga lalaki nakakat-on na ug tabako. Mis hermanos menores experimentaron el tabaco.
    taban taban fuga de los amantes Ang igsoon nako nga babaye gitaban sa iyang uyab. Mi hermana se fugó con su novio.
    tabang tabang ayudar Mitabang ko sa akong pamiliya. Sostuve a mi familia.
    tab-ang tab-ang soso, insípido    
    tabang tabangay cooperar, colaborar Kinahanglan magtabangay ang matag-usa kanato para mo-unlad ang atong nasud. Tenemos que cooperar mutuamente para desarrollar nuestro país.
    tabang tabangi ko ayúdame. Tabangi ko sa akong mga buhat sa balay. Ayúdame con mis tareas del hogar.
    banug tabanog cometa Ang tabanog maoy usa nga dulaan sa ting-init. El vuelo de cometas es un juego de verano.
    tabas tabas cortar Akong gitabas ang senina.  Yo corté e hice el vestido.
    tabi tabi hablar, charlar Maayo kaayo ang babaye motabi ug English. La mujer habla muy bien el inglés.
    tabi tabi sa ¡Perdóneme! Quítese de ahí. Tabi sa Dong kay moagi ko, palihug lang kay bug-at kaayo ning akong dala. Por favor, hazte a un lado, chico, me gustaría pasar, es muy pesado lo que traigo
    tabi tabian hablador Tabi-an kaayo nang bayhana.  Esa mujer es muy habladora.
    tabil tabil cortina, ocultar Butangi ug tabil ang inyong bintana. Instala una cortina en tu ventana.
    tabili tabili lagarto, lagarto de coco Mahadlok kaayo siya sa tabili. Le tiene miedo a los lagartos de coco.
    tabisay tabisay gotear Nagtabisay ang laway niya. Él babeó.
    tabi tabitabi chisme Ayaw dayon ug tuo sa imong nadungog nga istorya kay tabi-tabi lang na. No creas inmediatamente lo que has oído, porque es solo un rumor.
Sp tabla tabla tabla tabla Ang mga tabla maayo usab nga himoong salog sa balay. Las tablas son buenas también para suelo de casa.
    tabla tabla empate, igual    
Sp tablado tabladu tablado tablado Nindot kaayo ang atong dekorasyon sa entablado. Nuestra decoración escénica es muy bonita.
Sp tableta tablita tableta tableta Tumara kining mga tableta katulo sa usa ka adlaw. Tome estas tabletas tres veces al día.
    tabu tabo reunirse, mercado Tabuon nako sila sa taboan. Los veré en el mercado.
    tabuk tabok cruzar, pasar Ayaw ug tabok sa sapa kay lalom pa ang tubig. No cruces el río, el agua sigue siendo profunda.
    tabul tabol garza Ang mga tabol gusto mokaon ug isda. A las garzas les gusta comer pescado.
    tabun tabon cubrir May tabon sila sa ilang mga baba. Se cubrían la boca.
    tabuntabun tabontabon párpado Nagsira ang tabontabon sa akong mga mata. Cerré mis párpados.
    tabtab tabtab cortar, desgarrar    
    tabu tabu reunirse, mercado Sa dominggo adunay tabu sa kahayopan. Hay un mercado de ganado el domingo.
    tabu tabuan mercado Sa tabuan didto mo mapalit ang barato nga utanon. Usted puede comprar verduras baratas aquí en el mercado.
    tabuan tabuanan mercado    
    tabuguk tabugok pulpo Dili ko kahibalo manakop ug tabugok. No sé cómo atrapar un pulpo.
    tabunuk tabunok fértil pardo, moreno  
    tabunun tabunon color marrón Ang mga Pilipino tabunon kasagaran ang kolor sa panit. El color de la piel de la mayoría de los filipinos es marrón.
    tabyug tabyog mecer, balancear Ang pagtabyog sa duyan sa batang gamay maoy makapatulog sa bata dayon. El balanceo de la cuna hace dormir al bebé inmediatamente.
    tabyug tabyogtabyog balancear    
    tadlas tadlas cortar tadlas sa balilihon cortar el césped
    tadlas tadlas pasar, atravesar, cruzar Lisod ang pagtadlas sa hagip-ot nga agianan. Es difícil pasar un camino estrecho.
    tadtad tadtad picar Saguli ug tinadtad nga ahos ang sud-an. Mezcle el ajo picado con el vianda.
    tadyaw tadyaw tarro de barro Ibutang sa tadyaw ang tubig. Pon el agua en la jarra.
    taga taga desde taga bukid, Taga diin ka? patán; ¿De donde eres?
    hatag tagaan dado    
    tagad tagad cuidar, tratar, atención Ayoha pagtagad ang mga bisita. Trata bien a los visitantes.
    dawat tagadawat recibidor Ihatag sa mga tagadawat ang angay kanila. Dar a los recibidores lo que se les debe.
    hatag tagai dado    
    tagak tagak caer Natagak ang mga luha sa iyang mga mata. Las lágrimas cayeron de sus ojos.
    tagaktak tagaktak hacer ruido, tamborilear Nakadungog ko sa kusog nga tinagaktak sa sapatos. Oí el ruido de los zapatos.
    tagal tagal término, plazo, mandato Kanus-a ang tagal sa proyekto sa Siyensya? ¿Cuándo es la fecha límite para el proyecto científico?
    liug tagaliog hasta el cuello Tagaliog ko sa mga utang. Estoy metido hasta el cuello en deuda.
    tagalug tagalog tagalog    
    tagam tagam escarmiento    
    tagamtam tagamtam experiencia    
    tagamtam tagamtaman experiencia    
    tag-an tag-an adivinar Siya nag-ampo nga makatag-an sa pangutana sa Sphinx.  Rezó para poder responder a la pregunta de Sphinx.
    tagana tagana preparar, reservar Ako kining gitagana para kanimo. Reservé esto para ti.
    tagana tagan-an reservar    
    taga tagapag- prefijo (persona quien hace …) tagapag-ulat; tagapagbalita reportero; locutor
    taas tag-as alto, largo Nindot tan-awon ang mga babaye nga tag-as ug buhok. Las chicas con el pelo largo se ven bien.
    tagaw tagaw perderse, ignorante    
    tagay tagay verter, beber, banquete Tagayi ug bino ang akong baso. Vierte el vino en mi copa.
    tagaytay tagaytay cresta Magsuroy ta sa tagaytay. Vamos a pasear por la cresta.
    bantay tagbantay guardián Moabot karon ang tagbantay sa among balay pahuwayanan. El guardián de nuestra casa de descanso llegará pronto.
    tagbaw tagbaw calmar, saciar Patagbawa una ang mga bata ug dula. Primero dejamos que los niños se sacien con jugando.
    biya tagbiya cobarde Ang mga tagbiya dili gyud modaog. Los debiluchos nunca ganan.
    tabu tagbo encuentro concurren Sa likod sa simbahan kanunay magtagbo ang akong igsoon nga lalaki ug ang iyang uyab. Mi hermano siempre se encuentra con su novia en la parte de atrás de la iglesia.
    tabu tagboanan lugar de cita Ang sinehan maoy sagad tagboanan sa mga manag-uyab. Un cine es un lugar de encuentro popular para los amantes.
    tabu tagbu encuentro concurren Tagboa ko sa terminal kay daghan ko ug dala. Encuéntrame en la terminal, tengo muchas cosas.
    buhat tagbuhat diseñador, creador, perpetrador Ang Ginoo ang tagbuhat sa tanang butang sa kalibutan. Dios es el creador de todas las cosas en la tierra.
    bulag tagbulag cobarde    
    tagad tagda preocupar (imperativo) Ayaw tagda ang mga tabitabi.  No te preocupes por los chismes.
    dala tagdala portador Himoa lang ko nga tagdala sa imong butang. Déjame llevar tus cosas.
Sp demanda dimanda tagdemanda demandante Wala niabot ang abogado sa tagdemanda. El abogado del demandante no llegó.
    dumala tagdumala gerente, administrador Gusto kong makig-estorya sa tagdumala niining restawran. Quiero hablar con el gerente de este restaurante.
    gukud taggukud perseguidor Akong gilikayan ang akong mga taggukod. Me alejo de mi perseguidor.
    taghap taghap suponer Taghap ra man kadtong akong tubag. Mi respuesta es sólo una conjetura.
    gugma taghigugma amante Ikaw ang una nakong hinigugma. Eres mi primer amante.
    himu taghimo ejecutante    
    taghuy taghoy silbar Kusog kaayo motaghoy siya bisan ug pangag. Él hace un gran silbido a pesar de la falta de dientes.
    taghuy taghoy-taghoy silbido    
    huput taghuput encargado, ocupante    
    diyut tagidyot gradual    
    tagik tagik componer, ensamblar, construir Nagtagik ang musikero ug usa ka awit. El músico compuso una canción.
    tagiktik tagiktik tictac    
    lima tagilma quintillizos Panagsa ra ang manganak ug tagilma. Dar a luz a quintillizos rara vez ocurre.
    lungsud tagilungsod ciudadanía Ang mga tagilungsod nagtapok atubangan sa simbahan. La gente de la ciudad está reunida frente a la iglesia.
    tingting tagingting tintinear Nitagingting ang mga sensilyo sa akong bulsa. Las monedas tintinearon en mi bolsillo.
    iya tag-iya propietario Siguro usa ka adlaw ako na sad ang tag-iya ug tindahan. Seguro que algún día tendré una tienda.
    iya tag-iya poseer Ako ang tag-iya ning dako ug halapad nga yuta. Poseo este terreno ancho y vasto.
    tagna tagna adivinar, profetizar Adunay tagna nga mahuman kuno ang kalibutan una mahuman ang mga tuig 2000. Hay una profecía de que el mundo terminará antes de final del año 2000.
    tagu tago esconder Ayaw pagtago. No te escondas.
    tagud tagod rebanar    
    tagu hipus tagohipos expediente    
    taguk tagok savia, tomar savia Ang tagok pwedeng ipapilit sa papel himoong envelope. La savia de un árbol puede pegar papeles para hacer sobres.
    tagu lillung tagolilong invisibilidad mágica    
    pila tagpila Cuánto cuesta Tag-pila ang usa?  ¿Cuánto cuesta uno?
    pilaw tagpilaw siesta, dormitar un poco    
    tagpud tagpod crujiente Ang biskwet nga bag-ong luto tagpod. Las galletas recién horneadas son crujientes.
    tagsa tagsa ra raramente, raro Ang akong amigo nga Hapon tagsa ra mobisita nako. Mi amiga japonesa me visita de vez en cuando.
    sala tagsala pecador    
    tagsa tagsatagsa cada uno Tagsatagsa nga gipangutana ang mga aplikante sa trabaho. Los solicitantes para el trabajo fueron interrogados uno por uno.
    tagsip tagsip cortar    
    tagsuk tagsok atestar, embutir Nagtinagsok ang mga tawo sa maong department store. La tienda departamental estaba atestada de gente.
    sulat tagsulat escritor, autor    
    tungud tagtungod parientes, parte interesada, dueño Ang nakit-an nga patayng lawas sa dalan wala pay tagtungod. Aún no ha aparecido nadie interesado en el cadáver encontrado en la calle.
    tagu tagu frágil, débil    
    tagud tagudtagod desmenuzar    
    usa tag-usa  cada uno Ang gipanghatag nga tsokolate sa mga lalaki, tag-usa ra ni Hanako. Hanako les dio chocolates a los niños, una pieza a cada uno.
    taha taha intimidarse, sentir timidez Mataha ko sa imong kagwapa. Me intimida tu belleza.
    tahan tahan ofrecerse, rendirse, prenda Mitahan sa iyang kaugalingon ang kriminal ngadto sa mga police. El criminal se entregó a la policía.
    tahap tahap dudar    
    tahas tahas misión, tarea    
    tahi tahi coser Palihug ko ug tahi sa nagisi nga kurtina. Por favor, cosa la cortina que se rasgó.
    tahi tahianan sastrería Dili tanan nga tahianan maayo motahi. No todas las sastrerías cosen bien.
    tahu taho anunciar, informar Ang channel 3 mas maayo motaho ug balita kay sa channel 7. El canal 3 es mejor para informarnos de las noticias que el canal 7.
    tahud tahod respetar, saludar Mas maayo nga tudluan ang mga bata kanunay sa pagtahud sa mga tigulang. Es mejor enseñar siempre a los niños a respetar a los mayores.
    tahum tahum hermoso, bonito Matahum kaayo ang imong panagway. Tu cara es muy hermosa.
    tahup tahup granzas, cascarilla Tagpila na karon ang usa ka sako nga tahop? ¿Cuánto cuesta un saco de granzas de arroz ahora?
    tai tai excremento Bubui ang mga tai sa kasilyas. Vierte las heces en el inodoro.
    taka taka cansarse    
    takad takad pisar Kining batuha imong takaran aron makaabut ka sa bunga. Pisa sobre esta piedra, y puedes llegar a la fruta.
    takandal takandal temblar con ruido    
    tak-ang tak-ang poner en la estufa    
    takas takas subir, huir de la cárcel    
    takbuy takboy infectar, agarrarse    
    takda takda fechar, firma, marca, calendario Gitakda na ang petsa sa among kasal. Nuestra fecha de la boda se ha fijado.
    takdu takdo preciso    
    daktul takdol luna llena    
    takig takig malaria, fiebre    
    takilid takilid acostarse de lado, inclinar Mitakilid siya samtang natulog. Se acostó de lado en la cama.
    takin takin atar a la cintura, llevar Ang seatbelt importante gyud nga itakin sa hawak una molarga. Es importante abrocharse el cinturón de seguridad antes de partir.
    takla takla chasquido de la lengua    
    takli takli transferir, llamar la atención    
    takna takna hora, momento, sello Ang takna para sa pamauli alas 5 sa hapon. La hora de ir a casa son las 5 de la tarde.
    takna taknaan      
    takub takob cubrir, tapa    
    takub takoban disfraz, mascara, nombre falso    
    takud takod contagiar, influencia    
    tak-um tak-om cerrar la boca, guardar silencio Kuwarta ray makapatak-um sa iyang baba. Sólo el dinero puede mantener su boca cerrada.
    tak-up tak-op cerrar Tak-upi ang bintana. Cierra la ventana.
    takus takos medir, competir Usa ka tasa ang takos sa kan-on para sa pagdiyeta. Una taza de arroz es la medida para la dieta.
    takus taksanan recipiente de medición    
    taktak taktak sacudir, cepillar, quitar Gitaktak ug maayo ang kahon para makuha ang mga abog sa sulod. La caja fue sacudida a todo el polvo interior.
    takulahaw takulahaw inesperado, de repente    
    tak-up takup cerrar    
    takus takus medir, competir Ang mga politiko nagtakus sa miaging piliay. Los políticos compitieron en las últimas elecciones.
    takus takusay competir, concurso Nahuman na ang takosay sa pagkanta. El concurso de canto ha terminado.
    tala tala anotar    
    tala tala tonto, loco    
    tala adlaw talaadlawan diario    
    tala talaan lista    
    talaba talaba ostra    
    talad talad mesa    
    talad kaun talad-kan-anan mesa    
    tagsa talagsa rara vez Ang mga tawo nga dili bakakon talagsaon na kaayo. La mayoría de la gente dice mentir muy raramente.
    tagsa talagsaon inusual, raro    
    tamud talamdan manual, guía    
    tan-aw talan-awon vista, escena Sa Bohol adunay daghan kaayo nga talan-awon nga nindot para sa turista. Hay muchos hermosos paisajes para turistas en Bohol.
    tandug talandogon crítico, serio    
    tala talatala tonto Talatala kaaya ko. Que idiota soy.
    talaw talaw cobarde, asustar Ang akong amiga talawan ug bitin. Mi amiga tiene miedo a las serpientes.
    talay talay fila, sentarse al lado de Usa ka talay sa mga ilaga mipaingon sa sapa. Una hilera de ratas se dirigió a un río.
    tali tali entre tali nato entre nosotros
    tali tali registrar, nota, cuenta Natali ba nimo kung unsang orasa nagsugod ang meeting? ¿Has registrado a qué hora comenzó la reunión?
    taligsik taligsik aguacero Nagtalisik kusog ganihang buntag. Cayó un fuerte chubasco esta mañana.
    talikala talikala cadena    
    talikud talikod abandonar, espalda con espalda, dar la vuelta Di ko motalikod sa akong kaakohan. No evadiré la responsabilidad.
    talinis talinis agudo    
    dugu talinugo hemorragia uterina    
    dungan talirungan contemporáneo    
    talisay talisay almendro    
    talithi talithi aguacero, llovizna    
    talithi taliti aguacero, llovizna    
    taliti taliti sarro    
    taliwala taliwad-an poner en el centro    
    taliwala taliwala centrar, medio Ang dagko nga balay nahimutang taliwala sa kahumayan. La casa grande se colocó en el centro del campo de arroz.
    taliwan taliwan fin, muerte Mitaliwan kanako ang kalipay pagtalikod nimo. Todas las alegrías de mi vida terminaron cuando me abandonaste.
    taliwtiw taliwtiw ahusado, afilado    
    taliwtiw taliwtiwon ahusado, afilado Taliwtiwon ang iyang ilong ug malulot ang iyang mga mata. Ella tiene una nariz limpia y ojos tiernos.
    talung talong berenjena Dili siya mokaon ug talong. No come berenjenas.
    tal-up tal-op tapar     
    taluktuk taluktok estaca, precipicio Gilibutan niyag taluktuk ang bag-ong turok nga liso. Puso estacas alrededor de la almáciga de plántulas recién germinadas.
    tamak tamak pisar, pisada    
    taman taman hasta Kuhai ko ug hulagway taman ra sa abaga. Quiero tomar mi foto más alta que los hombros.
    tamatis tamates tomate  = kamates  
    tamay tamay despreciar, burlarse Ang mga datu motamay mga pobre. Los ricos desprecian a los pobres.
    tambag tambag aconsejar amonestar    
    tambal tambal medicina Tumara ning tambal. Tome esta medicina.
    tambal tambalanan hospital, clínica    
    tamban tamban sardina    
    tambasakan tambasakan gobio    
    yayung tambayayong colaborar, compartir Dili siya motambayayong sa buluhaton sa balay. Ella no nos ayuda con las tareas domésticas.
    tambis tambis tambis (una fruta)    
    tambu tambo mirar por la ventana    
    tambug tambog caer, echar    
    tambuk tambok gordo, engordar Ang isda nga akong napalit tambok. El pescado que compré es gordo.
    tambung  tambong  asistir Ako ang motambong sa meeting.  Asistirá a la reunión.
    tambutsu tambutso tubo de escape, silenciador    
    taming taming escudo    
    tam-is tam-is dulce    
    tanum tamnan plantar Akong tamnan ang among nataran ug mga bulak. Plantaré flores en nuestro jardín.
    tamparus tamparos vejar, palmada    
    tampihak tampihak sien, cefalea    
    tampu tampo compartir, reparto Wala koy lain nga ikatampo para sa pag-salosalo kundi ang paghalad ug kanta. Lo único que puedo compartir en la fiesta es una canción.
En thumbtack tamtaks tamtaks chincheta    
    tamud  tamud  respetar, obedecer, marca Nagtamod ko sa mga pahimagno sa akong mga ginikanan. Soy obediente a los consejos de mis padres.
    tamus tamus chupar    
    tala na tana  vamos Tana, adto na ta sa sayawan. Vamos, a la discoteca.
    tanum tanaman jardín Ang tanaman sa Eden  el jardín del Edén
    tanan  tanan  todo Palihug manindog ang tanan. Por favor, todos ustedes levántense.
    tanan  tanang butang  todo Ang tanang butang sa balay akoy nagpalit. Yo compré todos enseres domésticos.
    tan-aw  tan-aw  mirar  Mitan-aw ang tanan sa iyang katumba.  Todos lo vieron tropezar.
    tanday tanday cruzar las piernas, poner arriba    
    tandi tandi comparar Way makatandi sa imong kaanyag. Nada puede compararse con tu belleza.
    tandu tando asentir, consentir Tandua nang iyang paghalad. Acepta su propuesta.
    tandug tandog mover, tocar, renovar la herida Natandog ang flower base, maong nahulog ug nabuak kini. La base de la flor era fácil de mover y se cayó y se rompió.
    tanga tanga escorpión    
    tanga tanga incompetente, desatento    
    tandu tangdo asentir, consentir Mitangdo siya ingon sa miuyon apan magduka diay. Él asintió como si lo aprobara, pero en realidad se había quedado dormido.
    tanggung tanggong encerrar, encarcelar Gitugyan ang suspek ngadto sa kapulisan ug gitanggong na karon sa detention cell. El sospechoso se entregó a la policía y ahora ha sido confinado en una celda de detención.
    tanghun tanghon fideos de la fécula del guisante    
    tangigi tangigi tagigi (una e. de caballa)    
    tangka tangka emprender, turno Motangka kog alas syete sa akong trabaho. Empiezo a trabajar a las siete en punto.
    tangkal tangkal jaula    
    tangkas tangkas arrancar, descoser    
    tangkihud tangkihod cojear    
    tangkub tangkob lepisma de la harina, piojo    
    tangkugu tangkugo cerviz, nuca Ang tangkugo maoy mosakit kung atakihon sa alta prisyon. La nuca duele cuando ataca la presión arterial alta.
    tangu tango colmillo, diente canino    
    tang-un tang-on cesar    
    tangtang tangtang quitar, desabrochar Natangtang ang akong sapatos, mihigda dayon ko. Me quité los zapatos y me acosté de inmediato.
    tanlag tanlag conciencia Paminawa ang imong tanlag una ka mohukom. Escucha tu conciencia antes de decidirte.
    tanud tanod guarda, vigilante    
    tan-ug tan-og guardar    
    tanum  tanom  planta, plantar Nagtanom ko ug talong.  Yo planté berenjenas.
    tanus tanos derecho    
Sp tanto tantu tanto tanto Sa tanto niyang hinilak gilunupan ang salog. Ella lloraba hasta que el suelo se inundó.
    tantu tanto interés, usura    
    tanum  tanum  planta, plantar Ang tanum dako kaayo ang ikatabang para sa limpyo nga hangin. La planta ayuda mucho a limpiar el aire.
    tanyag  tanyag  proponer, oferta Wala nako dawata ang iyang tanyag nga magpakasal mi. No acepté su propuesta de matrimonio.
    taub taob marea alta    
    taud taod poner    
    taudtaud taodtaod al poco rato    
    taul taol ladrar    
    tapad tapad quedarse al lado, lado    
    tapay tapay cresta Daling mamula ang iyang tapay ug makainom. Sus orejas se enrojecen (como una cresta roja) fácilmente cuando bebe.
    tapdas tapdas quitar el polvo, sacudir Tapdasi sa panyo ang lingkoranan. Quite el polvo del banco con su pañuelo.
    taphaw taphaw superficial, artificial, trivial Gidakop siya bisan taphaw lang ang katahap. Fue arrestado bajo sospecha leve.
    tapi tapi torcido, distorsionar Tapi siyag ulo. Su cabeza está deformada.
    tapig tapig esconder Akoy nagtapig sa medisina aron di duwaan ang mga bata. He escondido la medicina para que los niños no puedan jugar con ella.
    tapig tapiganan escondite    
    tapis tapis envolver alrededor    
    tapi tapitapi en zigzag Nagtapitapig lakaw ang hubog. El borracho caminaba en zigzag.
    tapuk  tapok  reunir, acumular, gentío Nagtapok ang mga langgam sa ibabaw sa kahoy. ; Mitapok ang mga bata sa mga kahoy.  Las aves están reuniéndose en el árbol. ; Los niños recogieron leña.
    tapul tapol pereza    
    tapun tapon mover, cruzar    
    taput tapot aferrarse, sujetarse    
    taptap taptap máscara, velo    
    tipuku tapuko subir, congregarse Mitapuko akong manghod sa akong likod tungod sa kahadlok. Mi hermano menor se asustó y se subió sobre mis hombros.
    tapul tapulan  perezoso tapulan nga empeyado o kugihan nga empeyado trabajador perezoso o trabajador diligente
    tapus  tapus  graduado, terminar, completar Wala ko makatapus sa akong pag-eskwela.  No pude terminar la escuela.
    taral taral arrastrar    
Sp atarantar tarantar tarantar desmayo, pánico    
    taras taras manera    
Sp trabajo trabahu tarbaho empleo, trabajo    
Sp tarjeta tarhita tarheta tarjeta    
    tari tari gancho, pelea de gallos    
    tarug tarog moverse, inestable, bailar    
    taruk tarok construir, erigir Karon umaabut desyembre, magpatarok ko ug balay. Construiré una casa el próximo diciembre.
    taruk tarokan terreno, solar    
    tarung tarong  correcto Tarung ba? ¿Es verdad?
Sp tartanilla tartanilya tartanilya carro, tartana Nanaog sila sa tartanilya. Se bajan del carro.
    tarugu tarugo estaca, pene    
    taruk taruktarok quedarse de pie (inmóvil)    
Sp taza tasa tasa  taza    
Sp tasador tasadur tasadur tasador, asesor    
Sp tasar tasal tasal poner una fecha    
    taslak taslak ocio, pereza, desatender    
    taslak taslakan perezoso, cobarde Taslakan kaayo siya. Ella es muy miedosa.
    taslup taslop penetrar    
    taspuk taspok pereza, desatender    
    taspuk taspokan perezoso    
    tastas tastas desatar, descoser    
    tata tata volcar    
    tatak tatak signo, marca, etiqueta    
    tataw tataw obvio Tataw kaayo ang tuyo nimo. Es obvia tu intención.
    tatay tatay padre    
    tatut tatot ¡bebé!    
Sp tacha tatsa tatsa tacha, defecto    
    taudtaud taudtaud al poco rato Taudtaud na nga nawala akong binuhi nga iro. Después de un tiempo, mi perro desapareció.
    taup taup pinchar, desaparecer Nitaup ang kutsilyo sa ibabaw nga bahin sa dughan. El cuchillo estaba clavado en la parte superior de su pecho.
    tawag tawag  llamar Tawagi ko palihug.  Por favor, llámame.
    tawag tawga llama (imperativo) Tawga lang kog 'JJ'. Llámame solo JJ.
    tawgi tawgi germinado de soja    
    tawu tawhana la persona    
    tawu tawhanon  humano, mundano tawhanong katungod derechos humanos
    tawu tawo  persona, humano Ang tawo usahay huyang. Un hombre es débil, a veces.
    tawun tawon lamentable, de alguna manera Malooy tawon ka nako, wala na nako buhata.; Kamao tawon ko ana. Perdóname, yo no hice eso. ; De alguna manera haré eso.
    talung tawong  berenjena    
    taya taya orín    
    taya tay-an oxidarse Tay-an ang yero. El hierro se oxida.
    taya tayaon oxidado    
    tayhup tayhop avivar el fuego, soplar    
En time pa taympa taympa esperar un rato Taympa ha? Magilis sa ko. Espérame un poco. Voy a cambiarme de ropa.
    tay-ug tay-og  terremoto, balancearse Natay-ug among balay.  Nuestra casa se estremeció.
    taytay taytay cordillera, sierra, puente    
    taytay taytayan puente    
Sp tecla tikla tekla tecla    
Sp tela tila tela  tela, algodón Ang tela nga gihapin sa lamesa binulakan. El mantel tiene diseños florales.
Sp tema tima tema tema    
Sp tendero tindiru tendero tendero, detallista Sa eskina sa dalan adunay tendero ug mga basahon. En la esquina de la calle hay un tendero de revistas.
Sp tenedor tinidur tenedor tenedor/a Nakakita na siya ug trabaho isip usa ka tendor de libro. Ella podría encontrar un trabajo como contable.
Sp tenedor tinidur tenedor tenedor    
Sp teniente tinyinti teniyente  capitán Teniyente sa kapolisa ang akong tiyo. Mi tío es comisario de la policía.
Sp tentar tintal tental tentar, tentación    
Sp tentar tintal tental tentar, tentación    
Sp tentacion tintasyun tentasiyon tentación    
Sp terno tirnu terno traje, terno    
Sp testigo tistigu testigo testigo    
Sp testimonia tistimunya testimoniya testimonio    
Sp teoria tiyurya teyoriya teoría    
    tiaw  tiaw  bromear Tiaw ra gani.; dili tiaw ¡Solo broma!; no es trivial
    tiaw  tiaw  fantasma    
    tiaw tiawtiaw  broma    
    ayun tiayon casar    
    tiba tiba derramarse    
    tibaw tibaw inspección, visitar    
    tibawas tibawas liquidar    
    tibhang tibhang disminuir, tomar parte, raspar    
    tibi tibi cara de morros    
    tibu tibo en cantidad, total, unirse Tib-ag bayad ang utang. Pague todas las deudas a la vez.
    bugul tibugol sólido, bulto    
    bugsuk tibugsok arrojarse    
    tibulaag tibulaag dispersarse    
    tibuuk tibuok entero, total    
    buuk tibuok  todo, entero, solido Ang tibuuk pilipinas nagsaulog sa kining pyesta. Todos los filipinos celebran esta fiesta.
    tibway tibway acabar, poner fin    
    tidlum tidlom bucear, inmersión    
    tig tig- prefijo   Un prefijo que muestra hábito o profesión
    tig-a tig-a duro, firme    
    aku tig-akoako egotista    
    alagad tig-alagad  anfitrión, cuidador Tig-alagad siya sa akong mga bata. Ella está cuidando a mis hijos.
    tigayun tigayon prosperar    
    tigbak tigbak liquidar, matar    
    tigbak tigbakay pelea de gallos sin licencia    
    tigbas tigbas cortar, vapulear    
    dayig tigdayeg admirador    
    gama tiggama fabricante    
    hinlu tighinlo portero, cuidador    
    hulug tighulog descender, gotear    
    tigi tigi competir Magtigi ta kon kinsay taas ug utong. Vamos a competir para ver quién puede aguantar más la respiración.
    tig-ik tig-ik grito corto    
    kubut tigkubot propietario    
    tigkul tigkul testarudo, permanecer sordo a     
    tiglum tiglom hundirse, bucear    
    lutu tigluto cocinero Kinsa ang tigluto sa inyong balay? ¿Quién es el cocinero en tu casa?
    mahal tigmahal admirador    
    tigni tigmi frío, sucio Tigni kaayo kining kasilyas. Este retrete está muy sucio.
    tigum tigom juntar, guardar Nakatigum kog daghan sa akong paglangyaw. Pude ahorrar mucho de mi trabajo en el extranjero.
    dala tigpada remitente    
    dala tigpadala remitente    
    kaun tigpakaon abastecedor    
    luyu tigpaluyo cerebro, eminencia gris    
    baba tigpamaba orador, portavoz    
    sanay tigpasanay criador    
    tantu tigpatanto  prestamista, usurero    
    patik tigpatik editor    
    sibya tigsibya locutor/ra    
    tigsun tigson duro, firme y seco.    
    gulang tigulang  anciano/a, viejo/a    
    tihik tihik avaro    
Sp tijeras tihiras tihiras tijeras    
    tiid tiid observar, espiar Dunay naniid nato. Hay alguien vigilándonos.
    tiil tiil  pie, pierna, patada Unom ka tiil ang akong gitas-on. Tengo 6 pies de estatura.
    ta ikaw tika a ti, por ti  = tikaw, ta ikaw, ta ka, ko ikaw  
    tika tika    
    tikad tikad cultivar, explotar una mina PMSC ang nagtikad sa Alcoy Dolomite Mine. PMSC está explotando Alcoy Dolomita Mine.
    tikang tikang pisar, subir Paspas kaayo ang pagtikang nako sa hagdanan. Subo escaleras muy rápido.
    tikarul tikarol martín pescador    
    tikas tikas engañar, defraudar    
    tikas tikasan chantajista, estafador    
    ta ikaw tikaw a ti, por ti Sige, tabangan tikaw. Esta bien, yo te ayudaré.
    tikay-ang tikay-ang volcarse    
En ticket tikit tiket billete    
    tiki tiki  geco, lagarto Ang ikog sa tiki naputol. La cola del lagarto fue cortada.
    tikig tikig rígido, firme tikig sa liog/ tikig ug liog tener el cuello rígido, volverse altivo
    tiklu tiklo matar, atrapar    
    tikud tikod talón, tacón Ang tikod sa imong sapatos taas. ; Sakit ang akong tikod sa tiil. Los tacones de tus zapatos son altos. ; Tengo dolor en los talones.
    tiktik tiktik espiar    
    tikubu tikubo agacharse    
    tikuskus tikuskos acurrucarse    
    tikwi tikwi halcón (grito), rigor mortis    
    tiklaub tikyaub volver    
    tiklup tikyop cerrar    
    tila tila lamer Gitilaan sa iro ang iyang nuka. El perro lamió sus llagas.
    til-ab til-ab eructo    
    tilagak tilagak babear, gotear    
    tilaw  tilaw  saborear, experimentar Ang maong lalaki maoy posibleng unang makatilaw sa bala sa akong pistola. Tal hombre puede ser el primero en probar las balas de mi arma.
    tiliis tiliis voz estridente, chillido    
    timala tilimad-on síntoma, presagio    
    tingub tilingban consejo    
    tilingtiling tilingtiling tintinear    
    tiluk tilok consumir    
Sp tema tima tima tema    
    timaan timaan recuerdo, seña, nota Ni Sonya pa nga ang iyang tudlo gipatindog nga giali sa iyang baba, timaan nga dili na lang niya paangalon. Sonya se llevó el dedo a la boca, haciendo seña que no se quejara.
    paila timailhan marca, símbolo, emblema Walay timailhan nga may mga tawo nga nagpahipi sa palibot. No había señales de personas escondidas alrededor.
    timala timala signo    
    timaan timan-an recordado    
    tim-aw tim-aw aparecer    
    timawa timawa pobres, indigentes    
    timbakuwas timbakuwas levantarse Hayag na sa pagtimbakuwas niya. Ya había claridad cuando se despertó.
    timbang timbang pesar, equilibrar, ayudar    
    timbang timbangan balanza    
    timbaya timbaya  saludar    
    timbul timbol diluir, mezclar    
Sp timbre timbri timbre matasellos timbre sa koreyo matasello
    timgas timgas claro, firme, blanco    
    timik timik murmullo walay timik silencioso / sin ningún ruido
    timing timing trampa para peces    
    timu timo bocadillo    
    timug timog viento del este    
Sp timón timun timon timón, volante    
    timus timos grillo, langosta    
    tim-us tim-os enteramente, puro    
    timpasaw timpasaw salpicar, chapotear    
Sp templar timpla timpla modificar, condimento    
Sp templada timplada timplada templado Husto kaayo sa kalami ang templada niini sa bingka. Realmente Bibingka sazonada con esto es muy deliciosa.
Sp temprano timpranu timprano temprano    
    timtim timtim probar, saborear    
En tin tin tin lata, estaño    
    taas tinaas rectángulo    
    tabang tinabangay cooperar, colaborar    
    tabas tinabas retal, retazo    
Sp tabla tabla tinabla tablón    
    tagaktak tinagaktak tamborilear    
    tagaw tinagaw absurdo    
    tagad tinagdan tratamiento    
    taghap tinaghap conjetura    
    diyut tinagidyot gradual    
    lima tinagilma quintillizos    
    tag-iya tinag-iya perteneciente    
    tagu tinago secreto    
    tagu tinagoan secreto    
    tagsip tinagsip fragmento, astilla    
    duha tinagurha doble, par    
    tahi tinahian costura, articulación    
    tai tinai intestino, entrañas dakong tinae; gamay nga tinae intestino grueso; intestino delgado
    takdu tinakdoan nodo, punto de intersección    
    takus tinaksanay prueba de fuerza    
    talikdan tinalikdan abandonado    
    talinis tinalinsan agudo, afilado    
    tal-up tinal-op tapar, sofocar Nagtinal-opay ang among mga dila. Nos enredamos las lenguas.
    tamban tinamban contar con los dedos    
    tan-aw tinan-awan mirar, manera de ver     
    tapa tinapay pan    
    tapuk tinapok colección Ila nang gidaoban ang tinapok nga sagbot.  Quemaron las hierbas recolectadas.
    tin-aw tin-aw claro Ang mineral water mas tin-aw, tan-awon kay sa gikan sa gripo nga tubig. El agua mineral se ve más clara que el agua del grifo.
Sp tienda tinda tinda mercancías, vender    
Sp tienda tinda tindahan  tienda    
    tindak tindak patear, pisar, pisotear    
    tindak tindakanan pedal    
Sp tendera tindira tindera tendera, detallista    
    tindug tindog  levantarse Tindog kadiyot.  Solo ponte de pie.
    ting- ting- prefijo   la temporada de ... / el tiempo de ...
    ting-ab ting-ab jadear    
    tingala tingad-on preguntarse Matingad-on siyang miduol nako. Se sorprendió y se me acercó.
    tingala tingala maravillarse    
    tingali tingali  tal vez, quizás Dili maniguro, maningali lang ko. No estoy seguro, solo tal vez.
    ani ting-ani  tiempo de cosecha Ting-ani aron sa mais.  el tiempo de cosecha del maíz.
    tingub tingbon juntos, concentrarse Tingbon ra nako ug laba ang mga sanina nga labhunon. Lavaré mucha ropa juntos.
    dagdag tingdagdag  otoño    
    tingga tingga plomo    
    tinggil tinggil clítoris    
    gutum tinggutom hambruna    
    tingil tingil precio, cobrar    
    init ting-init  verano Kung ting-init daghang mga turista sa Cebu. Hay muchos turistas a Cebu en verano.
    tingkag tingkag aguzar el oído    
    tingkagul tingkagol encarcelar    
    tingkarul tingkarol antorcha de queroseno Tingkarol ang kasagaran nga gigamit sa mga tawo sa bukid. Tingkarol generalmente es utilizado por personas en las montañas.
    tingkuy tingkoy cerviz    
    tingub tingob juntar, de una vez, concentrarse    
    tingug tingog sonido, voz    
    bulak tingpamulak  primavera Dinhi sa pilipinas walay "spring" pero naa ang tingpamulak tibuuk tuig. Aquí en Filipinas no tenemos "primavera", pero tenemos "la época de las flores", todo el año.
    tingsi tingsi sonreír    
    tingting tingting sonar, sonido de un timbre    
    tugnaw tingtugnaw  invierno Walay tingtugnaw dinhi sa pilipinas, kay tig-ulan ug tig-init ra man sa among panahon. No tenemos invierno aquí en Filipinas, solo verano y estación de lluvias.
    kuha tinguha deseo Iyang gitinguha nga makahuman sa iyang kurso nga engineering sa sulod sa tulo ka tuig. Desea terminar su curso de ingeniería dentro de 3 años.
    kuha tinguhaon deseo    
    ulan ting-ulan temporada de lluvias    
    tibu tinib-anay todos juntos    
Sp tenedor tinidur tinidor tenedor    
    tigum tinigom ahorros    
    tiil tiniil descalzo    
Sp tener tinil tinil poseer, tener    
    tindug tinindogan postura    
    tipak tinipak fragmento, astilla    
    tipig tinipigan  depósito(dinero), ahorro tinipigan nga kwarta sa bangko deposito en el banco
Sp tener tinir tinir poseer, tener    
    tinu tino comprobar, seguro    
    tinu tinoohan creencias, credo    
Sp tinta tinta tinta tinta    
Sp tentar tintal tintal tentar, tentación    
    tintin tintin pene    
    tubud tinubdan fuente, origen, comienzo    
    tubuy tinuboy eminente, exaltado    
    tuud tinud-anay genuino, sincero Tinuod-anay tong ilang away, di drama. Su lucha es real, no un juego.
    tughung tinughong gachas    
    tugyan tinugyanan representante, comisionado  tinugyanan sa balaod autoridades policiales
    tuig tinuig anual Ang tubo maoy singko porsyento nga tinuig.  El interés anual es del 5%.
    tukmud tinukmod empujar, estimular    
    tukud tinukodtukod ficción    
    tula tinula guiso de pescado o pollo    
    tulis tinulis botín, hurto    
    tulu tinulo triple    
    tulu tinulo gota    
    tuun tinun-an estudiante    
    tunaw tinunaw mezcla, líquido, fundición    
    tunglu tinunglo maldito    
    tuntu tinunto engañar, maltratar    
    tunu tinunuan plato de leche de coco    
    tuud tinuod  realmente, cierto Tinuod man nga wala ko makasala. Realmente no hice nada malo.
    tuu tinuohan creencia, religión Buddism ug Shinto maoy tinuohan nga Hapon. Budismo y Shinto son religiones en Japón.
    tupus tinupsan pulpa después de chupar tinupsan nga tubu caña de azúcar sin zumo después de comer
    tutuk tinutukay mirar el uno al otro Sa makadiyot nagtinutokay ming duha. Por un momento, los dos nos miramos.
    tuud tinuud realmente, cierto    
    tuyu tinuyo intencional, deliberado Ang pagkabangga sa eroplano sa usa ka bilding tinuyo kadto sa mga terorista. La colisión del avión contra el edificio fue obra de terroristas.
    tuyu tinuyoan intencionalmente    
    tuyuk tinuyok molino    
Sp teniente tinyinti tinyente teniente    
    tiun tion apuntar Gition ko kaniya ang armas. Apunté con el arma a él.
    tipak tipak parte, romper, fragmento Tagai ko ug usa ka tipak sa yuta. Dame una parte del terreno.
    tipaka tipaka cáscara tipaka sa itlog cascarón de huevo
    ulitawu tipangulitawo pretendiente    
    tipas tipas desviarse    
    tipdas tipdas sarampión    
    tipi tipi matar    
    tipig tipig  depositar, ahorrar, ocultar Nag-tipig man pero ngano man kulangan mangihapon. Estoy ahorrando, no sé por qué todavía me falta.
    tipig tipiganan depositario, almacenamiento    
    tipik tipik partir, pieza, fracción    
Sp tipo tipu tipo tipo    
    tipun tipon unirse, vivir juntos Ikaw, ako ug siya puwedeng magtipon ug puyo sa balay para itipon sad atong abang. Tú, ella y yo podemos vivir juntos en la casa para compartir el alquiler.
    tipuku tipuko subir, congregarse    
Sp tirar tirar tira disparar, tirar Gitirahan nako ang langgam. Le disparé a un pájaro.
Sp tirador tiradur tirador honda, hondero    
Sp tiza tisa tisa teja    
Sp tiza tisa tisas tiza    
En t-shirt tisirt tisert camiseta    
Sp tisis tisis tisis tisis    
    tislaub tislaob bucear, caer en el agua Mitislaop ang pato ilalom sa tubig. El pato se zambulló hasta el fondo del agua.
    tisuk tisok plantar, inculcar    
    tistis tistis broma    
    tita tita tía    
    titi titi tío    
    titi titi escurrir, disipar, consumir    
    titik titik ortografía, escribir    
    titu tito tío    
Sp titulado tituladu titulado titulado    
Sp titulo titulu titulo licenciatura, título    
    unay tiunay innato, profundamente enterrado tiunay nga gugma amor puro
    tiuruk tiurok caída, picado    
    tiwas tiwas terminar, completar Wa siya makatiwas sa iyang pagtungha sa kolehiyo. Ella no pudo completar los cursos universitarios.
Sp tia tiya tiya tía    
Sp tía tiya tiya  tía Si tiya Flor ang kinamaguwangan nga igsoon sa akong mama. Tía Flor es la hermana mayor de mi madre.
    tiyabaw tiyabaw grito    
    tiyan tiyan  estómago, vientre Itom kaayo ang sulod sa imong tiyan.  El interior de tu vientre es realmente negro. (Eres malvado)
    tiyanggi tiyanggihan  mercado    
Sp tio tiyu tiyo  tío Si tiyo Bobby, siya ra ang bugtong anak nga lalaki sa akong lola. El tío Bobby es el único hijo de mi abuela.
    adtu to abreviatura de "adto"    
    kadtu to     forma abreviada de "kadto" o "nato"
    kadtu toa allí, allá, aquello    
Sp toalla tualya toalya toalla    
Sp toda tudas todas destrucción    
    tug-ab tog-ab eructo    
Sp tocador tukadur tokador tocador salamin sa iyang tokador el espejo de su tocador
Sp tocar tukar tokar tocar    
Sp tocar tukar tokaron interpretación    
Sp tocayo tukayu tokayo tocayo    
    tuktugauk toktogaok quiquiriquí, anunciar la hora    
    tuktuk toktok golpear, picotear Toktok una sa pultahan dayon sulod. Golpea la puerta antes de entrar.
Sp toldo tulda tolda toldo, tienda    
Sp tolerante tuliranti tolerante tolerante    
    tulug tolog  dormir, sueño Matolog ko sa yuta, gamiton nimo katre.  Dormiré en el suelo, usa la cama.
    tulu tolotaas triángulo    
Sp tomar tumar tomar tomar    
Sp tonada tunada tonada acento, entonación    
    tuun ton-anan cuarto de estudio    
Sp tonelada tunilada tonelada tonelada    
    tung-its tong-its un juego de cartas    
    tungtung tongtonganan pedestal    
Sp tono tunu tono melodía, tono    
    tuntu tonto idiota, loca Gitunto ni Pedro si Juan. Pedro engañó a Juan.
    tuntun tonton plomada    
Sp turista turista torista turista    
    turjak torjak cópula    
Sp tornillo turnilyu tornilyo tornillo    
Sp toro turu toro buey, toro    
Sp torta turta torta pastel, tarta    
Sp tortilla turtilya tortilya tortilla    
Sp tostar tusta tosta tostar    
Sp tostado tustadu tostada  pan, tostado Ang akong ganahan tostadang pan ug itlog gimantikaan.  Quiero pan tostado y huevo frito.
Sp tostar tusta tostahanan tostador    
    tutuy totoy pechos Nagtutoy pa ang bata pagkamatay sa iyang inahan. El bebé todavía estaba chupando el pecho de su madre cuando ella murió.
    tuyu toyu salsa de soja    
Sp trabajador trabahadur trabahador obrero, trabajador    
Sp trabajar trabahanti trabahante  obrero, trabajador    
Sp trabajo trabahu trabaho  trabajo Mangita nalang ko ug trabaho.  Buscaré un trabajo.
Sp tragedia trahidya trahedya tragedia    
Sp tranvia tranbiya trambiya tranvía    
Sp tranca trangka trangka tranca, cerradura Importante nga trangkahan ug doble ang portahan sa bodega para dili makawatan. Es importante doblar la cerradura de la puerta del almacén para no ser robada.
Sp trancazo trangkasu trangkaso gripe    
Sp trafico trapiku trapiko  tráfico    
Sp trapo trapu trapo limpiar, trapo Trapohi ang lamesa. Limpia la mesa.
Sp tratado tratadu tratado tratado    
Sp tratamiento tratamyintu tratamento tratamiento    
Sp trato tratu trato prometida, novio/a Managtrato na sila. Ya son novios.
Sp traidor traydur traydor traidor    
Sp treinta tryinta trayenta treinta    
Sp tren trin tren tren    
Sp tres tris tres tres    
Sp trece trisi trese trece    
Sp tribu tribu tribu raza, tribu    
Sp trigo trigu trigo trigo    
Sp tripulante tripulanti tripulante tripulante    
Sp trio triyu triyo trío    
Sp trinta tryinta tryenta treinta    
Sp triciclo trisiklu trysikol triciclo    
Ch cha tsa tsa    
Sp chamba tsamba tsamba chamba, suerte    
Sp champurrado tsampuradu tsampuradu champurrado    
En chance tsansan tsansan oportunidad    
Sp chapa tsapa tsapa chapa, placa    
Sp cheque tsiqui tseke cheque    
Ta chikinini tsikinini tsikinini marca de beso    
En chicks tsiks tsiks polla    
Sp chinelas sinilas tsinelas zapatilla, chinelas    
Sp chino tsinu tsino chino    
En chairman tsirman tsirman presidente    
Sp chismes tsismis tsismis rumores, chismes    
Sp chicharron tsitsarun tsitsaron chicharrón    
Sp chocolate tsukulati tsokolate  chocolate Gikan kuno sa tsokolate ang Chocolate hills.  Dijeron que las colinas de chocolate están hechas de chocolate.
    tua tua  ahí    
    tuang tuang parar, disminuir Mituang na ang ulan. Dejó de llover.
    tuasik tuasik esparcir Natuasik ang tubig. El agua salpicó.
    tuaw tuaw exclama, gritar    
    tuba tuba bebida de coco, toddy    
    tuba tubaan casa de beber tuba    
    tubag tubag  responder Tubag! Tubaga na ako. ¡Responde! Respóndeme.
    tubay tubay perseverar, mantener    
    tubig tubig  agua    
    tubig tubiganan depósito de agua, pantano    
    tubig tubigon acuoso    
    tubil tubil llenar, poner Ang sakyanan natubilan na ug gasolina. El coche se ha llenado de gasolina.
Sp tubo tubu tubo tubo    
    tubu tubo caña de azúcar    
    tubu tubo  ganancia, interés Nang-utang ko ug kwarta sa bangko apan dako ug tubo. Pedí dinero prestado al banco pero tiene un interés alto.
    tubu tubo  crecer, aumentar    
    tubud tubod exudar, manar, fuente Apan wala ko kapugngi ang pagtubod sa akong mga luha. Pero no pude evitar que mis ojos se llenaron de lágrimas.
    tubul tubol estreñimiento    
    tubuy tuboy exaltar, proponer    
    tubus tubus redimir, substituir    
    tudlu tudlo  enseñar, señalar, indicar Tudlo-i nang mga bata sa katarung.  Enseñar la razón a los niños.
    tudlu tudlo  dedo Ang akong usa ka tudlo sa kamot nasamad. Un dedo de mi mano ha herido.
    tuga tuga otorgar    
    tug-an tug-an revelar Gitug-anan akong gibati. Le confié mis sentimientos.
    tugas tugas ébano, roble    
    tugaw tugaw molestar Sorry nga natugaw ko ang imong pagkatulog. Perdón por interrumpir su sueño.
    tugbang tugbang opuesto tugbang pulong antónimo
    tugbung tugbong bajar al ciudad    
    tughuk tughok ácaro    
    tughung tughong cocinar gachas con restos    
    tugkad tugkad medir    
    tugkad tugkaran  jardín, patio    
    tugnaw  tugnaw  frío, fresco Dili ko makaligo kon tugnaw.  No puedo bañarme si hace frío.
    tugub tugob llenar, abundante    
    tugun tugon encargar, instrucción    
    tugut  tugot  permiso, aprobar, admitir Hatagi kami ug tugot sa pagtugpa.  Danos el permiso para aterrizar.
    tugpa tugpa aterrizar Ang eroplano motugpa sa airport, ang langgam motugpa sa sanga ug sa dagat mitugpa ang nahulog nga kometa. Los aviones aterrizan en el aeropuerto, las aves aterrizan en la rama, y la estrella fugaz aterrizó en el mar.
    tugpa tugpahanan aeropuerto, tierra de aterrizaje    
    tugpu tugpo tirar (moneda etc.)    
    tugsad tugsad tomar tierra    
    tugsaw tugsaw sumergir Natugsaw ang baki sa lim-aw. La rana se arrojó al estanque.
    tugsuy tugsoy alargar, sobresalir    
    tugtug tugtog ejecutar música    
    tugway tugway pastar    
    tugway tugwayanan pradera    
    tugyan tugyan entregar, dedicar, confiar    
    tuhak tuhak picotear    
    tuhik tuhik picotear    
    tuhil tuhil empujar    
    tuu tuhoan creer Lisod tuhoan nga ang maong mga butang sukad tinuod nga nanghitabo. Es difícil creer que tales cosas hayan sucedido realmente.
    tuhud tuhod rodilla Pataas sa tuhod paa.  La parte superior de la rodilla es el muslo.
    tuhug tuhog brocheta, penetrar    
    tuig tuig año    
    tuis tuis torcer    
    tuka tuka picotear, alimento de aves    
    tuka tuka atragantarse, estrangularse    
Sp tocador tukadur tukadur tocador    
    tuuk tuk-an ahogarse    
Sp tocar tukar tukar música, tocar    
    tuklas tukas desvelar, abrir Nakugang ko dihang natukas na ang palid. Me sorprendió después de abrir la tapa.
    tukaw tukaw velar    
    tukbil tukbil tocar    
    tukbil tukbilon delicado    
    talukbuy tukboy entregar a mano    
    tukub tukbunon presa    
    tuki tuki preguntar, analizar, investigar    
    tukib tukib describe el detalle completamente Dili matukib ang akong paghigugma kaniya. No puedo describir lo mucho que lo amo.
    tuklud tuklod tirón, empujar Ayaw ko ug ituklod. No me empujes.
    tukma tukma  correcto, exacto, coincidencia    
    tukmud tukmod tirón, empujar    
    tukub tukob devorar    
    tukud tukod construir    
    tukud tukodtukod ficción    
    tukul tukol desobedecer, ignorar    
    tuktuk tuktok golpear Gituktok ko ang bildo sa bentana sa sakyanan. Toqué la ventana del auto.
    tuktuk tuktok ilustrar    
    tula tula alimentar    
    tula tula guiso de pescado o pollo Akoy magtula sa mga manok. Yo soy quien alimenta a las gallinas.
    tulay tulay puente    
    tuli tuli circuncisión    
    tul-id tul-id  correcto, recto Itul-id imong tiil.  Endereza los pies.
    tulin tulin  rápido Tulin nga nanglabay ang mga adlaw. Los días pasaron rápidamente.
    tulingan tulingan atún    
    tulis tulis robar Nakabalita ka sa tulis nga nahitabo?  ¿Has oído el asunto del robo?
    tulis tulisan  ladrón Nadakpan na ang mga tulisan.  Los ladrones son arrestados.
    tulisuk tulisok estimular, molestar, reprochar Gitulisok ko sa akong tanlag sa akong pagpamakak sa akong mama. Me remordía la conciencia por mentir a mi madre.
    tulu tulo gotear, gota, escaparse Human sa pagbutang ug babag sa buho nga atop, wala na magtulo sa ulan. Después de cerrar el agujero del techo, las goteras de lluvia cesaron.
    tulu tulo  tres    
    tubag tulobagon  responsable, obligación    
    tulud tulod  empujar Akong itulod ang kabinit.  Voy a empujar el gabinete.
    tulug tulog  dormir, sueño Nagtulog siya sa iyang anak nga nagahilak.  Hizo dormir a su niño llorando.
    tuman tulomanon programa    
    tulun tulon tragar    
    tungha tulonghaan colegio tulonghaan nga ilang gitunghaan  la escuela en la que estaban
    tulus tulos esperma    
    tulu tulotulo gotear    
    tulu tuloy kilid triángulo    
    tulpuk tulpok pinchar, teclear    
    tultul tultol  guiar, encontrar el camino Giunsa nimo pagtultol sa akong gipuy-an? ¿Cómo pudiste encontrar mi casa?
    tugkad tulugkaron medir, profundo    
    tunug tulunggon instrumento musical    
    tuma tuma pulga, piojo    
    tuman tuman cumplir, obedecer, lograr, realizar Gituman ni Mark ang iyang gisulti.  Mark ha hecho lo que dijo.
    tuman tuman muy, completo sa tuman absolutamente
    tuman tumana cumplir (imperativo) Tumana akong sugo. Sigue mi orden.
    tumar tumar tomar medicina Tumara nang tablitas. Toma esas pastillas.
    tumaw tumaw emerger, surgir Motumaw ang matuod. La verdad sale a la luz.
Sp tumbar tumba tumba caerse, matar, beberse, tumbarse Natumba ko.  Me he caído.
Sp tumbaga tumbaga tumbaga cobre, latón    
    tumbaling tumbaling consideración, preocupación    
    tumbas tumbas igualar Way makatumbas sa iyang kaanyag. Nada puede igualar su belleza.
    tumbuk tumbok señalar    
    tumud tumod transporte    
    tumug tumog  húmedo    
    tumung tumong apuntar  Tumonga ang lubi sa imong second shot. Apunta tu segundo golpe al cocotero.
    tumutumu tumotumo libertad, inventar Nagtumo-tumo lang na siya’g estorya. Es solo que inventó la historia.
    tumuy tumoy vértice, borde Tua sa tumoy niining dalana ang among balay. Nuestra casa está al final de este camino.
    tumpag tumpag demoler, hundirse    
    tumpang tumpang replicar    
    tumpawak tumpawak depresión, precipitarse    
    tumpi tumpi apilar    
    tumud tumuran vehículo / barco de transporte    
    tuna tuna revolcarse    
    tuna tunaan charco de revolcarse    
    tuun tun-an estudio    
    tunaw tunaw fundir, derretir, disolver    
    tunay tunay cierto, puro Ang gisul-ob nga kuwentas nimo tunay nga bulawan apan ang imong mga gipanulty tanan dili tunay. Ese collar de oro que llevas puesto es auténtico, pero todo lo que has dicho no es auténtico.
    tunga tunga  medio, centro    
    tunga tunga  emerger    
    tungab tungab beber a morro Gitungab niya ang bir nga sulod sa botelya. Bebió cerveza directamente de la botella.
    tunga tungang gabii  medianoche Tungan gabii sa dihang ang sakyanan nausab ug kalabasa.  A medianoche el vehículo se transformó en una calabaza.
    tungas tungas subir, congregarse Wala kapugngi niya ang pagtungas sa iyang tingog. No pudo evitar que su voz se elevara.
    tunga tungatunga medio    
    tungha tungha aparecer Motungha ang kahayag.  Hágase la luz.
    tungha tunghaan asistir, aparecer    
    tungkalu tungkalo siéntate ociosamente    
    tunglu tunglo maldecir    
    tungud tungod porque, debido a    
    tungud tungod debajo, cerca    
    tungud tungodtungod cortejar    
    tungug tungog mangle, corteza    
    tunguk tungok inmóvil    
    tungtung tungtong alcanzar    
    tunhay tunhay prosperar, eterno, soportar Motunhay ning sapatos kay lig-on. Estos zapatos son fuertes y duran mucho tiempo.
    tunu tuno leche de coco    
    tunub tunob paso, huella    
    tunug tunog resonar    
    tun-ug tun-og frío, rocío    
    tunuk tunok trono    
    tunul tunol  dar, mano, transmitir Itunol ang tubig.  Dale agua.
    tunung tunong apuntar    
    tuntun tunton bajar, hundir Nagtonton mi sa lungon sa bohu. Pusimos el ataúd en la fosa.
    tunuk tunukon espinoso    
    tuu tuo  creer Daghan nituo nga magmalampuson ang tinguha sa presitente. Muchos creían que el deseo del presidente sería exitoso.
    tuu tuo  derecha Ako sa tuo nga kamot mosulat, apan ikaw wala nga kamot mosulat. Escribo con la mano derecha pero tú escribes con la mano izquierda.
    tuud tuod  derecho, realmente Dakong katingalahan nga wala tuod langgam o manok nga miduol sa gibulad nga palay.   Sorprendentemente, ningún ave ni pollo se acercaron al arroz que se estaba secando.
    tuud tuod  tocón    
    tuu tuohon diestro tuohon ug walhon diestro y zurdo
    tuuk tuok ahogar    
    tuun tuon  estudiar Nagtuon ka na?  ¿Ya estás estudiando?
    tuu tuotuo superstición Daghan ug tootoo ang mga Pilipino. Los filipinos tienen muchas creencias supersticiosas.
    tupad tupad  lado Ang balay namo tupad sa bakery ug sa pikas tupad simbahan. Nuestra casa está al lado de la panadería y al otro lado, está la iglesia.
    tupi tupi cortar de pelo    
    tupi tupi nivel, igual    
    tulpuk tuplok pinchar, teclear    
    tupluk tuplok travieso, broma    
    tupu tupo emparejar    
    tupung tupong nivel, igual    
    tupus tupos chupar    
    tupus tupos hacerse cargo    
    tupu tupotupo parejas coincidentes    
    tupus tupsan chupar Nasamad ang kamot ni Jose ug nagdugo unya iyang gitopsan aron mohonong ang pagdugo niini. José había sangrado por la herida de su mano y lo chupó para detenerlo.
    turatuy turatoy indiferente al qué dirán    
    turuk turok brote, germinar    
    turus turos machacar    
    tuslak tusak pinchar    
    tuskig tuskig rígido    
    tuslak tuslak atravesar    
    tusluk tuslok punzar    
    tusu tuso listo (para engañar)    
    tusluk tusok punzar Natusok akong kamot sa lansang. Me clavé un clavo en la mano.
    taluthu tutho escupir, saliva    
    tutuk tutok mirar fijamente Ang kanang tigulang kusog mitutok nimo. Aquel anciano te miraba con frecuencia.
    tutuk tutok estar de pie    
    tutul tutol  protestar Wala na lang ko motutol sa iyang gibuhat. No protesté por lo que hace.
    tutuy tutoy pechos    
    tulun tutunlan  garganta    
    tuwad tuwad volcar    
    tuwang tuwang inclinar    
    tuwang tuwangtuwang balancín tuwangtuwang silya mecedora, balancín
    tuaw tuwaw exclama, gritar Unsay gituwawan nimo? ¿Por qué estás llorando?
    tuway tuway  almejas, concha, recoger almejas Nanuway mi sa katunggan. Recogemos almejas en el manglar.
    tuwaytuway tuwaytuway colgar    
    tuwaytuway tuwaytuway rótula    
    tuya tuya balanceo, roca    
    tuybu tuybo proyecto, prominencia    
    tuybu tuybo sobresalir    
    tuyhad tuyhad estirar el cuerpo    
    tuyhakaw tuyhakaw estirar, estirar el cuello    
    tuyu tuyo  intentar Wala nako gituyo.  No lo hice a propósito.
    tuyu tuyo  salsa de soja    
    tuyuk tuyok girar, circulo Tulo ka tuyok ang najoging sa oval. Corrí 3 vueltas de terreno (de juego).
    tuyum tuyom erizo marino    
    uban uban acompañar, otros, con Miuban ko nila.  Me uní a ellos.
    uban uban pa otros, etc.    
    uban uban sa con trabaho uban sa singot  trabajar con sudor
    uban ubanan acompañar    
    uban ubang  otro Ang ubang mga tawo dili kini makasabut. Otras personas no entenderán esto.
    uban ubanon canoso    
    ubaub ubaob párpado, sien    
Sp uva ubas ubas  uva    
    ubas ubas  residuo, restos    
    ubay ubay junto con, a lo largo de    
    ubay-ubay ubay-ubay mucho    
    ubi ubi ñame, batata ubi nga kinampay ñame morado
En over ubir ubir exceder    
    ubu ubo acostarse sobre el estomago    
    ubu ubo  tos Ang ubo sa akong anak grabe na kaayo ug usa ka buwan na kini. La tos de mi hijo es grave y ha pasado un mes.
    ubud ubod brote de bambú, brote    
    ubug ubog vadear    
    ubul-ubul ubol-ubol nuez de Adán    
    ubus ubos  bajo, humilde ubos sa kondisyon nga ; ubos balauranan bajo la condición ; Cámara Baja
Sp obra ubra ubra trabajo, obra Maayo siya ug trabaho. Es bueno en su trabajo.
    ubus ubsan bajar    
    ubus ubus bajo, humilde ubus sa tanlag subconsciente
    udhak udhak tos    
    udlan udlan colmena    
    udlut udlot hoja joven, brote    
    udtu udto  mediodía Maayong udto. Buenas tardes. (Buen mediodía)
    ug ug  a, con, para    
    uga uga seco    
    ugahip ugahip tiña    
Ta ugali ugali ugali hábito, actitud    
    ugaling ugaling  pero, aún, sin embargo    
    ugangan ugangan suegros Ang ugangan nako kanunay lang nga dili mi magkasinabot, naglisud ko ug adyas nila. Mis suegros siempre son desagradables, es difícil adaptarse a ellos.
    ugat ugat  vaso sanguíneo, vena, nervio, músculo Ang ugat nga kinagamayan sa utok naputol kanunay sa dihang moinum ta ug vino. Los vasos sanguíneos del cerebro son muy delgados y se rompen cada vez que se bebe vino.
    ugay ugay acariciar    
    ugay ugay-ugay acariciar Giugay-ugay nako ang iro.  Yo acaricié al gato.
    ugba ugba esfuerzo, trabajar duro    
    ugbuk ugbok construir, erigir    
    ugbun ugbon montículo de ceniza, reducirse a cenizas    
    ugda ugda fundar, iniciar    
    ugdang ugdang solemne, madurado    
    ugdaw ugdaw quemarse completamente Ang sunog nag-ugdaw sa balay namo.  El fuego quemó nuestra casa.
    ugdu ugdo abultar, apilar    
    uga ugha secar Ugha ang basa nga trapo. Seca el paño mojado.
    ugkat ugkat desenterrar Giugkat nila ang natabunan. Ellos desenterraron el objeto
    ugma ugma mañana Molakaw ta sayo sa buntag ugma. Vamos a salir mañana temprano por la mañana.
    ugmad ugmad cultivar    
    ugnat ugnat estirarse    
    ug-ug ug-og bambolearse, sacudir Ug-og kaayo sulod sa sakyanan kon moagi sa libaong nga dalan. El interior del coche traquetea cuando pasa por un camino bacheado.
    uguk ugok cuello corto    
    ugum ugom mantener en la boca    
    ugung ugong bailar un trompo    
    ugsad ugsad aterrizar, llegar al suelo    
    ugtas ugtas fatigarse    
    uhaw uhaw  sed Giuhaw ako. Tengo sed.
    uhay uhay espiga uhay sa humay espiga de arroz
    uhung uhong seta    
    uhut uhut paja    
    ukab ukab  desenvolver, abrir Giukab ang lungon. Se abrió el ataúd.
    ukang ukang despegar Ang mahalon nga sapatos nga akong napalit usa pa lang ka semana ang iyang lapalapa naukang na. Compré unos zapatos caros pero las suelas se desprendieron después de solo una semana.
    ugkat ukat desenterrar, cavar    
    ukay ukay hurgar, agitar Nadapit ang akong pagtagad sa mga kustomer nga nangukay sa mga libro.  Me llamaron la atención cuando los clientes rebuscaban entre libros.
    ukay ukay-ukay de segunda mano, usada    
    ukban ukban mandarinero    
    ukit ukit curiosear, pelar    
    ukit ukitan curioso    
    uknul uknol sorprenderse, desconcertarse, vacilar    
    uknul uknol-uknol rebotar, vacilar    
    ukub ukob morder, aferrarse Wala ko makalikay dihang giukoban niya ang akong ngabil.  No pude evitar que me robara un beso.
    uk-uk uk-ok cucaracha    
    uk-uk uk-ok encogerse, retraer    
    ukun-ukun ukon-ukon vacilar    
Sp ocupar ukupar ukopar ocupar    
    ukuy ukoy merodear, espiar    
    ulag ulag deseo sexual, celo    
    ulag ulagan lujurioso    
    ulahi ulahi  tarde, retraso Naulahi ko sa biyahe. ; ulahi apan dili ubos  Me retrasé en el viaje. ; por último pero no menos importante
    ulan ulan  lluvia    
    ulang ulang aullar Miuwang ang iro gabii. El perro aullaba anoche.
    ulang ulang obstaculizar, impedir, separar Kurtina ra ang miulang sa duha. Sólo una cortina los separaba.
    ulang ulang langosta    
    ulan ulanon lluvioso    
    ulan ulan-ulan  llovizna    
    ulat ulat cicatriz Ang nasamad sa buak nga samin naa gyoy dakong ulat. Me lastimó el vidrio roto, pero se convirtió en una cicatriz terrible.
    ulaw ulaw  avergonzarse walay ulaw desvergonzado
    ulay ulay casta, virgen    
    ulbu ulbo explotar, erupción Dili gyod maayo nga manigarilyo duol sa gasolinahan kay kuyaw kini nga moulbo. Es realmente malo fumar cerca de la estación de servicio debido al riesgo de explosión.
    uli uli pagar, restaurar, reembolsar, volver    
    uli ulian indemnizar    
    uling uling carbón    
    ulipun ulipon siervo, esclavo    
    ulit ulit enojarse    
    ulit ulitan malhumorado    
    ulitawu ulitawhay adolescencia    
    ulitawu ulitawo  soltero    
    ulu ulo  cabeza    
    ulud ulod  gusano ulod sa langaw gusano
    ulug-ulug ulog-ulog adular, halagar    
    ulu ulohan título    
    ulun ulon dormir por almohada  Nag-ulon imong asawa sa imong paa samtang ikaw naglingkod. Tu esposa estaba acostada sobre tu pierna mientras estabas sentado.
    ulus ulos  pedir prestado Mangulos ko ug libro.   Tomaré prestado el libro.
    ulut ulot limitar, colindar    
    ulug-ulug uloulo adular, halagar    
    ulput ulpot rebotar, saltar, palpitar    
    uma uma  cultivar, campo    
    abut umaabot  viene, futuro Moadto ta sa sine sa umaabot Dominggo.  ¿Vamos al cine el próximo domingo?
    agi umaagi transeúnte    
    agi umaagi pasajero, breve    
    agad umagad hijastro/a    
    agad umagaron hijastro/a    
    uma umahan granja    
    agi umalagi pasajero, breve    
    umang umang  caracol    
    umay-umay umay-umay imitar    
    umbaw umbaw erguirse, mirar desde lo alto Ang ilang balay nag-umbaw sa kasilinganan. Su casa se elevaba sobre el vecindario.
Sp aumento aumintu umento aumento    
    umud umod enterrar la cara    
    umug umog húmedo Umog pa kaayo ang imong sinina. Aún tu vestido está mojado.
    umul umol formar, figura    
    um-um um-om llevar en la boca    
    umpak umpak caerse de culo    
    una una primero, antes Siya ang na-una ug abot kanunay sa opisina. Ella siempre viene primero a la oficina.
    una unahan  antes, adelante    
    unanut unanot dificultades    
    inat unat elástico, estirar Mag-unat ta sa atong mga ugat ug bukog. Estiremos nuestros músculos y huesos.
    una unauna hacer primero Dili ka makaunauna ug kaon. No puedes comer primero.
    unay unay hazlo uno mismo, cerca Si Jane niunay ug patay sa iyang igsuon. Jane mató a su hermana.
    unay unay tierra firme    
    undan undan conciencia, notar    
    undang undang  detener Ayaw pagundang sa trabaho.  No dejes de trabajar.
    undang undang-undang intermitente    
    dayun undayon continuar    
    undu undo chico, hijo    
    ungad ungad desenterrar    
    ungaug ungaog estar aturdido    
    ungat-ungat ungat-ungat articulación de la mandíbula    
    ungaw ungaw borde, momento final Nag-ungaw na siya sa kamatayun. Él está al borde de la muerte.
    ungguy unggoy  mono    
    unghu ungho un monstruo supersticioso    
    ungkag ungkag dispersar, romperse    
    ungkat ungkat revivir, volverse consciente    
    ungu ungo fantasma, monstruo    
    ungud ungod dedicarse    
    ungul ungol coco (antes de la madurez)    
    ungul ungol objetar, quejarse    
    ungut ungot atascarse, fijarse Miungot ang iyang baba sa dihang gisukot siya. Cuando le preguntaron, se quedó sin palabras.
    unguy unguyungoy enfermedad ficticia    
    una unhan preceder Kon unhan kana ug “palihog” nahimo kanang usa ka hangyo. Colocar palihog delante de eso, lo convierte en una solicitud.
Sp universidad unibirsidad unibersidad universidad    
Sp uniformado unipurmadu unipormado policía uniformada    
Sp uniforme unipurmi uniporme uniforme    
Ta unlad unlad unlad progreso, desarrollar Kinahanglan magtabangay ang matag-usa kanato para mo-unlad ang atong nasud. Tenemos que cooperar mutuamente para desarrollar nuestro país.
    ulun unlan  almohada Dili ko makaangay ug unlan kay sakit ang akong liog inig-mata nako sa buntag. Las almohadas no me quedan bien, me duele el cuello cuando me despierto por la mañana.
    unlud unlod  hundirse Naunlod ang barko.  El barco se hundió.
Sp uno unu uno uno    
    unud unod carne, musculo    
    unum unom  seis Unom na mi ka buwan sukad nagminyo. Han pasado ya 6 meses desde nuestra boda.
    unung unong fiel, muerte puerperal    
    unus unos tormenta, tifón Ang among barko nakasugat ug unos sa lawod. Nuestro barco se encontró con una tormenta en el océano.
    unsa unsa  qué    
    unsa bahin unsa ang bahin qué tal    
    unsa unsaon  que hacer, como hacer Naghisgot kami unsaon paghimo sa gradwasyon alang sa kasaulogan.  Hablamos sobre qué hacer en la ceremonia de graduación.
Sp once unsi unse once    
    unta unta  desear, esperar Maayo unta nga makadaug ko sa lotto. Ojalá gane la lotería.
    untul untol rebotar     
    untup untup puntual, exacto Untop alas onse man mahuman ang programa niini. Este programa terminará a las 11 en punto exactamente.
    unus unuson tormentoso    
    unya unya  después, luego, más tarde, y Sa domingo mosimba ko ug sayo unya hapiton nako ang akong tiya para paubanon. El domingo, voy temprano a la iglesia y me reúno con mi tía generalmente.
Ta upa upa upa tasa, pago, salario    
    upa upa escupir, masticar    
    upat upat  cuatro Upat-dahon-clover magdala nato ug swerte. El trébol de cuatro hojas te trae suerte.
    upaw upaw calvo    
    upluk uplok tonto, simplón    
    upud upod también    
    upus upus colilla    
    upus upusan cenicero    
Sp huracan uracan urakan huracán    
    uran uran-uran en uso diario, acostumbrado    
    urug urog  estilo, moda    
    urus uros chisporrotear, chirriar    
    urum urum pesadilla    
    usa usa ciervo    
    usa usa  uno    
    usab usab  renovar    
    usab usab  y también, cambio    
    usa usag-usa cada uno    
    usa usahay  a veces    
    usap usap masticar Usapa pag-ayo ang imong gikaon. Mastica bien tu comida.
    usa usara solo    
    usab usba  repetir (imperativo) Usba imong gikanta. Repite tu canto.
    usbaw usbaw subir    
    usab usbon otra vez    
    usdung usdong colina, apilar    
    usig usig ladrar    
    usik usik  residuo Usik kaayo ang kwarta.  Es un desperdicio de dinero.
    usik usikan  extravagante, pródigo Ikaw usikan kaayo ug kuwarta kay bisag dili importante nga butang imong paliton. Eres realmente pródigo, porque compras lo innecesario.
    usisa usisa escudriñar, investigar    
Sp uso usu uso  estilo, uso    
    usuk usok estaca, clavar estacas    
    us-us us-os caer, bajar deslizándose    
Sp usurero usuriru usurero usurero    
    uswag uswag  elevación, progresar Nauswag na among kalimtan kompara kaniadto. Nos hemos vuelto cada vez más olvidadizos.
    utan utan  verdura (cocinado)    
    utang utang  deuda, crédito Ako naay utang nga kuwarta apan wala pa ko makabayad. Tengo una deuda, pero todavía no puedo pagarla.
    utang utang-buot obligación, por favor Utang buot, ayaw pagsulti niana. Por el amor de Dios, no lo menciones.
    utan utanon  verdura    
    utas utasan desmayarse    
    utaw utaw planchar    
    utaw utaw-utaw flotar    
    utin utin pene    
    utingkay utingkay profundizar, buscar    
    ulut utlanan límite    
    utug utog erección    
    utuk utok  cerebro Gamita ang imong utok. Usa tu cerebro.
    utuk utokan inteligente    
    utung utong aguanta la respiración taas ug utong aguantar la respiración
    utu-utu uto-uto crédulo, ingenuo, tonto    
Sp otro utru utro de nuevo, otro    
    utru utrohon repetidamente    
    utuk utukan inteligente    
    ulahi uwahi tarde, retraso    
    uwak uwak  cuervo Mokanta ako kon maputi ang uwak.  Cantaría si el cuervo se pusiera blanco. (Nunca cantaré)
    ulan uwan lluvia    
    ulang uwang aullar    
    ulaw uwaw  avergonzarse    
    uway uway rota    
    uyab uyab novio/a, amigo/a    
    uyag uyag entonces, en cambio    
    uyang uyang abuela Tigulang na si oyang. La abuela ya es vieja.
    uyuan uyoan tío    
    uyug uyog  agitarse Nauyog ang barko.  El barco rodó.
    uyuk uyok médula, parte media    
    uyun uyon  acordar, consentir, endosar Wala ko makauyon sa imong plano.  No estoy de acuerdo con tu plan.
    uyung uyong abuelo Gihatagan ko ug kwarta ni oyong. El abuelo me dio dinero.
    uyun uyunan endosar    
    wala wa ab. de "wala" Wa pa.; Wa'y problema.  Aún no.; No hay problema.
    wala wad-an perder Nawad-an ko ug paglaum.  Perdí mi esperanza.
    wala wad-i perder    
    wagas wagas gema, cristal    
    wagtang wagtang desaparecer, borrar    
    wahing wahing moverse a un lado    
    wait wait labio, orilla    
    wakli wakli esquivar, empujar    
    wakwak wakwak  bruja    
    wala wala nada, no    
    wala wala  izquierda Ang wala nga mata nako mibukad. Mi ojo izquierdo se hinchó.
    wala  wala pa  aún no    
    wala walay  ab. de "wala ang"    
    wala walay bisan kinsa nadie Walay bisan kinsa makasabot nako. ¡Nadie me puede entender!
    wala walay sapayan de nada    
    waldas waldas extravagante, gesticular    
    wala walhon zurdo walhon'g pitser zurdo
    wali wali predicar, sermón    
    wali walihan púlpito    
    waling waling mover a un lado    
    walu walo  ocho    
    walug walog cañón, garganta    
    diwalwal walwal jadear Mowalwal ang dila sa iro ug hiinitan. El perro jadea con la lengua colgando para aguantar el calor.
    wanang wanang espacio, extensión Nawanang ang plasa sa tubig sa kusog nga ulan. La plaza se inundó con la intensa lluvia.
    wangwang wangwang abrir ampliamente Nawangwang na ang bangag sa salag sa langgam. El agujero del nido de pájaro se abrió ampliamente.
    wara wara ola    
    warawara warawara blandir Miwarawara ta pagpahunong sa awto. Agitamos las manos para detener el coche.
    waray waraywaray      
    wasay wasay hacha    
    waswas waswas enjuagar    
    watag watag dispersar    
    wati wati lombriz Nakatabang ang wati pagpatambok sa yuta. La lombriz ayuda a que el suelo se vuelva fértil.
    wala way ab. de "walay"    
En withdraw widru widro retirar    
    witik wiktan tocar, batir    
    witik wikti tocar, batir Wikti sa dagpas ang mga langaw. Bate las moscas por el matamoscas.
    wili wili añorar, echar de menos Nawili kong mibiya sa akong mga amiga. Me sentí triste al dejar a mis amigas.
    wilik wilik arrojar, sacudir Nangwilik siya humag hunaw. Sacudió el agua de sus manos después de lavarse.
    wingig wingig desviarse, torcer    
    witik witik tocar    
    wiwi wiwi abrir con fuerza    
    yabag yabag desentonar    
    yabu yab-an volcar    
    yabu yabo volcar    
    yagayaga yagayaga ridiculizar    
    yagpis yagpis adelgazar, delgado    
    yagubyub yagubyob murmurar    
    yagyag yagyag dispersar    
    yahung yahong cuenco, bol    
    yaka yaka agacharse Unya miyaka siya sa iniduro ug mituman sa sugo sa lawas. Luego se sentó en el inodoro y satisfizo la exigencia natural.
    yakmu yakmo prognato    
    yam-ang yam-angan temerario    
    yamat yamat ¡Mierda!    
    yam-id yam-id burla, mueca    
    yam-id yamiid burla, mueca    
    yamug yamog rocío    
    yampungad yampungad descuidado, vagar    
    yampungad yampungaran nido, lugar predilecto    
    yamukmuk yamukmok sedimento, hez    
    yamyam yamyam balbucear yamyam sa sumpa palabras mágicas
    yanang yanang mojado, fangoso    
    yanghag yanghag levantar la cabeza    
    yangu yango afirmar con la cabeza Nagyango si Tatay ug miingon nga oo. Mi padre asintió y dijo que sí.
Sp llano yanu yano  sencillez, ordinario, llano    
Sp llano yanu yanoyano tibio, irresponsable    
Sp yarda yarda yarda yarda    
    yaruk yarok beberse Giyarok niya ang beer sulod sa iyang mug. Se bebió la cerveza.
    yatak yatak pisar, patear    
    yatyat yatyat flojo    
    yawa yawa demonio, diablos, ¡Maldita sea! Yawa ra! ¡Maldita sea !
    yawa yawan-on diabólico, demoníaco    
    yawat yawat ahorro, economizar    
Sp llave yawi yawi llave    
Sp llave yawi yawihanan pestillo, cerradura, ojo de la cerradura    
    yawyaw yawyaw regañar, reñir Nagsugod siyag yawyaw sa binoang kuno nakong pagpili sa pagkainahan. Empezó a despotricar que era ridículo que yo hubiera elegido ser madre.
    yaya yaya niñera, canguro Si Nana Sela ang among yaya sukad pa sa una. Nana Sela ha sido nuestra niñera desde entonces.
    yayung yayong llevar juntos    
Sp hielo yilu yelo hielo    
Sp hielo yilu yelohon hielo    
Sp hielo yilu yelohon glacial    
    yubit yubit despreciar, burlarse, sarcasmo    
    yugu yugo yugo    
    yugut yugot sentir tristeza, resentimiento    
    yugtu yugto episodio, capítulo    
    yugyug yugyog sacudir    
    yuhut yuhot contrabando    
    yukbu yukbo saludar, asentir    
    yuku yuko doblar, encorvarse Humay nga magyuko sa kahinog. El arroz se dobla cuando está maduro.
    ayaw una yuna antes de pero yuna pa.  Pero sólo espera.
    yupyup yupyup absorber chupar    
    yuring yuring mascullar    
    yusyus yusyus aflojarse    
    yuta yuta  tierra, suelo yutang natawhan  tierra natal
    yuta yutawhan terruño    
    yutyut yutyut ancho, flojo